به گزارش مشرق، سال ۹۳ تروریست‌های تکفیری که سودای حکومت بر عراق و شام را در سر داشتند، وارد خاک عراق شدند؛ پس از این ورود که به دلیل ناآمادگی نظامیان عراقی به سهولت صورت گرفته بود، سلاح‌ها، مهمات و بخش زیادی از تجهیزات ارتش عراق به دست تکفیری‌ها افتاد؛ علاوه بر این، همزمان با تهاجم تروریست‌ها به عراق، حدود ۷۰ هزار سرباز و افسر این کشور از سِمت‌های خود کناره‌گیری کرده و برخی هم به دلایلی همچون همکاری با تروریست‌ها و یا از روی ترس، فرار از ارتش را بر قرارشان مبنی بر دفاع از مرزوبوم عراق ترجیح دادند.
پیشروی سریع
به گفته فرماندهان نظامی عراقی، در ابتدای یورش تروریست‌ها به عراق، اوضاع به حدی بد بود که ۳ یا ۴ نفر از عناصر گروهک تروریستی توانایی شکست یک یگان ارتش را داشتند.
در آن مقطع زمانی، پیشروی سریع تروریست‌ها روزبه‌روز عرصه را بر ارتش، دولت و مردم عراق تنگ می‌کرد؛ تروریست‌ها نزدیک به ۴۰ درصد از خاک عراق را اشغال کرده بودند؛ هر لحظه احتمال جسارت تکفیری‌ها به ساحت مقابر متبرکه ائمه معصومین در نجف، کربلا، کاظمین و سامرا وجود داشت و تصرف بغداد به عنوان پایتخت سیاسی و سقوط دولت قانونی عراق، هر روز برای عموم مردم بیشتر متصور می‌شد.
حشدالشعبی و نقش مرجعیت
در این شرایط بود که مرجعیت شیعه نقش تاریخی خود را در کشور عراق ایفا کرد؛ آیت الله سیستانی فتوای جهاد با تروریست‌ها را صادر کردند و به موجب این فتوا، بسیج مردمی عراق تحت عنوان «حشدالشعبی» ایجاد شد؛ واژه «الحَشد» به زبان عربی به معنای «بسیج» و واژه «الشَعبی» به معنای «مردمی» بوده و ترکیب این دو واژه نیز به معنای «بسیج مردمی» است.
علاوه بر شیعیان، گروه‌های مختلف سنی، مسیحی و ایزدی نیز در ساختار حشدالشعبی حضور دارند و با تروریست‌های تکفیری مبارزه می‌کنند.
الگوگیری از ایران
به نظر می‌‍رسد تجربه حضور نیروهای بسیجی ایران در دوران دفاع مقدس، روشن‌ترین افق حشدالشعبی برای مبارزه با تروریست‌های تکفیری بوده است؛ چنانکه نوری المالکی نخست وزیر پیشین عراق تصریح کرده بود که «ما در ساختار بسیج عراق از بسیج ایران الگو گرفتیم. »
تصمیم دولت و پارلمان
حیدرالعبادی نخست وزیر عراق در مهر ۹۴ حکمی صادر کرد که براساس آن نیروهای حشدالشعبی (بسیج مردمی عراق) تحت فرماندهی وزارت دفاع عراق قرار گیرند.
با مشاهده پیروزی‌های میدانی نیروهای عراقی که به واسطه حضور حشدالشعبی در صحنه نبرد حاصل شده بود، پارلمان عراق در آذر ۹۵ با اکثریت آرا تصمیم گرفت که حشدالشعبی به عنوان یک نهاد رسمی نظامی در کشور تبدیل شود.
خدمات
نیروهای بسیج مردمی عراق تاکنون در شهرهای فلوجه، الرمادی، الصینیه، البوجواری و شمالی بیجی و پالایشگاه بیجی در استان صلاح الدین عملیات داشته اند؛ از دیگر عملیات های حشدالشعبی می‌توان به حضور در عملیات آزادسازی جزیره سامرا و مناطق جنوب‌غرب تکریت اشاره کرد؛ همچنین حشدالشعبی در عملیات های تامین امنیت بغداد، استان صلاح الدین و حرمین عسکریین نیز شرکت داشته است.
عملیات‌های آزادسازی الصقلاویه و موصل از دیگران عملیات های مهم این سازمان مردمی است.
از نگاه مقامات نظامی عراق
سه روز پیش «یحیی رسول» سخنگوی فرماندهی عملیات مشترک عراق طی گفت‌وگویی اظهار کرد: « حقیقتا فتوای آیت‌الله سیستانی بسیار باارزش بود؛ ایشان در زمانی که تروریست‌ها به اطراف بغداد رسیده بودند و پایتخت مورد تهدید بود، فتوای جهاد کفایی را صادر کردند. مردم عراق پس از این فتوا قیام کردند و با این گروه تروریستی جنگیدند. حشدالشعبی امروز با تروریسم می‌جنگد و پشتیبانی قوی برای نیروهای مسلح عراق است. بسیج مردمی عراق در نبردهایش با تروریست‌ها پیروزی‌های بزرگی به دست آورد. »
«خالد العبیدی» وزیر دفاع عراق نیز تابستان سال گذشته در مصاحبه با شبکه پرس تی‌وی گفته بود: «اگر فتوای مرجع عالیقدر شیعیان -آیت‌الله سیستانی- که خواستار تشکیل حشد الشعبی بودند صادر نمی‌شد، بغداد سقوط می‌کرد؛ نیروهای بسیج مردمی بسیار با تجربه و کارآزموده هستند و نیروهای ارتش عراق به حضور آنها نیازمند هستند. »
خواب آمریکا برای حشدالشعبی
با وجود اینکه نبرد حشدالشعبی با تروریست‌ها، بیشترین کمک را به ارتش عراق کرد و اوضاع میدانی را کاملا بهبود بخشید، اما این روزها و پس از پاکسازی موصل از لوث وجود تروریست‌های تکفیری، زمزمه‌هایی مبنی بر اتخاذ تصمیم انحلال حشدالشعبی در عراق شنیده می‌شود.
به گفته حسن هانی‌زاده کارشناس مسائل غرب آسیا در گفت‌وگو با میزان، طی هفته‌ها و ماه‌های اخیر، سیاست‌های کثیف آمریکا در عراق موجب بروز اختلاف میان حشدالشعبی و دولت این کشور شده است.
هانی‌زاده می‌گوید: «با توجه به کارایی و قابلیت حشدالشعبی در طول آزادسازی مناطق مختلف عراق از جمله موصل، آمریکایی‌ها نسبت به توانایی‌های این مجموعه حساسیت نشان داده و دولت این کشور را تحت فشار قرار دادند که این مجموعه را منحل کند؛ این احتمال وجود دارد که حیدر العبادی تحت تاثیر فشارهای وارده از سوی آمریکا، حشدالشعبی را مهار کند. »
این کارشناس مسائل غرب آسیا می‌افزاید: «آمریکایی‌ها برای پیشبرد اهداف خودشان از جمله تجزیه اقلیم کردستان و انجام همه‌پرسی در این منطقه تلاش می‌کنند تا میان دولت و حشدالشعبی اختلاف‌افکنی کنند. »
دو راهی
حال باید منتظر بمانیم و ببینیم که دولت عراق قدردان خدمات حشدالشعبی می‌ماند و برای مقابله با تهدیدات آینده دوراندیشی خواهد کرد یا اینکه به دستور آمریکایی که چشم دیدن بسیج مردمی را ندارد اجازه تکرار این پدیده غرورآفرین که سه دهه قبل در ایران متبلور شده بود را نخواهد داد.