به گزارش مشرق، به عید فطر نزدیک شده ایم و برنامه های تلویزیون که ویژه این ماه بودند، در قسمت های پایانی قرار دارند.
فرصتی دست داده تا عملکرد تلویزیون را در این ماه، بررسی کنیم؛ با این توضیح که برای دقت بیشتر، تنها برنامه های پرمخاطب یعنی سریال ها، ماه عسل و مسابقات ورزشی این ماه را بررسی کردیم.
سریال هایی که پخش شدند
امسال «نفس» و «زیر پای مادر»، هرکدام مخاطبان خود را داشتند و اگرچه نتوانستند مانند برخی سریال های مناسبتی سال های قبل، موج ایجاد کنند، اما به هر حال توانستند گلیم خود را از آب بیرون بکشند. در این میان انتقاد هایی هم به این دو سریال می شد. از طرفی شباهت زیاد فضای «نفس» با «ارمغان تاریکی» و «پروانه» و از طرف دیگر دیالوگ های گل درشتِ کیمیایی طورِ «زیر پای مادر» خیلی توی ذوق می زد؛ مسائلی که به خصوص برای این سریال دوم، حاشیه ساز هم شد.
علاوه بر آن انتخاب زمان پخش هر دو سریال، به خصوص «نفس» جای بحث داشت. به هر حال اگر قرار بود «نفس» در یک مناسبت پخش شود، بهترین زمان برایش دهه فجر بود نه ماه رمضان. ارتباطی هم که مسئولان سازمان صداوسیما بین این سریال و مناسبت های ۱۵ خرداد و ۷ تیر ایجاد کردند، بیشتر توجیهی است برای نداشتن سریال مرتبط. وگرنه در سال های قبل، معمولاً داستان سریال های رمضانی در همین ماه اتفاق می افتاد و با نمایش سفره افطار، ارتباط بیشتری بین سریال و فضای جامعه برقرار می شد. حتی تداوم پخش سریال «نفس» تا چهارشنبه ۳ شوال هم از بی ارتباط بودن و نامناسب بودن این مجموعه برای ماه رمضان حکایت دارد.
از سوی دیگر ماه رمضان به عنوان ماه مهمانی خدا، مناسبت شاد مسلمانان است و به ماه «مبارک» مشهور است. به همین دلیل هم فاصله افطار تا سحر، فرصتی است برای خوشحالی و جشن روزه داران از توفیق روزه داری. بنابراین تلویزیون هم باید این درک را داشته باشد که فاصله زمانی افطار تا سحر، زمانی است مناسب سریال های شاد، نه ملودرام هایی مانند «زیر پای مادر» .
سریال کره ای در ماه رمضان!
فقر تلویزیون در زمینه مجموعه های نمایشی، کار را به جایی رساند که مسئولان این سازمان مجبور شدند دو سریال خارجی را پخش کنند. شبکه پنج سریال کره ای «افسانه سامبونگ» را روی آنتن فرستاد و شبکه دو هم سریال تکراری لبنانی «رستاخیز تفنگ ها» را پخش کرد. با تدبیر مدیران تلویزیون، سریال های کره ای نه فقط در ایام عادی سال، بلکه در مناسبت های مذهبی هم روی آنتن می روند! مجموعه هایی که هرقدر هم خوب باشند، به هر حال مناسب ماه مبارک رمضان نیستند.
سریال هایی که پخش نشدند
«سر دلبران» که با توجه به موضوعش، مناسب ترین سریال در حال تولید تلویزیون برای پخش در ماه رمضان بود، در حالی چند روز مانده به این ماه، از کنداکتور حذف شد که مسئولان شبکه دو یکسره از پخش این مجموعه خبر می دادند. حتی محمدحسین لطیفی کارگردان این مجموعه گفته بود که عوامل هر روز ۱۴ ساعت کار مداوم می کنند تا سریال را به ماه رمضان برسانند. علاوه بر این مجموعه، «در جست وجوی آرامش» و «پایتخت ۵» تا روز های آخر پیش از ماه رمضان، جزو گزینه های پخش بودند ولی در نهایت از گردونه حذف شدند تا در زمانی دیگر به آنتن برسند.
در سال های قبل، چه زمانی که سریال های ماورایی مد شده بود و چه زمانی که طنز های شیرین (مانند پایتخت و دودکش) در این ماه پخش می شد، از چند ماه قبل تکلیف تلویزیون با خودش معلوم بود اما چند سالی است که در یکی دو ماه قبل از ماه رمضان، بازار گمانه زنی ها درباره سریال های رمضانی داغ می شود و مسئولان سازمان با توجه به بضاعت شان تصمیم می گیرند برای این ماه چه برنامه ای بریزند. نکته ای که می تواند روی کیفیت این مجموعه ها تاثیر منفی بگذارد.
پروژه شگفت انگیز احسان علیخانی و رفقا
یکی از معدود گروه های برنامه ساز تلویزیون که در چندین سال متوالی استاندارد خودش را حفظ کرده، همین برنامه «ماه عسل» بوده که پای ثابت شبکه سه در لحظات پیش از افطار است. علیخانی اگرچه در سال های گذشته استاندارد برنامه اش را خیلی بالا برده، ولی در رمضان ۹۶ هم سطح برنامه اش را حفظ کرد. «ماه عسل» امسال پروژه بلندپروازانه ای را برای کمک به زندانیان دیه شروع کرد که با موفقیت بی نظیری همراه بود و یک بار دیگر خیل عظیم مخاطبانش را به رخ کشید.
در این میان انتقاد هایی هم به نحوه معرفی کمپین وارد شد که برخی را دچار شک کرد. احسان علیخانی در برنامه اش به مردم وعده داده بود که کمک هایشان به دست کسانی خواهد رسید که مرتکب جرم غیرعمد شده اند و بعضاً به خاطر یک میلیون یا ۲ میلیون تومان دیه، در زندان به سر می برند اما رئیس ستاد دیه کشور در گفت وگویی وجود زندانی جرایم غیرعمد زیر ۲۲ میلیون تومان را در زندان های کشور تکذیب کرد.
موضوعی که به حاشیه ای برای «ماه عسل» تبدیل شد و علیخانی روز بعد درباره اش صحبت کرد اما او روی آنتن، بیشتر به بعد عاطفی ماجرا پرداخت و از ادعا هایش دفاع نکرد. به هر حال گروه برنامه ساز «ماه عسل»، باید به ابهامات کمپین کمک به زندانیان، پاسخ روشنی بدهد؛ اتفاقی که هنوز رخ نداده است.
تداخل های پرحاشیه
شبکه سه سیما در برخی روز های ماه رمضان امسال، بعد از افطار کنداکتور شلوغی داشت و به بدترین شکل ممکن آن را مدیریت کرد! ماجرا های پخش مستقیم والیبال و فوتبال و تداخل آن ها با برنامه «ماه عسل» و سریال «نفس»، انتقاد های زیادی را از مدیران این شبکه به همراه داشت. روشی که آن ها در پیش گرفتند، باعث شد مخاطبان مسابقات والیبال تیم ملی در لیگ جهانی، چند بازی را نصفه نیمه تماشا کنند. جالب آن که در هفته اول، تنها یک ست از مسابقه مانده بود که شبکه سه تصمیم گرفت سریال «نفس» را روی آنتن ببرد.
این اتفاقات کارگردان سریال را هم به واکنش واداشت. جلیل سامان در کانال تلگرامی اش نوشت: «متأسفانه پخش نامناسب سریال نفس در ماه رمضان و به جای والیبال لطمه جدی به سریال زده و بازخورد های نامطلوبی در پی خواهد داشت... زحمت های دو ساله ما را به فنا دادند. عملاً سریال را وارد حواشی کردند که مسببش ما نیستیم.» البته این ماجرا ها با انتقاداتی که مردم و رسانه ها کردند، در ۳-۲ بازی آخر تیم ملی حل شد و بازی ها از اول تا آخر روی آنتن رفت.