به گزارش مشرق، از مواردی که سال‌های سال است در قالب‌های گوناگونی به شکل مستند به آن پرداخته می‌شود، تاریخ و رخدادهایی است که در بستر آن اتفاق افتاده و جاودان شده‌اند.بعضی از این وقایع بعد از گذشت سال‌ها هنوز که هنوز است دهان به دهان می‌چرخند و گاه مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرند. این موضوعات در حوزه سیاست کم نیستند و درباره آن‌ها همچنان اثر تولید می‌شود.
این روزها نیز در دنیای سیاست کم وبیش بازار یک مستند با عنوان «پرزیدنت؛ آکتور سینما» به کارگردانی و نویسندگی آقای محمدرضا بورونی گرم است؛ مستندی که روایتگر تلاش‌های میخائیل گورباچف، آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی، در جهت ایجاد رفاه برای مردم شوروی است.
کتابی که مستند شد
بورونی پیرامون شکل گیری این مستند بیان کرد: در مقطعی ما قصد نوشتن کتابی با موضوع نفوذ را داشتیم و در آن زمان قرار شد تا فصلی را که به مسائل شوروی برمی‌گشت من بنویسم. در همین راستا تحقیقاتم را شروع کردم و هر چه بیشتر پیش می‌رفتم بیشتر به شباهت بین مقطعی از تلاش شوروی برای مذاکره با آمریکا و همین اتفاق در کشور خودمان پی می‌بردم. بعد از مدتی، جدای از کتاب تصمیم گرفتیم تا مستند این وقایع را نیز بسازیم، از همین رو کم کم این کار شکل گرفت.
سفیر ایران در شوروی راهنمای کار بود
حضور آقای ناصر نوبری، سفیر وقت ایران در روسیه، موضوع دیگری بود که وی درباره آن گفت: آقای نوبری در زمان گورباچف سفیر ایران بود، به همین دلیل در مطالعات و جمع آوری اطلاعاتی که داشتیم سراغ ایشان رفتیم. او یکی از منابع معتبری است که خیلی از وقایع را به چشم دیده و زمانی که با ایشان جلساتی را گذاشتیم، باعث شد تا ما نیز سر ذوق بیاییم و حس کنیم مسیری که در پیش گرفته‌ایم درست است. پس از آن هم ایشان در دیده شدن کار به ما کمک کرد.
بورونی راجع به میزان رعایت عدالت که یکی از مؤلفه‌های اصلی هر مستندی است، عنوان کرد: واقعیت این است که من تنها شباهت‌هایی را که در این 2 مقطع تاریخی دیدم به رشته تصویر درآوردم؛ به عنوان مثال یکی از این موارد کاهش قیمت نفت با همکاری عربستان با آمریکا بود که برای ماهم چنین مسأله ای رخ داد؛ مضاف بر این، موارد دیگری در این حوزه وجود داشتند که تک تک آن‌ها رفرنس‌های تاریخی و معتبر دارند. با همه این‌ها طبیعتاً در این اثر برخی موارد را بیشتر پررنگ کردیم و برخی را کم‌تر.
برخی جملات را حذف کردیم چون...
وی با اشاره به نریشن های موجود در مستند «پرزیدنت؛ آکتور سینما» تصریح کرد: در مورد نریشن ها و متنی که در این کار وجود دارد، مثل دیگر بخش‌های کار تحقیق و مطالعه کردیم و بعد دست به نوشتن زدیم. در این میان برخی شباهت‌ها و دیالوگ‌ها در حدی بودند که برای باورپذیر شدن کار، آن‌ها را نیاوردیم؛ از این موارد می‌توان به جملاتی از آقای گورباچوف اشاره کرد که تنها کلیت آن را قید کردیم. البته این دستکاری‌ها به گونه‌ای انجام شده‌اند که حقیقت دچار دخل و تصرف نشود و خیلی از جملات موجود در نریشن را از کتاب خاطرات آقای گورباچوف آوردیم. در این کار ما سعی کردیم تا از پیش برای بیننده تصمیم نگیریم و ابتدا اوضاع و شرایط حاکم بر جامعه را به رسمیت شناختیم و بعد رخدادهایی را که در ادامه تاریخ مذاکرات برای شوروی اتفاق افتاد، نمایش دادیم، اتفاق‌هایی که همان‌طور که گفتم بی شباهت به شرایط کشور ما نبودند.
بحث نمایش این مستند و بازخوردهای حاصل از آن نیز موضوعی بود که بورونی درباره آن گفت: این کار ابتدا قرار بود در دانشگاه شریف نمایش داده شود که در نهایت نشد و رونمایی از آن با حضور ناصر نوبری در دانشگاه امیرکبیر رخ داد. در مورد بازخوردها نیز باید بگویم، مخاطبانی که کار را دیدند، چه موافق و چه مخالف ماجرا، از ساختار آن و کلیت کار تعریف کردند و درکل چه از نظر فرم و چه از لحاظ محتوا، بازخورد نامطلوب نداشتیم؛ اما در این بین کم لطفی‌هایی وجود داشتند که کار را نیز درگیر کردند.
مستندی که مجوز نگرفت
وی ادامه داد: در سوی دیگر ماجرا، در کل بحث گرفتن مجوز برای مستندها چندان رایج نیست اما از آن جایی که برخی از دانشگاه‌ها آن را نمایش نمی‌دادند و مجوز می‌خواستند ما نیز اقدام کردیم. در این مسیر نیز با توجه به این که اغلب مجوزها برای یک مستند در عرض چند روز آماده می‌شود، اما هنوز که هنوز است برای کار ما خبری از مجوز نیست. زمانی که این موضوع را پیگیری کردیم، دیدیم که این مستند که بیشتر بحث تاریخی آن پررنگ است، همراه آثار توقیفی به شورای نمایش رفته و در آخر مردود اعلام شده است. از همین رو بدون اعلام دلیل، مجوزی به ما داده نشد.
کارگردان مستند «پرزیدنت؛ آکتور سینما» در پایان، حول برنامه‌هایی که برای نمایش این کار در فضاهای دیگر دارد، خاطرنشان کرد: در حال حاضر سایت فیلیمو و سینما مارکت این کار را ارائه می‌دهند. ما نیز در حال پیگیری اکران‌های خصوصی برای نمایش این اثر به مسوولان هستیم و تصمیم هم داریم تا از این پس اکران‌های دیگری را در دانشگاه‌ها داشته باشیم.
مستند «پرزیدنت؛ آکتور سینما» اواخر فروردین ماه امسال در دانشگاه امیرکبیر رونمایی شده است.
منبع: صبح نو