سرویس سیاست مشرق - «وبلاگ مشرق» خوانشی روزانه در لابه‌لای اخبار و مطالب رسانه‌های کشور است. ما درباره این خوانش البته تحلیل‌ها و پیشینه‌هایی را نیز در اختیار مخاطبان محترم می‌گذاریم. ۷:۳۰ هر روز با بسته ویژه خبری-تحلیلی مشرق همراه باشید.
***
روحانی حتی یک پیشنهاد هم از اصلاح‌طلبان برای کابینه نخواسته است
مرتضی مبلّغ، فعال سیاسی و عضو شورایعالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان در بخشی از یک گفت‌وگوی خود با خبرگزاری ایلنا درباره کابینه دوم رئیس‌جمهور روحانی و رایزنی‌های سیاسی پیرامون آن گفته است: «تا جایی که من اطلاع دارم حتی یک پیشنهاد هم به اصلاح‌طبان داده نشده تا به صورت مشخص و برنامه‌ریزی برای کابینه تصمیم بگیرند.»
او تصریح می‌کند: قبل از جلسه کمیته تعامل با رییس‌جمهور، تماس‌هایی از سوی نزدیکان آقای روحانی با افراد مختلف گرفته شده تا نقطه نظرات و پیشنهاداتی را که دارند به مشورت بگذارند، اما این که اصلاح‌طلبان پیشنهادهای روشنی به رییس‌جمهور داده باشند خیر، نبوده است.[۱]
*اینکه چرا رئیس‌جمهور روحانی چنین شأنی را برای اصلاح‌طلبان قائل نیست تنها یک دلیل می‌تواند داشته باشد و آن اینکه آقای روحانی اعتقادی به نقش تأثیرگذار اصلاح‌طلبان در پیروزی انتخاباتی خود ندارد.
خاصّه آنکه چهره‌های نزدیک به رئیس‌جمهور نیز طی روزهای اخیر کنایه‌های تندی را نسبت به سهم‌خواهی بیجای اصلاح‌طلبان از کابینه، خطاب به چهره‌های جریان خاص مطرح کرده‌اند.
البته رئیس‌جمهور روحانی و یارانش حق دارند چنین دیدگاهی داشته باشند زیرا اصلاح‌طلبان حتی یک خط بیانیه رسمی هم برای حمایت از آقای روحانی در انتخابات اخیر ندادند، صراحتاً اعلام کردند که او کاندیدای رسمی اصلاح‌طلبان نیست و برایش ستاد انتخاباتی هم تشکیل نمی‌دهیم و در سال ۹۲ هم محمدرضا عارف هرگز حاضر نشد انصراف خود را به نفع رئیس‌جمهور روحانی اعلام کند.
(برخی معتقدند این سری اقدامات اصلاح‌طلبان به این علت رخ داده است که آنها نه در سال ۹۲ و نه در سال ۹۶ قائل به احتمالی بالای پیروزی روحانی نبوده‌اند و برای همین قصد داشتند با طراحی یک بازی ابن‌الوقتی، از شراکت در سرنوشت رئیس‌جمهور روحانی برائت بجویند)
در روزهای اخیر و با مشاهده کم‌محلی رئیس‌جمهور روحانی به ستاد جریان سیاسی خاص، اصلاح‌طلبان اگرچه مجبورند که از تمام قیام و قعود دولت اعتدالیون تمجید کنند اما در عین حال اعترافات تلخی هم داشته‌اند.
محمدرضا خاتمی، چندی قبل در یک مصاحبه پیرامون رابطه آقای روحانی با اصلاح‌طلبان اظهار کرد:
«در دولت اول روحانی، در بخش توسعه سیاسی و فرهنگی، هیچ فرد اصلاح‌طلبی در مسئولیت‌های رسمی مرتبط با این حوزه‌ها در دولت قرار نگرفت. البته در بخش اقتصادی هم اصلاح‌طلب شاخصی حضور نداشت؛ اما اصلاح‌طلبان از شرایط رضایت دارند!»[۲]
در کنار او، علی شکوری‌راد، دبیر حزب اتحاد ملت نیز در گفت‌وگویی پیرامون چرایی عدم مشورت‌گیری روحانی با احزاب اصلاح‌طلب، ضمن تأکید بر اینکه اساسا قرار نیست تمام پیشنهادات مسموع باشد، گفته بود:
«طرف مشورت قرار گرفتن به معنای اینکه رییس جمهور پیشنهادات را بپذیرد، نیست...من خیلی معتقد نیستم که همه پیشنهاد بدهند. این پیشنهادها عمل کردنش سخت است. هر موضوعی که می خواهیم درباره آن تصمیم بگیریم اگر بیش از حد باز شود جمع کردنش سخت می شود»![۳]
در همین راستا، محمد عطریانفر نیز چند سال قبل اذعان کرده بود که رئیس‌جمهور روحانی توصیه‌پذیر نیست.
***
احتمال انشعاب در شورایعالی اصلاح‌طلبان
حکیمی‌پور هم به جمع منتقدین شورایعالی اصلاح‌طلبان پیوست
احمد حکیمی‌پور، عضو اصلاح‌طلب شورای شهر تهران که برای حضور در دوره جدید شورای شهر تهران نصاب لازم رأی را کسب نکرد، به تازگی اعتراضات عمیقی را علیه ستاد اصلاح‌طلبان مطرح کرده است.
او در بخشی از مصاحبه خود با خبرگزاری دولتی ایرنا در این رابطه گفته است:
«ساز و کار تصمیم گیری و تصمیم سازی در اصلاح طلبی به سمت شخص محوری رفته است در حالی که باید به سوی حزب محوری و نهاد محوری پیش برود. این بزرگ ترین اشکال رخ داده است و نمی توان از آن چشم پوشی کرد... ضعف بعدی عدم پاسخگویی و شفافیت در تصمیم سازی ها و تصمیم گیری های درون جریان اصلاحات است. وقتی بدنه اصلاح طلبی سوال و نقدی نسبت به جریان اصلاح طلبی دارند واقعا نمی دانند از چه کسی باید آن را پیگیری کنند و که باید به آن پاسخ دهد. هر کس مسوولیت را گردن دیگری می اندازد و در عمل مرجعی برای پاسخگویی وجود ندارد. معنا ندارد که شخصی که رییس شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان است بگوید من تا ۲۴ساعت قبل از نهایی شدن فهرست ۴۲ نفره (دو برابر تعداد اعضای شورای تهران) از اسامی آن مطلع نبودم. این فرد باید پاسخگو باشد. چون خود این عدم اطلاع یک ضعف بزرگ است.»
حکیمی‌پور می‌افزاید: عیب دیگر این است که در این جریان معمولا افراد ثابتی هستند که کار کاملا دست آنهاست و همیشه هم حرف آخر را درباره تصمیمات جریان اصلاح طلبی می زنند. اینها افرادی هستند که هر وقت قرار باشد فهرستی تهیه شود یا تصمیم نهایی اتخاذ شود نوعا به همین چند اسم بیشتر ختم نمی شود. جالب آنکه وقتی پای نقد عملکرد درون جریانی هم به میان می‌آید باز خود این حلقه محدود چند نفری هستند که کار نقادی را بر عهده می گیرند. این باعث می شود که گروه هایی در جریان اصلاحات احساس کنند در معرض حذف یا نادیده گرفته شدن هستند.[۴]
*انتقادات فصلی اصلاح‌طلبان از شورایعالی سیاستگذاری همواره پس از هر انتخاباتی مطرح می‌شود اما تاکنون نتیجه خاصی نداشته است.
پیش از حکیمی‌پور، حجت‌الاسلام رسول منتجب‌نیا، قائم مقام حزب اعتماد ملی، فاطمه دانشور (دیگر عضو اصلاح‌طلب شورای شهر تهران) و حجت‌الاسلام محسن رهامی نیز صحبت‌های تندی را علیه شورایعالی سیاستگذاری مطرح کرده بودند.
منتجب‌نیا به خبرآنلاین گفته بود: شورای عالی سیاست گذاری نمودی از یک نوع استبداد رای و فردگرایی است و اختلافات در انتخابات هیات رئیسه مجلس هم میوه تلخ شورای عالی بوده است.
او تصریح کرده بود: تفکر رهبری اصلاحات یک تفکر ارتجاعی، استبدادی و فردگرایی است و شورای عالی سیاستگذاری باید تا زمان انتخابات مجلس یازدهم رسما منحل شود. شورای عالی سیاست گذاری نمودی از یک نوع استبداد رای و فردگرایی است و اختلافات در انتخابات هیات رئیسه مجلس هم میوه تلخ شورای عالی بوده است.[۵]
اظهارات حکیمی‌پور، رهامی، دانشور، منتجب‌نیا و... در حالی است که اگرچه معاریف جریان چپ هر از گاهی در پساانتخابات انتقاداتی را به شورایعالی سیاستگذاری مطرح می‌کنند و یا پیشنهادات جایگزینی مثل «پارلمان ملی» و «لویی جرگه اصلاح‌طلبان» را ارائه می‌دهند اما چیزی که دست آخر غلبه می‌یابد، همچون همیشه نظر هسته مرکزی و البته ناپیدای شوراست.
بر همین اساس به نظر نمی‌رسد که انتقادات حکیمی‌پور، بیش از پنجره خبرگزاری ایرنا، به جای دیگری هم راه پیدا کند! اما تعدد و تکثر انتقادات در دوره اخیر و البته برخورداری منتقدان فعلی از امکانات لازم و هم‌افزایی آنها، احتمال انشعاب در شورایعالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان را افزایش می‌دهد.
***
روحانی باز هم آنها را به کابینه می‌برد
روزنامه نزدیک به عارف: «حسام‌الدین آشنا مجاهد شنبه است»!
روزنامه آفتاب یزد که از رسانه‌های نزدیک به محمدرضا عارف به‌شمار می‌رود، در شماره سه‌شنبه گذشته خود، طی گزارشی با عنوان «تکاپوی مشکوک مجاهدین شنبه» نوشت:
حدود ۲۰ روز مانده تا روز تحلیف حسن روحانی و تعیین سرنوشت دومین کابینه او. در گرماگرم گمانه‌زنی‌ها پیرامون حضور چهره‌های جدید در مناصب گوناگون دولتی و در سطح هیئت وزیران، برخی مدیران فعلی نیز به تکاپو افتاده و به میز و صندلی خود چنگ می‌زنند تا همچنان بر مسند قدرت باقی بمانند. از روسای خرد دولتی گرفته تا مدیران کلان، کسانی که در طول ۴ سال گذشته نتوانسته‌اند از خود عملکرد مطلوبی به‌جای بگذارند و حتی مورد انتقاد کنشگران اصلاح‌طلب و حامی دولت نیز قرار گرفته‌اند این روزها سخت در تلاش‌اند تا بلکه در کابینه دوازدهم هم مقری برای فرمانروایی داشته باشند! حال آنکه درست در مقابل این مردودین پرتلاش، شاگرد اول‌های کابینه قرار دارند که بنا به گفته منابع آگاه به خبرنگار «آفتاب‌یزد»، رخت تردید برای کنشگری در دولت دوم روحانی به تن کرده‌اند و تاکنون پاسخی به دعوت روحانی برای خدمت مجدد در قوه‌مجریه نداده‌اند.
این نشریه اصلاح‌طلب در ادامه گزارش خود از آقایان «پرویز اسماعیلی» معاون اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری و «حسام‌الدین آشنا» مشاور فرهنگی رئیس‌جمهور روحانی بعنوان دو تن از این مجاهدین شنبه نام برده است.
آفتاب یزد درباره آشنا می‌نویسد: آشنا از آن دسته دولتمردانی بوده است که یکی به نعل می‌زد و یکی به میخ. ابتدا به حمایت از مواضع اصلاح‌طلبانه رئیس دولت یازدهم و به دفاع از اصلاح‌طلبان می‌پرداخت بعد از آنکه اظهاراتش موثر واقع می‌شد برای تنظیم ph محیط جانب اصولگرایان را می‌گرفت! در این روزهای منتهی به مراسم تحلیف روحانی هم پرکارتر از همیشه ظاهر شده است. یکی از جنجالی‌ترین مواضعش قیاس دو انتخابات ریاست‌جمهوری بود که واکنش اصلاح‌طلبان را به همراه داشت و پس از آن اقدام به توجیه اظهاراتش کرد. مدتی بعد اما تصویری از دست‌بوسی خود منتشر ساخت و واکنش‌ها را به خود برانگیخت. این اواخر هم محمدرضا عارف را متهم به سهم‌خواهی از دولت کرد، چراکه عارف به‌عنوان نماینده مردم تهران مطالبات رای‌دهندگان به روحانی را در دیدار خود با رئیس‌جمهوری بازگو کرده بود. آشنا همان دولتمردی است که گاه در مسیر بیراهه حرکت می‌کند و خود با دستانش بر چهره خود چنگ می‌زند.
این روزنامه اصلاح‌طلب در بخش دیگری از گزارش خود نیز به نقل از علی تاجرنیا، نماینده مستعفی مجلس ششم و از فعالان اصلاح‌طلب می‌نویسد:
«در تبیین رفتار اینگونه دولتمردان باید بگویم که آنها را مجاهدین شنبه می‌نامم. این گروه از افراد همانند کسانی هستند که وقتی تا روز جمعه نظامیان یک لشکر به رزم و مبارزه می‌پرداختند، هنگام به اتمام رسیدن این رزم، تازه یادشان می‌افتاد که باید جنگ می‌کردند...کسانی که در طول دوران کاری‌شان نتوانستند از خود عملکرد مطلوبی برجای گذارند، در بزنگاه انتخابات هم منفعلانه عمل کردند و دیده شده که حتی در زمین رقیب یا بازی کرده یا پاس گل داده‌اند به رقبا، اما حالا که فعالیت‌های دولت قرار است از سر گرفته شود به زمین دولت بازگشته‌اند و در دقیقه نود شروع به فعالیت کرده‌اند!
او می‌افزاید: این افراد غالبا رویکرد محافظه‌کارانه دارند و قصد دفاع از جریانی چون جریان اصلاح‌طلبی ندارند و به‌طور کلی پویا و نشاط‌آفرین نیستند همین محافظه‌کاری‌شان هم موجب استفاده مجدد از آنها در دولت خواهد شد.[۶]
*می‌توان به این مسائل از زاویه اختلافات درون‌گروهی چپ‌ها و اعتدالیون نگاه کرد اما نکته حائز اهمیتی که در جنجال‌های این روزهای جریان خاص بر سر کابینه دوم رئیس‌جمهور روحانی وجود دارد این است که مخاطب خاص تمام این انتقادات تند از آقایان آشنا، اسماعیلی، رحمانی‌فضلی و غیره نه خود این افراد که شخص «رئیس‌جمهور روحانی» است.
فی‌الواقع اصلاح‌طلبان از آنجا که به دلایلی مجبورند تا یک تاریخ مشخص از تمام قیام و قعود رئیس‌جمهور روحانی حمایت کنند و حتی آشکارترین اشتباهات او را هم افضل اعمال بنامند، لذا از زاویه‌ای دیگر مجبور می‌شوند که انتقادات خود به رفتارهای دولت و کابینه را به سمت اطرافیان رئیس‌جمهور و به ضربه‌گیرها و چهره‌های پوششی حوالی او معطوف کنند.
این انتقادات تند البته یک خاصیت مهم دیگر هم برای ستاد جریان سیاسی خاص دارد و آن اینکه اصلاح‌طلبان از آن رو که می‌دانند جایگاه مهمی در کابینه دوم رئیس‌جمهور روحانی ندارند و ایضاً به این جهت که در پایان ۴ سال پیش رو هم کار خاصی با آقای روحانی نخواهند داشت و قصدی هم برای شراکت در سرنوشت او ندارند؛ لذا این انتقادات تند به مثابه امکاناتی عمل خواهد کرد که در بزنگاه موعود برای یک جداسازی بی‌عیب و نقص اصلاح‌طلبان از اعتدالیون به کار می‌آید.
به سخن دیگر اینکه در آن روز موعود، مجاهد شنبه اصلی که از نظر اصلاح‌طلبان کسی جز شخص رئیس‌جمهور روحانی نیست، مورد اشاره قرار خواهد گرفت و البته اصلاح‌طلبان نیز به زعم خود بهانه‌های لازم برای اینکه اعلام کنند ربطی به روحانی نداشته‌اند را در اختیار دارند.
گفتنیست، قبل از این، حسام‌الدین آشنا در یک توییت کنایه‌دار خطاب به محمدرضا عارف، تلویحاً معترض سهم‌خواهی اصلاح‌طلبان از کابینه دوم رئیس‌جمهور روحانی شده بود.[۷]
***
1_ http://tnews.ir/news/dd7690055520.html
2_ mshrgh.ir/750245
3_ mshrgh.ir/750245
4_ http://www.irna.ir/fa/News/82601223/
5_ mshrgh.ir/741931
6_ http://aftabeyazd.ir/?newsid=78405
7_http://www.yjc.ir/fa/news/6164710