سرویس جهان مشرق - اظهارات سید حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان در سخنرانی اخیر وی درباره شرایط امنیتی عرسال، اوضاع این منطقه و ضرورت مقابله با تروریست های مستقر در این منطقه را بار دیگر به مسأله اول عرصه داخلی لبنان تبدیل کرد. صف بندی های سیاسی بعد از این سخنرانی بلافاصله آغاز شد و برخی جریان های داخلی و منطقفه ای مخالف با حزب الله بدون توجه به جنایت‌های گروه‌های تروریستی در این مناطق و مصیبت‌های شهروندان مناطق شرقی لبنان در نتیجه حضور تروریست ها، سعی کردند این جنگ را جنگ بر ضد آوارگان سوری در لبنان نشان دهند. این در حالی بود که ارتش لبنان برنامه‌های مفصلی برای جلوگیری از آسیب رسیدن به غیر نظامیان و آوارگان سوری مستقر در اردوگاه ها تدارک دیده بود که حتی روند عملیات نظامی بر ضد گروه‌های تروریستی را نیز با مشکلاتی مواجه می‌کرد.
جبهه النصره و گروه تروریستی داعش حدود ۲۵۰ کیلومترمربع از اراضی لبنان و ۱۰۰ کیلومتر مربع از اراضی سوریه در مرزهای لبنان را تحت کنترل خود دارند. این مناطق از چهار طرف محاصره شده و آنها هیچ راه فراری ندارند. البته به شرطی که عملیات ضد تروریستی بین ارتش سوریه و لبنان به صورت هماهنگ در این مناطق انجام شود که این اتفاق طی روزهای اخیر افتاده است.
ضرورت‌های عملیاتی عرسال و کارشکنی‌های طرف‌های خاص
مرحله اول عملیاتی ارتش لبنان شامل شهر عرسال و اردوگاه‌های آوارگان سوری در شرق این شهر نمی شود، بلکه ارتش استقرار خود را در اطراف این مناطق قرارداد تا از ورود شبه نظامیان تروریست به مناطق مسکونی و شهری و اختلاط تروریست ها با غیر نظامیان جلوگیری کند. این اتفاق باعث می‌شود بهانه به دست بدخواهان و بدگویان نسبت به عملیات ارتش داده نشود.
ادعاهای مطرح شده درباره آوارگان سوری در لبنان در حالی است که این کشور تنها کشوری است که به آوارگان سوری اجازه اسکان در شهرها و روستاها را داده و آنها را در اردوگاه‌هایی تحت نظارت نیروهای امنیتی نگه نداشته است. تعداد آوارگانی که در این کشور حضور دارند، حتی از تعداد جمعیت آن نیز بیشتر شده است. این کشور شاهد بزرگترین عملیات امنیتی برای جداسازی عناصر تروریستی از میان آوارگان بوده است. عملیات پیش دستانه ارتش که چند هفته پیش انجام شد و عملیات انتحاری عناصری از گروه های تروریستی در اقدام به انفجار خود در میان مردم از جمله اتفاقات لبنان طی هفته های اخیر است. خودروهای بمب‌گذاری‌شده در ارتفاعات قلمون بعلاوه دستگیری چندین عامل تروریستی نفوذ کرده به داخل لبنان از مواردی است که ضرورت این عملیات پاکسازی را بیش از پیش روشن می کند. این در حالی بود که تروریست ها مذاکرات سیاسی برای تحویل دادن این اراضی و رفتن به مناطق دیگر را نیز نمی‌پذیرفتند و پیش شرط های غیر قابل تحققی را در مسیر مذاکرات مطرح می کردند.
ارتفاعات «عرسال و قلمون» در مرز لبنان و سوریه
از جمله شرایطی که ابو مالک التلی سرکرده گروه تروریستی جبهه النصره در عرسال مطرح می کرد، این بود که حدود ۵۳۰ عنصر مسلح به همراه تعدادی از خانواده های خود و بعد از تامین مبالغ زیادی پول برای آن ها از طریق فرودگاه بیروت به ترکیه منتقل شوند. طبیعی بود که دولت لبنان قادر به تامین این شرط خفت بار نخواهد بود. در نهایت با به بن بست رسیدن مذاکرات از صبح دیروز پنج شنبه هواپیماهای جنگی سوریه حملات شدیدی به بر ضد کانون تجمع عناصر مسلح آغاز کردند. آنها گذرگاه الزمرانی و ارتفاعات فلیطه و وادی عجرم در عرسال را موشک باران کردند. بعدازظهر نیز توپ‌خانه‌ها و مقاومت موشک باران گسترده مواضع النصره در منطقه الکسارات را دنبال کردند. ارتش لبنان نیز بعد از رصد تحرکات گروه‌های مسلح، منطقه وادی الخیل را با راکت و توپخانه هدف قرار داد.
از سویی دیگر در حالی که طرف‌های بین‌المللی و منطقه‌ای با استفاده از تجربه و مبارزات حزب‌الله لبنان موفق به برچیدن دامنه گروه‌های تروریستی در داخل خاک خود می‌شوند، این برای لبنان یک ننگ است که همچنان موجودیت عناصر و گروه‌های تروریستی در داخل خاک خود را بپذیرد. نیروهای مقاومت در درگیری‌های بسیار سخت‌تر و شدیدتر از عرسال موفق عمل کرده اند و این جنگ برای آنها بیشتر جنبه تمرینی دارد.
علاوه بر اینها اخراج تروریست‌ها از مواضع لبنان طی ماههای اخیر به یکی از مهم‌ترین مطالبات مردمی تبدیل شده بود. به همین علت بود که کارشکنی‌های برخی جریان‌های خاص در جلوگیری از آغاز این عملیات نتوانست عزم و اراده ارتش سوریه و لبنان و نیروهای مقاومت در پیشبرد آن را با سستی مواجه کند و در نهایت قرار شد حدود ۳۰۰ کیلومتر مربع از اراضی تحت سلطه گروه‌های تروریستی به دست نیروهای مقاومت و ارتش سوریه پاکسازی شده و به دست ارتش لبنان سپرده شود.
محورهای عملیاتی و موانع عملیات عرسال
روزنامه لبنانی الاخبار در تشریح این عملیات گزارش داد که احتمالاً حمله زمینی از دو محور شرقی و جنوبی آغاز خواهد شد. محور شرقی شامل ارتفاعات آزاد شده فلیطا به سمت ارتفاعات اشغالی این منطقه و ارتفاعات عرسال و مناطق شعبه خلیفة و وادی العرجا است و محور دوم نیز مناطق جنوبی را شامل می‌شود که از ارتفاعات یونین آغاز شده و به سمت وادی الخیل و الکسارات در ارتفاعات اشغالی عرسال پیشروی می کند. این محور همچنین شامل مناطق تپه ضهر الهوی در وادی المیسرة و حرف وادی العوینة نیز می شود که اتاق عملیات جبهه النصره به شمار می‌رود.
ارزیابی‌های اطلاعاتی و نظامی و برآورد توان گروه‌های مسلح نشان می‌دهد که این درگیری‌ها حتی در صورت توافق و هماهنگی میان جبهه النصره و داعش زمان زیادی به طول نخواهد انجامید، اما چیزی که باعث نگرانی فرماندهان نظامی می‌شود، استفاده عناصر تروریست از آوارگان سوری به عنوان سپر انسانی است. این موضوع بویژه زمانی مطرح می شود که می بینیم تعدادی از این آوارگان در ارتفاعات عرسال بویژه مناطق الملاهی و وادی حمید حضور دارند. شاید این موضوع تنها عاملی است که باعث شود عملیات ضدتروریستی اندکی به طول بینجامد. ارتش لبنان فعالیت‌های میدانی برای جلوگیری از این اتفاق را از چند هفته پیش آغاز کرده است تا در حد امکان از تلفات غیر نظامی در این عملیات بکاهد. هشدارهایی نیز به شهروندان در این زمینه داده شده است.
در همین رابطه دو روز پیش دو تروریست به نام های عبدالمالک کنعان ملقب به ابو انس جامع و خضر اطرش بازداشت شدند که اعتراف کردند در حال رصد تحرکات ارتش در عرسال بودند تا بتوانند آنها را از داخل اردوگاه های آوارگان هدف قرار داده و به اختلافات میان ارتش با آوارگان دامن بزنند و فتنه در منطقه به پا کنند. آنها اعتراف کردند که سه کمبربند انفجاری به عوامل تروریست تحویل داده اند تا خود را در میان عناصر ارتش منفجر کنند.
عرسال؛ از عملیات نظامی تا ملاحظات سیاسی
در سایه توان عملیاتی حزب‌الله لبنان و ارتش سوریه برای مقابله با عناصر تروریستی مستقر در این مناطق، چیزی که پیش از آمادگی‌های نظامی ، در عرصه داخلی لبنان ضروری است، فضای سیاسی و بستر مساعد با این جهاد ضد تروریستی است تا نیروهای مقاومت بتوانند در سریعترین زمان ممکن و با کمترین خسارات و تلفات در میان غیر نظامیان، این مناطق را پاکسازی کنند. احزاب و گروه‌های مختلف باید بدانند که حزب الله در عملیات خود به دنبال "نام و نان سیاسی" نیست، بلکه می خواهد آخرین لکه های نامقدس حضور گروه های تروریستی را در راستای رفاه، امنیت و ثبات مردم لبنان و منطقه و عرسال پاکسازی کند و این موضوع حتی به پروژه های سیاسی احزاب رقیب در داخل لبنان نیز کمک خواهد کرد.
عملیات زمینی از صبح امروز آغاز شده و ارتش سوریه و مقاومت طبق برنامه ریزی ها، پیروزی های قابل توجهی را در ارتفاعات فلیطه و عرسال به دست آوردند. نیروهای پیاده نظام مقاومت تپه البرکان در فلیطه را تحت کنترل خود گرفته اند. حزب الله همچنین به پیشروی خود در موقعیت القنزح و وادی القریه در جنوب شرق ارتفاعات عرسال ادامه می‌دهد. ارتش لبنان نیز عناصر مسلح که برای پیشروی به سمت شهر عرسال تلاش می‌کنند را هدف قرار دادند. این سطح از هماهنگی میان ارتش سوریه و لبنان و حزب الله نشان دهنده آن است که طی چند روز آینده سرنوشت این جنگ معلوم خواهد شد، اما چیزی که مهم است، اینکه کدام گروه‌های لبنانی اعتبار خود را به سرنوشت گروه‌های تروریستی در لبنان گره زده‌اند؟