به گزارش مشرق، انسان موجودی اجتماعی است و همیشه هم به دنبال پیدا کردن راه‌های اسانی برای این براقراری ارتباط بوده‌اند. در گذشته وسایل ارتباطی جمعی به شکلی که امروزه در اختیار همه وجود دارد، نبوده و به نظر می‌رسد آسان‌ترین راه «دیوار نوشته‌ها» بودند. آن‌ها ابزاری مهم برای انتقال اندیشه‌ها و تفکرات افراد چه اعتراضی و چه حمایتی به حساب می‌آمدند. حتی در جایی آن‌ها راهی برای نشان داده علاقه به معشوق بوده‌اند. امروزه با وجود گسترش وسیله‌های ارتباطی باز هم دیوار نوشته‌ها از بین نرفته‌اند، هنوز کسانی هستند که فریادشان را بر سر دیوارها می‌کشند تا شاید کسی صدای‌شان را با خواندن آن‌ها بشنود.
کشورهای مختلفی هستند که به زبان عربی صحبت می‌کنند و دیوار نوشته‌های زیادی به این زبان را که در ژانرهای متفاوت هستند می‌توان در شهرهای زیادی پیدا کرد. کانال تلگرامی «ترجِم» این دیوار نوشته‌ها را جمع‌آوری و همراه با ترجمه فارسی آن‌ها منتشر می‌کند.
با گرداننده کانال که می‌گوید هدفش از راه‌اندازی و جمع‌آوری این تصاویر ایجاد علاقه به زبان عربی برای مخاطبان فارسی زبان است، صحبت کردیم تا بیشتر برای‌مان از این فرهنگ و حال و هوای دیوار نوشته‌های عربی بگوید.
دیوارنوشته برای مخاطب جذابیت دارد
حسین نخلی از پدر و مادری ساکن نجف و اصالتا ایرانی در مشهد متولد شده است و حالا در قم زندگی می‌کند. هم خودش دو زبانه است، هم فرزندانش به هر دو زبان فارسی و عربی تسلط دارند و درباره این دیوار نوشته و آشنایی‌اش با آن‌ها می‌گوید: «به واسطه اینکه به زبان عربی تسلط دارم، این دیوار نوشته‌ها را در کانال‌ها، سایت‌ها و حتی در سفرهایم به کشورهای مختلف می‌دیدم و می‌خواندم و حتی شاید برایم جذابیت نداشتند، اما تجمیع کردن این‌ها برای دیگر مخاطبان بیشتر هدفدار بود و از ابتدا با این نگاه که یک کار ذوقی است، آن را انجام ندادم و بیشتر برای رسیدن به هدفی مشخص کار را جلو می‌بریم.»
«زمان زیادی است که دغدغه این کار را داشتم و کانال «ترجِم» هم حلقه‌ای از زنجیره‌ای است که می خواهم انجام دهم. در این کانال مجموعه‌ای از دیوار نوشته‌هایی که در کشورهای عربی وجود داشت را جمع آوری کردم و به همراه ترجمه فارسی آن‌ها نوشتم. البته قرار بود که آغاز کار این باشد چون دیوار نوشت‌ها جذابیت خودشان را داشتند، اما برنامه این است که چیزهای دیگری هم به این کانال اضافه شود.»
«پاییز را دوست دارم»
این را به من گفت
و من از آن روز شروع به ریختن کردم...
همه دنیا دیوار نوشته دارد
«این دیوار نوشته‌ها برای کشورهای مختلف است و برخی را خودم، برخی را دوستان عکس گرفته‌اند و همچنین بعضی‌ها را هم از اینترنت جمع کردم. البته کاری که در این فضا انجام دادم این است که همه دیوار نوشته‌ها را یک‌جا با هم جمع کردم و ترجمه فارسی آن‌ها را هم می‌گذارم.»
دیوار نوشته را در همه‌جا می‌توان پیدا کرد. خود من در سفری به کلاردشت دیدم که روی دیواری نوشته بودند «صدای نسلی که صدایش شنیده نشده بود». در واقع این دیوار نوشت‌ها را در محل‌های مختلفی می‌توان دید؛ حتی در سفر اربعین با یک دوست فرانسوی برخورد داشتم و وقتی کانال را به او نشان دادم، می‌گفت در فرانسه هم دیوارنوشته‌های زیادی هست که می‌توانم برای‌تان بفرستم.»
«به هر حال فرهنگ دیوار نوشته در همه دنیا وجود دارد و کسی که صدایش به جایی نمی‌رسد، از آن استفاده می‌کند. این موضوع حتی در دنیای الکترونیک هم وجود دارد، وقتی کسی حرفی دارد و جایی برای بروز ندارد، وبلاگ می‌زند یا در دیگر شبکه های اجتماعی اظهار نظر می‌کند. فکر می‌کنم دیوار نوشت‌ها هم یک شبکه اجتماعی واقعی است که بیشتر در میان مردم عادی جای دارد که ممکن است با اینترنت رابطه‌ای نداشته باشند.»
«همین الان من با استفاده از همین کانال تلگرام یا انتشار تصاویر با اکانت توئیتر خودم به نشر پیدا کردن دیوارنوشت‌ها کمک کرده‌ام، دیوار نوشته‌ای که کسی با اسپری روی دیوار نوشته را حالا در فضاهای مختلف دست به دست می‌چرخد و دیده می‌شود.»
مرا اشغال کن، به جان خودت که انتفاضه نخواهم کرد
دیوارنوشته برای صدایی است که شنیده نمی‌شود
«این نوشته‌ها معمولا می‌خواهند صدایی که شنیده نمی‌شود را به گوش دیگران برسانند. حتی در یکی از همین نوشته‌ها بود که «اگر به ما مجال صحبت کردن می‌دادند، روی دیوارها نمی‌نوشتیم». در حقیقت این دیوارها جایی برای فریاد کشیدن است. وقتی کل این دیوارنوشت‌ها را مرور کنید، تعابیر مختلفی را می‌توانید ببینید، از عاشقانه تا سیاسی. هرکسی که حرفی دارد، اما جایی شنیده نمی‌شود روی دیوار می‌نویسد.»
«مثال جالبی که درباره این دیوارنوشته‌ها می‌توانم بزنم این است که بچه ها در جنوب کشور تعریف می‌کنند که بعثی‌ها روی یکی از دیوارهای خرمشهر نوشته بودند «آمدیم که بمانیم» در حقیقت همان فرهنگ دیوار نوشته‌های خودشان را به کشوری که آن را اشغال کرده‌اند هم انتقال داده‌اند. ظاهرا بعد از آزادسازی خرمشهر یکی از ایرانی‌ها زیر همان متن نوشته بود «آمدیم نبودید». این جواب دادن‌ها در دیوار نوشته‌ها هم اتفاق می‌افتد.»
قانون جاذبه، چشمان توست. نیوتن برود پیِ کارش
عربی زبانی بلیغ و فصیح است
نخلی مدت زمان زیادی نیست که این کار را انجام می‌دهد، «من از سال‌های قبل این دیوار نوشت‌ها را می‌دیدم و با فضای آن‌ها آشنا بودم. اما از زمانی که بحث آموزش زبان عربی مهم‌تر شد و اپلیکیشنی برای آن طراحی کردیم، جمع‌آوری این دیوار نوشته‌ها هم جدی‌تر شد. در حقیقت این کانال پیشوازی برای کاربرانی است که بعدا بحث آموزش زبان عربی را با آن‌ها را راه بیندازیم. چون این کانال به هر حال اعضای واقعی دارد و من هم آن‌ها را سرمایه انسانی می‌دانم که بعدا برای تبلیغ اپلیکیشن و آموزش زبان عربی از آن استفاده کنم. همچنین زبان عربی هم فصیح است و هم بلیغ. از همین رو برای ما خیلی سنگین به نظر می‌رسد. برای مثال بعضی از متن‌ها که در عربی تنها با چند کلمه گفته می‌شود، در زبان فارسی نیاز است که از کلمات بیشتری استفاده کنند و زبان عربی این بلاغت را دارد که جملات کوتاه بتوانند معانی بزرگ را برسانند.»
کتاب‌هایم را خواهم فروخت و یک تفنگ خواهم خرید
کمبود خبر دسته اول در رسانه‌ها احساس می‌شود
«من همیشه دغدغه رسانه را داشتم، از سال ۲۰۰۰ به بعد که تحولات مختلفی در منطقه خاورمیانه رخ داد، در رسانه فعال بودیم و همیشه می‌دیدیم که چقدر فقدان منبع در رسانه‌های ایران احساس می‌شود، البته این ماجرا فرقی نکرده و هنوز هم این کمبود وجود دارد. به وضوح می‌بینیم که حتی تحلیلگران هم اخبار دست اول ندارند، چون همه وابسته به رسانه‌های عربی هستند و باید از آن‌ها استفاده کنند. اما در بسیاری موارد از اخبار ترجمه شده دیگر منابع باید استفاده کنیم که به هر حال همه آن‌ها با سمت و سوی رسانه خودشان آن را منتشر یا تحلیل می کنند و خیلی راحت می تواند خبرنگار را به اشتباه بیندازد. همچنین در چند سالی که اهالی رسانه را به شکل اردوی رسانه‌ای به اربعین برده‌ام، بزرگترین ضعف را در زبان عربی آن‌ها دیده‌ام و معتقدم اگر این آشنایی اتفاق بیفتد به بچه های رسانه کمک می کند که فرهنگ و جامعه کشورهای عربی را بهتر بشناسند. معاشرت با مردم کشورهای عرب زبان که ارتباط مستقیمی هم با آن‌ها داریم، به همین زبان بستگی دارد. من هم سعی کردم با این دیوار نوشته‌ها علاقه به زبان عربی را ایجاد کنم و مخاطب‌های پیگیری هم در این زمینه پیدا کرده‌ام.»
«کانال ترجِم در حقیقت بخشی از یک پروژه بزرگتر است، با توجه به اتفاق‌هایی که در منطقه افتاده، فکر می‌کنم زبان عربی چیزی است که خیلی به آن نیاز داریم و کسانی‌که می‌خواهند کار فرهنگی، سیاسی و حتی اجتماعی داشته‌باشند، به زبان نیاز دارند، در حقیقت حلقه مفقوده ما همین زبان است.»