به گزارش مشرق، براساس ماده7 پرداخت‌ها به بخش عمومی قوانین شهرداری‌ها «آن دسته از فعالیت‌های اجتماعی که اهداف آن در راستای وظایف شهرداری، مربوط به عموم مردم می‌شود را می‌توان از این محل تأمین کرد. منظور از کلیه فعالیت‌های اجتماعی مرتبط با امور فرهنگی، مذهبی، فعالیت‌هایی که با هدف ارتقاء فرهنگ عمومی و تعمیق هر چه بیشتر معارف دینی و مذهبی باید به‌صورت پذیرد را شامل می‌شود.»
این قانون به شهرداری اجازه داده است تا از کل پرداخت‌ها به بخش عمومی 50درصد به امور فرهنگی و 30درصد به امور مذهبی و 20درصد باقی‌مانده برای مصارف دیگر هزینه شود. این تسهیم، بسته به سیاست‌های شهرداری و شورای اسلامی شهر در هر سال قابل تغییر است.
قانون به شهرداری اجازه کمک به هیات را می‌دهد
محمد صابری، نماینده دوره چهارم شورای شهر تهران درباره بحث‌های پیش آمده در شورای پنجم و کمک به هیات‌های مذهبی می‌گوید: «در شورا این اتفاقات می‌افتاد و کمک به هیات‌های مذهب بخشی از اعتقادات ماست که حذف شدنی نیست. به هرحال شهردار طبق ماده 16 و 17 قانون شهرداری‌ها برای کمک به اشخاص حقیقی و حقوقی اختیاراتی دارد و می‌تواند بخشی از بودجه با سقف مشخص موردی و کلی این کار را انجام دهد.»
او ادامه می‌دهد: «کمک‌هایی که به هیات‌های مذهبی می‌شود، هیات‌ها دوباره خرج مردم می‌کنند و از نظر قانونی نمی‌توان ایرادی به این اقدام گرفت و عرفی است که از زمان شهرداری آقای احمدی‌نژاد ایجاد شده است. به نظرم عمده مساله ای که باید از نظر فرهنگی روی آن کار شود، این است که هیات‌های مذهبی باید خودکفا باشند یا کمک مردمی بگیرند تا هیات‌های مذهبی مانند مساجد، که به اعتقاد ما نباید در دست دولت به معنای عمومی آن‌باشد، طبیعی است تا زمانی که این اتفاق نیافتاده و هیات‌های مذهبی خواهان این کمک‌ها هستند، قانون این اجازه را به شهرداری داده تا کمک کند.»
این عضو شورای چهارم شهر تهران با اشاره به اینکه بخشی از کمک‌ها را خود شهرداری انجام می‌داد و بخشی را برای توزیع در اختیار اعضای شورای شهر قرار می‌داد، اضافه می‌کند: «شهرداری به هر عضو شورا 10 میلیون تومان بن داده است که خود نماینده به مراجعان در ایام محرم بدهد که این کار نیز کاملاً قانونی است.»
صابری می‌گوید: «بخشی از هیات‌ها عادت به دریافت کمک‌های شهرداری کرده‌اند ولو اینکه به‌صورت نمادین حتی 100 یا 200 هزار تومان بگیرند که به نظرم اگر هم نگیرند اتفاق خاصی نخواهد افتاد. مگر سال‌های گذشته که این موضوع وجود نداشت خود مردم این هیات‌ها را اداره نمی‌کردند. مگر زمانی که حکومت مذهبی نبود این هیات‌ها کار نمی‌کردند یا جشن‌های نیمه شعبان را نمی‌گرفتند، این اتفاقی که ناخودآگاه یا خودآگاه افتاد و نفوذ دستگاه‌های عمومی و غیر عمومی در مسائل مذهبی مردم زیاد شد به نظرم به معنای مذهبی شدن یا نشدن فرهنگ یا جدایی دین از سیاست نیست. باید از پتانسیل‌های مذهبی برای حل‌وفصل مسائل عمومی شهر استفاده کرد. مساجد به‌جای اینکه کمک بگیر از شهرداری باشند می‌توانند کمک ده شهرداری باشند.»
کمک به هیات‌ها جنبه فرهنگی دارد
مهدی چمران نماینده و رییس دوره چهارم شورای شهر تهران نیز کمک به هیات‌های مذهبی را امری در راستای فرهنگ‌سازی دانسته و می‌گوید: «این مباحثی نیست که نیاز به تاکید باشد؛گفته شده که برخی بن‌های کمک به هیات‌ها را نمی‌خواهند. در دوره‌های گذشته شورا نیز برخی از نمایندگان بن دریافت نکردند و برخی هم که می‌گرفتند به هیات‌ها می‌دادند. دادن کمک‌های شهرداری به هیات‌های مذهبی منبع قانونی دارد و در واقع کاری فرهنگی است.»
او ادامه می‌دهد: «هیات‌ها چندین برابر کمک‌های شهرداری را هزینه می‌کنند و با این پول‌ها اتفاقی نمی‌افتد. این کار برای هماهنگی، همکاری، تشویق، ترغیب و شریک شدن با آنهاست و حالت سمبولیک دارد. البته این کمک‌ها برای برخی از هیات‌ها و مساجدی که جوان هستند کمک شایانی است.رقم این کمک‌ها برای هیات‌های بزرگ مهم نیست و آنها هم برای دریافت کمک مراجعه نمی‌کنند.»
رییس سابق شورای اسلامی شهر تهران به «صبح‌نو» می‌گوید: «رقم‌هایی که به هیات‌های مذهبی هرساله داده می‌شود باید در شورا به تصویب برسد. این میزان می‌تواند یک، دو، سه یا پنج میلیارد تومان باشد که فکر می‌کنم سال‌های گذشته این میزان دو میلیارد تومان بوده است.»
او می‌گوید: «شورای شهر می‌تواند اگر بخواهد با اصلاح این مصوبه، از ادامه این روند جلوگیری کند اما در مجموع در زمینه انجام دادن یا ندادن کمک‌ها همیشه بحث وجود داشت و بیشترین جنبه مورد توجه، تشویق و ترغیب بوده تا تعدادی از هیات‌ها در جایی جمع شوند و خریدهای خود را با قیمت‌های ارزان‌تر انجام دهند و از پراکنده کاری‌ها جلوگیری شود. برای برخی از هیات‌هایی هم که ضعیف هستند با چند میلیون تومان بن یکی از اعضای شورای شهر، خریدهایی انجام می‌شد و نیازمندی‌های خود را در ماه محرم و صفر برطرف می‌کردند. همه هیات‌ها با بودجه‌های مردمی اداره می‌شوند و در برخی از موارد هم نمایندگان مردم به آنها کمک می‌کردند.»
شهرداری به وظایف قانونی خود برسد
اما از سویی دیگر، آقای «محمود میرلوحی» نماینده دوره پنجم شورای شهر تهران نظر دیگری دارد و در موضعی تقریباً مخالف با آنچه مطرح شده، می‌گوید: «بر اساس مقررات و ضوابط شهرداری تهران در همین شهر می‌تواند فعالیت، کارها و حمایت‌های خودش را در تسهیل‌کردن شرایط برای عزاداری انجام دهد ولی حالا که تصمیم گرفته شده در اربعین حضور یابد، باید در جاهای خاصی که زائران تهرانی مثل مرز مهران هستند، فقط به آنها و در داخل خدمات بدهد.»
میرلوحی، کمک‌های شهرداری تهران به هیات‌های عزاداری را موجب دولتی شدن این مراسم دانسته و ادامه می‌دهد: «نکته‌ای که باید به آن اشاره و تاکید کرد، مساله دولتی شدن عزاداری و مسائل مذهبی است که معمولاً اثر بخشی ندارد و معتقدم هر جا که کاری دولتی شده، نتیجه خوبی به دست نیامده است. یعنی ما که نباید در مسیر کربلا آشپزخانه درست کنیم و موکب راه بیاندازیم، مردم خودشان این عاشورا و مراسم‌های مذهبی را برگزار می‌کنند.»
او این را هم می‌گوید که وقتی مراسمی دولتی شود اسراف زیادی انجام صورت می‌گیرد. در حالی که مردم ما در گذشته درباره اسراف به شدت حساس بودند. اینکه به کسی حق ماموریتی یا وسیله‌ای داده شود که در آنجا موجب آزار و برهم خوردن آرامش مردم و زائران شود، مورد بحث ماست.
میرلوحی تاکید می‌کند: «باید از این اقدامات اجتناب و هزینه‌ها در مسیر زوار تهرانی هزینه شود تا تأثیر بیشتری داشته باشد. به هرحال بیشتر تهرانی‌ها از مسیر مهران به سمت کربلا می‌روند و می‌شود طوری عمل کرد که بیشترین خدمت را دریافت کنند. حضور مردم و علاقه مندان به امام حسین ؟ع؟ و عاشورا طوری باید برنامه‌ریزی شود که هرکسی با توجه به وظایف و مأموریت خود عمل کند.»
او کنایه‌ای هم به سازمان تبلیغات اسلامی می‌زند و می‌گوید: «سازمان تبلیغات اسلامی اگر قرار است کاری کند، باید بیشترین مسوولیت ها را برعهده بگیرد و اساساً اعتبارات و بودجه خود را در این زمینه هزینه کند وگرنه در شهر تهران به اندازه کافی هیات وجود دارد که شهرداری به آنها رسیدگی می‌کند. شهرداری در مرزها و در حوزه بهداشت و خدماتی که در حیطه وظایفش هست باید کار کنند نه بخش‌هایی که جزو مأموریت‌های شهرداری نیست.»
میرلوحی با اشاره به اینکه باید بیشتر جنبه حضور مردم را در آیین‌های مذهبی فراهم کنیم، ادامه می‌دهد: «اصل ارادت به امام حسین؟ع؟ و آیین‌های مذهبی اصل روشنی است که همه اعضای شهر به آن معتقدند و اگر نقدی می‌کنند به این معنا نیست که کمک به هیات‌های مذهبی باید متوقف شود، بلکه باید هزینه‌ها با حساب و کتاب و برنامه و در چارچوب وظایف شهرداری و شورا و با رعایت همه ملاحظات هزینه شود.» به گفته وی «معنای بحث اعضای شورای شهر این نیست که بخواهیم در مقابل هزینه‌های سنگین شهرداری تهران دغدغه هزینه 10 میلیاردی هزینه مراسم اربعین را داشته باشیم، بحث این است که شهرداری باید به مسوولیت‌های اصلی خودش برسد و ما این اصل را در همه حوزه‌ها رعایت خواهیم کرد. شهرداری نباید برای انجام امور خیر پول قرض بگیرد و در پرداخت حقوق پرسنل خود دچار مشکل شود. اصل موضوع هدفمند شدن هزینه‌هایی است که در این زمینه صورت می‌گیرد. ممکن است ما یک موکب راه بیندازیم اما این موکب می‌تواند همه‌چیز را تحت‌الشعاع خود قرار دهد.»
نباید مراسم مذهبی را دولتی کرد
نظرات خانم زهرا نژادبهرام نماینده دوره پنجم شورای شهر تهران نیز، هم راستای همتایش در شورای شهر است. او در گفت و گو با «صبح نو» با بیان اینکه هیات‌های مذهبی برای ما برگرفته از تلاشی است که مردم برای زنده نگه داشتن نهضت امام حسین ؟ع؟ داشته‌اند، می‌گوید: «ایران به عنوان یک کشور شیعه همیشه در پی پاسداشت شهادت امام حسین ؟ع؟ بوده است. یکی از ویژگی‌های هیات‌های مذهبی در طول تاریخ خودجوش بودن برگزاری این مراسم است.»
وی ادامه می‌دهد: «قبل و بعد از انقلاب، مردم با حداقل‌هایی که داشتند هیات‌های مذهبی را برپا می‌کردند. بعد از انقلاب و نهادینه شدن مذهب به عنوان یک بخش بسیار اثرگذار در تنظیمات حکومتی و دولت‌ها، که برگرفته از این اقدام بود، همه علاقه مند بودند که بتوانند در این موارد حضور داشته باشند. حالا چه به‌صورت قوه مجریه، قضاییه یا نهادها که شامل شهرداری‌ها می‌شد. فکر می‌کنم ورود دولت به معنای عام کلمه و به عبارتی دولتی کردن و بودجه دادن، حس درونی مردم را دچار کاهش می‌کند و مردم دوست دارند خودشان بانی باشند. مردم بهتر می‌دانند چطور باید عزاداری کنند و وقتی که هیات‌های مذهبی رنگ دولتی می‌گیرند، آنچه مردمی است را ممکن است با چالش روبه‌رو کند.»
این عضو شورای شهر اضافه می‌کند: «به همین علت با این رویکرد که بخواهیم عزاداری امام حسین ؟ع؟ را دولتی کنیم، مخالفم چراکه مسلماً عشق و علاقه مردم دچار چالش خواهد شد اما هرقدر رنگ دولت را به معنای عام کلمه از هیات‌ها دور کنیم، به پررنگ‌تر شدن نقش مردم کمک کرده‌ایم.»
وی درباره هزینه‌های صورت گرفته برای خرید خودرو و تبلت و کاهش تخصیص کمک مالی به هیات‌ها هم این طور می‌گوید: «برای انجام هرکاری نیاز به وسیله و ابزار کارست و این ابزار مورد نیاز را به شهرداری سفارش داده و تهیه شد و شورا دست اندرکار خرید نبوده. این اموال در اختیار فرد نیست و جزو اموال دولتی محسوب می‌شود چراکه بودجه شورا نیز در ردیف بودجه‌های شهرداری است. این اقدام در منافات با جریان دولتی نشدن هیات‌های مذهبی نیست و این دو موضوع کاملاً متفاوت هستند.»
کمک به هیات‌های مذهبی، به دور از سیاسی‌کاری و در واقع دولتی نشدن جریان‌های مذهبی مردمی، موضوعی است که نمایندگان دوره چهارم و پنجم شورا، در گفت‌وگو با «صبح نو» بر آن تاکید دارند؛ اما نکته این جاست که چرا برخی از اعضای شورای پنجم شهر تهران، حالا و در چنین موقعیتی دغدغه هزینه‌های شهرداری تهران برای مردم را پیدا کرده‌اند؟ آیا باید به بهانه شفاف سازی، مشارکت نهادی چون شهرداری تهران نادیده گرفته شود که وظایف ذاتی‌اش ایجاب می‌کند که به گسترش فرهنگ آزادگی، ایثار و شهادت در شهر
کمک کند؟ آیا اقدام برخی از این اعضا که به صورت موازی در تهران و مشهد، به ناگاه درباره هزینه‌کردهای شهرداری تهران حساس شده‌اند، منافاتی با برخی اتفاق‌های روزهای اخیر شورا از خودروهای جدید گرفته تا تبلت‌های چهارمیلیون تومانی برای اعضا ندارد؟
هرچند این اعتراض‌ها با اقدام به موقع شهرداری تهران و رییس شورای شهر در صدور دستور همراهی با هیات‌های مذهبی و حسینی در ایام سوگواری سالار شهیدان، بی‌اثر شد؛ اما باید منتظر ماند و دید اعضای معترض شورا، در روزها و ماه‌های آتی چقدر به مطالعه قانون وظایف و اختیارات شهرداری تهران خواهند پرداخت و چه قدر به دنبال چرتکه انداختن و حساب و کتاب درباره هزینه کردهای شهرداری و نگرانی درباره جیب مردم خواهند بود؟
منبع:صبح نو