به گزارش مشرق، آیت‌الله خامنه‌ای در پیام‌های سالیانه‌ی خود که به مناسبت برگزاری این رویداد عظیم و خطاب به عموم مسلمانان صادر می‌شود به تبیین ابعاد گوناگون این فریضه‌ی الهی پرداخته‌اند.
«حج» در نگاه رهبر انقلاب اسلامی فریضه‌ای «قدسی و دنیوی» و «خدایی و مردمی» است. جامعیت این پدیده‌ی توحیدی ظرفیت و فرصتی بزرگ و بی‌نظیر برای ارتقا و عمق‌بخشی مسائل معنوی مسلمین و حل مسائل و مشکلات جهان اسلام است. آیت‌الله خامنه‌ای در پیام‌های سالیانه‌ی خود که به مناسبت برگزاری این رویداد عظیم و خطاب به عموم مسلمانان صادر می‌شود به تبیین ابعاد گوناگون این فریضه‌ی الهی پرداخته‌اند. نقش تربیتی حج، توطئه‌های دشمنان اسلام و چگونگی عزتمند و قدرتمند شدن امت اسلامی از جمله موضوعات مطرح‌شده در این پیام‌های سالیانه است.
۱- بُعد معنوی و انسان‌ساز حج:
کانون توحید
اینجا کانون توحید حقیقی و خالص است. در اینجا است که ابراهیم خلیل علیه‌السلام، با آوردن پاره‌ی تن خود به قربانگاه، مظهری از توحید را که غلبه بر نفس خود و تسلیم محض در برابر امر الهی است، برای همه موحدان در سراسر تاریخ جهان به یادگار گذاشت. و در اینجاست که حضرت محمد مصطفی صلی‌الله‌علیه‌وآله در برابر مستکبران زمان و خداوند زر و زور، پرچم توحید را برافراشت و بیزاری از طاغوت را در کنار ایمان به خدا، شرط نجات و رستگاری شمرد: فمن یکفر بالطاغوت و یؤمن بالله فقد استمسک بالعروة الوثقی. حج، بازخوانی و فراگیری این درس‌های بزرگ است. ۱۳۸۶/۹/۲۷
فریضه‌ای خدایی و مردمی
حج، فریضه‌ای قدسی و دنیوی و خدایی و مردمی است. از سویی فرمانِ «فَاذکُرُوا اللّهَ کَذِکرِکُم ءابآءَکُم اَو اَشَدَّ ذِکرًا» و «وَ اذکُرُوا اللّهَ فی اَیّامٍ مَعدوداتٍ» و از سویی خطابِ «اَلَّذی جَعَلناهُ لِلنّاسِ سَوآءَنِ العاکِفُ فیهِ وَالباد» ابعاد بی‌انتها و متفاوت آن را روشن میسازد. در این فریضه‌ی بی‌نظیر، امنیّت زمان و مکان همچون نشانه‌ای آشکار و ستاره‌ای درخشان، دل انسانها را آرامش میبخشد و حج‌گزار را از محاصره‌ی عوامل ناامنی که از سوی ستمگران سلطه‌گر، همواره آحاد بشر را تهدید کرده است بیرون میکشد و لذّت ایمنی را در دوره‌ای معیّن به او میچشاند. ۱۳۹۵/۶/۱۵
مظهر آیات حضرت حق
حج، عبادتی پُر رازورمز، و بیت شریف، جایگاهی سرشار از برکات الهی و مظهر آیات و بیّنات حضرت حق متعال است. حج میتواند بنده‌ی مؤمن و اهل خشوع و تدبّر را به مقامات معنوی نائل سازد و از او انسانی والا و نورانی بسازد؛ همچنان‌که میتواند از او عنصری بابصیرت و شجاع و اهل اقدام و مجاهدت پدید آورد. هر دو سوی معنوی و سیاسی و فردی و اجتماعی در این فریضه‌ی بی‌نظیر، بسی برجسته و نمایان است و جامعه‌ی مسلمان، امروز به هر دو جنبه بسی نیازمند. ۱۳۹۶/۶/۹
بهار معنویت
موسم حج، فصل بهار معنویت و درخشش توحید در آفاق جهان است؛ و آئین حج، چشمه‌ی زلالی است که میتواند حج‌گزار را از آلودگیهای گناه و غفلت، پاک سازد و نورانیتِ فطرت خداداد را به جان و دل او باز گرداند. رها کردن لباس تفاخر و تمایز در میقات حج و درآمدن به لباس همگانی و یکرنگ احرام، نشانه و نماد یکرنگیِ امت اسلامی و فرمان نمادین اتحاد و همدلی مسلمانان در همه جای جهان است. ۱۳۸۸/۹/۵
آموزش، تمرین و یادآوری
در فریضه‌ی حج، عناصر اصلی برای تربیت فردی و اجتماعی [انسان] گنجانیده شده است. از لحظه احرام و بیرون آمدن از تشخصات فردی و ترک بسیاری از لذتها و خواهشهای نفسانی، تا طواف بر گرد نماد توحید، و نماز در جایگاه ابراهیم بت‌شکن و فداکار، و از حرکت شتابان میان دو کوه، تا آرام گرفتن در عرصه‌ی عرفات در میان خیل عظیم موحدان از هر رنگ و نژاد، و تا گذراندن شبی با ذکر و نیاز در مشعرالحرام و انس جداگانه‌ی هر دل با خدا در عین حضور در میان آن جمع متراکم، و سپس حضور در منی و سنگباران نمادهای شیطانی، و آنگاه تجسم پر معنای قربانی کردن، و اطعام مستمندان و رهگذران، همه و همه آموزش و تمرین و یادآوری است. ۱۳۸۷/۹/۱۷
۲- بُعد سیاسی اجتماعی حج:
اسلام‌هراسی و تفرقه‌افکنی
تبلیغات وسیع دشمن در جهت اسلام‌هراسی، تلاش شتاب‌زده‌ای که برای ایجاد اختلاف میان فرقه‌های اسلامی و برانگیختن تعصب‌های فرقه‌ای میکند، دشمن‌تراشی‌های کاذب از شیعه برای سنی و از سنی برای شیعه، تفرقه‌افکنی میان دولتهای مسلمان و کوشش برای تشدید اختلافات و تبدیل آن به دشمنی‌ها و معارضه‌های لاینحل، استفاده از سازمان‌های اطلاعاتی و جاسوسی برای تزریق فساد و فحشاء میان جوانان، همه و همه واکنش‌های سرآسیمه‌گون و آشفته در برابر حرکت متین و گام‌های استوار امت اسلامی به سوی بیداری و عزت و آزادگی است. ۱۳۸۹/۸/۲۴
محصولات نقشه مستکبرین
جبهه‌ی مقابل که بیداری و عزّت مسلمانان را بر نمیتابد، با همه‌ی توان به میدان آمده و از همه‌ی ابزارهای امنیّتی، روانی، نظامی، اقتصادی و تبلیغاتی برای انفعال و سرکوب مسلمانان و به خود مشغول ساختنِ آنان بهره میگیرد. نگاهی به وضعیّت کشورهای غرب آسیا از پاکستان و افغانستان تا سوریّه و عراق و فلسطین و کشورهای خلیج فارس، و نیز کشورهای شمال آفریقا از لیبی و مصر و تونس تا سودان و برخی کشورهای دیگر، حقایق بسیاری را روشن میسازد. جنگهای داخلی؛ عصبیّت‌های کور دینی و مذهبی؛ بی‌ثباتی‌های سیاسی؛ رواج تروریسم قساوت‌آمیز؛ ظهور گروهها و جریانهای افراط‌گر که به شیوه‌ی اقوام وحشی تاریخ، سینه‌ی انسانها را میشکافند و قلب آنان را با دندان میدرند؛ مسلّحینی که کودکان و زنان را میکشند، مردان را سر میبرند و به نوامیس تجاوز میکنند، و حتّی در مواردی این جنایات شرم‌آور و مشمئزکننده را به نام و زیر پرچم دین مرتکب میشوند؛ همه و همه محصول نقشه‌ی شیطانی و استکباری سرویسهای امنیّتی بیگانگان و عوامل حکومتی همدست آنان در منطقه است. ۱۳۹۲/۷/۲۲
برترین معروف و زشت‌ترین منکر
هیچ معروفی برتر از نجات ملت‌ها از چنگال قدرت اهریمنی استکبار و هیچ منکری زشت‌تر از وابستگی و خدمت به مستکبران نیست. امروز کمک به ملت فلسطین و محاصره شوندگان غزه، همدردی و همراهی با ملتهای افغانستان و پاکستان و عراق و کشمیر، مجاهدت و مقاومت در برابر تعدی آمریکا و رژیم صهیونیستی، پاسداری از اتحاد مسلمانان و مبارزه با دست‌های آلوده و زبان‌های مزدوری که به این اتحاد ضربه میزنند و گستردن بیداری و احساس تعهد و مسئولیت در میان جوانان مسلمان در همه‌ی اقطار اسلامی، وظایف بزرگی است که متوجه خواص امت است. ۱۳۸۹/۸/۲۴
جایگاه ظهور تکلیف تاریخی
امروز سیاستهای شرارت‌آمیز آمریکا در این منطقه -که مایه‌ی جنگ و خونریزی و ویرانی و آوارگی و نیز فقر و عقب‌ماندگی و اختلافات قومی و مذهبی است- از یک سو، و جنایتهای رژیم صهیونیستی -که رفتار غاصبانه در کشور فلسطین را به نهایتِ درجه‌ی شقاوت و خباثت رسانیده- و اهانت مکرّر به حریم مقدّس مسجدالاقصی و لگدکوب کردن جان و مال فلسطینیان مظلوم از سوی دیگر، مسئله‌ی اوّلِ همه‌ی شما مسلمانان است که باید در آن بیندیشید و تکلیف اسلامی خود را در برابر آن بشناسید... و حج و اجتماعات پُرشکوه آن، برترین جایگاه ظهور و تبادل این تکلیف تاریخی است؛ و فرصت برائت که باید با شرکت همه‌ی حج‌گزاران از همه‌جا مغتنم شمرده شود، یکی از گویاترین مناسک سیاسی در این فریضه‌ی جامع‌الاطراف است. ۱۳۹۴/۷/۱
از اسلام ناب تا اسلام آمریکایی
فعالان دلسوز جهان اسلام باید [نگاه هوشمندانه‌ای] به تفاوت میان اسلام ناب محمدی و اسلام آمریکایی داشته باشند و از خلط و اشتباه میان این دو، خود و دیگران را برحذر بدارند. نخستین بار امام راحل بزرگ ما به تمایز این دو مقوله همت گماشته و آن را وارد قاموس سیاسی دنیای اسلام کرد. اسلامِ ناب، اسلامِ صفا و معنویت، اسلامِ پرهیزکاری و مردم‌سالاری، اسلامِ «اَشِدّاءُ عَلَی الکُفّار رُحَماءُ بَینَهُم» است. اسلامِ آمریکایی، پوشاندن لباس اسلام بر نوکری اجانب و دشمنی با امت اسلامی است... نگاه همراه با بصیرت و ژرف‌اندیشی، این حقایق و مسائل مهم را در واقعیتِ جهان اسلام برای هر جوینده‌ی حقی روشن میسازد و وظیفه و تکلیفِ روز را بی‌هیچ ابهامی معین میکند. حج و مناسک و شعائر آن فرصت مغتنمی برای کسب این بصیرت است. ۱۳۹۳/۷/۸
محبت جایگزین بدگمانی
اگر میان ملتهای مسلمان و میان فرقه‌های اسلامی و اقوام مسلمان با یکدیگر، محبت و حسن‌ظن و همدلی، جای بدگمانی و بدبینی را که خواسته‌ی دشمنان است بگیرد، بخش اعظم توطئه و تدبیر بدخواهان را خنثی خواهد کرد و نقشه‌های شوم آنان را برای سیطره‌ی روزافزون بر امت اسلامی عقیم خواهد ساخت. حج یکی از برترین فرصتها برای این هدف والا است. ۱۳۸۸/۹/۵
تقویت روح اخوّت و همدلی
تقویت روح اخوّت و همدلی، درس بزرگ حج است. در اینجا حتّی جدال و درشت‌گویی با دیگران ممنوع است. پوشش یکسان و اَعمال یکسان و حرکات یکسان و رفتار مهربان در اینجا به معنی برابری و برادریِ همه‌ی آن کسانی است که به این کانون توحید معتقد و دلبسته‌اند. این ردّ صریح اسلام بر هر فکر و عقیده و دعوتی است که گروهی از مسلمانان و معتقدان به کعبه و توحید را از دائره‌ی اسلام بیرون بداند. عناصر تکفیری که امروز بازیچه‌ی سیاست صهیونیست‌های غدّار و حامیان غربی آنان شده و دست به جنایتهای سهمگین میزنند و خون مسلمانان و بی‌گناهان را میریزند، و کسانی از مدّعیان دینداری و ملبّسین به لباس روحانیّت که در آتش اختلافات شیعه و سنّی و امثال آن میدمند، بدانند که نفس مراسم حج، باطل‌کننده‌ی مدّعای آنان است. ۱۳۹۲/۷/۲۲
نمایش هویت متحد امّت اسلامی
در بُعد سیاسی، محور اصلی در حج، نمایش هویت متحد امّت اسلامی است. دوری برادران از یکدیگر، عرصه را برای بدخواهان میگشاید و تخم تفرقه میان مسلمانان را بارور میکند. امّت اسلامی از ملّتها و نژادها و پیروان مذاهب گوناگون تشکیل یافته است. این تنوع که با پراکندگی جغرافیائی در بخش حساس و مهمی از کره‌ی زمین همراه است میتواند خود نقطه‌ی قوتی برای این پیکره‌ی عظیم به شمار آید و میراث و فرهنگ و تاریخ مشترک آنان را در گستره‌ئی پهناور، از کارآمدی بیشتر برخوردار سازد، و انواع استعدادها و قابلیتهای انسانی و طبیعی را در خدمت آن به کار گیرد. ۱۳۸۵/۱۰/۸
به سوی نابودی رژیم صهیونیستی
برخلاف آرزوی احمقانه‌ی اقتدار و استحکامی که سیاست‌بازان خبیث برای رژیم صهیونیستی در سر میپروراندند، این رژیم روزبه‌روز به اضمحلال و نابودی نزدیک‌تر شده است.... ملت فلسطین باید از همیشه امیدوارتر باشد، مبارزان جهاد و حماس باید بر تلاش و عزم و همت خود بیفزایند، کرانه‌ی غربی راه پرافتخار همیشگی را با قدرت و استحکام بیشتر پی‌گیرد، ملتهای مسلمان پشتیبانی واقعی و جدی از فلسطین را از دولتهای خود مطالبه کنند، و دولتهای مسلمان صادقانه در این راه گام نهند. ۱۳۹۳/۷/۸