سرویس سیاست مشرق - روزانه می‌توان از لابه‌لای گزارش‌ها و عناوین خبری رسانه‌های مکتوب و حتی غیر مکتوب، نکات قابل‌توجهی استخراج کرد؛ موضوعاتی که می‌تواند برای مخاطبین قابل‌استفاده و محوری برای تحلیل باشد، در گزارش روزانه "ویژه‌های مشرق" نکات و تأملات قابل‌استخراج از رسانه‌ها برای مخاطبین عرضه خواهد شد؛ با «ویژه‌های مشرق» همراه شوید.
*******
** بی‌بی‌سی فارسی برای روزنامه‌های زنجیره‌ای سوت و کف و هورا کشید!
بی‌بی‌سی فارسی در گزارشی نوشت:
«روزنامه‌های اصولگرا و تندرو نه تنها در صفحات اول خود خبر درگذشت دومین وزیر خارجه جمهوری اسلامی را منعکس نکرده بلکه از این فرصت استفاده کرده و وی را به خاطر مخالفت‌های ابراز شده‌اش نسبت به گروه‌های تندرو، به القابی مانند فرصت‌طلب آمریکایی مسلک نواخته‌اند؛ اما در سوی مقابل روزنامه‌های هوادار دولت و میانه رو، با چاپ عکس‌ها و طرح‌هایی از ابراهیم یزدی از وی تجلیل کرده‌اند».
روزنامه بهار در مطلبی با عنوان «خداحافظ یار صبور آزادی» نوشت:
«اواخر شامگاه یکشنبه ۵ مرداد ۹۶ خبری کوتاه اما جانکاه تمام فضای رسانه‌ای کشور را فراگرفت؛ دکتر ابراهیم یزدی دبیر کل نهضت آزادی و وزیر خارجه دولت موقت انقلاب در ازمیرترکیه و بر اثر بیماری سرطان درگذشت».
این روزنامه اصلاح‌طلب در ادامه با اشاره به پیام حزب کارگزاران سازندگی نوشت:
«دکتر یزدی از نسل سیاستمداران آزادیخواه، میهن دوست و اسلام خواهی بود که در نهضت ملی ایران شکل گرفتند، در انقلاب اسلامی به بار نشستند و در نهضت اصلاحات پخته شدند. درک آزادیخواهانه آن مرحوم از اسلام و ایمان، تلاش برای آمیزش تجدد و تدین و نقش او در پیشبرد پیام انقلاب اسلامی در جهان غرب انکار ناپذیر است».
برخی رسانه‌ها چنین القا می‌کنند که ابراهیم یزدی اسلام خواه و خط امامی بود؛ حال آن که مسیر نهضت آزادی در همان حول و حوش پیروزی انقلاب عوض شد و انتشار اسناد سرّی لانه جاسوسی آمریکا، وابستگی این گروهک را نشان داد. بعدها همین گروه در جریان دفاع مقدس، در خدمت عملیات روانی دشمنان بود.
حضرت امام خمینی (ره) ۱۹ بهمن ۱۳۶۶ در پاسخ نامه محتشمی وزیر کشور وقت تصریح فرمودند:
«پرونده و عملکرد این نهضت در دولت موقت اول انقلاب شهادت می‌دهد که نهضت به اصطلاح آزادی طرفدار جدی وابستگی کشور ایران به آمریکا است و در این باره از هیچ کوششی فروگذار نکرده است... ضرر آنها به اعتبار آنکه متظاهر به اسلام هستند و با این حربه جوانان عزیز ما را منحرف خواهند کرد و نیز با دخالت بی‌مورد در تفسیر قرآن کریم و احادیث شریفه و تأویل‌های جاهلانه موجب فساد عظیم ممکن است بشوند، از ضرر گروهک‌های دیگر حتی منافقین- این فرزندان عزیز مهندس بازرگان- بیشتر و بالاتر است».
علی اکبر محتشمی پور عضو مجمع روحانیون مبارز، مشاور میرحسین موسوی در سال ۸۸ و از چهره‌های اصلی جریان اصلاحات است در مصاحبه با ماهنامه یادآور-خرداد ۸۷- گفت:
«آقای دکتر یزدی یک ویژگی خاصی دارد و آن اینکه بسیار راحت دروغ می‌گوید و چنان قاطعانه و محکم هم دروغ می‌گوید که ممکن است کسی کوچک‌ترین شکی به او نکند. کدهایی را که در مورد نجف و نوفل لوشاتو و مسیر انقلاب داده بررسی کنید، می‌بینید که همه آنها دروغ است! در مصاحبه‌هایش هر چه را که ویژگی منحصر به فرد و ممتاز جمهوری اسلامی است، به خود نسبت می‌دهد، می‌گوید تشکیل شورای انقلاب نظر من بود. دولت موقت نظر من بود، روز قدس را من پیشنهاد کردم، جهاد سازندگی را من پیشنهاد کردم، سپاه پاسداران را من پیشنهاد کردم. من به عمرم چنین آدم دروغگوی شارلاتانی ندیده‌ام».
** آشفتگی اصلاح‌طلبان از تأسیس بانک قرض الحسنه بدون ربا
روزنامه شرق در گزارشی با عنوان «آستان قدس بانک می زند» نوشت:
«روز گذشته تولیت آستان قدس رضوی از تأسیس بانک قرض‌الحسنه بدون ربا خبر داد. حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی، رقیب حسن روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری، اکنون می‌خواهد وعده بانکداری اسلامی را تحقق ببخشد و درحالی‌که در جمع نماینده ولی فقیه در خراسان جنوبی و بخشی از مدیران و ائمه جمعه استان خراسان جنوبی حضور پیدا کرده، به وعده‌های انتخاباتی رقیبش نیز طعنه می‌زند. رئیسی دیروز گفته «مردم در عرصه‌های مختلف با وجود مشکلات پای کار آمدند و امروز نوبت مدیران است تا گره مشکلات را باز کنند» و به همین دلیل هم از دیدار خود با ولی‌اله سیف، رئیس کل بانک مرکزی خبر می‌دهد».
این روزنامه اصلاح‌طلب در ادامه نوشت:
«کارشناسان می‌گویند بانک قرض‌الحسنه در شرایط کنونی اقتصاد و سیستم بانکداری کشور، برای جذب سپرده و منابع به مشکل برخواهد خورد، مگر آنکه آستان قدس رضوی خود از مؤسسات زیرمجموعه‌اش منابع رایگان در اختیار این بانک قرض‌الحسنه قرار دهد که در این صورت احتمال موفقیت آن وجود خواهد داشت، البته موفقیتی با شرط و شروط».
شرق تصریح کرد که سپرده‌گذاری قرض‌الحسنه جذابیت ندارد.
گفتنی است طرح مجلس برای اصلاح قانون بانکداری بدون ربا که امید می‌رفت با تصویب آن بخشی از مشکلات نظام بانکی حل شود، مدت‌هاست که خاک می‌خورد.
شاید بانک‌ها می‌خواهند هیچ بندی نداشته باشند تا بتوانند ۲۰ تا ۲۵ درصد منابع قرض‌الحسنه‌ای که مردم با نیات خداپسندانه در بانک‌ها می‌گذارند را به صورت وام ۳۰ ساله به کارمندانشان بدهند. شاید می‌خواهند با سرمایه‌گذاری در بازارهای نامولد، پر کردن جیب خود را با دور شدن از پیشرفت ملت ایران همراه کنند. شاید هم قصد دارند آنقدر در زمین و مسکن خرید و فروش کنند تا هیچ جوانی نتواند آرزوی خانه‌دار شدن بکند. هر چه که باشد، کشور به اصلاح نظام بانکی نیاز دارد و اگر اصلاح واقعی باشد، صدای عده‌ای درخواهد آمد.
** بین تورم و احساس مردم در مورد آن، شکاف وجود دارد!
روزنامه اعتماد در گزارشی اقتصادی با عنوان «چرا مردم کاهش تورم را احساس نمی‌کنند» به نقل از معاون اقتصادی مرکز آمار نوشت:
«گاهی بین تورم و احساس مردم در مورد آن شکافی وجود دارد و مردم گاهی نرخ تورم را باور نمی‌کنند».
روحانی در مبارزات انتخابی سال ۱۳۹۲ جمله معروفی داشت که معیار تورم، جیب مردم است نه بانک مرکزی و مرکز آمار. در حال حاضر از قیمت گوشت و مرغ و روغن تا هزینه بلیط قطار و هواپیما تا میزان افزایش اجاره خانه و تا بسیاری موارد دیگر همگی از شکافی میان ارقام مرکز آمار و احساس و جیب مردم حکایت می‌کنند!
نکته مهم در این میان آنجاست که نرخ تورم به تنهایی نمی‌تواند بیانگر وضع معیشت مردم باشد، چنان که در سال ۹۳ تورم ۶/۱۵ درصد بوده ولی متوسط هزینه سالانه یک خانوار شهری به تفکیک گروه‌های هزینه و به قیمت جاری نشان می‌دهد گروه‌های حمل و نقل، تحصیل و ارتباطات به ترتیب ۴۰، ۷/۲۳ و ۷/۲۲ درصد رشد داشته‌اند. (که از تورم کل که ۱۵ درصد بوده بیشتر می‌باشند).
** فامیل بازی، دستِ کمی از اختلاس و دزدی ندارد!
روزنامه آفتاب یزد در مطلبی با عنوان «اصلاح‌طلبان روزه سکوت نگیرند» نوشت:
«فقط اختلاس و دزدی نیست که مردم را بی‌اعتماد می‌کند. این «فامیل» بازی‌های آقایان نیز دست کمی از مورد نخست ندارد. فضای مجازی پر شده از خبرهایی مبنی بر انتصاب عیال، فرزند، پسرخاله، پسر دایی، خواهرزن و حتی مادرزن! جالب آنکه هیچ کدام هم تکذیب و تعدیل نمی‌شوند و عیناً تأیید می‌گردند. خبرنگار وقتی از طرف می‌پرسد برچه اساسی این آقا یا خانم بدون داشتن تجربه حتی یک روز مدیریت و سوءمدیریت، فی‌المثل شهردار شده است، فقط می‌گوید: «من خبر نداشتم!» این پاسخ‌ها بیشتر دل انسان را خون می‌کند تا تسکین دهد».
این روزنامه اصلاح‌طلب در ادامه نوشت:
«قدرت، مصلحت‌اندیشی کاذب به دنبال خود می‌آورد. این نکته با نوع و گرایش حزبی جریان‌های سیاسی بی‌ارتباط است. هر جریانی درگیر میز و صندلی شود جبراً ناچار می‌شود بعضی مواقع سر خود را در برف کند تا واقعیات را نبیند. اصلاح‌طلبان باید مراقب باشند چنین نکنند. اگرچه سوگمندانه بخشی از انتصاب‌های مذکور بی‌ارتباط با اصلاح‌طلبان نیست. لیکن این جریان نیز بعضاً درگیر پدرخوانده‌ها و اشخاص شده تا «تفکر» و طبعاً ترجیح داده خودسانسوری کند و روزه سکوت بگیرد».
در ماه‌های اخیر، اخبار متعددی از حضور آقازاده‌های اصلاح‌طلب در پست‌های مدیریتی دولتی منتشر شد. برای نمونه چندی پیش خبر انتصاب ۲ فرزند «محمدعلی وکیلی» نماینده اصلاح‌طلب مجلس و عضو لیست امید در پست‌های مدیریتی دولتی در رسانه‌ها منتشر شد. نماینده عضو لیست امید در واکنش به این مسئله در اظهاراتی متناقض در حالی که تاکید داشت این انتصاب قانونی است، تصریح کرد که از موضوع بی اطلاع بوده است و پسرش را گول زده‌اند و او را دعوا کرده! و گفته است که از پست مورد نظر کناره گیری کند.
** در برجام سرِ آمریکا کلاه گذاشتیم!
روزنامه آرمان در یادداشتی با عنوان «موفقیت راهبردی دولت دوازدهم» نوشت:
«توافق هسته‌ای که با تلاش و رنج و زحمت زیادی به دست آمده و در دوران آقای اوباما به نتیجه رسیده، الان به دست بی‌عقلی چون دونالد ترامپ سپرده شده است که ممکن است با بهانه‌گیری‌های خودش آن را بشکند؛ بنابراین حفظ این دستاورد مهم است. ما کاری نداریم آمریکایی‌ها چگونه به قضیه نگاه می‌کنند. از دید آنها در این توافق کلاه سرشان رفته است، هرچند که در ایران هم لایه‌ها و بخش‌هایی از سیاست‌ورزان نگاه درستی به توافق هسته‌ای نداشته و به‌نظرشان این توافق ایراد دارد، در حالی که این می‌تواند دلیل خوبی باشد که اگر این توافق به‌نفع آمریکا بود و به زیان ایران، پس دلیلی وجود نداشت که جمهوریخواهان و ترامپ بخواهند این توافق را از بین ببرند. پس معلوم است در این زمینه ایران دستاورد خوبی داشته است که الان تندروهای آمریکا مخالف آن هستند. به هرجهت اولین کاری که باید دولت دوازدهم انجام دهد، این است که در زمینه سیاست خارجی این دستاورد را حفظ کند؛ هم از گزند دونالد ترامپ، عربستان و ترکیه و امثالهم و هم از دلسوزی بی‌مورد ناآگاهانی که هنوز نتوانسته‌اند با توافق هسته‌ای کنار بیایند».
با وجود اینکه برجام با سرانجامی ناگوار و البته هشدار داده شده از سوی کارشناسان، مواجه شد و ضمن اینکه نقض آن به اقدامی ادامه‌دار و مداوم برای آمریکا تبدیل شده و ابعاد خسارت‌های مطلق این توافق هسته‌ای هر روز نمایان‌تر می‌شود، این روزنامه اصلاح‌طلب مدعی شده است که ایران در برجام سر آمریکا کلاه گذاشته است!
تشویق دولت به دیپلماسی انفعالی از سوی روزنامه‌های زنجیره‌ای و عدم واکنش قاطع از سوی دولتمردان به نقض برجام، سبب افزایش زیاده‌خواهی‌ها و پیچیده‌تر شدن تحریم‌ها شده است. طی هفته‌های اخیر آمریکا قانون جامع تحریم‌های ایران را تصویب کرد که قوی‌ترین زیرساخت تحریمی به‌حساب می‌آید.
این در حالی است که هدف اصلی از مذاکرات، لغو کامل تحریم‌ها بود. به همین منظور روحانی تاکید کرده بود که تمامی تحریم‌ها در روز اجرای توافق- دی ماه ۹۴- لغو خواهد شد و نه تعلیق!
فایننشال تایمز-تیر ماه ۹۶- با اشاره به تداوم تحریم‌های آمریکا علیه ایران بعد از برجام نوشت: تلاش‌های آمریکا برای بیرون نگه داشتن ایران از سیستم بانکی بین‌المللی عملاً همان تأثیر پاره کردن برجام را دارد.
** دولت به اندازه کافی بلندگو دارد، مشکل اصلی اقدام و عمل است
روزنامه ابتکار در گزارشی با عنوان «درمان پای لنگ دولت» نوشت:
«از ابتدای تشکیل دولت یازدهم تا به حال...نقاط ضعف در تیم رسانه‌ای دولت وجود داشته است؛ اما این ماجرا زمانی پررنگ شد که بیش از نیمی از حامیان دولت خود را هزینه موفقیت دولت کردند اما اقدامی از سوی مطبوعات مختص به دولت به طور چشمگیر انجام نشد. حال آنکه در بسیاری موارد حتی دستاوردهای دولت هم آنچنان که انتظار می‌رفت رسانه‌ای نشده است، این در حالیست که بسیاری از فعالان رسانه‌ای که طرفدار واقعی دولت هستند در برهه انتخابات هزینه بسیاری را برای جبران این نواقص متحمل شدند».
در این خصوص باید گفت: مشکل اصلی دولت یازدهم، کارنامه بسیار ضعیف در حوزه‌های مختلف از جمله اقتصاد و سیاست خارجی بود. متاسفانه در طول چهارسال گذشته مطالبات اصلی مردم به حاشیه رفت و موضوعات دست چندم و بی اهمیت به عنوان دغدغه اصلی مطرح شد؛ و البته تیم اطلاع رسانی دولت نیز در اهمیت دادن به حواشی و به حاشیه رفتن متن، اهتمام ویژه‌ای داشت. در حال حاضر دهها روزنامه در کنار تعداد زیادی سایت و شبکه اجتماعی در حمایت از دولت در حال فعالیت است؛ بنابراین، مشکل اصلی دولت، بلندگو نیست، بلکه اقدام و عمل و ارائه یک کارنامه قابل قبول است.