سرویس سیاست مشرق - روزانه می‌توان از لابه‌لای گزارش‌ها و عناوین خبری رسانه‌های مکتوب و حتی غیر مکتوب، نکات قابل‌توجهی استخراج کرد؛ موضوعاتی که می‌تواند برای مخاطبین قابل‌استفاده و محوری برای تحلیل باشد، در گزارش روزانه "ویژه‌های مشرق" نکات و تأملات قابل‌استخراج از رسانه‌ها برای مخاطبین عرضه خواهد شد؛ با «ویژه‌های مشرق» همراه شوید.
*******
** باید برجام موشکی را امضا کنیم تا سایه جنگ برود و معیشت مردم حل شود
حامیان برجام در ابتدا تاکید کردند که با امضا و اجرای برجام، تمامی تحریم‌ها به یکباره لغو خواهد شد و سرمایه خارجی به کشور سرازیر شده و گشایش اقتصادی برای عموم مردم ایران ایجاد می‌شود. اما از آنجا که این توافق عملاً یک توافق یکطرفه (اقدامات نقد در مقابل وعده‌های نسیه) بود، نه تنها موجب لغو تحریم‌ها نشد، بلکه با اجرای قوانینی همچون تحریم آیسا و تحریم کاتسا ۲۰۱۷ (مادر تحریم‌ها) زیرساخت گسترده‌تری پیدا کرد.
پس از آنکه وعده‌های فراوان اقتصادی برخی دولتمردان و رسانه‌های حامی دولت در خصوص برجام عملی نشد، دستاوردسازی از توافق هسته‌ای توسط رسانه‌های اصلاح طلب و برخی از مقامات ارشد دولت کلید خورد. یکی ازپرتکرارترین دستاوردهای خیالی که برای برجام معرفی شد، دور شدن سایه جنگ به واسطه امضای توافق هسته‌ای بود. ادعایی که به اذعان بسیاری از کارشناسان، هیچ تطابقی با واقعیت نداشت.
در حقیقت آنچه سایه جنگ را از کشور دور کرد، مؤلفه‌های قدرت ایران و از جمله قدرت دفاعی و ایثارگری مدافعان حرم و محور مقاومت بود.
مقامات دولت اوباما (رئیس جمهور سابق آمریکا) بارها به صراحت اعلام کردند که بدون شلیک حتی یک گلوله، توان هسته‌ای ایران را از کار انداختیم و حال نوبت دولت بعدی (دولت ترامپ) است که همین روش را برای از کارانداختن توان موشکی و قدرت منطقه‌ای ایران به کار گیرد.
متاسفانه در این میان، روزنامه‌های اصلاح طلب با بازی در زمین دشمن و بدون توجه به تجربه پرهزینه برجام، دقیقاً به دنبال تکرار خسارت محض برجام در دیگر مؤلفه‌های قدرت کشورمان هستند. ایجاد دوگانه «معیشت- موشک» و «ایجاد هراس از سایه جنگ» از جمله اقدامات ضد منافع ملی از سوی این جماعت است.
در همین رابطه، روزنامه آرمان در سرمقاله امروز به قلم «علی خرم» نوشت:
«ترامپ با ایران در ابعاد گوناگون وارد درگیری و چالش شده است: تهدید به خروج از برجام در ۲۲ اردیبهشت ماه جاری که خود متضمن آثار متعدد و ناگوار منطقه‌ای و جهانی می‌تواند باشد، مقابله با برنامه موشکی ایران، مقابله با نقش و نفوذ ایران در خاورمیانه و در نهایت تلاش برای سرنگونی حکومت تهران، ابعاد مورد هدف دونالد ترامپ می‌باشد که نیازمند تیمی تندرو در اطراف ترامپ می‌باشد که بتواند قوانین بین‌المللی و نرم‌های دیپلماتیک را در هم نوردد و کسی ساز مخالف نزند. آمریکا با هماهنگی طرفداران منطقه‌ای خود، موج جدید حملات تبلیغاتی و دیپلماتیک متعددی علیه ایران سامان داده است که این حملات اکنون از قبل فراتر رفته است. با نگاهی به مجموعه تحولاتی که در سیاست خارجی چند وقت اخیر به وقوع پیوسته، نشان از وجود برنامه‌ای بزرگ‌تر علیه ایران دارد... متاسفانه در داخل عده‌ای بدون درک شرایط، با حذف راه و روش دیپلماسی، ایران را به سمت وخیم‌تر شدن شرایط پیش می‌برند. در مجموع با جبهه بندی و فشارهای گوناگون از جانب آمریکا، اروپا، اسرائیل و عربستان سعودی به همراه سایر کشورهای عربی همسو با ریاض اگر از شش ماه تا چند سال آینده، حمله نظامی علیه ایران صورت گیرد، افکار عمومی جهانی با آن غریبه نخواهد بود، چرا که اکنون شرایط با شدت به سمت تخریب نقش ایران در منطقه و جهان پیش می‌رود».
این روزنامه اصلاح طلب در شماره امروز در مطلب دیگری به قلم «فریدون مجلسی» نوشت:
«با کمال تأسف جنگ‌طلبان آمریکایی به ویژه مقامات جدید مسئول در وزارت امور خارجه و امنیت ملی آمریکا به گونه‌ای در حال آماده کردن فضا برای مقاصد خود هستند. علاوه بر این مخالفان داخلی برجام مساله را آن چنان که باید، جدی نمی‌گیرند و حتی از رویارویی هم حمایت می‌کنند در حالی که حتی اگر ایران در این جنگ موفق هم شود بازهم جنگ خسارت و ویرانی‌های بسیاری با خود به دنبال دارد. اینجاست که نقش دیپلماسی و سیاست و سیاستمداران اهمیت پیدا می‌کند و بر عهده دیپلمات‌هاست که شرایطی فراهم کنند تا مانع از صدمه به منافع ملی و معیشت ایرانیان شوند».
گفتنی است در هفته‌های گذشته، «ناصر هادیان» از حامیان برجام در مصاحبه با سالنامه نوروزی روزنامه ایران گفته بود: «من مخالف ردکردن کلیت مذاکره هستم. چه دلیلی دارد بگوییم مذاکره نمی‌کنیم؟ حتی درباره موضوع موشکی. سوای مذاکرات، یک راه دیگر هم پیش پای ایران وجود دارد و آن اینکه به کشورهای خواهان مذاکره پیشنهاد دهد که برای مدت زمان محدودی برد موشک‌های خود را مثلاً از ۲ هزار کیلومتر افزایش نمی‌دهد. نتیجه چنین پیشنهادی این است که ایران خودش داوطلبانه و بدون فشار هیچ کشوری این کار را کرده و هروقت اراده کرد، می‌تواند دست از این تعهد بردارد. ضرر آن نیز این است که این کار را بدون هیچ ما به ازایی انجام می‌دهد. اما آنچه از این اقدام یکجانبه حاصل می‌شود، ایجاد نوعی اعتمادسازی بین المللی است».
** اعتماد: یکی از مهم‌ترین مطالبات مردم، مطالبات معیشتی و اقتصادی است
روزنامه اعتماد در یادداشتی با عنوان «برای ۹۷ چه باید کرد» نوشت:
«تمرکز مسوولان در سال جدید باید بر مطالبات مردمی باشد. موضوع مطالبات مردم امروز برهمگان به ویژه دلسوزان نظام بیش از پیش روشن شده است و توجه به این موضوع اراده‌ای همگانی را طلب می‌کند. مطالبات مردم بخش‌های مختلفی را شامل می‌شود اما بخش معیشتی آن بیش از پیش پررنگ شده است... همان طور که در بالا اشاره شد، یکی از مهم‌ترین مطالبات مردم، مطالبات معیشتی و اقتصادی است».
گفتنی است در هفته‌های گذشته، «محمد باقر نوبخت» سخنگوی دولت در مصاحبه با ویژه نامه نوروزی همشهری در اظهارنظری قابل تأمل گفته بود: «اینکه عده‌ای بیایند و جیغ و داد گرانی سر دهند، نه درست است و نه منصفانه».
لازم به ذکر است که نقدینگی کشور در دی ماه ۹۶ با ۲۲ درصد رشد نسبت به دی ماه ۹۵، به یک تریلیون و ۴۶۳ هزار میلیارد تومان افزایش یافت. نقدینگی در ابتدای دولت روحانی، معادل ۴۹۱ هزار میلیارد تومان بود که با گذشت قریب به پنج سال از آغاز به کار دولت، تقریباً سه برابر شده است.
کارشناسان بارها اعلام کرده‌اند که مدیریت صحیح نقدینگی از سوی دولت، موجب جبران رکود و کاهش تورم و حل بخش قابل توجهی از معضل بیکاری خواهد شد.
** بی تابی دلار در تعطیلات نوروزی، صدای روزنامه حامی دولت را هم درآورد
روزنامه آفتاب یزد در گزارشی با عنوان «بی تابی دلار در تعطیلات» نوشت:
«بازار ارز ماه‌هاست که با نوسانات بسیاری مواجه است. این امر منجر به افزایش غیرقابل پیش بینی قیمت دلار شده و کار به جایی رسیده که دلار در بازار آزاد تا ۵۲۰۰ تومان و حتی بالاتر نیز معامله می‌شود. با وجود انتقادات گسترده کارشناسان اقتصادی و مردم نسبت به روند صعودی افزایش قیمت ارز، همچنان دولت و بانک مرکزی در تلاش برای انکار این حقیقت هستند و این در حالی است که عملاً وضعیت بازار ارز گواه چیز دیگری است. کارشناسان عوامل مختلفی را برای افزایش قیمت ارز لحاظ کرده‌اند که در این بین، نوع مدیریت بانک مرکزی به‌عنوان متولی و سیاست‌گذار اصلی بازار ارزی کشور طی هفته‌های اخیر بسیار قابل توجه است.»
این روزنامه اصلاح طلب در ادامه نوشت:
«دقت در جریان تحولات بازار ارز کشور نشان می‌دهد روند صعودی نرخ برابری دلار در برابر ریال، از ماه‌ها پیش آغاز شده و دلایل متعدد دیگری در آن نقش دارد که حاصل برهم‌کنش مولفه‌های پیچیده کلان در اقتصاد ایران است. اگر دولت این عوامل را از نظر دور دارد، امکان وقوع یک بحران ارزی در کشور محتمل است. این دلایل عبارتند از:
«عدم توان دولت در حل مسائل سیاسی و گشایش‌های بانکی که تأمین ارز مورد نیاز کشور را با مشکل مواجه کرده است»،
«عدم توازن‌ها و تهدیدات سیاسی مانند انتظار برای مواضع اردیبهشت آینده دولت آمریکا»، «بی‌تدبیری و عدم توازن در توزیع و تفکیک ارز با اهداف گوناگون تولیدی، مسافرتی، قاچاق، تحصیلی، سفته‌بازی و...»، «بی‌تدبیری در کنترل خروج ارز»، «عدم ثبات و سودآوری بازارهای تولیدی و همچنین سفته‌بازانه موازی (مانند مسکن)».
گفتنی است در سال گذشته هنگامی که دلار ظرف چند ماه، از ۳۵۰۰ تومان به ۴۱۰۰ تومان رسیده بود، «محمد باقر نوبخت» ۲۳ آذر ۹۶- گفت: «در جلسه‌ای که امروز با رییس جمهوری داشتیم، وی از افزایش نرخ ارز بسیار ناراحت و مکدر است. آقای روحانی اصلاً و به هیچ عنوان افزایش نرخ ارز را بر نمی‌تابد». اکنون حدود ۴ ماه روز از این اظهارنظر سپری شده است وحدود ۱۰۰۰ تومان دیگر بر قیمت دلار افزوده شده است.
اکنون از شبی که عده‌ای با اسکناس یک دلاری آمریکا و هزار تومانی و پانصد تومانی ایران در خیابان‌های تهران می‌رقصیدند رسیده‌ایم به معامله یک دلار آمریکا در برابر ۵۲۰۰ تومان!
روحانی-۷ خرداد ۹۲- در برنامه تبلیغات انتخاباتی نامزدهای ریاست جمهوری درباره افزایش قیمت دلار گفته بود: «قیمت دلار به چند برابر قیمت افزایش یافته. مشکل کجاست!؟ مشکل عدم مشورت، مشکل خودشیفتگی، مشکل عدم استفاده از ابزار علمی برای اداره کشور است. مشکل بی‌ثباتی‌هاست... برای من قابل‌قبول نیست هر روز هر فرد ایرانی که به عمره می‌رود به خاطر کاهش هر روز قیمت ریال، در کنار یک عرب، خجالت بکشد».