سرویس سیاست مشرق_ روزنامه‌ها در لابه‌لای گزارش‌ها و سرمقاله‌ها، قسمتی از صفحات خود را به اخبار روزهای گذشته یا اخبار ویژه اختصاص می دهند که مشرق در ادامه به آنها اشاره می‌کند.

کیهان

اعتماد: ادعای دولت درباره رفع فقر و ایجاد اشتغال غیرواقعی است
«سخنان رئیس‌جمهور در جلسه معرفی وزرای پیشنهادی درباره رفع فقر و ایجاد اشتغال، غیرواقعی است».

عباس عبدی در روزنامه اعتماد نوشت: در سخنان آقای روحانی درجلسات رأی اعتماد مجلس به وزرا، چند نکته قابل توجه بود که می‌تواند دستمایه تحلیل و نیز پایه‌ای برای ارزیابی عملکرد 4 سال آینده وی و دولت باشد. نخستین و مهم‌ترین وعده ایشان که به صورت کمی نیز بیان شده است به ارتقای سطح زندگی اقشار فقیر جامعه مربوط می‌شود، آنجا که گفته‌اند؛ برای دستیابی به عدالت اجتماعی نیازمند تغییر در شیوه حمایت اجتماعی خود هستیم. دولت دوازدهم برنامه خود را به تمرکز بر پوشش گروه‌های نیازمند و حمایت‌های مشروط و زمان‌دار تغییر می‌دهد. در تلاشیم وضعیت معیشتی حدود 10 میلیون نفر تا سال 99 بهبود پنج برابری داشته باشد و فقر مطلق ریشه‌کن شود.

این ادعایی بسیار مهم و سنگین است. 10 میلیون نفر از جمعیت ایران برابر 12/5 درصد کل جمعیت یا اندکی بیش از دهک اول درآمدی است. اگر قرار باشد سطح معیشت زندگی این گروه طی سه یا 4 سال 5 برابر شود، در این صورت سطح مصرف آنان به حدود مصرف فعلی دهک ششم خواهد رسید.

بنابراین طبیعی است که دهک‌های دوم تا ششم نیز باید آنقدر وضع‌شان بهبود پیداکند که باز هم فاصله‌ای هر چند اندک میان دهک‌ها باشد در نتیجه می‌توان گفت که سطح مصرف کل جمعیت کشور در این فاصله باید حداقل دو برابر یا حتی بیشتر شود تا امکان 5 برابر کردن مصرف پایین‌ترین دهک درآمدی وجود داشته باشد و چون این کار باید از طریق افزایش تولید و سرمایه‌گذاری صورت گیرد، بنابراین باید شاهد رشد سرمایه‌گذاری هم باشیم و از آنجا که هزینه‌های دولت هم معمولاً کم نمی‌شود، پس بدون تردید باید تولید ناخالص داخلی طی 4 سال حداقل 100 درصد افزایش پیدا کند و این نیازمند رشد اقتصادی 20 درصد در سال است که جزو محالات است. بنابراین وعده مذکور غیرقابل تحقق است، مگر آنکه منظور ایشان از معیشت چیزی جز سبد مصرفی خانوارهای کشور باشد که از آن اطلاعی نداریم. وعده دوم که به صورت کمی بیان نشده ولی مقادیر کمی آن در برنامه آمده، مسئله اشتغال است.

گفته‌اند که در زمینه اشتغال هم سیاست‌های فعال بازار کار را اجرا می‌کنیم  و با اولویت‌گذاری استان‌های محروم طرح کارورزی را اجرا می‌کنیم. در واقع رفع فقر بدون افزایش اشتغال، سرابی بیش نیست. اگر دولت بتواند سالانه حدود یک میلیون شغل را ایجاد کند، بخش مهمی از فقر به صورت اساسی ریشه‌کن خواهد شد و آنچه که از فقر می‌ماند از طریق پرداخت‌های دولتی و موقتی قابل حل است. بنابراین مسئله اصلی ما با این دولت ایجاد اشتغال است ولی اجرای آن از طریق طرح کارورزی را نباید چندان جدی گرفت. مسئله اشتغال بدون سرمایه‌گذاری و افزایش روزافزون آن غیرقابل حل است. بنابراین پذیرش اجرایی بودن ادعای ایجاد شغل با ارجاع به طرح کارورزی بسیار سخت است.

پرش کابینه جدید از دیوار کوتاه وکیل‌الدوله‌ها
«بهارستان دولت»، «پرش وزرا از موانع کوتاه بهارستان»، «صدای نمایندگان درآمد» و...
اینها تیترهایی که روزنامه‌ها برای جلسات تشریفاتی و بی‌رمق بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی انتخاب کرده‌اند.

روزنامه جوان در مطلبی با عنوان بهارستان دولت نوشت: جلوه‌گری موافقان مخالف‌نما، در دورهمی نمایندگان و وزیران پیشنهادی در روز دوم پررنگ شد.
فضای گل و بلبلی نمایندگان با وزرای پیشنهادی که فقط توزیع شیرینی کم داشت!! البته کام وزرا خود به خود شیرین شد، وقتی 180 نفر برای موافقت با وزیر بهداشت ثبت‌نام کردند که نوعی خودشیرینی برای او بود و نیز وقتی که برخی نمایندگان در کسوت مخالف ثبت‌نام کردند تا فرصت را از مخالفان حقیقی بگیرند و پشت تریبون مانند یک موافق دوآتشه صحبت کنند یا اینکه همان چیزی را بگویند که وزیر انتظارش را دارد و نطقش را برای آن مهیا کرده است!

آنگونه که از شواهد امر برمی‌آید، وزرای پیشنهادی دولت دوازدهم برای گرفتن رای اعتماد از مجلس مشکل چندانی نخواهند داشت. از نکات جالب توجهی که در بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی وجود داشت این بود که بعضا نمایندگانی که در مقام مخالفت با وزرای پیشنهادی ثبت‌نام کرده بودند، پشت تریبون عملا از آنها دفاع می‌کردند! پدیده‌ای که کمتر به این شدت و شفافیت در ادوار مختلف مجلس سابقه داشته است. موضوعی که صدای اعتراض برخی نماینده‌ها را هم درآورد. علی مطهری از جمله این نمایندگان بود که روز گذشته به عنوان مخالف وزیر پیشنهادی اطلاعات پشت تریبون قرار گرفت اما نطق او نه تنها در مخالفت با عملکرد و برنامه‌های علوی نبود، بلکه در مقام مخالفت با سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برآمد.

محمد قسیم عثمانی، نماینده بوکان نیز که به عنوان مخالف وزیر پیشنهادی بهداشت و درمان پشت تریبون قرار گرفته بود، گفت: آقای قاضی‌زاده هاشمی در دوران وزارت خود در بخش درمان شاهکار کرد!

روزنامه شرق نیز در گزارش مفصلی پیش‌بینی کرد که وزرا از روی موانع کوتاه بهارستان با موفقیت پرش کنند.
روزنامه اعتماد نیز نوشت: صدای نمایندگان درآمد؛ در روز دوم بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی، برخی مخالفان در موافقت سخن گفتند.

دولتِ سیاست خارجی و... دیگر هیچ!؟
درحالی که کشورمان با انبوه مشکلات اجتماعی، اقتصادی و حتی فرهنگی روبه‌روست، مسئولان کشورمان تنها فکر خود را معطوف به مسائل سیاست خارجی کرده‌اند.
تابناک نوشت: با شروع جلسه دفاع از وزرای پیشنهادی کابینه دوازدهم در صحن علنی مجلس و در حالی که همگان انتظار داشتند، بحث بر سر ریز و درشت مشکلات داخلی به بحث روز خانه ملت تبدیل شده و چالش در این مسائل ترکیب کابینه بعدی را شکل دهد، بار دیگر سیاست خارجی و مسائل مرتبط با آن بحث نخست مسئولان شد.

تنها کافی بود تا رئیس‌جمهور پشت تریبون مجلس قرار گرفته و سخنرانی خود را آغاز کند تا این اشکال خودنمایی کند؛ اینکه اغلب مسائل و مشکلات در برابر مسائل سیاست خارجی کمرنگ دیده می‌شوند آنقدر کمرنگ که گویی نه مشکلات اقتصادی وجود دارند، نه بحران‌های اجتماعی و...

این را می‌شود از اختصاص اغلب وقت قرار گرفته در اختیار رئیس‌جمهور به مسائل سیاست خارجی و سیاسی دریافت که این باور را به وجود می‌آورد که جلسه دفاع از وزیر امور خارجه یا موضوع مشابهی در حال برگزاری است، نه دفاع از کابینه که ترکیب و مأموریت‌هایشان اغلب ارتباطی با سیاست خارجی ندارد.

وزرایی که می‌بینند، رئیس‌جمهور حدود بیست دقیقه از زمان سی دقیقه‌ای‌اش را صرف مسائل بین‌الملل و سیاسی و سیاست خارجی می‌کند و عجیب نیست، اگر برداشت کنند، اولویت برنامه کاری دولت همین مسائل است؛ مسائلی که البته مورد علاقه اغلب شنوندگان حاضر در مجلس نیز هست.

نمایندگانی که ممکن است گاه درباره برخی مسائل مهم اجتماعی یا حتی اقتصادی اظهارنظر نکنند اما در سیاست خارجی همه دیدگاه‌هایشان را بارها بیان کرده و می‌کنند؛ رویکردی که براساس آن می‌توان نتیجه گرفت، روحانی در حوزه دلخواه اغلب نمایندگان سخن گفته است.

اینجاست که بیان برنامه‌های تدارک دیده شده و دورنمای حرکت دولت دوازدهم برای حل مشکلات دیگر کشور (در عرصه اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و... و نه سیاست خارجی) در جملات فشرده در چند دقیقه انگشت‌شمار، اصلاً محلی از اعراب نداشته باشد؛ چه برای دولتمردان، چه از دید نمایندگان مجلس و چه حتی از دید رسانه‌ها.

مشکلاتی که شاید بیکاری یکی از صدها نمونه‌شان باشد، اما آنقدر جدی و مهم به نظر می‌رسد که ساعت‌ها وقت صرف بحث و بررسی آن شده و به نکته کلیدی و محوری کابینه و جلسه رأی اعتماد به آن تبدیل شود، ولی این‌گونه نشده است.

حصر مجرمان از سوی پیامبر(ص) به روایت هاشمی رفسنجانی
مرحوم هاشمی در تفسیر سوره توبه می‌نویسد پیامبر(ص) پس از جنگ تبوک، 3 نفر را در حصر قرار دادند.
جهان نیوز نوشت: در آیه 118 از سوره مبارکه توبه به ماجرای تخلف «کعب»، «مرارهًْ بن الربیع» و «هلال بن امیه» از دستور پیامبر(ص) برای حضور در جنگ تبوک اشاره شده است.
مسلمانان، پس از جنگ تبوک به دستور پیامبر اعظم، این سه نفر را تحریم ارتباطی کردند که مرحوم هاشمی رفسنجانی در تفسیر راهنما، این حرکت را «محاصره متخلفان» می‌نامد.
بخش‌هایی از عبارات آن مرحوم عیناً آورده می‌شود:
«تنگ شدن عرصه زندگی بر سه مسلمان متخلف از جنگ تبوک، در اثر رو به رو شدن با پیامدهای عمل خطایی که کرده بودند.
حتی اذا ضاقت علیهم الارض بما رحبت
تحریم ارتباط با متخلفان از جنگ تبوک و انزوای اجتماعی آنان از سوی مسلمانان
ضاقت علیهم الارض بما رحبت
مطلب یاد شده با توجه به شأن نزول است. که تنگ شدن زندگی بر متخلفان از جنگ تبوک را،‌ ناشی از قطع رابطه مسلمانان با ایشان معرفی کرده است.

مبارزه منفی و تحریم روابط با خطاکاران، از روشهای مؤثر و سازنده در برخورد با آنان.
ضاقت علیهم الارض... و ظنوا أن لا ملجا من الله الا الیه
برداشت یاد شده با توجه به شأن نزول آیه شریفه است که مسلمانان، با متخلفان از جنگ تبوک، قطع رابطه کردند.
تنگناهای اجتماعی و روحی، از زمینه‌های التجای انسان به درگاه الهی
ضاقت علیهم الارض... و ضاقت علیهم انفسهم و ظنوا أن لا ملجا من الله الا الیه
با توجه به شأن نزول که محاصره اجتماعی متخلفان را از سوی مسلمانان زمینه التجای آنان به خداوند شمرده است، این برداشت استفاده می‌شود».
یادآور می‌شود امیر مؤمنان(ع) نیز پس از پایان جنگ جمل، عایشه همسر پیامبر(ص) را به خاطر نقش‌آفرینی در این فتنه، در حصر قرار دادند.

نگرانی تولیدکنندگان از تجارت‌گرایی رئیس ستاد انتخاباتی روحانی
یک سایت حامی دولت می‌گوید تولیدکنندگان نگرانند که وزیر پیشنهادی صنعت و تجارت، بیشتر دغدغه تجارت دارد و نه تولید.
خبر آن‌لاین در تحلیلی با عنوان وزیری برای صنعت یا تجارت نوشت: دو نکته محمدشریعتمداری که تنها چند روز بعد از معرفی او به عنوان وزیرپیشنهادی صنعت،معدن و تجارت سروصدای زیادی به پا کرده؛ ورود به حوزه تجارت و ارز است. دو موضوعی که بیشترین مطالبه تجار است تا تولیدکننده‌ها.

به دلیل سابقه حضور 8 ساله او در وزارت بازرگانی دولت اصلاحات این تصور ایجاد شده که برعکس محمدرضا نعمت‌زاده که خاستگاه تولید و صنعت داشت، وزیر جدید خاستگاهش تجارت است.

در چهارسال گذشته، پارلمان بخش خصوصی بارها انتقاد کرده بود که دولت به تجارت بهایی نمی‌دهد. البته باید در نظر داشت که اتاق‌های بازرگانی و صنایع و معادن از زمان راه‌اندازی تاکنون اگرچه پسوند صنعت،معدن و کشاورزی را هم یدک می‌کشند،اما وجه غالب خواسته‌های آنها توجه به تجارت بوده تا مسائل تولید.
شریعتمداری در دوران مبارزات انتخاباتی دوره دوازدهم ریاست جمهوری، رئیس ستاد انتخاباتی حسن روحانی بود.

او به عنوان وزیر پیشنهادی صنعت،معدن و تجارت با برنامه‌هایی که بیشتر تولیدمحور است به محک بهارستان‌نشینان می‌رود،اما برخی از فعالان صنعتی از الان ابراز نگرانی می‌کنند که وزیر دغدغه‌های جنس آنها را نمی‌شناسد.وی در اولین اظهارنظر خود بعد از معرفی به عنوان وزیر صنعت،معدن و تجارت تلاش بسیاری کرد تا نشان دهد بخش‌خصوصی برای او در اولویت قرار دارد. او معتقد است که در گذشته این بخش مورد بی‌مهری قرار گرفته؛ از دورانی که خصوصی‌سازی آغاز شده تا به امروز،هنوز دولت بزرگ است.

شاه بیت گفته‌های شریعتمداری در چند روز اخیر این جمله بوده که:« اگر بخواهیم به تشویق صادرات و تنبیه واردات ادامه دهیم، کار پیش نمی‌رود. در دنیا نیز این طور عمل نمی‌شود، شش کشور اول دنیا در حوزه صادرات، همان کشورهایی هستند که در حوزه واردات هم پیشرو بوده و تراز تجاری مازاد و نقصان آنها در حد کمی است؛ پس واردات مکمل صادرات محسوب می‌شود.»
این جمله محمد شریعتمداری البته تولیدکننده‌ها را نگران کرده که وزیر جدید تجارت محور است. هرچند او درباره صنعت هم دیدگاههای خود را مطرح کرده و گفته است: «‌استراتژی توسعه صنعتی ایران در گذشته به عنوان یک پیش‌نیاز برای رسیدن به هدف، مطرح شد و در دولت خاتمی، در زمان وزارت جهانگیری، استراتژی توسعه صنعتی ایران یک‌بار نوشته شد. در دوره اخیر در وزارت صنعت نیز این استراتژی یک‌بار دیگر نوشته شده است. امیدواریم بتوانیم این بار به برنامه‌ها عمل کنیم.»

با این حال باید دید،آیا او همانطور که در برنامه‌هایش اعلام کرده،آیا واقعا برای بهبود محیط سرمایه‌گذاری و فضای کسب و کار در توسعه سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی، رفع موانع، تثبیت و ارتقای رونق تولید و توانمندسازی بخش خصوصی اقدام خواهد کرد؟

خراسان