به گزارش مشرق به نقل از روزنامه رای الیوم، عبدالباری عطوان سردبیر این روزنامه در مقاله خود نوشت: اظهارات وزیر خارجه سعودی مبنی بر اینکه «درخواست بین المللی کردن حرمین شریفین و دخالت در حاکمیت عربستان بر اماکن مقدس، اعلام جنگ است و ما حق پاسخ به هر طرفی که چنین درخواستی را مطرح کند، برای خود محفوظ می دانیم»، برای اولین بار از زمان آغاز بحران محور سعودی با قطر به احتمال اقدام نظامی علیه این کشور اشاره دارد.

وزیران خارجه چهار کشور تحریم کننده قطر در نشست روز گذشته (یکشنبه) در منامه از اقدامات جدید و یا طرح‌های مجازاتی علیه قطر خبر ندادند اما با توجه به  فضای این نشست و رویکرد تند حاضران در آن علیه قطر، بعید نیست تفاهماتی بین آنان حاصل شده باشد که محرمانه است وچه بسا در روزها و یا هفته‌های آینده شاهد اجرایی شدن آن باشیم.

امید اندک به عقب گرد محور تحریم کننده علیه قطر

بسیاری بر کلمه «گفت وگو» که در بیانیه پایانی و رسمی این نشست ذکر شده، تامل کرده و پیش بینی کردند این کلمه که برای نخستین بار از زمان آغاز بحران با قطر ذکر شده است، بیانگر عقب گرد مواضع این کشورها باشد، اما وزیران خارجه در نشست منامه پیش از ذکر این کلمه تاکید کرده اند که گفت وگو پس از موافقت قطر با شروط ۱۳ گانه آنان حاصل خواهد شد.

با در نظر گرفتن این موارد این سوال مطرح است: اگر از قطری ها انتظار می رود تمام شروط را بی چون و چرا اجرا کنند، پس معنی گفت وگو چیست؟

نکته مهم تر و خطرناک تر که بیانگر سوق یافتن به سمت مواضع تند چهار کشور تحریم کننده است، اظهارات عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان پس از نشست منامه بود که در گفت وگو با شبکه العربیه بار دیگر تاکید کرد: درخواست دولت قطر مبنی بر بین المللی کردن حرمین شریفین و دخالت در حاکمیت عربستان بر آن، اعلام جنگ است و ما حق پاسخ به هر طرفی که چنین درخواستی را مطرح کند، برای خود محفوظ می دانیم.

این اظهارات اشاره روشنی به شکایت کمیته ملی حقوق بشر قطر به نماینده سازمان ملل در امور آزادی دین و عقیده بود که در آن از سیاسی شدن مراسم مذهبی در عربستان ابراز نگرانی و اعلام شده بود عربستان از این مراسم در راستای اهداف سیاسی بهره برداری می کند و این به مثابه نقض آشکار تمام منشورها و عرف های بین المللی است.

حساسیت فراوان عربستان در مورد بین‌المللی شدن اماکن مقدس

این در حالی است که سعودی ها هر صحبتی  در مورد بین المللی شدن اماکن مقدس را موضوعی بسیار حساس می دانند که نقض آشکار حاکمیت آنان  و شک و تردید در مدیریت مراسم مذهبی است و البته به نظر نمی رسد مسئولان قطری از این حساسیت غافل باشند.

در این میان برخی ناظران معتقدند مسئولان سعودی می توانستند با اجازه دادن به حجاج قطری برای انجام فریضه حج طبق معمول هرسال، از بروز هرگونه مشکلی که موجب سرزنش آنان شود، جلوگیری کنند، به ویژه اینکه تاکید دارند هدف از تحریم قطر، آسیب رساندن به قطری ها نیست بلکه دولت این کشور هدف قرار دارد بنابراین هنوز هم فرصت برای لغو محدودیت علیه حجاج قطری باقی است.

آیا عربستان در صدد واکنش علیه قطر است؟

در مورد موضوع «بین المللی کردن» حج و اظهارات عادل الجبیر مبنی براینکه هر گامی در این خصوص به مثابه «اقدامی خصمانه» و «اعلام جنگ» است و کشورش حق پاسخ به هرطرفی که این موضوع را مطرح کند، برای خود محفوظ می داند باید گفت منظور او قطر است و باید پرسید آیا اظهارات الجبیر حاکی از این است که عربستان شکایت دولت قطر به سازمان ملل و یونسکو را اقدامی خصمانه و اعلام جنگ می داند پس پاسخ به آن چگونه و چه زمانی خواهد بود؟

برای اولین بار؛ احتمال اقدام نظامی علیه قطر

چه بسا این اولین بار است که یک مسئول سعودی با این لحن تهدید آمیز از زمان بحران با قطر و به این روشنی به اقدام نظامی اشاره می کند و این بسیار نگران کننده است.

مهر تایید وزیر خارجه بحرین بر تشکیل پایگاه نظامی مصر در خاک کشورش

در این میان شیخ خالد بن احمد ال خلیفه وزیر خارجه بحرین به هیچ وجه گزارش های روزنامه های مصری و کشورهای عرب خلیج فارس در مورد برنامه ایجاد پایگاه نظامی متشکل از نیروهای مصری در جزایر حوار برای مقابله با قطر را تکذیب نکرد.

سامح شکری نیز درتوضیح این موضوع به گفتن اینکه همکاری نظامی بین مصر و بحرین از چند دهه پیش ادامه داشته است، اکتفا کرد.

به هر حال در پرتو ناکام ماندن میانجیگری ها برای حل و فصل بحران محور سعودی با قطر و پافشاری هر دو طرف بر مواضع خود و خودداری از هرگونه امتیازدهی به نظر می رسد این بحران به خانه اول بازگشته است و در نتیجه به سمت هرچه متشنج تر شدن در حرکت است و شاید  روزها و هفته های آینده صحنه اقدامات شدید به ویژه از سوی چهار کشور تحریم کننده علیه قطر باشد.