به گزارش مشرق، سازمان بینالمللی دیدهبان حقوق بشر در گزارشی با عنوان "آنها برادران ما نیستند؛ گفتمان تنفرآمیز مسئولان سعودی" به بررسی ابعاد اقدامات نژادپرستانه این رژیم در انزوای جمعیت شیعیان پرداخته و جنایات صورت گرفته بر ضد این اقلیت مسلمان را محکوم کرده است. گزارش دیده بان حقوق بشر گرچه به محکومیت ظاهری اقدامات رژیم صهیونیستی بسنده کرده و ضمن مماشات با این اقدامات، هیچ راهکار ویژه ای برای الزام دولت سعودی در مجامع بین المللیبرای توقف این جنایت ها ارائه نداده، اما می تواند سندی رسمی از بخشی از جنایت هایی باشد که سعودی ها ضد شیعیان این کشور که دست کم 6 میلیون نفر هستند، روا می دارند.
دیدهبان حقوق بشر سازمانی بینالمللی است که کارمندان زیادی در بیش از 40 کشور دنیا دارد. این سازمان در شهرهای آمستردام، بیروت، برلین، بروکسل، شیکاگو، ژنو، ژوهانسبورگ، لندن، لسآنجلس، مسکو، نایروبی، نیویورک، پاریس، سان فرانسیسکو، توکیو، تورنتو، تونس، واشنگتن و زوریخ دفتر دارد.
گزارش سازمان دیدهبان حقوق بشر که چند روز پیش و اواخر سپتامبر گذشته منتشر شد، شامل خلاصهای از اقدامات و تجاوزات صورت گرفته ضد شیعیان در عربستان سعودی است که با حمایت دستگاه حاکمه این کشور و مفتیان و موسسات وهابی همراه است. این گزارش توصیههایی را به حاکمیت سعودی ها برای توقف این جنایت ها و توصیه هایی را نیز به دولت ایالات متحده آمریکا برای توقف هماهنگی های امنیتی و نظامی با این رژیم جنایتکار دارد.
در این گزارش ضمن پرداختن به گفتمان نژادپرستانه و ضد شیعی حاکم بر موسسات رسمی، فضای الکترونیک و حتی کتاب های درسی در عربستان سعودی، بخشهایی از فتواها و بیانیه هایی صادر شده از سوی مفتیان سعودی و اظهارات خصمانه مسئولان رسمی عربستان ضد شیعیان گنجانده شده است.
بخش سوم: تهدید و تبعیض و تنفر از سوی مفتیان وهابی و موسسات آنها
مفتیان سعودی که از سوی حاکمیت این کشور انتخاب می شوند، در اسناد رسمی و خطبه ها و مطالب موجود در پایگاه های اجتماعی دست به شیطنت ضد شیعیان می زنند. با توجه به ارتباط این مفتیان با حاکمیت ، اظهارات آنها به عنوان نمونههای مشخص در رابطه با تحریک به تبعیض در کشور مطرح میشود.
هیئت مفتیان ارشد
دیدهبان حقوق بشر فتواهای رسمی صادر شده از سوی کمیته دائمی مطالعات اسلامی و فتواها وابسته به دولت عربستان را بررسی کرده است. اعضای این هیئت ارشد که 21 نفر هستند، از سوی دولت انتخاب میشوند و این هیئت بالاترین مؤسسه دینی در کشور است.
هیئت مذکور یکی از شاخههای رسمی دولت به شمار میرود و دفاتر آن در مالکیت دولت قرار دارد و اعضای آن به صورت ماهیانه حقوق میگیرند. یکی از مسئولیتهای اصلی این کمیته صدور فتواهایی برای پیروان سعودی و خارجی خود است که سؤالاتی را در رابطه با معتقدات اسلامی و رفتارهای مرتبط با آن مطرح میکنند. این پاسخها به صورت علنی در سایت کمیته مذکور منتشر میشود.
دیدهبان حقوق بشر حداقل به هفت فتوا دست پیدا کرده که در سایت کمیته دائمی مطالعات علمی و فتواها قرار داده شده و به اعتقادات دینی شیعیان حمله میکند و آنها را رافضی یا مجوس می خواند. این فتاوی گفتمانی تجاوزطلبانه است که از سوی دولت عربستان در راستای تبعیض ضد شیعیان صادر میشود. این فتواها ارتباط با شیعیان و حتی تعامل با آنها را منع میکند. فتاوای مذکور در برخی موارد شیعیان را در انجام فرایض دینی خود به ویژه در رابطه با زیارت قبور شخصیتهای دینی مشرک می خواند.
این ادعاها خطرات زیادی را به دنبال دارد ، چرا که حکومت عربستان در مورد برخی از آنها به علت ارتداد حکم اعدام صادر می کند و باعث افزایش خشونت ها ضد شهروندان شیعه در کشور می شود.
برخی از احکام کمیته مذکور کاملاً تبعیضآمیز است. به عنوان مثال این کمیته صراحتاً مدعی میشود که زنان اهل تسنن نمیتوانند با شیعیان ازدواج کنند. فتوای شماره 20011 در پاسخ به سؤال یک زن در رابطه با امکان طلاق از مردی که در ابتدا ادعا میکرد سنی است، اما بعدا مشخص شد شیعه بوده، می نویسد: ازدواج زنان اهل تسنن با مردان شیعه و مارکسیست مجاز نیست و اگر این ازدواج واقع شد، باطل است، چرا که شیعیان به دعاء از اهل بیت و استعانت از آنها مشهور هستند و این یک شرک است.
در مورد مشابهی یک مرد که می خواست بار دیگر با همسر شیعه خود پس از طلاق ازدواج کند، آمده است که این فرد نمیتواند با آن زن ازدواج کند مگر اینکه زن سنی شود ، در غیر این صورت امکان ادامه ازدواج آنها وجود ندارد.
همچنین در رابطه با این سؤال که آیا اهل تسنن ایران میتوانند با شیعیان ایرانی به مکه مشرف شوند تا ادای فریضه حج که معمولاً یک بار در طول زندگی هر فرد اتفاق میافتد را انجام دهند، فتوای شماره 8308 می نویسد که آنها میتوانند این کار را انجام دهند، اما باید مواظب باشند، چرا که مذهب شیعیان "باطل" است.
عربستان در سال 2016 به علت تنش در مناسبات با ایران اجازه حضور زایران ایرانی را در مناسک حج نداد، اما در سال 2017 اعلام کرد که حضور زایرانی ایرانی در سفر به عربستان منعی ندارد.
همچنین مؤسسه مذکور در پاسخ به سؤالی در رابطه با برعهده رفتن سرپرستی مؤسسات غیردولتی غرب یا تأمین مالی کودکان مسلمان در کشورهای در حال توسعه تأکید میکند که این اقدام ممنوع است. این فتوا می نویسد: «مسیحیان و رافضی ها و دیگر دشمنان اسلام و اهل تسنن از هر وسیلهای استفاده میکنند تا بتوانند حضانت و تربیت کودکان مسلمان را به دست بگیرند و به علت این سرپرستی ، آنها را کافر یا مشرک یا مسیحی یا یهودی یا رافضی و بدعت گزار کنند.»
همچنین در کتابی ضد شیعی که در سال 1996 با عنوان "بخشی از عقاید شیعه" منتشر شده است ، به صورت مستقیم به فتوای دولتی عربستان اشاره می کند که در رابطه با امکان خوردن گوشت قربانیانی که شیعیان در مناسک مقدسه ذبح می کنند، سوال شده است. در این فتوا پاسخ داده شده که اگر قربانیان به دست شیعیان مذهب جعفری کشته شده باشد که علی و حسن و حسین را آقای خود می دانند، آنها مشرک و مرتد هستند و مصرف این گوشت درست نیست. این کتاب که عبدالله بن محمد سلفی از تندروترین سلفی های وهابی نوشته شده، مورد تایید و توجه عبدالعزیز بن باز مفتی ارشد سابق عربستان قرار گرفته بود و او گفته بود که این کتاب مهم و خوب است و برای انتشار در عربستان و خلیج فارس مناسب است.
دیدهبان حقوق بشر همچنین سخنرانیها و فعالیتهای مفتیان وشخصیتهای دینی مورد حمایت حاکمیت عربستان در رسانههای اجتماعی را تحلیل کرده و به این نتیجه رسیده است که این فعالیت ها در جهت خدشه وارد کردن به تشیع و تهدید برای تبعیض ضد آنها مورد استفاده قرار میگیرد.
شیخ عبدالله بن عبدالرحمن الجبرین یکی از اعضای سابق هیئت علمای ارشد عربستان قبل از مرگ خود در سال 2009 اظهارات متعددی را در تضاد و تخاصم با شیعیان مطرح کرده است. سایت اینترنتی وی همچنان فعال است و همچنان فتاوای تأثیرگذاری در محافل دینی عربستان منتشر میکند. انتقادات زیادی در رابطه با کافر شمردن شیعه از سوی الجبرین مطرح شده است. به عنوان مثال وی در فتوای شماره 12461 و در پاسخ به سؤالی در رابطه با نحوه تعامل با رافضی ها! میگوید :نباید به آنها به علت مناسبتهایی که دارند تبریک گفت و از آنها کالایی خرید. همچنین نباید در ابتدا به آنها سلام کرد و پیش پای آنها از جای بلند شد و آنها را در صدر مجلس نشاند.
الجبرین در فتوای دیگری در رابطه با جواز ازدواج اهل تسنن با زن شیعه میگوید که رافضی ها اهل سنت را تکفیر میکنند، همان طور که در کتابهای مشهور آنها وجود دارد و با آنها ارتباط برقرار نمیکنند. اما اهل سنت نیز آنها را کافر میدانند. چرا که آنها به قرآن کریم خدشه وارد میکند و علیابنابیطالب و حسن و حسین و زینالعابدین را عبادت میکنند و به جای خداوند از آنها حاجت میخواهند! به همین علت قربانی های آنها حلال نیست و نباید با زنان آنها ازدواج کرد.
شیخ صالح بن فوزان الفوزان که یکی از اعضای کنونی هیئت علمای ارشد عربستان سعودی است ، در جلسه پرسش و پاسخی در واکنش به این سؤال که آیا درست است که شیعیان و رافضی ها را برادران خود خطاب کنیم، پاسخ داد: من از چنین سخنی به خداوند پناه میبرم. آنها برادران ما نیستند. آنها برادران شیطان هستند و کسی که میگوید آنها برادران ما هستند ، باید در درگاه الهی توبه کند.
یک سایت اینترنتی مربوط به سلفیها در فضای مجازی است که لینک های مربوط به دستکم 11 مورد از اظهارات ضد شیعه شیخ فوزان طی سالهای گذشته را مطرح شده که وی در این فتواها شیعیان را کافر لقب کرده است. وی در یکی از این موارد مدعی شده که شیعیان به خداوند و رسول او و اجماع مسلمانان دروغ میبندند و شکی در کفر آنها وجود ندارد.
در سپتامبر 2016 عبدالعزیز الشیخ مفتی اعظم کنونی عربستان سعودی در گفتگو با روزنامه عکاظ عربستان گفت که ایرانیها که بیشترشان شیعه هستند ، مسلمان نیستند و و باید این موضوع را متوجه شویم که آنها مسلمان نیستند. آنها مجوس هستند و دشمنی آنها با مسلمانان به ویژه اهل سنت و جماعت موضوعی قدیمی است.
فتواها و بیانیههای شیخ بن باز
شیخ عبدالعزیز بن باز یکی از بانفوذترین مفتیان عربستان سعودی بود که از سال 1993 تا پایان عمر در سال 1999 منصب مفتی اعظم عربستان را در اختیار داشت. بن باز اظهاراتی را در تحریک و تبلیغ ضد شیعیان مطرح کرده و اظهارات و فتواهای وی همچنان در مؤسسات دینی عربستان تأثیرگذار است. این فتواها همچنین به زبان انگلیسی در سایت ریاست مرکز مطالعات علمی و فتواهای عربستان نیز موجود است و این کشور آن را تکذیب نمیکند.
به عنوان مثال بن باز در مصاحبهای در رابطه با جواز همکاری با شیعیان در درگیریهای خارجی میگوید: چنین چیزی ممکن نیست، تا زمانی که رافضی ها از کینه و بغض نسبت به صحابه رسول خدا! و عبادت اهل بیت! و ایمان به ائمه دوازده گانه معصوم! دست برندارند، چنین اتفاقی ممکن نیست. او ایمان به ائمه دوازده گانه را یکی از بزرگترین و فریبنده ترین دروغ ها می خواند و میگوید که به هیچ وجه نباید همکاری بین شیعیان و اهل تسنن ایجاد شود.
در سال 1982 نیز بن باز در یک سخنرانی رفتارهای شیعیان را ارتداد از دین توصیف کرده بود. در عربستان مجازات ارتداد از دین اعدام است.
بن باز در پاسخ به سؤالی در رابطه با فرق بین شیعیان و اهل تسنن گفته بود که برخی از شیعیان کافر هستند، در حالی که برخی دیگر این چنین نیستند. اما خبیثترین آنها شیعیان دوازده امامی هستند که به آنها رافضی گفته میشود. وی در ادعاهای خود میافزاید: نباید از هر کسی که ادعای اسلام کرد، پذیرفته شود که او مسلمان است.
بن باز در نوشتههای دیگر خود میگوید که کودکان باید از والدین رافضی خود تبری بجوید، اما در عین حال با محبت با آنها رفتار کنند. مسلمانان نباید نماز میت برای رافضی بخوانند و غذا خوردن با آنها یا مشارکت در برخی آداب و سنن آنها حرام است.
اظهارات بن باز که همچنان در سایت اینترنتی کمیته دائمی مطالعات علمی و فتواهای عربستان وجود دارد، شکل آشکاری از تبعیض ضد شیعیان را در خود جای داده است.
بن باز می گوید که قرقیعان [یک سنت شیعیان عرب مبنی بر اینکه کودکان با آغاز ماه رمضان خیابان گردی و جشن برگزار می کنند و از بزرگترها شیرینی می گیرند.] کفر است. 15 سال بعد یعنی در سپتامبر سال 2007 احمد بالغنیم مسئول آموزش محلی منطقه الشرقیه و مدیر آموزش منطقه الاحساء بر اساس حکم بن باز بخشنامه ای را به تمامی مدارس فرستاد مبنی بر اینکه برگزاری جشن قرقیعان توسط کودکان شیعه ممنوع است.
اظهارات ضد شیعی مسئولان سعودی
علاوه بر مفتیان وابسته به حکومت عربستان ، مسئولان دیگر این کشور نیز اظهاراتی را در تحریک بر ضد شیعیان مطرح کرده و آنها را شهروندان غیرخالص توصیف میکنند. بهعنوان مثال سعد الشثری که یک هفته بعد از پادشاهی ملک سلمان به عنوان مشاور شخصی وی انتخاب شد، کسی است که در سال 2006 در جریان یک کنفرانس، مجموعه ای از دانشجویان را مخاطب قرار داد و گفت که باید در تعامل با گروههای غیر سنی نسبت به بدعت های آنها هوشیارانه عمل شود.
در 10 سپتامبر 2015 فیصل بن مشعل بن عبدالعزیز حاکم منطقه القصیم در عربستان سعودی که از شاهزادگان سعودی و خاندان حاکم به شمار میرود، در مقالهای در نشریه الجزیره عربستان به انتقادهای مطرح شده به نامه محمد بن عبدالوهاب واکنش نشان داده است.
او در این مقاله تشیع را دشمن شنیع ایدئولوژی سلفی مورد حمایت دولت عربستان توصیف میکند. به عنوان مثال در بخشی از این مقاله آمده است: می بینیم که غرب و ایدئولوژی آن و مانوی ها و شیعیان دلایل خاص خود را در دشمنی و خصومت با تمامی اهل تسنن دارند.
او تمامی روندهای موجود در دوره قبل از محمد بن عبدالوهاب را اشتباه خوانده بود و گفت که اختلافات داخلی باعث بروز جماعتهای سیاسی تندرو نظیر خوارج و دیگر گروهها شد و بروز مذهب تشیع نیز ناشی از رویکردهای بت پرستی بود. وی شیعیان اسماعیلیه که فرقه ای از شیعیان هستند که در منطقه نجران واقع در جنوب عربستان زندگی میکنند، را از خطرناکترین مظاهر شرک که محمد بن عبدالوهاب با آنها مبارزه کرد، توصیف میکند.
سعود بن نایف حاکم منطقه الشرقیه که اکثریت ساکنان آن شهروندان شیعه هستند، نیز در آوریل 2015 در گفتوگو با روزنامه المدینه اظهارات جنجالآمیزی را مطرح کرده و بعد از اینکه افراد ناشناس [پس از سرکوبگریهای گسترده نیروهای امنیتی سعودی] به سمت دو پلیس تیراندازی کردند، در اظهاراتی تند تصریح کرد: در اینجا انسان های خوب و انسان های پلید زندگی می کنند. در شرایطی که کشور در اوضاع کنونی قرار دارد و بسیاری از مردم در یک صف متحد پشت رهبران خود هستند، نوادگان عبدالله بن سبأ با رنگ و لعاب صفوی را میبینیم که چهره زشت خود را نشان میدهند و به دنبال ایجاد شکاف در این صف هستند.