به گزارش مشرق، انتشار نتایج نظرسنجی دانشگاه «مریلند» درباره آشوب‌های پراکنده دی‌ماه سال ۱۳۹۶ در برخی شهرهای ایران -چنانکه انتظار می‌رفت- با واکنش‌های عصبی و توسل به انکار در میان حامیان براندازی نظام ایران در شبکه‌های اجتماعی رو به رو شد.
نتایج این نظرسنجی که به نیابت از «مرکز مطالعات امنیتی و بین‌المللی دانشگاه مریلند» توسط مرکز نظرسنجی «ایران‌پل» انجام شده، به طور کلی نشان می‌دهد عموم جامعه ایران، علی‌رغم داشتن مطالبات معیشتی و اقتصادی از سیاست‌های کلی‌ای که به منزله شناسنامه نظام جمهوری اسلامی ایران هستند حمایت می‌کنند.
بیشتر بخوانید:
آب سرد «دانشگاه مریلند» بر پیکر آشوب‌های ایران
حمایت قاطع مردم ایران از سیاست‌های کلی نظام +جدول
یافته‌های این تحقیق، همچنین بر خلاف تمامی جنجال‌سازی‌های مقام‌های آمریکا و کشورهای غربی و رسانه‌های آنها نشان می‌دهد براندازی نظام ایران از حمایت بسیار ناچیز در جامعه عمومی کشور (۴.۹%) برخوردار است.
بعد از انتشار این نظرسنجی، یکی از خبرنگاران رسانه دولتی انگلیس، «بی‌بی‌سی» و دیگر خارج‌نشینان طرفدار براندازی در ایران تلاش کردند با استدلال‌های مختلف اعتبار آن را زیر سوال ببرند.
هر چند این دسته- چنانکه در عکس‌های بالا به عنوان نمونه دیده می‌شود- به جای تفکر منطقی و استدلال عقلانی روی استهزا و تلاش برای اعتبارزدایی از دانشگاه مریلند، حمله به مرکز «ایران‌پل» یا اتهام‌پراکنی به نفرات مرتبط با این تحقیق متمرکز شده‌اند، یک محقق مسائل اجتماعی با یک بررسی علمی به شبهات مطرح‌شده توسط آنها پاسخ داده است.
«دانیل توانا»، محقق دانشگاه «پرینستون» در یک رشته توئیت در حساب کاربری‌اش اینگونه به ابهامات پاسخ داد:
«بر خلاف آنچه ممکن است شما در توئیتر بخوانید نظرسنجی در ایران، پیشینه‌ای طولانی دارد. لطفاً در برابر عده‌ای که اصرار دارند صرفاً به دلیل رو به روشدن با نتایجی مخالف با دیدگاه‌هایشان می‌خواهند مطالعات را بی‌اعتبار نشان دهند (یا می‌خواهند اتهام‌های لجام‌گسیخته و خطرناک علیه مولفان آنها مطرح می‌کنند) مقاومت کنید.»
این محقق مسائل اجتماعی، قبل از تشریح روش علمی‌ای که برای راستی‌آزمایی نتایج تحقیق زمینه‌یابی دانشگاه مریلند به کار گرفته از کسانی که به شبهه‌پراکنی درباره نتایج آن مشغولند خواسته به جای متهم کردن پژوهشگران به جهل یا فریبکاری و تبانی از آنها درباره ابزارهای یا روش‌های تحقیقشان بپرسند.
«توانا»، پس از اشاره به اینکه پژوهشگران از ابزارهای مختلفی برای به دست آوردن نتایج پایا و قابل اعتماد استفاده می‌کنند نوشته است:
«دانشمندان اجتماعی خوب با این ابرازها و فنون آشنایی دارند و تلاش می‌کنند آنها را در پژوهش‌های زمینه‌یابی خود به کار بگیرند. قبل از آنگه دیگران را، در بهترین حالت به جهل و در بدترین حالت به فریبکاری یا تبانی متهم کنید، از آنها درباره اینکه چه کار کرده‌اند بپرسید.»
وی همچنین نوشته است:
«در جاهایی که امکان دارد نگاهی به داده‌های خام نظرسنجی یا آمارهای سرشماری بیندازید و آنها را یکبار دیگر بررسی کنید. انجام این کار ممکن است وقت‌گیر باشد، اما داده‌ها در دسترس روزنامه‌نگاران و پژوهشگران قرار دارند.»
این پژوهشگر نوشته است:
«اکثر اتهامات مطرح‌شده علیه [مرکز نظرسنجی] IranPoll را می‌توان در پیوستاری از حرف‌های نامربوط تا یاوه‌سرایی قرار داد. همان‌طور که می‌دانید نظرسنجی در ایران پیشینه‌ای طولانی دارد: آنها (ایرانی‌ها) کاری برای تحت سلطه گرفتن نظرسنجی در ایران انجام نداده‌اند.»
وی در توضیح بیشتر نوشته است: «بسیاری از موسسات دیگر (از جمله KA، D۳) پژوهش‌های مشابهی [در ایران] انجام داده‌اند. زمینه‌یابی‌های سیاسی یکی از معدود انواع نظرسنجی است که به طور منظم در ایران انجام می‌شود: بسیاری از شرکت‌های تجاری، وزارتخانه‌های دولتی و نامزدها خودشان متولی انجام پژوهش‌های نظرسنجی هستند. ایران، کره شمالی نیست.»
«دانیل توانا»، در ادامه به شرح نتایج بررسی‌هایی پرداخته که بر اساس اصول علم آمار و احتمالات بر روی داده‌های خام نظرسنجی دانشگاه مریلند-IranPoll انجام داده است. تکنیکی که او در اینجا به کار گرفته «درصد تطابق» نام دارد و در اصل توسط دو محقق دیگر ابداع شده است.
قبل از توضیح درباره پژوهشی که این محقق دانشگاه پرینستون درباره داده‌های IranPoll انجام داده، توضیح مختصری درباره روش یادشده ضروری است.
منطق کلیدی روش «درصد تطابق» این است که در حالت عادی اگر ما یک پرسشنامه با ۱۰۰ سوال را به ۱۰۰ نفر پاسخ‌دهنده بدهیم کمتر از ۵ نفر آنها به ۸۵ سوال آن عیناً پاسخ یکسانی خواهند داد.
به عبارت دیگر، در تحقیق‌هایی که نتایج آنها واقعی است و بر اساس اجرای پرسشنامه روی نمونه‌های افراد به دست آمده (و نه تحریف داده‌ها و داده‌سازی) احتمالاً ۹۵درصد افراد به ۸۵ سوال عیناً پاسخ یکسان نمی‌دهند؛ هر چه «درصد تطابق» میان پرسشنامه‌های پاسخ‌دهندگان مختلف بالاتر باشد، احتمال دستکاری در داده‌ها هم بالاتر است.
برای روشن‌تر شدن نحوه محاسبه درصد تطابق به جدول فرضی زیر که این درصد را برای جواب‌های سه نفر به چهار سوال تعیین کرده توجه کنید.
جدول- محاسبه حداکثر تطابق برای سه پاسخ‌دهنده در پرسشنامه‌ای با چهار سوال
«دانیل توانا» می‌گوید پس از بررسی داده‌های خام مرکز نظرسنجی IranPoll به این نتیجه رسیده که برای هیچدام از پاسخ‌دهندگان (صفر درصد) تطابق ۸۵ درصدی* مشاهده نشده است.
هنگامی که درصد تطابق پایین‌تر آورده شد و ۸۰ درصد در نظر گرفته شد باز هم میزان تطابق کمتر از یک درصد بود. (به معنی اینکه کمتر از یک درصد پاسخ‌دهندگان به ۸۰ درصد سوالات به صورت مشابه پاسخ داده‌اند.»
مطابق توضیحات «دانیل توانا»، هنگامی که نمودار توزیع مربوط به درصد تطابق برای پاسخ‌دهندگان ترسیم شود، شکل توزیع به صورت منحنی توزیع طبیعی خواهد بود.