به گزارش مشرق، مردم افغانستان در پنجمین روز ماه مبارک رمضان شاهد حمله تروریستی خونینی بودند. انفجار تروریستی روزچهارشنبه در منطقه دیپلمات‌نشین" وزیراکبرخان" کابل روی داد که در اثرآن 100 نفرکشته و 400 نفر زخمی شدند . این حادثه دومین انفجار از شروع ماه مبارک رمضان در افغانستان محسوب می‌شود. مردم افغانستان جمعه در اعتراض به حمله تروریستی ر کابل دست به تظاهرات زدند این تظاهرات با دخالت نیروهای امنیتی افغانستان به خشونت کشیده شد و طی درگری مردم با نیروهای امنیتی افغانستان 7 تن کشته و 20 نفر دیگر نیز زخمی شدند.علت افزایش انفجارهای تروریستی در افغانستان چیست ؟چه کسی یا گروههایی پشت این انفجارها قرار دارد ؟ عاملان با نا امنی افغانستان دنبال چه اهدافی هستند ؟

*جزئیات انفجار تروریستی در کابل

حمله تروریستی چهارشنبه در منطقه پرازدحام «وزیر اکبرخان» در کابل، بزرگترین حمله به غیرنظامیان در سال اخیر پایتخت افغانستان محسوب می‌شود. علت وقوع این انفجار مهیب که در نزدیکی چهار راه زنبق و در منطقه دیپلمات نشین «وزیر اکبرخان» کابل رخ داد، یک بمب جاسازی شده در یک تانکر فاضلاب شهری بود. به گفته برخی مقامات افغان 1.5 تن مواد منفجره در تانکر فاضلاب جاسازی شده بود. به گفته مقامات افغانستان این انفجار به ساختمان‌های واقع در شعاع 4 کیلومتری محل انفجار نیز آسیب وارد کرده است که در اثرآن 100 نفرکشته و 400 نفر زخمی شدند و بیش از یک میلیارد افغانی خسارت مادی ایجاد کرده است.

*حمله تروریستی کابل در چه شرایطی انجام شد ؟

شوک سنگین حمله تروریستی کابل همچنان به این کشور سایه انداخته است. مردم افغانستان در اعتراض به حمله تروریستی در کابل روز جمعه دست به تظاهرات زدند. مردم در این تظاهرات شعارهای مرگ بر آمریکا سردادند و امریکا را عامل انفجار خونین کابل دانستند. این تظاهرات با دخالت نیروهای امنیتی افغانستان به خشونت کشیده شد و طی درگیری مردم با نیروهای امنیتی افغانستان 7 تن کشته و 20 نفر دیگر نیز زخمی شدند.اما صرف نظر از اینکه چه کسی مقصر اصلی این انفجار است ، این پرسش مطرح است که حمله تروریستی کابل در چه شرایطی اتفاق افتاده است؟ تحت شعاع قرار گرفتن حمله تروریستی در کابل در افغانستان و کشورهای منطقه وغربی – به دلیل قرار گرفتن در منطقه دیپلماتیک نشین – در شرایطی است که افغانستان در روزهای آینده شاهد دو تحول مهم خواهد بود:

1-در آستانه اعلام راهبرد جدید آمریکا

ژنرال «مک‌مستر» -مشاور امنیت ملی ترامپ- راهبرد جنگی پیشنهادی ایالات‌متحده را در قبال افغانستان، به ترامپ تحویل داده و قرار است طی روزهای آتی، نسخه‌ی نهایی این راهبرد اعلام شود.طبق آنچه در رسانه‌های جهان در رابطه با این راهبرد منتشر شده است، افزایش تعداد نیروهای نظامی و حملات هوایی، دو عنصر اصلی راهبرد امریکا را در افغانستان تشکیل می‌دهد.در حال حاضر، حدود 8400 نیروی آمریکایی در افغانستان حضور دارند که در قالب این طرح، حدود 3 تا 5 هزار نیروی جدید به آنان اضافه خواهد شد

2- درآستانه کنفرانس بین المللی صلح در کابل

از سوی دیگر ، اجلاس «روند کابل» به‌منظور برقراری صلح در افغانستان 16 خرداد سال جاری با محور صلح، امنیت و مبارزه با تروریسم با حضور نمایندگانی از 20 کشور در پایتخت افغانستان برگزار خواهد شد.به گفته مقامات افغانستان علاوه بر کشورهای همسایه افغانستان از کشورهایی نظیر آمریکا، عربستان سعودی، هند، ژاپن، انگلیس، روسیه، قطر، ترکیه، آلمان، فرانسه و چین نیز برای حضور در این نشست دعوت شده است؛ همچنین سازمان ملل و نماینده اتحادیه اروپا نیز در این نشست حضور خواهند داشت.همکاری برای مبارزه با تروریسم تنها یکی از موضوعات کلیدی است که توسط مقامات و دیپلماتهای ارشد مورد بحث قرار خواهد گرفت.اکنون این پرسش مطرح است چه گروه و یا گروههایی در پشت انفجارتروریستی کابل قرار دارند ؟

*فرضیه های مطرح درباره عاملان حمله تروریستی در کابل

درباره عاملان انفجار چهارشنبه کابل تاکنون گمانه زنی های متعددی مطرح شده است :

الف-گروه طالبان افغان:

طالبان که مسئولیت بسیاری از حملات به‌طور معمول به این گروه نسبت داده می‌شود با انتشار بیانیه‌ای ضمن محکوم کردن حمله چهارراه «زنبق» در کابل آن را رد کرد.در بیانیه طالبان آمده بود: «این انفجار که هدف آن نیز نامعلوم است، ارتباطی با امارت اسلامی ندارد».

ب-افراد وابسته به گروه تروریستی داعش:

پس از محکومیت طالبان و با توجه به حمله نزدیک به سه ماه قبل به بیمارستان 400تختخوابی ارتش افغانستان در کابل، برخی آگاهان، افراد وابسته به گروه تروریستی داعش را مسئول حمله سریالی کابل اعلام کردند که البته رسانه‌های رسمی وابسته به این گروه تروریستی نیز تاکنون این موضوع را تأیید نکرده‌اند.در این باره حتی برخی از کارشناسان و مقامات افغان، پیش از این بارها آمریکا و تعدادی از مقامات ارشد دولت کابل را به همکاری با داعش در این کشور متهم کرده بودند.

ج-سازمان اطلاعات ارتش پاکستان(isi)

از سوی دیگر، نهادهای امنیتی افغانستان نیز اعلام کردند که سازمان اطلاعات ارتش پاکستان موسوم به «آی.اس.آی.» با همکاری برخی گروه‌های فعال در صحنه نظامی افغانستان پشت‌پرده حمله کابل بوده‌اند. در بیانیه امنیت ملی افغانستان آمده است: براساس اطلاعات موثق اطلاعاتی و یافته‌های ابتدایی از این حادثه، طرح حمله مذکور توسط شبکه حقانی با راهنمایی و همکاری مستقیم سازمان اطلاعات ارتش پاکستان (ISI) انجام شده است. به موازات این اظهارات مقامات افغانستان در حالی ااست که الطاف حسین رهبر حزب جنبش متحد قومی – مقیم لندن - با بیان اینکه پاکستان به سازمان‌های تروریستی و افراط‌گرا در این کشور آزادی عمل و اجازه حضور می‌دهد، تصریح کرد: تا زمانیکه پناهگاه‌های تروریست‌ها در پاکستان از بین نرود، صلح در افغانستان تنها یک رویا خواهد بود.

د- قصور و کوتاهی نهادهای امنیتی افغانستان

به گفته رئیس پلیس کابل ، آنها از وقوع چنین حمله‌ای اطلاع داشته و بر اساس تحقیقات اولیه هدف این انفجار سفارت آلمان بوده است.«حسن شاه فروغ» فرمانده پلیس شهر کابل به خبرنگاران گفته: ما اطلاعات قبلی درباره چنین حمله‌ای داشتیم، بنابراین اقداماتی برای جلوگیری از آن انجام شده بود. اما کابل شهری پر ازدحام است و اگر اجازه عبور و مرور به تانکرهای فاضلاب داده نمی‌شد، شهر با مشکلات جدی روبرو می‌شد

ه- نقش کشورهای غربی به خصوص آمریکا :

برخی از رسانه های افغانستان آمریکا وبرخی کشورهای اروپایی از جمله انگلیس را صحنه گردان انفجار تروریستی کابل ودیگر ناآرامی های افغانستان می دانند .به باور این کارشناسان آمریکا و برخی بازیگران غربی برای توجیه ادامه حضورشان در این کشور ، مهندسی انفجارکابل – و حتی تقویت حضور داعش در افغانستان را – ودیگر ناآرامی ها این کشور را بر عهده دارند .تظاهرات ضد آمریکایی مردم کابل در روز جمعه هم در این راستا قابل ارزیابی است .

*پیامدهای حمله تروریستی در کابل

1-گرچه شوک حمله کابل با یکصد کشته و بیش از 400 زخمی پایان نیافته اما به نظر می‌رسد که دولت افغانستان از افزایش ناامنی و ناتوانی در مدیریت بحران نگران است .این نگرانی در شرایطی است که حادثه تروریستی کابل نشان داد که نیروهای امنیتی و اطلاعاتی افغانستان فاقد انسجام درونی هستند و تروریستها از این خلاء استفاده می کنند.

2- در هفته های اخیر رسانه های امریکا گمانه زنی هایی درباره سیاستهای جدید آمریکا در افغانستان مطرح کرده بودند .انفجار تروریستی در منطقه دیپلمات نشین کابل با توجه به واکنشهای کشورهای غربی به این انفجار ، فرصت مناسبی است تامقامات امریکا با سوار شدن بر این موج ،سیاستهای تهاجمی خود را در افغانستان که همانا افزایش نیروهای این کشور وناتو است تسریع بخشد .

3-پس از گذشت حدود 16 سال از لشکرکشی آمریکا به افغانستان، این پرونده به معمایی لاینحل برای این کشور تبدیل شده؛ به‌گونه‌ای که در طول این مدت، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های سیاست خارجی و امنیتی این کشور به شمار رفته است. افزایش حضور نیروهای آمریکایی در افغانستان تاثیری در ایجاد امنیت و برقراری صلح وارا مش در این کشور به همراه نداشته است .

4-نکته دیگر در این باره اینکه ، دستهایی در افغانستان است تا انفجار تروریستی کابل را به مسایل قومیتی - حزبی در این کشور تعمیم دهند و به بهانه این حادثه تروریستی، قومیت و گروههای سیاسی را مقابل یکدیگر قرار دهند . این تلاشها در شرایطی است که افغانستان جامعه افغانستان به دلیل شکاف اجتماعی – سیاسی ، مستعد این شیطنت سیاسی است .

5- با توجه به تاکید نهادهای امنیتی افغانستان به نقش گروه حقانی – مورد حمایت سازمان اطلاعات ارتش پاکستان موسوم به «آی.اس.آی.»- این موضوع قابل پیش بینی است که روابط دو کشور همسایه افغانستان وپاکستان از حالت عادی خود خارج شده و به سمت تیرگی بگراید .این احتمال درحالی است که دو کشور به خاطر اختلافات مرزی و حمایت پاکستان از طالبان در سالهای اخیر با فراز و نشیب هایی روبرو بوده است .

*نتیجه گیری

از مجموع انچه گفته شد می توان به این جمع بندی رسید که:

الف) آنچه مسلم است اینکه حادثه تروریستی کابل و دیگر تحرکات امنیتی در افغانستان گویای این نکته مهم است که نیروهای امنیتی و اطلاعاتی افغانستان فاقد انسجام درونی هستند و تروریستها از این خلاء استفاده می کنند. در چنین شرایطی توجه دولتمردان افغانی به تقویت نیروهای نظامی - امنیتی و در صورت نیاز تغییر فرماندهان غیر همسو با اهداف ملت افغانستان یک ضرورت به شمار می رود .

ب)همانطور که اشاره شد ، ملت فغانستان امروز در یک آزمون بزرگی قرار دارد ، چرا که دستهایی پنهانی در افغانستان وجود دارد تا از انفجار تروریستی کابل بهانه ای برای رویارویی احزاب و گروههای سیاسی افغانستان سوء استفاده کنند .به بیان دیگر این دستهای کثیف تلاش می کنند این حادثه غمناک کابل را به مسایل قومیتی این کشور تعمیم دهند و اقوام و گروههای سیاسی را مقابل یکدیگر قرار دهند . به همین دلیل" انسجام داخلی در برابر بیگانگان خارجی" و " وحدت کلمه " نیاز امروز ملت افغانستان و به خصوص خواص سیاسی و دینی این کشور است .

ج) در حالی که دولت افغانستان برای برگزاری «روند کابل» با حضور 20 کشور آماده می‌شود، انفجار تروریستی هفته گذشته در پایتخت این کشور سایه‌ای از ابهام بر آینده و نتیجه تلاش‌های صلح گسترده است. تعدادی از مقامات غربی نگرانی خود را از وضعیت امنیتی کابل ابراز داشته و اظهار کرده‌اند که این شرایط برای سفر نمایندگان این کشورها به کابل مناسب نیست.با این وجود دولتمردان افغانستان باید از این تهدید –انفجار تروریستی کابل – استفاده کرده و از ان به عنوان فرصتی برای صلح و ارامش در این کشور استفاده کنند .به بیان دیگر اقدامات تروریستی درکابل و واکنشهای مردم افغانستان به این این حادثه تلخ می تواند به انسجام داخلی مردم افغانستان کمک نماید . صرف نظر از اینکه بازیگران غربی هم به موازات این رویکرد مردم افغانستان ، تلاش خواهند کرد از این رویداد تلخ بهانه ای برای استمرار حضور خود در افغانستان استفاده نمایند .

منبع: روزنامه جوان