به گزارش مشرق؛ محمدرضا پارسا نویسنده و فعال فرهنگی پیرامون جشنواره تئاتر فجر و برخی حواشی آن که مشرق نیز پیش از این به آن پرداخته است، یادداشتی را در اختیار مشرق قرار داده است که از نظرتان می‌گذرد؛ انتشار این مطلب به منزله تایید یا رد همه یا بخشی از موارد مطرح شده در آن نیست:
این روزها اتفاقات عجیبی در تئاتر می‌افتد. اتفاقاتی که رویه‌ای ساده و باطنی پیچیده دارند. نمونه‌اش هم فضایی است که پیرامون تئاتر فجر ایجاد شده است. در اینکه بعضی نمایش ها مشکل دارند و مناسب با فرهنگ ما نیستند حرفی نیستند و در اینکه نقد تئاتر و حتی نقدهای تند می‌تواند به رشد و اعتلای هنر نمایش کمک کند هم حرفی نیست. اما حرف آنجا پیش می‌آید که وقتی سر یک رشته را بگیری اتفاقا به انتهایی در معاونت های مرتبط با ارشاد میرسی.
در همین رابطه بخوانید:
کنایه به بنیانگذار انقلاب و تمسخر اذان، روضه، نوحه، حجاب در جشنواره تئاتر فجر!
برای نمونه میخواهم سر یکی از همین رشته‌ها بگیرم و تهش را پیدا کنم.
چند روز پیش و در روزهای ابتدایی برگزاری جشنواره تئاتر، مهرداد رایانی مخصوص مجری کارشناس بخش تئاتر «چشم شب روشن»، میزبان محسن حسینی بازیگر و کارگردان تئاتر و آراز بارسقیان مترجم برای گفتگو درباره چالشها و چشم اندازهای جشنواره بین المللی تئاتر فجر بود.
برنامه چشم شب روشن در این برنامه به سراغ نقد وضعیت این روزهای سی و ششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر رفت. مهرداد رایانی مخصوص که به اعتراف خودش در بیشتر ادوار جشنواره حضور داشته و بعضا مسئولیت‌هایی را هم پذیرفته است در مقام مجری، از آراز بارسقیان که مدعی نمایشنامه نویسی است (و البته این، بیشتر در ادعاست و آثارش معمولا بی‌رمق و کم مایه هستند و متن‌هایش از سوی کارگردانان تئاتر با بی‌توجهی مواجه می‌شود) – به همراه محسن حسینی دعوت کرده بود که در این برنامه حضور یابند.
انتخابی به ظاهر هوشمندانه از سوی مدیر مستعفی و ناتوان بخش بین‌الملل اداره کل هنرهای نمایشی که هیچگاه پاسخگوی عملکرد ضعیف خود نبود و هنوز هم درباره عملکردش اما و اگرهای زیادی وجود دارد.
شاید حالا چند سال است که گروهی تلاش می کنند تا رایانی مخصوص را به عنوان مدیر تئاتر کشور معرفی کنند و هربار البته این مورد در حد معرفی نامزد و تلاش‌های ناموفق باقی مانده و در نهایت راه به جایی نبرده است و این البته بر اساس شنیده‌ها دلایل دیگری هم غیر از توانایی او دارد و اید یکی از این دلایل، زندگی او در انگلستان باشد که رایانی ترجیه می‌دهد هیچگاه در این مورد صحبت نکند.
رایانی که دو سال در دولت یازدهم مدیر امور بین‌الملل اداره کل هنرهای نمایشی بود در نهایت پس از دو سال و بعد از رحمت امینی که مخالف نظارت در تئاتر بود در یک پست اینستاگرامی از سمت خود استعفا داد و از آن پس تلاش کرد تا خود را به‌عنوان یکی از منتقدان مدیریت تئاتر معرفی کند.
در همین رابطه بخوانید:
رقاص معروف فتنه ۸۸ در جشنواره فجر انقلاب می‌رقصد +عکس و فیلم
رایانی مخصوص در برنامه چشم شب روشن، شاید هدایت اصلی موضوعاتش را خود رایانی کاملا علنی انجام میداد هر سه نفر جشنواره تئاتر فجر را وسط گذاشتند و شروع کردند به مشت و مال دادنش. والبته مهمترین نقدها را در برنامه شخص رایانی مخصوص – مجری- بیان کرد در این برنامه بارسقیان تندترین نقدها را به فرهاد مهندس‌پور وارد کرد و محسن حسینی هم که از جمله انصراف دهندگان جشنواره فجر ۳۶ است، به همراهی با آنها پرداخت.
صحبت‌های رایانی مخصوص از این بابت جای شک دارد که گذشته و حال او از تناقضی می‌گوید که هر ذهنی را به صداقت گفتارش حساس میکند. رایانی که مدعی ارزشی بودن نمایش و نویسنده آثار دفاع مقدسی بود ناگهان وارد گود همراهی با شبه روشنفکران(در حوزه تئاتر) شد و سر از انگلستان درآورده و حالا هم ظاهرا او بعد از چند سال در زمره یکی از شخصیتهای اصطلاحا دو تابعیتی (دارای اجازه رفت و آمد و اقامت) قرار گرفته که در سایه دارد اهدافش را در وزارت ارشاد و صدا و سیما و...پیش می‌برد. اینکه چرا رسانه ملی تریبون خود را در اختیار چنین افرادی قرار می‌دهد جای سوال دارد و البته بعید نیست که خیلی‌ها و ازجمله بعضی مدیران فرهنگی، از رفت و آمدها (یا احتمالا تابعیت دوگانه) ایرانی انگلیسی این مجری کارشناس امروز و مدیر دیروز بیخبر باشند.
این روزها ظاهرا رایانی که در وزارت ارشاد هم نفوذ زیادی دارد مترصد فرصتی است که با چیدن یک میزانسن ظاهرا منطقی شخصیتهای منفی بسازد و خود به عنوان ناجی هنرنمایش، شخصیتهای منفی را از میان بردارد. اتفاقی که ممکن است باعث شود اینبار او (درصورت عدم اطلاع مسولین از رفت و آمدهای او) ردای مدیریت هنر نمایش را بپوشد.
حالا باید دید در این میزانسن که او قصد چیدنش را دارد آیا ممکن است با روشن شدن بعضی موارد ازجمله تابعیت (احتمالی) انگلیسی ایرانی او، جای رل‌های منفی و مثبت عوض شوند یا غفلت مسولان فضا را برای انجام این بازی و بی قید و بسط شدن احتمالی تئاتر آماده میکند یا خیر.
**محمدرضا پارسا
آقای مهرداد رایانی در پاسخ به یادداشت وارده‌ای که روز گذشته در مشرق منتشر شد؛ جوابیه ای را ارسال کرده‌اند که در اینجا منتشر شده است.