به گزارش مشرق، در حالی که تلاش های میانجی گرایانه کویت برای حل بحران ایجاد شده میان چهار کشور عربی با قطر، نتیجه نداده است و رکس تیلرسکون وزیر خارجه آمریکا روز چهارشنبه با وزیران خارجه چهار کشور عربی تحریم کننده قطر در جده در خصوص حل بحران کنونی، دیدار و گفتگو کرد، شبکه خبری سی ان ان عربی با انتشار تحلیلی به اقدامات احتمالی آتی کشورهای تحریم کننده علیه قطر پرداخت و نوشت که این کشورها چه تدابیر دیگری ممکن است در علیه دوحه اتخاذ کنند؟
سی ان ان نوشت: تحلیل گران معتقدند که سعودی، امارات، بحرین و مصر برنامه ای برای پایان دادن به تحریم قطر در نزدیک ترین زمان ممکن، ندارند و ممکن است فشارهایشان را بر این کشور بیشتر کنند. به طوری که این چهار کشور در بیانیه ای مشترک عصرِ سه شنبه بر ادامه اقدامات کنونی علیه قطر تاکید کردند، تا جایی که مقام های قطری را به اجرای خواسته های خود که شامل مبارزه با تروریسم، برقراری امنیت و ثبات در منطقه می شود، پایبند کنند.
در ادامه این تحلیل آمده است: انور قرقاش وزیر مشاور در امور خارجه امارات نیز هفته گذشته پس از دریافت پاسخ منفی قطر به خواسته های مطرح شده چهار کشور عربی، گفته بود که اقدامات آتی منجر به انزوای بیشتر قطر خواهد شد و این کشور در ردیف ایران و بسیاری از تشکیلات تروریستی قرار خواهد گرفت. حکمت این مماشات با افراط گرایی و تروریسم چیست؟
**واما اقداماتی که ممکن است این چهار کشور علیه قطر اتخاذ کنند، چیست؟
«فاروق سوسا» کارشناس ارشد اقتصاد شرق در شرکت «سیتی گروپ» لندن، در این باره گفت: دقیقا روشن نیست که این چهار کشور عربی چه اقدامی می توانند برای تحت فشار قرار دادن قطر، انجام دهند؛ از نظر من، رسمیت بخشیدن به انزوای قطر، مطلوب ترین گزینه است.
سوسا و سایر تحلیل گران می گویند که کشورهای تحریم کننده قطر ممکن است تلاش کنند با متقاعد کردن شرکای تجاری بین المللی قطر برای کاهش روابط با دوحه، این کشور را تحت فشار قرار دهند.
« تربجرن سولتودت» تحلیلگر ارشد خاورمیانه و شمال آفریقا در پژوهشکده «ورسک مپل کرافت» گفت: احتمال می رود که آمریکا، اروپا و آسیا تمایلی ندارند که خود وارد این بحران کنند، اما سعودی و همپیمانانش ممکن است بکوشند که شرکت ها و کشورهای خارجی را مجبور کنند که در این بین، یک طرف را انتخاب کنند؛ یا عربستان و متحدانش یا قطر را. این اقدام ممکن است پیامدهایی برای اقتصاد قطر داشته باشد.
«امی ماکالستر» کارشناس اقتصادی منطقه خاورمیانه در «اکسفورد اکنونومیک» نیز در این باره گفت: بخش مالی پس از این، به دلیل عدم تمایل بانک های منطقه ای برای تعامل و همکاری با قطر دچار مشکل خواهد شد و یا ممکن است این بانک ها حتی بخواهند سرمایه های خود را از قطر به طور کامل بیرون بکشند.
سی ان ان ادامه داد: سرمایه گذاران واقعا نگران این موضوع هستند؛ چرا که بازار سهام دوحه پس از قطع روابط کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس در ۱۵ خرداد (۵ ژوئن) با قطر، به میزان ۱۰ درصد کاهش یافت. اما هنوز شرکت های بزرگ بین المللی نگرانی در این باره ابراز نکردند.
شرکت فرانسوی «توتال» روز سه شنبه از آغاز فعالیت برای گسترش میدان نفتی «شاهین» قطر با همکاری شرکت دولتی قطر خبر داد. این شرکت فرانسوی در بیانیه ای اعلام کرد: شرکت توتال متعهد می شود که شراکت نفتی خود را با قطر چه در داخل این کشور و چه در سطح بین المللی گسترش دهد و همچنین آماده است همکاری های خود را به ویژه در زمینه پروژه های جدید در قطر ادامه دهد.
**شورای همکاری خلیج فارس
سی ان ان در ادامه این تحلیل می نویسد: از جمله مجازات های احتمالی این چهار کشور عربی علیه دوحه، به تعلیق در آوردن عضویت قطر در شورای همکاری است؛ شورایی که در سال ۱۹۸۱ میلادی برای ایجاد هماهنگی در سیاست های کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس تشکیل شد.
سولتودت در این باره گفت: اخراج قطر از مجلس شورای همکاری، اقدام شدیدی علیه دوحه است که آن را به سمت محور ایران هدایت می کند. همچنین توافق برای طرد قطر از این شورا، مستلزم حمایت کویت از این اقدام است. در حالی که منامه می کوشد راه حلی برای خروج از این بحران بیابد.
سی ان ان می نویسد: تلاش های دیپلماتیک دیگری نیز در حال انجام است؛ در همین راستا رکس تیلرسون وزیر خارجه آمریکا روز سه شنبه در دوحه یادداشت تفاهمی درباره مبارزه با تروریسم با قطر امضا کرد.
تیلرسون در این باره گفت: بر این باورم که مواضع قطر کاملا روشن و منطقی بوده است. ما می خواهیم الان درباره کیفیت پیشبرد امور صحبت کنیم.
وزیر خارجه آمریکا همچنین روز چهارشنبه نیز در نشستی با وزیران خارجه عربستان، مصر، امارات و بحرین در شهر جده، درباره بحران قطر بحث و رایزنی کرد.
در ادامه تحلیل سی ان ان آمده است: قطر هیچ نشانه ای یا علامتی برای پذیرش خواسته های کشورهای تحریم کننده بروز نداده است. شروط مطرح شده شامل تعطیلی شبکه خبری الجزیره، کاهش سطح روابط دیپلماتیک قطر با ایران، توقف ساخت پایگاه نظامی ترکیه در قطر می شود.
قطر نیز در همین راستا روز یکشنبه گذشته از تشکیل کمیته ای برای اخذ غرامت از محاصره کنندگان خبر داد. البته تاکنون تحریم های اعمال شده، باعث وارد کردن خسارت های خیلی شدید به اقتصاد قطر نشده و دوحه به دلیل برخورداری از منابع انبوه گاز، یکی از غنی ترین کشورهای جهان به شمار می رود. همچنین صندوق ذخیره ارزی این کشور بالغ بر ۳۳۵ میلیارد دولار است و سرمایه های بسیاری نیز در خارج دارد.
در ادامه این تحلیل آمده است: اما تحریم های طولانی و تدابیر سخت تر علیه قطر ممکن است که این کشور را دچار ضرر و زیان کند.
«دیما جردانه» مدیر اجرایی تحقیقات اقتصادی خاورمیانه و شمال آفریقا در شرکت چند ملیتی خدمات مالی و بانکداری «استاندارد چارترد» گفت: قطر قادر است که خطرات اقتصادی و مالی را کاهش دهد و مهار کند؛ به شرط آنکه بخش صادرات هیدرکربونیک آن، تحت تاثیر بحران قرار نگیرد. اما در صورت ادامه بحران، ممکن است هزینه های راه اندازی و انجام فعالیت های تجاری در قطر بیشتر و دشوار تر شود.
آژانس اعتبار سنجی «مودی» نیز هشدار داد که اگر قطر این بحران را به سرعت حل نکند، دچار مشکل خواهد شد. همچنین بستن حریم های هوایی همسایگان قطر به روی این کشور بر صنعت گردشگری و سایر صنایع خدمت رسانی تاثیر منفی خواهد گذاشت. خطوط هوایی قطر و سایر شرکت ها از این رهگذر متحمل ضرر و زیان می شود. در پایان نیز ممکن است که تلاش های دولت دوحه برای تنوع بخشیدن به منابع اقتصادی، دچار اختلال شود.
این آژانس هفته گذشته طی یادداشتی اعلام کرد: احتمال دارد که این بحران طولانی شود و تا سال ۲۰۱۸ به طول بینجامد. انتظار نمی رود که این نزاع به سرعت طی چند ماه آتی حل و فصل شود. نیز خطرات این بحران می تواند تاثیرات منفی بر اعتبار حاکمیتی قطر بر جای بگذارد.