سرویس ورزش مشرق- تیم ملی ایتالیا پس از تقریبا ۶۰ سال -از سال ۱۹۵۸- موفق به صعود به جام جهانی نشد. سوال بزرگی که پس از حذف ایتالیا پیش آمد این بود «چرا ایتالیا؟». آبی‌ لاجوردی‌ها، یکی از ریش‌سفیدان جام جهانی فوتبال هستند و با دست‌کم چهار دوره قهرمانی در سال‌های ۱۹۳۴، ۱۹۳۸، ۱۹۸۲ و ۲۰۰۶، به همراه آلمان، دومین تیم موفق جهان در رقابت‌های جام جهانی فوتبال پس از برزیل را دارند. اما چه شد؟ چه شد که ایتالیای بزرگ به جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه راه نیافت؟ گزارش حاضر، به علل دخیل در این بحران بزرگ می‌پردازد.

حقیقتا، خبر جام جهانی بدون ایتالیا نه تنها بسیار غم‌انگیز که شوک‌ برانگیز هم هست. مهد تئوریسین‌ها و مربیان بزرگ و تفکر مدیریت بازی نتوانست به جام جهانی راه یابد. آداب و تاریخچه و پرستیژ ایتالیا باعث می‌شود که حسرتمان برای غایب بودن این تیم در جام جهانی بیشتر شود. چندیست که جام‌های جهانی تبدیل به لولو خورخوره‌یِ آتزوری شده‌اند. آتزوری، این بار حتی به جام جهانی راه نیافت. لاجوردی‌ها، آخرین قهرمانی خود را در سال ۲۰۰۶ در ورزشگاه برلین در مقابل فرانسه رقم زدند و از آن پس حتی نتوانستند به نیمه‌نهایی مسابقات راه پیدا کنند.

فیلم / خلاصه بازی فینال جام جهانی ۲۰۰۶ و قهرمانی ایتالیا؛ دانلود

اگر منصف باشیم، باید تنها مربی مناسب برای ایتالیا از سال ۲۰۰۶ تا کنون را «آنتونیو کونته» بدانیم. کونته، توانست ایتالیا را در جام ملت‌های اروپا ۲۰۱۶ تا مرحله یک چهارم بالا ببرد و اگر در آن مرحله به پست آلمان قدرتمند نمی‌خوردند، آتزوری یک پای فینال بود. در هر حال، زیباترین بازی لاجوردی‌پوشان را به لطف هنر کونته، در این یازده سال ناکامی، فقط از ایتالیای ۲۰۱۶ به لطف روح جوان و پویای «آنتونیو کونته» شاهد بودیم.

کونته، پس از آن، تیم ملی را ترک کرد و عازم چلسی شد. در انگلیس توانست با قهرمانی فصل ۱۷-۲۰۱۶ را به پایان برساند. اما در همان روزهایی که آتزوری از نعمت کسانی مانند کونته- که اگر  فدارسیون پیشنهاد بهتری به آنها می‌داد می‌ماند و به ایتالیا عزت می‌بخشید- محروم بود، سرزمین تربیت مربی دست به اقدامی اشتباه زد: انتخاب «جان پیِرو ونتورا» به عنوان سرمربی ایتالیا».

ونتورا در تمامی دوران زندگی‌اش نه بازیکن قابلی بود و نه مربی قابلی که تیم‌های بزرگ ایتالیا را به دست‌اش بدهند. او در دوران بازیگری‌اش از سال ۱۹۶۸ تا سال ۱۹۷۸ که فقط ۱۰ سال بود، در تیم‌های سامپدوریا، سسترسه، انا، سنریمس، و نووس توپ زد که به غیر از سامپدوریا، هیچ کدام اصلا به گوش ما نخورده و در شمار نمی‌آید. در دوران مربی‌گری از سال‌های ۱۹۷۶ -که سال‌های آخر بازی‌اش بود و جوانان سامپدوریا را به دست گرفت- تا سال ۲۰۱۶ که تورینو را به قصد تیم ملی ایتالیا ترک کرد، در تیم‌های مختلفی مربی‌گری کرد که بهترین آنها در بهترین حالت کالیاری، ناپل، سامپدوریا، و تورینو بودند. او، هیچ وقت در حد و اندازه تصدی مربی‌گری تیم‌هایی چون آ ث میلان، یوونتوس، اینترمیلان، رم، و حتی فیورنتینا نبوده است.

جان پیرو ونتورا

وقتی ونتورای پیر با افکار پوسیده و قدیمی فوتبالی انتخاب شد، بسیاری از کارشناسان فوتبال‌شناس داخلی و خارجی به این انتخاب ایراد وارد کردند. زمانی هم که چند روز پیش، ایتالیا در یک بازی ۹۵ دقیقه‌ای عرصه را به سوئد واگذار کرد و جام جهانی را از دست داد، ونتورا فقط به گفتن یک «متاسفم!» ساده اکتفا کرد.

او یکی از بزرگ‌ترین تیم‌های جهان، و پر افتخارترین تیم ادوار جام جهانی پس از برزیل را نابود کرد و حتی حاضر به استعفا هم نشد. اما فشار رسانه‌ای و مردمی در داخل ایتالیا آنقدر زیاد بود که نه تنها این مربی درجه ۲، دقیقا 2 روز بعد توسط فدارسیون اخراج شد که «کارلو تاوکیو» -رییس فدراسیون فوتبال ایتالیا- به دلیل این انتخاب و اعتماد اشتباه‌اش نیز مجبور به استعفا شد و در آخرین سخنان خود، در نهایت طوری سخن گفت که پذیرفته بود که یک فاجعه در مورد تیم ملی ایتالیا رخ داده است.

کارلو تاوکیو

حال اما فدارسیون فوتبال ایتالیا و تیم ملی این کشور، در وضعیت Vacant یعنی بدون رییس و سرمربی قرار دارد. بحث بر سر این است که رایزنی‌ها شده و مذاکراتی هم با «کارلو آنچلوتی» مربی سرشناس ایتالیایی که چندی پیش -به دلیل اختلافات در رختکن تیم- از بایرن مونیخ اخراج شد و همچنین «آنتونیو کونته» -که با وجود موفقیت‌ها، روزهای خوبی را با مالک چلسی سپری نمی‌کند- صورت گرفته است. اما قاعدتا باید اول تکلیف رییس جدید فدراسیون مشخص شود و بعد نوبت به انتخاب سرمربی تیم ملی می‌رسد.

عدم راه‌یابی آتزوری به جام جهانی 2018

گاردین در گزارش خود به حاشیه دقایق میانی بازی در مقابل سوئد اشاره می‌کند که وقتی یکی از اعضای کادر فنی به «دانیله دِ روسی» دستور می‌دهد که گرم کند و وارد زمین شود، دِ روسی با حالتی خشمگین فریاد می‌زند که «برای چی باید گرم کنم؟ ما الان نیاز به اضافه کردن مهاجم و برد داریم (با اشاره به اینسینیه). مگر می‌خواهیم مساوی بگیریم؟». در همین حال، «لورنزو اینسینیه» مهاجم عالی این روزهای ناپولی -که به طرز عجیبی توسط ونتورا نیمکت‌نشین شده بود و اگر از ابتدا در زمین بود، می‌توانست سرنوشت ایتالیا را تغییر دهد- نیز به حمایت از دِ روسی می‌پردازد. نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که اندیشه‌ها و استراتژی‌های مربی درجه دوئی مثل ونتورا حتی از سوی بازیکنان‌اش به نقد شدید گرفته می‌شود و اینجاست که عیار مربیان بزرگی چون «مارچلو لیپی» و «آنتونیو کونته» و فرق آنها با امثال ونتورا مشخص می‌شود.

فیلم / لحظه‌ای که دِ روسی حماقت سرمربی تیم ملی ایتالیا را گوشزد می‌کند / دانلود

حال اینسینیه کیست؟ یک مهاجم گوش چپ که فصل گذشته ۱۸ گل برای ناپولی به ثمر رساند و آمار پاس‌های گل او دو رقمی شد. ناپولی، تیم او، به لطف بازی عالی‌اش اکنون در سری آ در صدر جدول قرار دارد. وی، تنها بازیکن ایتالیایی است که توسط کمیته نظارت بر فوتبال، دارای ارزش بیش از ۱۰۰ میلیون یوروست. حال، در بازی مقابل سوئد،  ونتورا حتی یک دقیقه به او بازی نداد. یکی از بزرگ‌ترین اشکالاتی که منتقدین به ونتورا می‌گرفتند، آرایش ۲-۵-۳ او بود که روش و چیدمانی قدیمی است و تازه خیلی عجیب بود که علیرغم هشدار کارشناسان، ونتورا همچنان بر استفاده از این آرایش پافشاری می‌کرد. با توجه به این آرایش، اینسینیه که مهاجم کناری است، جایی در آن نداشت. البته این چیدمان در یورو ۲۰۱۶ توسط کونته به کار گرفته شد که موفق بود چرا که هم کونته مربی بسیار بزرگ‌تری بود و هم یک پلان متمرکز داشت؛ چیزی که ونتورا فاقد آن بود. کونته، در آن زمان در بدنه ۲-۵-۳ خود، یک تغییرپذیری پویا را طراحی کرد که به شدت به انعطاف‌پذیری تیم کمک می‌کرد؛ چیزی که ونتورا اصلا دانش آن را نداشت.

توئیت بسیار غم‌انگیز تیم ملی ایتالیا: تمام شد. سوئد به جام جهانی رفت

روزنامه گاردین با به سخره کشاندن رزومه و کارنامه بسیار ضعیف ونتورا، نوشت: «تعجب است که چرا فدراسیون فوتبال ایتالیا، این مربی که در بهترین تجربه زندگی‌اش مربی تورینو بوده و بهترین افتخار او صعود تورینو به لیگ اروپا در سال ۲۰۱۴ است را انتخاب کرد».

گاردین در ادامه آورده است: زمانی که کونته تیم ملی ایتالیا را تحویل گرفت، جوان و پر شر و شور بود و انصافا هم چه تیم پرپتانسیلی را به یورو ۲۰۱۶ فرستاد. اما ونتورا ۶۸ سال داشت و خود می‌دانست که در حد تیم ملی ایتالیا نیست. از طرفی، مقرر شده بود که او نسل جدیدی از استعدادهای ایتالیایی را وارد تیم ملی کند و همچنین با توجه به رزومه‌اش، دستمزد بسیار کمی برایش در نظر گرفته‌ بودند.

اشک‌های یکی از بهترین‌های و محبوب‌ترین‌های تاریخ فوتبال «جان لوئیجی بوفون» پس از عدم راه‌یابی به جام جهانی 2018

مربی درجه ۲ که در حد و اندازه تیم ملی ایتالیا نبود

اما همه تقصیرات را نباید به گردن مربی پوسیده‌ای چون ونتورا انداخت. بخش بزرگی از این قصور عظیم را باید مرتبط به کارلو تاوکیو -رییس فدراسیون فوتبال ایتالیا- دانست. بر فوتبال و فوتبال‌شناسان جهان مسجل شده که عصر کنونی، دیگر عصر افکار سنتی و محافظه‌کارانه نیست. فوتبال پوست انداخته و افکار مدرن و جوان و پویا و شجاع می‌طلبد. هم از آن دست که در «مارتین گلن» -رییس اتحادیه فوتبال انگلیس (فدراسیون فوتبال  انگلیس)- می‌بینیم که با جوانگرایی در تمامی رده‌های سنی فوتبال انگلیس، شاهکار کرده است و شاهد قهرمانی‌های متعدد و بزرگ برای تیم‌های مختلف ملی این کشور هستیم و اوج آن را می‌توان در تیم بزرگسالان انگلیس با مربی‌گری «گرِت ساوتگیت» دید.

مارتین گلن / یکی از به‌روزترین و خوش‌فکرترین روسای فدراسیون فوتبال در جهان

فوتبال ایتالیا از منظر باشگاهی به لطف جوانگرایی و نوگرایی برخی از روسای باشگاه‌های ایتالیایی و به همت مربیانی چون «ماسیمیلیانو آلگری» و «آنتونیو کونته»، در ۳ سال اخیر ۲ بار فینال لیگ قهرمانان اروپا را تجربه کرد. شواهد و مدارک بسیاری در سرتاسر تیم‌های باشگاهی و ملی دنیا برای اثبات اینکه زمانه، زمانه جوانگرایی و بالاخص نوگرایی است وجود دارد. تیم ملی ایتالیا را اندیشه‌ای دیگر باید؛ هم از آن نوع، که پیامدهای نیک آن را در افکار مترقی فدراسیون‌ها و مربیان موفق فعلی جهان فوتبال می‌بینیم.

منابع:

https://www.thenational.ae/sport/comment/italy-s-world-cup-apocalypse-caused-by-decade-long-decline-and-ventura-s-ill-fated-reign-1.675641
https://www.theguardian.com/football/2017/nov/14/this-is-the-apocalypse-italian-press-mourns-football-world-cup-exit
https://www.theguardian.com/football/2017/nov/14/italy-world-cup-failure-ventura-swift-decline
https://www.standard.co.uk/sport/football/italy-s-world-cup-failure-will-mark-the-end-for-coach-gian-piero-ventura-a3690441.html
https://www.nst.com.my/sports/football/2017/11/303192/ventura-denies-he-has-quit-and-apologises-italians