به گزارش مشرق، در دسامبر ۲۰۰۳ یکی از خشنترین انسانهای تاریخ در گودالی به دام افتاد. صدام حسین، دیکتاتور عراق، بعد از ۹ ماه جستوجو حالا در گودالی که بیشباهت به قبر نیست، در نزدیکی تکریت پیدا شد، با موهای آشفته و ظاهری ژنده بیآنکه نشانی از دیکتاتور سالهای نه چندان دور در ظاهرش دیده شود.
جان نیکسون، تحلیلگر ارشد سیا که سالها بر روی شخصیتهای مختلف جهان تحقیق و بررسی کرده و عمده کارش، مطالعه و تحقیق درباره شخصیتهای جهان و دیدگاههای آنهاست، مأمور بازجویی از او میشود. اتاق بازجویی، آنطور که نیکسون توصیف کرده، ساده بود و زندانی نیز بیآنکه دست یا پایش بسته باشد، به سوالات پاسخ میداد. مجموع بازجوییهای نیکسون با صدام حسین بعدها در کتابی با عنوان «debriefing the president the interrogation of saddam hussein» منتشر شد. کتاب از سوی انتشارات Blue Rider Press در دسامبر ۲۰۱۶ در بازار توزیع و از ابتدا مورد استقبال علاقهمندان قرار گرفت.
این اثر اخیراً از سوی نشر پارسه با ترجمهای از هوشنگ جیرانی در ایران منتشر شده است. بعد از انتشار کتاب به زبان انگلیسی، منتقدان بسیاری درباره این کتاب صحبت کردند و یادداشتهای متعددی در روزنامهها به چاپ رسید که هر کدام به بخشی از ویژگیهای کتاب اشاره کردهاند، اما وجه مشترک همه آنها این بود: کتابی فوقالعاده از زندگی یکی از خشنترین آدمهای تاریخ.
روزنامه نیویورک تایمز درباره این کتاب نوشته است: جان نیکسون، تحلیلگر ارشد سیا، سالهای متمادی درباره دیکتاتور عراق مطالعه کرده بود. وقتی از او خواسته شد تا کار تعیین هویت صدام را انجام بدهد، نیکسون پس از بررسی زخمها و نشانههایی در بدن وی، سوالهایی از صدام پرسید که فقط او میتوانست به آنها پاسخ بدهد. قطعاً این مرد خود صدام بود ولی نیکسون در هفتههای بعد به این نتیجه رسید که هم خودش و هم آمریکا، عمیقاً درباره صدام حسین گمراه شده بودند.
کتاب بازجویی از صدام، تخلیه اطلاعاتی رئیس جمهور تصوری بیطرفانه از یکی از قدرتمندترین حاکمان بدنام عصر ما به دست میدهد. نیکسون نخستین کسی بود که در جلساتی متعدد از صدام بازجویی کرد. خواندن ماجرای بازجوییها، علاوه بر اطلاعاتی که درباره شخصیت صدام در اختیارمان میگذارد، او را چنان در برابر ما مینشاند که گویی صدا و طنین کلماتش را هم میشنویم.
بسیاری از خاطرهنویسیها که با موضوع سازمان سیا نوشته شده، فاجعهبارند؛ محافظهکارانه، شدیداً ناسیونالیستی و بدتر از همه، ملالآور. برخی نیز تحت نظارت شدید و سانسور سیا منتشر شدهاند... اما در این میان استثناهایی به چشم میخورد، و یکی از نمونههای تازه آن، کتاب «بازجویی از صدام؛ تخلیه اطلاعاتی رئیس جمهور» نوشته جان نیکسون است... .
این بازجویی برای روزهای طولانی ادامه داشت. نیسکون در این مورد میگوید که باور نمیکرده است بازجویی با خطرناکترین مرد تحت تعقیب دنیا را بر عهده گرفته و همه چیز در ابتدا برایش یک شوخی به نظر میآمد. او صدام را «انبوهی از تناقضات» معرفی میکند؛ مردی که در عین شوخی و خنده میتواند خشن و حتی ترسناک باشد.
نشر پارسه «بازجویی از صدام» را در ۲۴۴ صفحه و به قیمت ۲۳ هزار تومان روانه بازار کتاب کرده است.