به گزارش مشرق، هر سال با شروع فصل تابستان و آغاز فصل گرما باید منتظر شنیدن اخبار و گلایه های مردمی از شهرها و به ویژه روستاهای جنوب شرق کشور بود. رنج بی آبی، خشکسالی و تشنگی عرصه زندگی را بر مردم محروم و سخت کوش این منطقه را تنگ می کند. چاره آنان فقط صبر است ،گلایه و البته امید به یاری مسئولان.
ناقوس بحران آب
بخشی از ساکنان حاشیه دریاچه هامون و صیادان منطقه از این شرایط این گونه گلایه مندند: « تالاب هامون به گورستان ماهی ها تبدیل شده است. تا کی باید شاهد مرگ ماهی ها و جان سپردن مردم به دلیل ابتلا به بیماری های ناشی از ریزگردها باشیم. مسولان کی می خواهند از خواب غفلت بیدار شوند و به داد مردم مظلوم این دیار برسند. »
سیستان و بلوجستان با ۵۰ میلیمتر بارندگی سالانه همچنان در ردیف نخست بحران کم آبی در کشور جای دارد. منطقه ای که مردمان صبور آن امسال با وجود گرمای طاقت فرسای 50 درجه و در هوای آلوده چندین برابر حد مجاز همچنان به زندگی امیدوارند.
با شروع طوفان های 120 روزه سیستان امان از زندگی مردم این دیار گرفته شده و معضل قطعی آب در برخی از روستاهای شهرهای مرزی این استان این معضل را چندین برابر کرده است.
استان سیستان و بلوچستان به دلیل نزدیکی با دشت کویر و شرایط اقلیمی گرم و خشک از کم باران ترین استان های کشور محسوب می شود.
همین شرایط جغرافیایی باعث شده تا روستاهای ایرندگان خاش، ریگ آباد خاش، لادیز میرجاوه، گوروک احمد آباد دلگان، روستاهای نیکشهر، چابهار ، گشت و .... عطش بی آبی داشته باشند.
هوتک؛ تنها منبع تامین آب
اوج این عطش و کمبود آب را می توان در روستاهای چابهار دید. جایی که «چاله های آب» یا به قول محلی «هوتک» منبع اصلی تغذیه آب شرب ساکنان این روستاها را تامین می کند. ساکنان این روستاها می گویند: «منبع تأمین آب مردم این روستا و همچنین روستاهای بخش منطقه دشتیاری، تلنگ و پلان که از بی آبی رنج می برند هوتک و چاله های آب است.»
رئیس اداره منابع طبیعی شهرستان چابهار در این زمینه می گوید: هوتک اصطلاحی بسیار آشناست برای مردم جنوب شرق کشور بویژه مردم بلوچ منطقه دشتیاری چابهار.
عبدالغنی رئیسی افزود: بومیان این منطقه قدمت هوتک را به بیش از چند هزار سال قبل از اسلام یا قبل از حمله مغول می دانند که تا به امروز همچنان آب آشامیدنی و کشاورزی مردم منطقه را تامین می کند.
وی ادامه داد: حجم مخزن هوتک معمولاً بین 10 تا 20 هزار مترمکعب بوده و تغذیه آن از طریق دروازه یا کانال آبرسان صرفا از سیلاب ها صورت می گیرد.
به گفته رئیس اداره منابع طبیعی شهرستان چابهار؛ از 438 روستای شهرستان چابهار فقط 16 روستا آب سالم و بهداشتی بصورت شبانه روزی دارند.
آب شرب بعضی از روستاها با تانکر آبرسانی می شود، متاسفانه این آب جوابگوی مردم نیست و آنها ناچارند از آب گندیده هوتک ها استفاده کنند. سرانه آب برای اهالی روستاهای بخش تلنگ برای هر نفر 15 لیتر است. هر چند به گفته عبدالغفور ایران نژاد نماینده مردم شهرستانهای چابهار، نیکشهر، کنارک و قصرقند در مجلس شورای اسلامی «مردم بخش تلنگ با بیش از 70 روستا و جمعیت 18 تا 19 هزار نفر از همین سهمیه آب 15 لیتری نیز محروم شده اند»
خشکسالی های اخیر و بحران بی آبی در روستاهای حوزه انتخابیه چابهار به ویژه در منطقه دشتیاری، پلان و تلنگ باعث مشکلات فراوانی برای مردم این مناطق شده تاجایی که هم اینک در بخش تلنگ این مهم تبدیل به فاجعه شده است.
به گفته این نماینده مجلس در حال حاضر تنها پنج دستگاه تانکر آبرسان 12 هزار لیتر به سقایی به بیش از 12 هزار نفر از اهالی محروم منطقه خدمات رسانی می کنند. این تعداد تانکر به هیچ عنوان جوابگوی مشکلات آّب شرب مردم نیست و تنها در صورتی که24 دستگاه تانکر آبرسانی دیگر به ظرفیت کنونی افزوده شود می توان شرایط مناسبی برای تامین آب شرب مردم محروم روستایی این منطقه ایجاد کرد.
"تلنگ" محلی برای تلنگرزدن به مسئولین
«تلنگ» نیز از جمله بخشی هایی از این استان است که به قول بخشدار آن اگر کسی می خواهد محرومیت به معنای واقعی کلمه را لمس کند باید به این منطقه سفر کند و تجریه یک روز زندگی در گرمای بیش از 50 درجه در نبود برق و آب را کسب کند.
خشکسالی های اخیر و کاهش نزولات جوی باعث شده تا بسیاری از چاه ها و قنات های این منطقه خشک شده و نبود زیرساخت مناسب و لوله کشی آب مردم را محتاج به آبرسانی سیار کند اما تعیین سهمیه 15 لیتری آب برای هر نفر در طول شبانه روز آن هم با توجه به گرمای بیش از 50درجه ای هوا، خیلی برای مردم آزاد دهنده است اما به گفته بسیاری از شهروندان این منطقه همین سهمیه آب نیز به مردم نمی رسد و مردم مجبور هستند هر تانکر آب را با قیمت 60 تا 110 هزار تومان خریداری نمایند.
ساکنان بخش لادیز شهرستان میرجاوه هم شرایط بهتری از مردم چابهار، تلنگ و ریگان و... ندارند. بخش لادیز شهرستان میرجاوه با دارا بودن بیش از 4 هزار خانواده 30درصد جمعیت شهرستان میرجاوه را تشکیل می دهد. بحران کم آبی در این منطقه مشکلات فراوانی را برای کشاورزان و دامداران بوجود آورده است . تامین آب شرب برای ساکنان بخش لادیز مستلزم حفر چاه است رئیس آب فاضلاب روستایی شهرستان میرجاوه در این زمینه می گوید: درحال حاضر در انتظار تامین بودجه جهت مطالعه و بررسی منابع آب زیر زمینی و حفر چاه در مکان مناسب هستیم و این مهم از اولویت های اداره آب و فاضلاب روستایی در بخش لادیز است
قطعی آب شهرستان «گشت» در روزهای اخیر نیز با گلایه هایی همراه بوده است . به گفته مسئول روابط عمومی آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان آب شهرگشت از 4 منبع، مجموعا 7 لیتر در ثانیه تأمین می شود، آب شرب بعضی از مناطق این شهر، از طریق شبکه آبرسانی و قسمت های محدودی از مناطق شهر به لحاظ در ارتفاع قرار گرفتن این مناطق به صورت تانکری تامین می شود.
امید به آینده
با این حال جای امیدواری است که مسئولان از رفع مشکل آبرسانی به برخی از مناطق مختلف این شهرستان طی ماههای آینده خبر می دهد. به گفته سلیمانی مسئول روابط عمومی آب و فاضلات سیستان و بلوجستان مطالعات طرح و عملیات نقشه برداری مسیر به اتمام رسیده و 3هزار و 700 متر لوله برای اجرای خط انتقال در محل موجود و خرید باقیمانده لوله مورد نیاز در دستورکار قرار دارد.
به گفته وی عملیات لوله گذاری ظرف چند روز آینده آغاز شده و طی برنامه ریزی صورت گرفته ظرف سه ماه به پایان خواهد رسید.
همچنین معاونت اقتصادی و محرومیت زدایی قرارگاه شهید هراتی از برنامه هایی برای احیای هامون خبر داد. به گفته وی این طرح بعد از اخذ مجوزهای لازم و هماهنگی ها شروع به کار خواهد کرد و سه هکتار از بستر تالاب به ابعاد ۱۰۰در ۳۰۰ متر لایروبی خواهد شد. باتوجه به زمین تالاب در اندازه های مختلف یک الی سه و نیم متر گودبرداری خواهد شد و حدود هشت ماه زمان لازم دارد.
به گفته معاونت اقتصادی و محرومیت زدایی قرارگاه شهید هراتی در این طرح علاوه بر احیاء تالاب برداشت آب برای ۳۰۰ هکتار آب زمینهای کشاورزی، برداشت آب برای روزانه یک هزار راس دام در نظر گرفته شده است، پرورش اردک پرورش ماهی درقفس، ایجاداسکله گردشگری و پیشگیری از حرکت ریزگردها و جذب توریست و گردشگر از دیگر شاخصه های درنظر گرفته شده برای این طرح عظیم است.
وی تاکید کرد: در پایان یک دوره زراعی یکساله حداقل ۷۷ هزارمترمکعب آب ذخیره خواهد شد و از این طریق هیچ وقت شاهد مرگ ومیر ماهیان و خشکی تالاب نخواهیم بود که در این راستا مشارکت همه مردم و دستگاههای دولتی و ادارات مربوطه رمز موفقیت این طرح بزرگ است.
و در آخر...
این تصویری است از این روزهای سرزمین «دریا و کویر». سرزمینی که به رغم سخت کوش و مقاوم بودن مردمانش همچنان امیدوار به روزهایی هستند که صدای پای هامون در صفحه زندگیشان شنیده شود و همپای این صدا، آهنگ زندگیشان رونق گیرد.