سرویس سیاست مشرق - پس از گذشت چند روز از اعلام لیست جدید تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه ایران که در آن شخصیت‌های هسته‌ای و نظامی ایران همچون سردار قاسم سلیمانی نیز به لیست تحریم‌ها افزوده شده‌اند، بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه در مقام پاسخ به این موضوع درآمده و درواقع به روال توجیه‌گری و ماسمالیزاسیون گذشته دیپلمات‌های هسته‌ای سعی در توجیه این تحریم‌ها کرده است.

وی در سخنانی قابل تامل که یادآور سخنان مرد غایب هسته‌ای یعنی عباس عراقچی،  مسئول کمیته پیگیری برجام در وزارت خارجه است، گفت: « کسانی که با بوروکراسی پیچیده و چند لایه اتحادیه اروپا آشنائی دارند، مطلع اند که فرآیند تصمیم گیری و سیاستگزاری در مجموعه اتحادیه، سازوکاری مطول، زمان بر و پیچیده است و تصمیمات درآن بصورت خلق الساعه و فی البداهه اتخاذ نمی گردد؛ بلکه محصول برونداد یک ماشین عظیم بوروکراتیک است که نهایتا در قالب و قامت یک تصمیم یا خط مشی به منصه ظهور می رسد.»

سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد: «با این توضیحات مشخص می شود اساسا موضوع تصویب تحریم های جدید علیه کشورمان از سوی اتحادیه اروپا، نه اکنون و نه در ماه های اخیر و بلکه ظرف سه سال گذشته (از زمان مذاکرات هسته ای منتج به توافق برجام) مطرح نبوده و تصویب نشده است. لذا آنچه در برخی رسانه ها و روزنامه ها به عنوان  تصویب تحریم های اتحادیه اروپا برضد کشورمان مطرح گردیده، در واقع چیزی نیست جز به روز رسانی تحریم های قبلی در مورد برخی فهرست افراد و سازمان های مشمول تحریم که طبق مصوبات مشابه بصورت ادواری و چندماه یکبار مورد بازنگری و بروز رسانی قرار می گیرد و بیان این موضوع که تحریم جدیدی در اتحادیه  علیه جمهوری اسلامی ایران تصویب و اعلام شده امری کاملا مردود و غیر واقعی است.»

قاسمی تصریح کرد: «با این توضیح هم اطلاق تحریم های جدید به اقدام اخیر اتحادیه اروپا، اقدامی نادرست و غیردقیق است و هم ارتباط برقرار کردن میان این اقدام فرضی اتحادیه با سفر اخیر و بسیار موفق وزیر امورخارجه کشورمان به سه کشور مهم  آلمان، فرانسه و ایتالیا کاری غیراخلاقی و خلاف اصول حرفه ای در اطلاع رسانی و بیان واقعیت ها به مردم است.»[۱]

حال باید از آقای سخنگو که به نظر می‌رسد جایگزین عراقچی در این رویه شده است پرسید که بعد از حدود دو سال از تصویب برجام (۲۳ تیرماه سال ۹۴)، و حدود یک سال و نیم از اجرای آن (۲۶ دیماه سال ۹۴) چقدر دیگر زمان باید سپری شود که به قول وی بروکراسی اداری اتحادیه اروپا برجام را بپذیرد؟ آیا این مدت برای پذیرش برجام در این حوزه کافی نیست و اساسا باید پرسید که پس برجام از ۲۶ دیماه چگونه از سوی اتحادیه اروپا اجرا می‌شود؟!

از سوی دیگر قاسمی از واژه عجیب «به روز رسانی تحریم‌های قبلی» برای توجیه تحریم‌های جدید اتحادیه اروپا استفاده کرده است این درحالی است که پیش از این تیم هسته‌ای این موارد را مغایر با روح برجام و نه البته جسم آن می‌دانستند و آنرا به روح برجام حواله می‌داد و از این نظر قاسمی گام نوینی در این زمینه برداشته است که باید پرسید به واقع در حالی که حسن روحانی، ‌رئیس‌جمهور کشورمان در روز ۲۳ تیرماه سال ۱۳۹۴ (روز تصویب برجام) اعلام کرد که تمامی تحریم‌ها لغو شده است، واژه بروزرسانی برجام چه معنایی پیدا می‌کند؟!

حسن روحانی در ۲۳ تیرماه سال ۹۴ بیان کرد: «اما امروز به ملت شریف ایران اعلام می‌کنم که طبق این توافق، در روز اجرای توافق، تمامی تحریم‌ها، حتی تحریم‌های تسلیحاتی، موشکی هم به صورتی که در قطعنامه بوده، لغو خواهد شد. تمام تحریم‌های اقتصادی شامل مالی، بانکی، بیمه، حمل و نقل، پتروشیمی و فلزات گرانبها به طور کامل لغو خواهد شد و نه تعلیق و حتی تحریم تسلیحاتی هم کنار گذاشته می‌شود ، برای ۵ سال نوعی محدودیت و پس از آن لغو خواهد شد.»[۲]

با این اوصافی که قاسمی از سیکل ادارای اتحادیه اروپا و بروز رسانی تحریم‌ها ارائه می‌کند به نظر می‌رسد که هنوز اتحادیه اروپا حتی برجام را در بروکراسی اداری خود راه نداده چه برسد به اینکه بخواهد این موارد را اجرا کند.

از سوی دیگر باید گفت که این روند توجیه تحریم‌های جدید از سوی وزارت خارجه به مانند روال گذشته، نه تنها کمکی به اجرای برجام نمی‌کند بلکه جریان عدم تعهد و انجام وظیفه غرب از جمله آمریکا و در پس آن اتحادیه اروپا را با گستاخی تمام تسهیل می‌کند. این در شرایطی است که در موارد مختلف از جمله در مراودات مالی و بانکی وزارت خارجه همین روند توجیه‌گری را در پیش گرفت و در حالی که کارشناسان بیان می‌کردند که سوئیفت تنها به اسم برای ایرانیان باز است و امکان تراکنش مالی با بانک‌های بزرگ غربی فراهم نیست، کسانی چون عراقچی بیان می‌کردند که سوئیفت باز است و سخنانی غیر از این غیرحرفه‌ای و دروغ است اما بعدها محمد جواد ظریف مجبور شد برای راه اندازی مراودات بانکی با بانک‌های اروپایی به دنبال « نامه آرامش‌بخش»‌ برود و علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی در موضعی روشنگرانه درباره تحریم‌ بانک‌ها به طور واضح بیان کرد:« من در مصاحبه با یک خبرگزاری عربی گفتم «برخی بانک‌های بزرگ هنوز به طور کامل با ما همکاری نمی‌کنند»، در صورتیکه باید می‌گفتم کل بانک‌های بزرگ هنوز هیچ همکاری با ما نکرده‌اند.»

موضوعی که اینک قاسمی هم بر آن صحه می‌گذارد و می‌گوید: «متاسفانه و به علت برخی بدعهدی های آمریکا و ایجاد فضاهای کاذب روانی  سعی در ممانعت از پیشرفت همکاری های موسسات بزرگ مالی و بانکی  اروپا با ایران نموده اند و گلایه و انتقاداتی به آنها وارد می باشد.»