به گزارش مشرق، در آستانه نهم دی، پخش مجموعه مستند «خارج از دید» از تلویزیون آغاز شد؛ مجموعه‌ای که تلاش دارد بی‌طرفانه به بازخوانی حوادث سال ۸۸ بپردازد. این مستند که محصول مرکز بسیج سازمان صداوسیماست، به کارگردانی مهدی نقویان ساخته شده است.
مجموعه«خارج از دید» قرار است با ورق زدن تاریخ، تصویر جامع‌تری از آنچه درباره حوادث سال ۸۸ می‌دانیم، ارائه دهد. تصویری مستند برپایه اطلاعات و اخبار که با بیان روان ناصر طهماسب و جمع‌آوری گسترده تصاویر آرشیوی از سوی تیم تولید مستند به کارگردانی مهدی نقویان جمع‌آوری شده است. این کارگردان درباره ساخت مستند « خارج از دید» توضیحات بیشتری می‌دهد.
باز هم سراغ موضوع «فتنه ۸۸» رفته‌اید، فکر کنم در تولید مستند پیرامون وقایع سیاسی و تاریخ معاصر، دغدغه خاصی دارید؟
بله. چندکار درباره موضوع فتنه انجام دادم، مانند مستند «برادران»، اما به نظرم هنوز در فضای رسانه‌ای برای تولید یک مجموعه مستند که تاریخچه فتنه را مرور کند باید بیشتر تلاش کنیم برای همین وقتی به من پیشنهاد ساخت این مجموعه داده شد، دیدم دقیقاً به همان خلأیی که حس می‌کردم، اشاره دارد.
کار تولید مستند تمام شده است؟
کارهای آرشیوی معمولاً با مشکل دسترسی به منابع آرشیوی روبه‌رو است و به همین دلیل در حال تدوین چند قسمت آخر هستیم.
با این حساب در تعداد قسمت‌های مستند تغییری داده می‌شود؟
ابتدا قرار بود در ۱۰ قسمت تولید کنیم، ولی امکانش هست که یک یا دو قسمت دیگر به مجموعه اضافه شود.
قسمت اول مجموعه که پخش شد، به وقایع سال ۳۲ اشاره داشت، این ارجاعات درباره ریشه‌های فتنه ادامه خواهد داشت؟
وقایع اصلی مستند از تابستان ۸۷ آغاز و به تحولات سال ۸۸ می‌رسد، اما در دو قسمت اول مقدمه‌ای در بیان ریشه‌های داخلی و خارجی فتنه داریم که در قسمت اول به کودتای سال ۳۲ پرداخته‌ایم. در قسمت‌های بعدی مقدمه مستند که تم فیلم است، به موضوعات دیگری اشاره می‌شود.
در قسمت اول اشاره‌ای به نام «خارج از دید» که عنوان مستند است، داشتید. علت انتخاب این نام برای مجموعه مستند چه بود؟
اسم مجموعه را خودم انتخاب کردم، به نظرم در زمانی که ما در ایران به دنبال برگزاری انتخابات بودیم، اتفاقاتی خارج از دید مردم ایران در خارج از کشور رخ می‌داد که هدفش تخریب انقلاب بود. جدا از اینکه انتخابات سال ۸۸ با هر حرف و حدیثی برگزار شد. عده‌ای بعد از انتخابات با شعار تقلب شروع به تخریب و از بین بردن اموال عمومی کردند. من در این مستند تلاش کردم نشان دهم آن چیزی که آنها به عنوان تقلب عنوان کردند، توهمی بیش نبوده و با ساختارهای قانونی مانند شورای نگهبان، امکان چنین اتفاقاتی وجود ندارد.
در قسمت اول به فعالیت بنیاد امریکایی برای دموکراسی اشاره کردید. این بنیاد گویا نقش عمده‌ای در ایجاد فتنه در کشورهای مختلف داشته است!
بله. فتنه یک شاخه خارجی دارد، ما در قسمت اول به بنیاد امریکایی پرداختیم و در قسمت دوم به بنیاد سوروس و انقلاب‌های رنگین در کشورهای مختلف اشاره داریم. مدل‌های غربی که در کشورهای مختلف اتفاق افتاده است.
اما رویکرد اصلی مستند «خارج از دید» بیان ریشه‌های داخلی فتنه است!
حضرت آقا بیانی درباره ریشه‌های فتنه دارند و می‌فرمایند که فتنه ۸۸ دو سر دارد؛ یکی از آن دوسر خائنان و کسانی‌اند که ندانسته و از سر نادانی با فتنه همراه شده‌اند. در کنار عوامل خارجی در داخل نیز شاهد آن هستیم که برخی از افراد که جزو سران حساب می‌شوند شروع به تحرکاتی می‌کنند. در نهایت نیز معلوم می‌شود دغدغه تقلب نداشته‌اند و صرفاً می‌گفتند ما با فلان شخص مشکل داریم! اما در آن زمان مواضعی اتخاذ کرده‌اند که باعث شده افرادی به خیابان بیایند و شعار تقلب سر دهند.
چند سالی است که در کار تولید مستندهای آرشیوی هستید و مثل «رمز و راز ملکه» سراغ موضوعاتی رفتید که در اینترنت می‌شود ویدئوهای مرتبط با آن را پیدا کرد، اما در «خارج از دید» انگار به منابع داخلی وابستگی بیشتری دارید، دسترسی به آرشیوهای داخلی چطور است؟
خیلی سخت است! ما نیاز به آرشیوهای صداوسیما داریم و هنوز بسیاری از تصاویر سال ۸۸ محرمانه است، البته سختگیری درباره منابع محرمانه طبیعی است، ولی اینکه مثلاً یک سخنرانی کامل مقام معظم رهبری را درخواست می‌کنیم و فقط چند دقیقه از آن را در اختیارمان قرار می‌دهند، کار را برای ما خیلی سخت‌تر می‌کند.
یعنی ساخت مستند بر اساس منابع خارجی راحت‌تر از ساخت بر مبنای منابع داخلی است؟
یکی از دلایلی که ابتدا سراغ کارهای خارجی رفتم، همین بود که دسترسی به آرشیوهایشان خیلی راحت است، البته به من می‌گفتند دغدغه تمدن غرب دارم! درست است این دغدغه را دارم، اما دسترسی‌های راحت‌تری دارد و برای اینکه خودم را نشان دهم باید از این نوع کارها شروع می‌کردم. یکی از دغدغه‌های اصلی من پرداختن به تحولات انقلاب اسلامی، اتفاقات دهه‌های ۶۰، ۷۰ و ۸۰ است، می‌خواهم درباره آنها فیلم بسازم، ولی باید نشان می‌دادم توانایی آن را دارم تا به من اعتماد شود. یکی از مسائلی که باعث شد مستندهایی مانند «رمز و راز ملکه» را بسازم همین بود.
چه موضوعاتی برای ساخت مستند درباره انقلاب اسلامی مدنظر دارید؟
مسائل معتنابهی در تاریخ انقلاب اسلامی وجود دارد که هنوز کاری درباره آنها ساخته نشده یا اگر ساخته شده کار جامعی نیست، خیلی جای کار دارد.
مثل اتفاقات سال ۸۸؟
بله. به نظرم مانند کار «دربرابر طوفان» باید یک مجموعه مستند درباره حوادث سال ۸۸ ساخته شود. این سال آنقدر برای مردم جذابیت دارد که حتی مستندهای بد یا ضعیفی هم که درباره آن ساخته شده با استقبال روبه‌رو و به آن توجه شده است.
بازتاب پخش قسمت‌های اول مستند «خارج از دید» چطور بود؟
با آنکه قسمت اول مستند با تأخیر دو ساعته از زمان اعلام شده پخش شد، بازتاب‌های خیلی خوبی داشت. فکر نمی‌کردم در قسمت اول که به تاریخ کودتاهای و انقلاب رنگی مشابه پرداخته شده و شاید مخاطب عام با آن زیاد ارتباط برقرار نکند تا این حد استقبال وجود داشته باشد. بازخوردها در فضای مجازی خیلی خوب بوده‌است و امیدوارم تا انتها نیز ادامه پیدا کند.
برای سؤال آخر، در قسمت‌های بعدی مجموعه «خارج از دید» آیا بیننده‌ها قرار است غافلگیر شوند و تصاویر دیده نشده‌ای را ببینید؟
بله. از قسمت سوم به بعد مجموعه شاهد تصاویر دیده نشده‌ای از سال ۸۸ هستیم که قطعاً بیننده را غافلگیر خواهد کرد، به خصوص اینکه برخی از موضوعات مطرح شده در آن زمان را باز خواهیم کرد و آن را رمزگشایی می‌کنیم. تصاویر آرشیوی که شاید برای اولین‌بار از آرشیو صداوسیما بیرون می‌آیند می‌تواند جذابیت خوبی داشته باشند.
منبع: روزنامه جوان