سرویس سیاست مشرق - روزانه می‌توان از لابه‌لای گزارش‌ها و عناوین خبری رسانه‌های مکتوب و حتی غیر مکتوب، نکات قابل‌توجهی استخراج کرد؛ موضوعاتی که می‌تواند برای مخاطبین قابل‌استفاده و محوری برای تحلیل باشد، در گزارش روزانه "ویژه‌های مشرق" نکات و تأملات قابل‌استخراج از رسانه‌ها برای مخاطبین عرضه خواهد شد؛ با «ویژه‌های مشرق» همراه شوید.
********
** ظریف از منافع ایران دفاع کرد، روزنامه اصلاح‌طلب او را به تمسخر گرفت
ظریف در سفر اخیر به آمریکا، با گلایه نسبت به تداوم نقض برجام از سوی آمریکا، تأکید کرد که «اگر خروج از توافق یک گزینه است، راهش به سوی ما نیز باز است». وی تصریح کرد که آمریکا هم متن و هم روح برجام را نقض کرده است. متأسفانه دستگاه دیپلماسی دولت یازدهم در اغلب موارد رویکردی منفعلانه نسبت به گستاخی طرف مقابل اتخاذ می‌کرد؛ اما این بار در اقدامی متفاوت، لحن وزیر امور خارجه کمی محکم‌تر شد. ظریف در دفاع از منافع ملی، در جایگاه شاکی، به مقامات آمریکایی تشر زد اما این اقدام مثبت، از سوی روزنامه اصلاح‌طلب به تمسخر گرفته شد.
روزنامه آفتاب یزد در گزارشی با عنوان «دلواپسی ظریف» نوشت:
«محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران که به نیویورک سفر کرده است، این روزها در گفتگو با رسانه‌های آمریکایی حرف‌هایی می‌زند که کمتر از جنس ظریف این چهارساله است. وزیری که برای برجام، تمام حیثیتش را گذاشت و تا آخرین نفس پای توافق هسته‌ای ایستاد، ظاهراً آب‌وهوای ایالات‌متحده به جای آنکه ادبیات او را با دولت این کشور همسان‌تر و همخوان‌تر بکند، برعکس، خوی ضدآمریکایی وی را تشدید کرده است».
این روزنامه اصلاح‌طلب افزود:
«حال از چه رو است که وزیر خارجه ایران آن هم درحالی‌که آمریکا از وفای ایران به تعهدات و تمدید لغو تحریم‌های هسته‌ای ایران خبر می‌دهد، از موضعی دیگر وارد شده و به جای حرف‌های دیپلماتیک و گفتمان مذاکرات، از گزینه خروج از برجام حرف می‌زند و آمریکا را تهدید می‌کند و آیا مشی انقلابی ظریف در گفتگوهای اخیرش در چنین برهه‌ای باعث تحریک طرفین برجام برای خط و نشان کشیدن‌های بیشتر و دست آخر درخطر انداختن برجام تعبیر می‌شود؟ از چه روی، ظریف که همواره از مذاکره و گفتگو می‌گفت این بار در نیویورک این‌گونه لب به سخن گشوده و در مصاحبه‌هایش در آمریکا تابوشکنی کرده است؟».
آفتاب یزد در ادامه نوشت: «باید این را گفت که هر دو طرف توافق، به برجام پایبند بودند و هیچ‌یک هم نمی‌تواند بی‌دلیل آن را بر هم زند همان‌طور که آمریکا هم نتوانست. برجام یک سند دوطرفه نیست بلکه یک معاهده بین‌المللی است که نقض آن به صورت یک‌طرفه، کشور نقض‌کننده را با یک بحران روبه‌رو می‌کند».
ضعف و استیصال در مقابل دشمن که ناشی از عدم خودباوری و خودکم‌بینی است، یکی از شاخصه‌های اصلی روزنامه‌های زنجیره‌ای است. برای این جریان، برجام و توافق هسته‌ای جزئی از حواشی محسوب می‌شود چرا که ازنظر آن‌ها رخدادهای مهم، دست دادن وزیر خارجه کشورمان با اوباما و قدم زدن جان کری و ظریف است. این جماعت قصد دارند تا دولتمردان را نیز به این انگاره سوق دهند که مهم‌تر از برجام و منافع ملی، همان ارتباط صوری و فرمالیستی با آمریکاست و مهم‌تر از شکستن دیوار تحریم‌ها همانا شکستن دیوار طویل بی‌اعتمادی نسبت به استکبار جهانی است.
** سطح رفاه خانوارها در دولت یازدهم سقوط کرد
روزنامه اعتماد در گزارشی با عنوان «اوضاع رفاه خانوار چگونه است؟» نوشت:
«از سال ۱۳۹۰ تا اسفند ۱۳۹۵ تولید به قیمت بازار ۸ درصد و مصرف نیز ۸ درصد افزایش‌یافته اما در مقابل سرمایه‌گذاری ۹/۳۲ درصد کاهش داشته است. درعین‌حال متوسط قیمت‌ها در این پنج سال ۲/۱۲۳ درصد افزایش‌یافته است. این شاخص‌ها گویای سقوط سطح رفاه خانوارها در پنج سال گذشته است...با وجود رشد ۵/۱۲ درصدی تولید ناخالص داخلی کشور در سال ۱۳۹۵، سرانه تولید ناخالص داخلی در این سال به رقم هشت میلیون و ۴۰۰ هزار تومان رسیده که ۱۰۰ هزار تومان کمتر از سال ۱۳۹۰ است؛ بنابراین طبق آنچه اتاق بازرگانی تهران برآورد کرده وضعیت رفاهی مردم در پنج سال اخیر نه‌تنها بهبود نیافته بلکه تضعیف نیز شده است».
گفتنی است دولت یازدهم با کم توجهی نسبت به ظرفیت‌های داخلی، تمام تخم‌مرغ‌های خود را در سبد برجام گذاشت و متأسفانه تمامی امور حتی آب خوردن مردم را به آن گره زد. پیش از امضای برجام مسئولان ارشد دولت تأکید داشتند که با امضا و اجرای توافق، تحول شگرفی در مسائل اقتصادی رخ خواهد داد و اقتصاد شکوفا خواهد شد؛ اما وقتی تشت رسوایی برجام از بام افتاد، در یک چرخش ۱۸۰ درجه‌ای، تقلیل مطالبات اقتصادی مردم کلید خورد و اعلام شد که نگاه اقتصادی به برجام نداشته باشید.
** جیغ بنفش بی‌بی‌سی از فعال ترشدن رقبای انتخاباتی روحانی
بی‌بی‌سی فارسی در گزارشی نوشت:
«در آقای رئیسی نشانه‌ای از شکست دیده نمی‌شود. او بر شدت فعالیت‌ها و دیدارهای سیاسی خود افزوده و تنها به عنوان مثال، در دو روز گذشته نه تنها با فرهاد رهبر، بلکه با قاسم سلیمانی، سرشناس‌ترین چهره نظامی حال حاضر جمهوری اسلامی و محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح هم دیدار و در جمع فرماندهان سپاه سخنرانی کرده است».
گفتنی است از مدت‌ها قبل از انتخابات ریاست جمهوری، فعالیت‌های دولت یازدهم رنگ و بوی انتخاباتی گرفت و اندک‌اندک شاهد تعطیلی دولت به‌منظور مشارکت فعال! در امر انتخابات بودیم! بسیاری از مدیران دولتی پادررکاب انتخابات کردند و از این شهر به آن شهر سفر کردند تا دین خود را به رئیس‌جمهور ادا کنند. سفرهای استانی رئیس‌جمهور نیز رکورد زد.اما در روزهای پس از انتخابات و درحالی‌که بسیاری از مردم به دلیل مشکلات معیشتی و اقتصادی در رنج و سختی به سر می‌برند متأسفانه شاهدیم که اغلب بخش‌های اثرگذار دولت در تعطیلی بین‌الدولتین قرار دارد و ظاهراً قرار نیست فعلاً از تعطیلی خارج شود.
اما در سوی مقابل، کاندیداهای رقیب روحانی از جمله حجت الاسلام رئیسی و محمدباقر قالیباف همچنان به روال گذشته با جدیت به انجام امور مشغول هستند.
** تحریم‌های فعلی نتیجه نامهربانی ما با آمریکاست
روزنامه‌های زنجیره‌ای و برخی از اصلاح‌طلبان ید طولایی در نسخه پیچی برای تن دادن به حقارت و ذلت در برابر زورگویی دارند.
«اگر بین ایران و امریکا روابط سیاسی و دیپلماتیک برقرار بود در این صورت ترامپ به جای سه ماه آن را یک‌ساله و حتی دوساله تمدید می‌کرد. این همان فرصت‌هایی بود که ما در دوره اوباما از آن استفاده نکردیم و باعث شد که با وجود توافق هسته‌ای، این توافق در حداقل‌ترین شکل ممکن اجرا شود و این در حالی است که می‌توانست در حداکثر ممکن این موضوع به اجرا برسد؛ یعنی به جای اینکه سه ماهه این موضوع تمدید می‌شد، باراک اوباما همان زمان می‌توانست آن را برای چند سال تمدید کند که ما اسیر فرد بی‌عقلی به مانند دونالد ترامپ نشویم».
در ادامه این یادداشت آمده است:
«در آن دوره به جای استفاده از فرصت، علیه باراک اوباما موضع‌گیری‌هایی صورت گرفت و نمایندگان کنگره با اطلاع از اینکه ایران موضع به‌شدت منفی نسبت به امریکا دارد، به محض به وجود آمدن فرصت با روی کارآمدن دونالد ترامپ تمام عقده‌های سیاسی خود را جمع کردند تا از طریق دونالد ترامپ سر ایران خالی کنند که شاهد تحریم‌های موجود هستیم که هیچ ربطی به موضوع هسته‌ای ندارد ولی هر تحریمی ایران را اذیت می‌کند و ریشه این کار به گذشته بازمی‌گردد که آن را مورد درمان قرار ندادیم که امروز شرایط این‌چنین شده است».
این ادعای مضحک در حالی است که مقامات ارشد دولت یازدهم در اقدامی تأمل‌برانگیز به تعریف و تمجید از اوباما پرداختند و او را فردی مؤدب و باهوش نامیدند. دولت یازدهم تعهدات خود را در برجام به صورت یک‌طرفه و تمام و کمال انجام داد و به‌هیچ‌عنوان در مقابل گستاخی‌های دولت اوباما، واکنش شایسته‌ای در دفاع از عزت مردم ایران صورت نمی‌گرفت.
اما در نهایت، ایران حامی تروریسم نامیده شد، ۲ میلیارد دلار از اموال ملت ایران غارت شد، قانون محدودیت ویزا برای سنگ‌اندازی در روابط تجاری ایران تصویب شد و در روزهای پایانی ریاست جمهوری اوباما، وی قانون وضعیت اضطراری علیه ایران را تصویب کرد.
همان‌طور که پیش‌ازاین نیز ذکر شد، روزنامه‌های زنجیره‌ای همواره نسخه‌ای واحد برای مواجهه با آمریکا تجویز کرده‌اند و آن چیزی نیست جز «تن دادن به حقارت و ذلت در برابر زورگویی». در این میان، «عزت ملی و دفاع از منافع کشور» هیچ جایگاهی ندارد. این رسانه‌ها با به راه انداختن موج ترامپ هراسی به دنبال آن هستند تا میان ترامپ و کلیت نظام سیاسی آمریکا تفاوت قائل شده و از این طریق به بزک آمریکا بپردازند.
** صدای حقوق نجومی را در نیاورید
روزنامه شرق در یادداشتی با عنوان «احیای پروژه حقوق نجومی» نوشت:
«جنجال برخی رسانه‌ها درباره مصوبه هفته گذشته دولت به مجلس هم کشیده شد. روز دوشنبه برخی از وب‌سایت‌ها نوشته بودند، بر اساس مصوبه هیئت دولت، الزام به رعایت سقف ۱۰ برابری حداقل حقوق مصوب سالانه برای مدیران شرکت‌های دولتی و غیردولتی وابسته به بخش عمومی حذف شد. بعد از انتشار این خبر جنجال حقوق نجومی بازهم با همان شکل قبل به پا شد».
در سال ۹۵ پس از انتشار فیش‌های نجومی و مشخص شدن این واقعیت که برخی مدیران دولتی دریافتی‌های کلانی از بیت‌المال با عناوین گوناگونی از جمله حقوق و مزایا داشته‌اند، دولت به‌جای عزل مدیران اشرافی به صدور گزارش و بیانیه کفایت کرد؛ اما ماجرا به همین‌جا ختم نشد. حمایت مدیران ارشد دولت یازدهم از مدیران نجومی، دلخوری و نگرانی مردم و رسانه‌ها را در پی داشت. برای نمونه «نوبخت» سخنگوی دولت پس از انتشار فیش‌های نجومی از مردم به خاطر تخلفات روی‌داده عذرخواهی کرد ولی پس‌ازآن در اظهاراتی تأمل‌برانگیز یکی از مدیران نجومی را امانت‌دار بزرگ و ذخیره نظام خواند، این اظهارات تأسف‌بار که نشان از حمایت دولت از مدیران نجومی داشت مؤید این موضوع بود که متأسفانه دولت یازدهم انگیزه و اراده‌ای برای برخورد با این مفاسد ندارد.
در کارنامه روزنامه‌های زنجیره‌ای، مصادیق دفاع از مفسدان کلان اقتصادی و حمایت از حقوق نامشروع مدیران نجومی به دفعات قابل مشاهده است.
** علت ورشکستگی بنگاه‌های تولیدی
فرشاد مؤمنی، اقتصاددان اصلاح‌طلب در مصاحبه با روزنامه آرمان گفت:
«اگر روند تحولات شاخص قیمت مصرف‌کننده و قیمت تولیدکننده و همچنین تحولات سود سپرده‌گذاری را لحاظ کنیم، تنها در دوره شهریور ۹۲ تا پایان سال ۹۵ درحالی‌که شاخص بهای مصرف‌کننده حدود ۳۹ درصد رشد داشته و شاخص بهای تولیدکننده نیز اندکی کمتر از این بوده، اما سرمایه سپرده‌گذاران در این دوره زمانی بیش از ۲ برابر افزایش پیدا کرده و به این معناست که نرخ افزایش سود سپرده‌گذاری حدود ۵ برابر نرخ تورم و بالغ بر ۵/۵ برابر سهم مولدها از این افزایش است. اگر این مسئله باز شود، متوجه می‌شوید که چرا دستگاه اجرایی، بانک‌ها، صندوق‌های بیمه‌ای و بنگاه‌های تولیدی اوضاع نابسامانی دارند و در آستانه ورشکستگی مالی قرار گرفته‌اند. من تأکید می‌کنم که این تنها بخشی از آثار و پیامدهای نابرابری‌های فزاینده در کشور است».