به گزارش مشرق، «سید علی علوی» سردبیر روزنامه در یادداشت روزنامه «خراسان» نوشت:
حضرت امیر در عهدنامه مالک اشتر به کارگزاران خائن چنین دستور می دهند: «...اگر یکی از آنان دست به خیانت زد و گزارش بازرسان تو هم آن خیانت را تایید کرد، به همین مقدار گواهی قناعت کرده، او را با تازیانه کیفر کن و آن چه را که از اموال در اختیار دارد از او باز پس گیر، سپس او را خوار دار و خیانتکار بشمار و قلاده بدنامی به گردنش بیفکن. [۱]
هنگامی که امیرمومنان علی (علیه السلام) از خیانت ابن هَرمَه (مامور بازار اهواز) اطلاع پیدا کرد، به رفاعه ( حاکم اهواز) نوشت: وقتی که نامه ام به دستت رسید، فورا ابن هرمه را از مسئولیت بازار عزل کن، به خاطر حقوق مردم، او را زندانی کن و همه را از این کار باخبر نما تا اگر شکایتی دارند، بگویند. این حکم را به همه کارمندان زیردستت، گزارش کن تا نظر مرا بدانند.
ای رفاعه! روزهای جمعه، او را از زندان خارج کن و سی و پنج تازیانه بر او بزن و او را در بازار بگردان، پس اگر کسی از او شکایتی با شاهد آورد، او و شاهدش را قسم بده، آن وقت، حق او را از مال ابن هرمه بپرداز، سپس دست بسته و با خواری او را به زندان برگردان و بر پایش زنجیر بزن، فقط هنگام نماز زنجیر را از پایش درآور و اگر برای او خوردنی و نوشیدنی یا پوشیدنی آوردند، مانع نشو و به کسی هم اجازه نده که بر او داخل شود و راه مخاصمه و طریق نجات را به او بیاموزد و اگر به تو گزارش رسید که کسی در زندان چیزی به او یاد داده که مسلمانی از آن ضرر می بیند آن کس را می زنی و زندانی می کنی تا توبه کند و از عمل خود پشیمان شود. [۲]
این دو نمونه از نحوه مواجهه امیرالمومنین(علیه السلام) با کارگزاران متخلف بود؛ برخوردهای قاطع، سخت و بازدارنده به گونه ای که دیگر کارگزار حکومتی یا کسی که آبروی حکومت پیوند خورده به عملکرد اوست به خود اجازه انحراف و تخلف و خیانت ندهد.
آن چه بهانه این مکتوب شد هشدار رئیس دستگاه قضا در جلسه روسای دادگستری ها و دادستان ها به قضات متخلف بود. آیت ا... آملی لاریجانی با اعلام این که از این به بعد نام و تصویر متخلف منتشر خواهد شد بابی مبارک در نحوه برخورد با متخلفان دستگاه قضا را گشود.
دستگاه قضا طی سال های گذشته عملکردهای قابل تقدیری در برخورد با فساد داشته است؛ برخوردهایی که با هجمه های سنگین داخلی و خارجی مواجه شده است. طبیعتا دستگاه قضا تا رسیدن به دستگاهی آرمانی فاصله دارد اما بی تردید یکی از انتقادها به دستگاه قضا در افکار عمومی برخورد نکردن با متخلفان در داخل این قوه بود مطالبه ای که بیش از آن که ناشی از عدم برخورد باشد ناشی از اطلاع نداشتن جامعه و مردم از برخورد و مجازات متخلفان در دستگاه قضا بود.
موضوعی که به نظر می رسد با رویه جدید در دستگاه قضا می تواند هم بابی جدید در اعتماد زایی عمومی درباره قوه قضاییه باشد و هم اجرایی کردن یکی از توصیه ها و مطالبات چند ساله رهبر انقلاب از دستگاه قضا در معرفی بی اغماض متخلفان این دستگاه به مردم.
از منظری دیگر روسای قوا، وزیران، قضات، مدیران، نمایندگان، امیران و سرداران، استانداران همه و همه امانتداران انقلاب هستند، کارگزاران حکومتی که به پاس مجاهدت ها وشهادت صدها هزار شهید و جانباز و ایثارگر بر مسندها نشسته اند که اگر مجاهدت های مستضعفان و کوخ نشینان نبود به قول امام راحل باید در زندان های پهلوی می بودند. کارگزارانی که امانتداران انقلابی اند که میلیون ها ایرانی برای تحقق و استمرارش هزینه ها داده اند محرومیت ها کشیده اند. انقلابی که ارزان به دست نیامده، انقلابی که ثمرات آن در آن سوی مرزهای ایران در حال شکوفا شدن است.
براین اساس آن چه از سیره و دستورحکومتی حضرت امیرالمومنین(ع) برمی آید آن است که حضرت در برخورد با کارگزاران متخلف که حکومت را بدنام می کنند قواعدی دارد.
*وجود بازرسان معتمد که همچون چشم بشود براساس ارزیابی آن ها اقدام کرد.
*فوریت در برخورد با متخلفان پس از گزارش بازرسان معتمد بدون فرصت سوزی چه این که گاه طولانی شدن فرایند برخورد عملا اثربخشی برخورد را از بین می برد.
*برخورد سخت با کارگزار متخلف در جغرافیایی که تخلف در آن رخ داده است برخوردی بدون اغماض و چنان بازدارنده که دیگر کسی از کارگزاران به خود اجازه تخلف ندهد.
*اطلاع رسانی به سایر کارگزاران از نحوه برخورد با کارگزار خائن تا درس عبرتی باشد برای آن کس که ممکن است در آستانه یا فکر تخلف و خیانت باشد.
*برخورد با بازرسان متخلف که خود متولی نظارت بر عملکرد کارگزاران هستند.
*پیگیری مصرانه برای احقاق حقوق مردم و آنان که از خیانت کارگزار متضرر یا حق شان تضییع شده است.
* مصادره اموال و دارایی های کارگزار خائن تا جبران و احقاق حق همه آنان که متضرر شده اند.
*رسوایی و بی آبرویی کارگزار متخلفی که آبروی حکومت را برده یا به خطر انداخته است.
* عدم حمایت برای برخورداری از بهانه های حقوقی و گریختن از قانون و مجازات سخت.
ان شاءا... دستور اخیر آیت ا... آملی لاریجانی بابی مبارک باشد در افزایش سرمایه اجتماعی انقلاب اسلامی؛ انقلابی که توسط مردم و پابرهنگان شکل گرفته و باید برای آن ها باشد و متعلق به آن ها بماند. ان شاءا... .
[۱] (نهج البلاغه نامه ۵۳)
[۲](قاضی نعمان، دعائم الاسلام، تحقیق: آصف بن علی اصغر فیضی، قاهره، دارالمعارف، چاپ دوم، صص ۵۳۲-۵۳۳).