سرویس ورزش مشرق – باشگاه بارسلونا به عنوان یکی از بزرگترین باشگاههای ورزشی در سطح جهانی اکنون در انتظار روشن شدن تکلیف یک اتفاق مهم و تاریخی در ایالت کاتالونیا است. اگر کاتالونیا از اسپانیا جدا شود، دیگر بارسلونا جایی در لالیگا نخواهد داشت و سوال مهم این است که در صورت رخ دادن چنین اتفاقی، کدام طرف متضرر میشود؟ بارسلونا یا لالیگا؟
جدایی طلبی و تجزیه طلبی از دیرباز در عرصه حقوقی مطرح بوده است. بسیاری از اقوام و ملل در طول تاریخ درصدد استقلال و تجزیه طلبی بوده اند، اما حدود و ثغور استقلال طلبی تابع قواعدی است که در نظام حقوق بین الملل بدان پرداخته شده است. از یک سو تجزیه طلبان کاتالونیا بر مبنای دلایل اقتصادی مبادرت به استقلال نموده اند و از سوی دیگر از میان 5 میلیون فرد واجد شرایط تنها 2 میلیون نفر در همه پرسی استقلال و جدایی طلبی شرکت کرده اند. دولت اسپانیا با اعلام عدم رضایت، چنین همه پرسی ای را غیرقانونی اعلام نموده است.
استقلالطلبی یا جداییطلبی کاتالان جنبشی سیاسی، متأثر از ناسیونالیسم کاتالان است که هوادار استقلال کاتالونیا یا به اصطلاح سرزمینهای کاتالان از اسپانیا و فرانسه است. استقلالطلبی کاتالان مبتنی بر این نظریهاست که کاتالونیا یک ملت مشتق از تاریخ، زبان و فرهنگ خود است. آغاز جنبش به اوایل قرن ۲۰ که برخی احزاب سیاسی خواهان استقلال کامل از اسپانیا شدند بر میگردد. فضای رژیم فرانکو بر مردم و فرهنگ کاتالان منجر به محبوبیت یافتن این جنبش شد. اخیراً افزایشی در شمار حامیان آن پدید آمده و همهپرسیهای غیر رسمی در شهرداریهای کاتالونیا برای آن برگزار شدهاست.
از چهرهای اجتماعی حامی استقلال کاتالان میتوان به خوآن لاپورتا، رئیس سابق باشگاه بارسلونا، جوزف گواردیولا معروف به پپ گواردیولا مربی سابق بارسلونا، تیری آنری بازیکن سابق بارسلونا و شهروند افتخاری این منطقه و خوزه کارراس خواننده معروف کاتالونیا اشاره کرد.
کاتالونیا به لحاظ مالی و بانکی و امور بندری مهمترین بخش خودمختار اسپانیا به شمار میرود و نزدیک به ۲۰ درصد تولید ناخالص ملی اسپانیا در کاتالونیا انجام میشود. یکی از خواستههای دولت کاتالونیا در سالهای اخیر پرداخت سهم کمتری از مالیاتهایی که از مردم این ایالت اخذ میشود به دولت مرکزی و تعیین سقف مالیاتها توسط دولت محلی بوده است.
انتخابات محلی در یکی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا معمولا اهمیت فوقالعادهای ندارد. اما انتخابات این بار در کاتالونیای اسپانیا میتواند مقدمهای بر استقلال این منطقه و تشدید گرایشهای جداییخواهی در سایر نقاط اروپا شود.
در کاتالونیای اسپانیا گرایش جداییخواهی در دهههای گذشته در اقلیت بود، حالا این احساس و دیدگاه قوت گرفته که اگر این منطقه کشوری مستقل از اسپانیا بود، مجبور نبود بخشی از توان اقتصادی خود را صرف مقابله با بحران بانکی و مالی اسپانیا کند و خود نیز بدهکار شود. این درک و دریافت حالا باد به بادبان نیروهای استقلالطلب انداخته است.
باشگاه بارسلونا نیز به عنوان یکی از ثروتمندترین باشگاههای دنیا به این میاندیشد که اگر عضو لالیگا و فدراسیون فوتبال اسپانیا نبود، شاید یک دهم مالیات سالیانه خود را پرداخت میکرد و دنیا به کامش بود!
به لحاظ تاریخی، مردم کاتالونیا اغلب خود را از سوی مادرید مغبون و مورد محرومیت قرارگرفته میدانند. روایتی که آنها از تاریخ خود ارائه می کنند حاکی از آن است که از سال ۱۷۱۴ که اتحاد آنها با امپراطوری هابسبورگ در مقابل بوربونها شکست خورد، خودمختاری وسیع آنها هم از بین رفت و مجبور به تبعیت از پادشاهان بوربونی شدند که بر مادرید حکومت کردهاند.
از طرفی، شماری از کارشناسان اقتصادی معتقدند که کاتالونیای مستقل به ویژه اگر در اتحادیه اروپا پذیرفته نشود به لحاظ اقتصادی قادر به ادامه حیات نیست.
دولت حزب محافظهکار مردم در مادرید اعلام کرده است که بنا به قانون اساسی اسپانیا تنها دولت مرکزی حق برگزاری رفراندوم در مورد مسائل مختلف را دارد و اگر کاتالونیا به رغم ممنوعیت قانونی باز هم رفراندوم برگزار و اعلام استقلال کند، با پذیرفتهشدن آن در اتحادیه اروپا مخالفت خواهد کرد. دولت کاتالونیا در مقابل میگوید که در پادشاهی بریتانیا هم اسکاتلند خواهان جدایی است و با دولت مرکزی با رفراندوم بر سر این موضوع توافق کرده است، چرا در اسپانیا چنین کاری غیرممکن است. همچنین استدلال میشود که اگر اتحادیه اروپا برای پذیرفتن اسکاتلند واکنشی منفی نشان نداده، قاعدتا نمیتواند با پذیرفتن کاتالونیا هم مخالفت کند. اتحادیه اروپا اما تایید کرده است که جدایی کاتالونیا به طور اتوماتیک خروج آن از اتحادیه اروپا را هم رقم خواهد زد.
جرارد استوا، رئیس اتحادیه فدراسیون های ورزشی ایالت کاتالونیا و کمیته المپیک این ایالت در مورد سرنوشت تیم فوتبال بارسلونا و نیز دیگر تیم های این ایالت پس از استقلال کاتالونیا گفت: «بارسا این شانس را خواهد داشت تا خودش لیگی که دوست دارد در آن حضور داشته باشد را انتخاب کند. این لیگ می تواند فرانسه، پرتغال، اسپانیا یا هر کشور دیگری باشد .از لحاظ اقتصادی ما بررسی کرده ایم که در صورت جدایی از اسپانیا، 93 میلیون یورو بر درآمد های ما افزوده خواهد شد و از هر لحاظ استقلال به سود ما خواهد بود.»
این در حالی است که طبق قانون اسپانیا، تنها دولت مستقلی که می تواند در رقابت های ورزشی اسپانیا شرکت کند، آندورا است. خاویر تباس، رئیس لالیگا نیز سال گذشته گفته بود که در صورت استقلال کاتالونیا، بارسلونا، اسپانیول و خیرونا حق حضور در لالیگا را نخواهند داشت؛ مگر اینکه قانون در این مورد تصحیح شود.