سرویس سیاست مشرق- بیش از دوماه از زلزله کرمانشاه و زمانی که صادق زیباکلام و سایر سلبریتی‌ها برای کمک به مردم زلزله‌زده شماره حساب ارائه داده و کمک‌های مردمی دریافت کردند، می گذرد. در این رابطه زیباکلام در ابتدا بیان کرد که یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان از مردم در روزهای اول پول دریافت کرده است[۱] که این رقم به ۳.۴ میلیارد تومان نیز رسید و این استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران در گفتگویی بیان کرد که حساب را باز گذاشته و بر این مبلغ افزوده می‌شود.

پایگاه خبری تحلیلی مشرق در مطلبی که در ۲۵ آذرماه سال جاری با عنوان «زیباکلام پول مردم زلزله‌زده را کجا خرج کرد؟» روی خروجی خود قرار داد از این استاد اصلاح‌طلب خواست نسبت به شفاف‌سازی این پول‌ها و کارهایی که در مناطق زلزله زده انجام داده برای افکارعمومی اقدام کند. این درحالی بود که وی از ابتدا نسبت به نحوه هزینه این پول‌ها در مناطق زلزله زده سردرگم بود و برای همین منظور از مردم نسبت به این زمینه چاره‌چویی و نظرخواهی کرد.

در همان زمان زیباکلام بعد ازسفری که به کرمانشاه داشت با سایت دویچه‌وله فارسی گفتگو و بیان کرد که جلساتی با مردم محلی و سازمان‌های مردم نهاد داشته که قرار است این پول را به دست آنان برساند. وی بیان داشته که این افراد بهتر می‌دانند که نیاز کجاست و پول را در کجا خرج کنند. اما با این شرایط از انتشار رسید و فاکتور هزینه‌کرد زیباکلام برای مردم زلزله زده کرمانشاه هیچ خبری نبود.

درحالی استیصال زیباکلام درباره نحوه هزینه کمک های مردمی در مناطق زلزله زده مشهود بود که وی پیش از این یکی از منتقدان اصلی امدادرسانی بود اما بعد از اینکه به مناطق زلزله زده رفت و کار هلال احمر و نهادهای کمک‌رسانی در این مناطق را دید اعتراف کرد که اشتباه می‌کرده است. البته به نظر می‌رسد بخشی از بی‌اعتمادی که مردم نسبت به سازمان های امدادرسانی داشتند و باعث شد پول‌های هنگفتی به حساب امثال زیباکلام واریز شود به سبب همین انتقادات بی‌پایه و اساس و سلب اعتماد عمومی به این نحو بوده باشد.

این وضعیت غیرشفاف درباره کمک های مردمی ادامه یافت تا اینکه اخیرا روزنامه شرق، اظهارات صادق زیباکلام در باره جمع آوری کمک‌های مردمی‌اش را منتشر کرد.

در این رابطه، این استاد دانشگاه گفت:

«باید بگویم پولی که توسط بنده تهیه شده و تا به امروز سه‌میلیارد و ٤٠٠ میلیون شده، از این پول به‌جز ٣٠ میلیون تومان که همان ابتدای کار برای کمک‌های فوری برداشت شد، مابقی سرجایش قرار دارد؛ یعنی حدود سه‌میلیارد و ٣٧٠ میلیون تومان دست‌نخورده باقی مانده و ما تعمدا نه وارد کار کانکس و چادر شدیم و نه وارد کار دارو شدیم، به این علت که مهم‌تر از کانکس و چادر و شیرخشک و دارو و مناظر و مدارسی که از بین رفته، زلزله واقعی در کرمانشاه و کردستان، فقر است.»

وی افزود:‌ «بنابراین خودم به اتفاق برخی از استادان دانشگاه‌های کردستان و کرمانشاه و به اضافه سازمان‌ها و سمن‌هایی که در منطقه کردستان و کرمانشاه فعال هستند، به این جمع‌بندی رسیدیم که کاش حداقل ما بیاییم و یک کار بلندمدت انجام بدهیم.»

زیباکلام اضافه کرد: «به همین خاطر بود که با صاحب‌نظران دانشگاهی در دانشگاه کردستان و کرمانشاه و کسان دیگری که در کمک‌رسانی بودند و تجربه این حوزه را داشتند و می‌دانستند با فقر چگونه باید مبارزه کرد، تصمیم گرفتیم یک روستای نمونه به اسم دهکده امید ایجاد کنیم و یکی از روستاهایی را که با خاک یکسان شده را انتخاب کردیم و می‌خواهیم این روستا را بسازیم.منتها فقط نمی‌خواهیم خانه و آغل و کوچه‌ها را دوباره بسازیم بلکه می‌خواهیم این روستا را برای اولین بار در ایران روستایی بر اساس توسعه پایدار بسازیم. یعنی می‌خواهیم در این روستا سیستم فاضلاب بسازیم تا فاضلاب روستا را به‌جای تخلیه در رودخانه یا آلوده‌کردن خاک، تصفیه کرده و در کشاورزی استفاده کنیم و مواد مغذی آب را تبدیل به کمپوس بکنیم و به‌عنوان کود خاک استفاده کنیم.»

زیباکلام درحالی پول‌های کمک‌های مردمی را نزد خود نگاه داشته که مردم زلزله زده کرمانشاه طی این مدت مشکلات فراوانی داشته‌اند و این حجم از پول می‌توانسته گره‌های زیادی از مشکلات آنان باز کند اما همانطور که زیباکلام اعتراف کرده این پول در بانک در حال خاک خوردن است.

متاسفانه تصمیم بعدی زیباکلام مبنی بر ساختن یک روستای نمونه با نام «دهکده امید» که یادآوری نام سیاسی دولت متبوع وی یعنی دولت تدبیر و امید است، بسیار بلندپروازانه و فاقد کارایی لازم و کمی ناعادلانه به نظر می‌آید.

به نظر می‌رسد در اوضاع حاد و بحرانی سرمای زمستان که مردم زلزله زده کرمانشاه بخصوص در شهرهایی مانند سرپل ذهاب گرفتارند، فکر ساختن یک روستای نمونه و متمایز چندان منطقی نیست و مردمی هم که این پولها را به حساب زیباکلام واریز کرده‌اند خواهان استفاده مردم زلزله زده از این پولها هستند و برای آنان خوشایندتر است که بیشتر مردم تا اینکه عده خاصی از این پولها بهره‌مند شود. فضای ماههای ابتدایی پس از زلزله نیز برمی‌تابد که در ابتدا کارهای فوری برای بازگشت مردم زلزله زده به زندگی عادی انجام شود و سپس به فکر مسائل طول و دراز بود. این تفکر زیباکلام نشان می‌دهد که وی بعد از این مدت هنوز تصویری واقعی از زلزله کرمانشاه در ذهن ندارد.

به هر جهت موضوع جالب توجه بعد از این مدت در مورد پول‌هایی که این استاد دانشگاه به نام کمک‌های مردمی برای زلزله زدگان جمع کرد این است که بایستی کار را به کاردان سپرد و در موارد خاصی مانند کمک‌رسانی نیز تنها نام و شهرت نمی‌تواند برای رسیدن به نتیجه مطلوب معتبر باشد.