سرویس سیاست مشرق - درفاصله ۱۶ تا ۲۳ تیرماه ۹۴، یعنی هفته پایانی مذاکرات پیچیده و فشرده در وین میان ایران و کشورهای ۱+۵ ، رسانه ها از هتل محل مذاکرات، علایم ایجاد یک بن بست را در گفتگوها مخابره می کردند.
در متن خبرهای آرشیوی مربوط به آن تیرماه داغ سال ۹۴ می توان دلیل حاکم شدن ان بن بست را پیدا کرد. مثلا خبرگزاری رویترز در ۲۰ تیرماه گزارش داد:
"طرف های مذاکره، بر سر موضوعاتی از جمله تحریم های تسلیحاتی سازمان ملل متحد ضد ایران که غربی ها خواهان باقی ماندن آن هستند، دسترسی بازرسان به پایگاه های نظامی در ایران و پاسخ های تهران درباره ابعاد احتمالی نظامی فعالیت های گذشته اش، اختلاف دارند."
همزمان غربی ها، به ویژه طرف آمریکایی هم جنگ روانی و تبلیغاتی خود را برای تحت فشار قرار دادن تیم ایران آغاز کردند. جان کری گفت " خویشتنداری واشنگتن در حال اتمام است." وی به خبرنگاران گفت: "ما نمی توانیم تا ابد منتظر بمانیم؛ اگر تصمیمات جدی گرفته نشود، ما به طور قطع آماده اعلام پایان این روند خواهیم بود."
در نهایت اما در ۲۳ تیرماه, با وجود همه کش و قوس ها و فراز و نشیب ها، توافق هسته ای ایران و ۶ قدرت خارجی موسوم به برجام به امضاء رسید.
اما اصل ماجرای آن چند روز نفسگیر و ماهیت بن بست آن چند روز، بعدها دراظهارات برخی سیاستمداران روسی مشخص شد.
چند روز بعد از حصول این توافق، سرگئی لاوروف در مصاحبه ای، پرده از راز آن بن بست چند روزه در مذاکرات برداشت. او در مصاحبه ای گفت:
" ما و چین می خواستیم تحریم های تسلیحاتی لغو شود، اما علیرغم حمایت ما، خود تیم ایرانی موافقت کردند که تحریم ها تا ۵ سال ادامه یابد! در نهایت، همکاران ایرانی ما که طبیعتا در این مورد تصمیم گیرنده اصلی بودند، موافقت کردند که در این مورد معامله کنند. طبیعتا ما و چین با توجه به اینکه ایران با آن موافق بود، از آن حمایت کردیم. در این دوره، تسلیحاتی که به ایران داده می شود باید تحت نظارت شورای امنیت سازمان ملل باشد."
گفتنی است در همان چند روزی که مذاکرات به بن بست خورده بود، رسانه های خبرهایی از ترک هتل محل مذاکرات توسط نمایندگان روسیه و چین منتشر کردند:
حدود یک سال بعد، «سرگئی ریابکوف»، معاون وزیر خارجه روسیه و مذاکره کننده ارشد روسیه در توافق هسته ای ایران با ۵ به علاوه یک، در مصاحبه با خبرگزاری تسنیم گفت:
" این موضوعی پنهان نیست که روسیه طی مذاکرات هسته‌ای حامی رفع تحریم‌های تسلیحاتی ایران در زودترین موعد ممکن بود، ما حتی در مقاطعی پیشنهادهایی را تدوین کردیم که براساس آن تحریم تسلیحاتی یک ماه پس از اجرای برجام رفع شود، اما نتیجه متفاوت بود."
در دی ماه ۹۵، خانم «وندی شرمن»، مذاکره کننده ارشد آمریکا در مذاکرات هسته ای با ایران، در مصاحبه ای با پروژه «راشا مترز» در دانشگاه هاروارد گفت:
" یکی از نقاط واگرایی و اختلاف ما و روس‌ها که البته در اواخر مذاکرات بر روی میز گذاشته شد، قطعنامه سازمان ملل در خصوص تحریم موشکی و تسلیحاتی بود. روسیه معتقد بود که نباید هیچ محدودیتی بر روی موشک و تسلیحات باشد. آنها هیچ محدودیتی را بر روی موشک‌های خودشان نمی‌خواستند و البته فکر می‌کردند که چنین محدویتی نباید بر ایرانیان هم اعمال شود. نهایتاً بر سر این موضوع مصالحه کردیم."
اما در نهایت با «ایستادگی» و «درایت» تیم مذاکره کننده ایران، حرف روسیه و چین در باب لغو کامل تحریم های موشکی و تسلیحاتی حداکثر ظرف یک ماه بعد از امضای توافق، به کرسی ننشست! در نتیجه، طبق مصالحه تیم دیپلماسی ما با طرف های غربی، تحریم های تسلیحاتی ما برای ۵ سال دیگر بر جای خود باقی ماند، تا ما برای خریدن هر نوع سلاح متعارف از خارج نیازمند طی کردن پروسه وقت گیر، پیچیده و پردست انداز اجازه گرفتن از شورای امنیت شویم که سه طرف غربی(آمریکا، بریتانیا و فرانسه) در آن حق وتو دارند.
بگذریم از این که طبق تحریم های جدید کنگره آمریکا علیه جمهوری اسلامی (موسوم به قانون «کاتسا») اصولا هر نوع خرید سلاح توسط ایران به کل و برای همیشه ممنوع شده و همان راهکار پیچیده و دشوار در نظر گرفته شده در برجام هم عملا از حیز انتفاع ساقط شده است.