به گزارش مشرق، پس از هفدهمین نشست خبری سخنگوی ناجا ماجرای حریم خصوصی داخل خودروها به چالشی مبنی بر اینکه حریم داخل خودروها خصوصی است یا خیر؟ تبدیل شد که این موضوع را در گفت‌وگو با حقوقدانان و کارشناسان مورد بررسی قرار دادهایم.
معاون فرهنگی قوه قضائیه: نصّ صریح قانون، فضای پیدای خودرو را حریم خصوصی نمی‌داند
معاون فرهنگی قوه قضائیه موبایل، داشبورد و صندوق عقب خودروها را جزو حریم خصوصی افراد برشمرد و گفته است: آن بخشی از خودرو که نمایان است و در معابر دیده می‌شود، جزو حریم عمومی حساب می‌شود و آن بخش‌هایی که خودبه‌خود مخفی است، مثل داشبورد یا صندوق عقب، حریم خصوصی محسوب می‌شود.
حجت الاسلام هادی صادقی بیان کرده است: قوانین ما همه باید اسلامی باشد و بسیار هم سعی شده تا قوانین اسلامی باشد، به عبارت دیگر اگر گفتیم قصد اجرای شریعت را داریم منظور آن شریعتی است که تبدیل به قانون شده و در مسیر مشخص خود مصوب شده و به تأیید شورای نگهبان رسیده است و دولت هم باید همه آن را اجرا کند. در دستگاه قضائی و محاکم هم همین کار را انجام می‌دهیم؛ یعنی قانون را اجرا می‌کنیم، منت‌ها قانون ما اسلامی و برآمده از دین است.
وی ملاک برای تشخیص و تفکیک حریم عمومی از خصوصی را مشاهده‌پذیر بودن و یا شنیدن امری در صحنه اجتماعی و عمومی عنوان کرد و گفت: حریم عمومی شامل امری مشاهده‌پذیر است که چه در ماشین و چه پشت پنجره خانه‌ای که صحنه خلاف عفت عمومی نمایان شده باشد را شامل می‌شود؛ اما اگر خدای‌ناکرده در پشت آن پنجره خلافی یا گناهی در حال وقوع است مجاز به سرک‌کشیدن نیستیم.
حجت‌الاسلام صادقی با بیان اینکه هر امری که در محیط‌های خصوصی بوده و به طور عادی آن امر دیده یا شنیده نمی‌شود، جزو حریم خصوصی است، گفت: در حریم خصوصی نه‌تن‌ها سرک‌کشیدن و تعقیب آن مجاز نیست، بلکه مجازاتش هم جایز نبوده و صرفا باید امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر کرد.
سخنگوی ناجا: اماکنی از جمله خودرو که در معرض دید عموم باشد مشمول حریم خصوصی نمی‌شود
سردار سعید منتظرالمهدی معتقد است قوانینی برای حمایت از آمران به معروف و ناهین از منکر وجود دارد و به ضابطان اجازه می‌دهد، در اماکن عمومی که در معرض دید است در صورت وقوع جرم ورود کنند.
سخنگوی ناجا اظهار داشت:هر اماکنی از جمله خودرو که در معرض دید عموم باشد مشمول حریم خصوصی نمی‌شود و باید هنجار‌ها و الزامات اماکن عمومی در آن‌ها رعایت شود.
سخنگوی ناجا با بیان اینکه پلیس خودرو را براساس قانون حریم خصوصی نمی‌داند، تاکید کرد: اگر در خودرو جرم مشهودی رخ دهد، پلیس موظف است به دلیل اینکه این فضا خصوصی نیست با آن جرم براساس قانون برخورد کند.
دکترای حقوق کیفری: داخل خودرو حریم خصوصی نیست
دکتر عباس ذاقلی با تاکید بر اینکه داخل خودرو حریم خصوصی نیست گفت: فضای داخل اتومبیل تاثیری در برخورد پلیس با جرائم مشهود ارتکابی در آن فضا ندارد به این معنا که اگر حتی فضای داخلی خودرو که قابل رویت است را حریم خصوصی تلقی کنیم چنانچه جرم مشهودی در آن فضا صورت گیرد مانع از برخورد پلیس نیست.
دکترای حقوق کیفری اظهارکرد: قانونگذار می‌گوید اگر جرم در مرئی و منظر پلیس واقع شود، پلیس وظیفه دارد اقدامات اولیه را جهت تعقیب مجرم از جمله دستگیری متهم را انجام دهد، بنابراین حتی اگر فضای داخل خودرو که قابل مشاهده است حریم خصوصی تلقی گردد، مانع از اقدامات پلیس نیست.
ذاقلی اضافه کرد: از لحاظ قانونی تکلیف مشخص است به این دلیل که تبصره ماده ۵ قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر صراحتا می‌گوید فضای قابل روئیت اتومبیل‌های شخصی هیچ حریم خصوصی نیست قانون تکلیف را مشخص کرده است و محل نزاع نیست. تکلیف از نظر قانونی و تحلیل حقوقی مشخص است بنابراین محل نزاعی وجود ندارد.
نائب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس: طبق قانون داخل ماشین حریم خصوصی نیست
نصرنصرالله پژمانفر درباره اینکه آیا طبق قانون داخل خودرو حریم شخصی محسوب می‌شود؟، گفت: قانون (تبصره ماده ۵ قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر) در این مورد صراحت دارد که داخل ماشین حریم خصوصی نیست.
وی ادامه داد: تعجب میکنم نسبت به کسانیکه درباره این صراحت قانونی هم تردید می‌کنند، این افراد آنقدر فضای ذهنی شان نسبت به مسائل بدبین است که شاید در وسط روز تابستان هم تردید کنند، آیا نوری وجود دارد یا خیر؟
نماینده مشهد در مجلس بیان کرد: این مسئله قانون است و قانون هم وقتی از سوی شورای نگهبان تائید می‌شود یعنی مسیر قانونی، شرعی و اسناد بالادستی مانند قانون اساسی را طی کرده است.
حجت‌الاسلام پژمانفر اضافه‌کرد: این قانون هم، مصوب جمهوری اسلامی است لذا با شرع، عقل و خیلی از اسناد بالادستی مغایرتی ندارد.
نائب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس تاکید‌کرد: وقتی الزامی است تا شیشه‌های ماشین‌ها طوری طراحی شوند که داخل ماشین دیده شود و یا اینکه دودی کردن شیشه ماشین خلاف است بنابراین فضای داخل ماشین فضای عمومی محسوب می‌شود.
ماده ۵ قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر و تبصره این آن تصریح می‌کند: «در اجرای امر به معروف و نهی از منکر نمی‌توان متعرض حیثیت، جان، مال، مسکن، شغل و حریم خصوصی و حقوق اشخاص گردید، مگر در مواردی که قانون تجویز کند. تبصره - اماکنی که بدون تجسس در معرض دید عموم قرار می‌گیرند، مانند قسمت‌های مشترک آپارتمان‌ها، هتل ها، بیمارستان‌ها و نیز وسایل نقلیه مشمول حریم خصوصی نیست».
سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضائی مجلس: داخل خودرو حریم عمومی است
سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضائی مجلس با اشاره به تفاسیر برخی از مسئولین درباره حریم خصوصی بودن و یا نبودن داخل خودرو، توضیحاتی ارائه داد.
وی با اشاره به برخی از دلایل مطرح شده در اثبات حریم خصوصی نبودن داخل خودرو تاکید کرد: ماده ۵ قانون حمایت از «آمرین به معروف و ناهیان از منکر» مصوب سال ۹۴ تصریح می‌کند «اماکنی که بدون تجسس در معرض دید عموم قرار می‌گیرند مانند قسمت‌های مشترک آپارتمان‌ها، هتل‌ها، بیمارستان‌ها و وسایل نقلیه مشمول حریم خصوصی نیست» لذا وضعیت رعایت هنجار‌ها در قانون حتما باید رعایت شود.
سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضائی مجلس ادامه داد: همچنین طبق ماده مذکور برخورد با مواردی، چون بدحجابی، آلودگی صوتی و ... در داخل خودروها قانونی است.
وی همچنین با اشاره به تبصره ماده ۵ قانون «حمایت از آمرین به معروف و ناهیان از منکر» تصریح کرد: همچنین در تبصره ماده ۵ آمده است «اماکنی که بدون تجسس در معرض دید عموم قرار می‌گیرند مانند قسمت‌های مشترک آپارتمان‌ها، هتل‌ها، بیمارستان‌ها و وسایل نقلیه مشمول حریم خصوصی نیست.» بنابراین این موارد جز اماکن عمومی بوده و باید لحاظ شود.
نوروزی ادامه داد: معتقدم داخل خودرو ملک خصوصی است نه حریم خصوصی و به دلیل شیشه دار بودن و پنجره دار بودن و تاثیر گذاشتن بر روی جامعه در واقع حریم عمومی است.
سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضائی مجلس تصریح کرد: اگر داخل ماشینی زنی با سر برهنه باشد و یا اینکه مشروب بخورد دیگر این موارد حریم خصوصی تلقی نمی‌شود چراکه این موارد در معرض عموم است و می‌تواند در جامعه مشکل ایجاد کند بنابراین قانون نص صریحی در این رابطه دارد و نیاز به تفاسیر نیست.
وی در پایان افزود: مجلس اقدامات خود را درقبال قانون حریم خصوصی انجام داده و این مسئله هم تفسیر بردار نیست و هرگونه تفسیر که در مخالفت با نص صریح قانون مجلس شورای اسلامی باشد غلط است.
رئیس شعبه32 دیوان عالی: بازرسی از خودرو در صورت وقوع جرم نیازی به دستور قضایی ندارد
رضا فرج اللهی رئیس شعبه 32 دیوان عالی کشور با اشاره به برخی اظهار نظرها پیرامون اختلاف در حریم خصوصی بودن یا نبودن داخل خودرو اشخاص اظهار کرد: در تبصره ماده 5 قانون آمران به معروف و ناهیان از منکر به صراحت بیان شده که اماکنی که بدون تجسس در معرض دید قرار می‌گیرند، مانند مشاعات ساختمان‌ها، هتل‌ها، بیمارستان‌ها و نیز وسایل نقلیه، مشمول حریم خصوصی نیستند.
وی ادامه داد: از آنجایی که داخل خودرو در منظر مردم است حریم خصوصی محسوب نمی‌شود و در صورتی که اقدامی خلاف عفت عمومی در خودرو یا جرمی اتفاق افتد بازرسی از خودرو نیازی به دستور قضایی ندارد.
فرج‌اللهی تصریح کرد: داخل خودرو حریم خصوصی نیست و مشمول محل های عمومی است چراکه در معرض دید عموم است بنابراین چنانچه سرنشینان خودرو بدون حجاب شرعی در خوردو ظاهر شوند جرم، جرم مشهود تلقی می شود و ماموران مجاز به اقدام قانونی طبق ظوابط مربوط به جرم مشهود هستد.