مشرق--- ديروز خبرگزاري رسمي عربستان در حالي از سفر وزير اطلاعات جمهوري اسلامي ايران به آن كشور و ملاقات ايشان با نايف بن عبدالعزيز، وليعهد ملك عبدالله، پادشاه سعودي خبر داد كه خبر اين سفر، چه قبل و چه بعد از انجام آن، از رسانه هاي داخلي دريغ شده بود و در اين باره گفتني هايي هست؛
1- اينگونه رفت و آمدها حتي ميان كشورهايي كه با يكديگر در حال جنگ هستند نيز سابقه داشته و بيرون از عرف ديپلماتيك تعريف نشده است از اين روي، سفر ديپلمات هاي يك كشور به كشور ديگري كه با آن اختلاف نظر و يا تفاوت هاي راهبردي بنيادين دارند به مفهوم تخفيف در نظرات و يا تغيير در راهبردها نيست ولي در مواردي از اين دست براي پيشگيري از برداشت غلط و يا سوء استفاده يكي از دو طرف، فرمول هاي شناخته شده اي وجود دارد كه متأسفانه در برنامه ريزي سفر وزير محترم اطلاعات كشورمان به عربستان رعايت نشده است،چند نمونه تعريف شده از فرمول هاي مورد اشاره عبارتند از:
الف: وقتي دو كشور با يكديگر تفاوت هاي راهبردي فاحش و در حد تضاد دارند- نظير ايران و عربستان- و اين تفاوت راهبردها به مرحله عملياتي رسيده است- باز هم مانند تضاد ميان ايران و عربستان در بستر تحولات و انقلاب هاي اسلامي منطقه- سفرهاي ديپلماتيك در سطوح بالا صورت نمي پذيرد كه متأسفانه از جانب جمهوري اسلامي ايران يكي از بلندپايه ترين مقامات كشور يعني وزير اطلاعات به ديدار نايف بن عبدالعزيز رفته است و حال آن كه اين سفر اگر ضروري بود، مي توانست در سطح مديركل مربوطه صورت پذيرد و يا، حداكثر معاون وزير و نه يك مقام عالي رتبه در سطح وزير، آنهم وزير اطلاعات.
ب: در شرايط و حالتي كه به آن اشاره شد- تضاد راهبردي و عملياتي شده- اگر سفر وزير ضرورت داشته باشد، براي پيشگيري از سوء استفاده طرف مقابل و برداشت غلط در افكار عمومي، دو فرمول تعريف شده وجود دارد.
فرمول اول؛ چنانچه دو طرف - كشور ميزبان و كشور ميهمان- مصلحت را در رسانه اي كردن سفر و انتشار خبر آن بدانند، پيش از انجام سفر، اولاً؛ خبر انجام سفر و ثانياً؛ موضوع سفر هر چند در مقياس كليات آن، اعلام مي شود كه در سفر اخير وزير محترم اطلاعات، اينگونه نبوده است. بنابراين به نظر مي رسد كه طرفين روي فرمول دوم توافق كرده بودند.
فرمول دوم: استفاده از اين فرمول در حالي است كه طرفين يا يكي از دو طرف، رسانه اي شدن سفر و انتشار خبر آن را به مصلحت نمي داند. در اين حالت طرفين روي پنهان ماندن خبر سفر توافق مي كنند. بنابراين، اگر اين توافق در سفر وزير محترم اطلاعات به عربستان، صورت نپذيرفته است كه بايد گفت؛ دستگاه ديپلماسي كشورمان مرتكب خطا شده است و چنانچه اين توافق صورت پذيرفته با عرض پوزش بايد گفت؛ سعودي ها با انتشار خبر اين سفر دست به كلاهبرداري بزرگي عليه جمهوري اسلامي ايران زده و از ناپختگي و كم توجهي مسئولان سياسي كشورمان به نفع خود سوءاستفاده كرده اند. چرا و چگونه؟! بخوانيد!
2- اين روزها خاندان آل سعود مانند ساير ديكتاتورهاي دست نشانده منطقه با موج بلند انقلاب اسلامي و خيزش هاي ضدديكتاتوري مردم كشورشان روبرو هستند و در همان حال به عنوان يك حكومت ديكتاتور و دست نشانده آمريكا، همه توان نظامي و دلارهاي به غارت برده نفتي را براي سركوب ملت هاي مسلمان به ميدان آورده اند تا آنجا كه جنايات بي شمار و شرم آور سعودي ها عليه ملت هاي مسلمان و به پا خاسته در بحرين مظلوم و يمن و تمامي منطقه، نه فقط پنهان نيست بلكه آل سعود اصراري بر مخفي نگه داشتن آن نيز ندارد. از سوي ديگر ملت هاي مسلمان در خيزش و انقلاب اسلامي گسترده خود، ايران اسلامي را به عنوان «الگو» پيش روي دارند. بنابراين به آساني مي توان حدس زد كه در اين حال و هوا سفر يك مقام عالي رتبه ايران اسلامي به عربستان و ملاقات ايشان با وليعهد ملك عبدالله چه توهم خطرناكي را در ذهن ملت هاي مسلمان منطقه شكل مي دهد و مثلا؛ مردم مظلوم بحرين كه همه روزه از سوي نظاميان آل سعود به خاك و خون كشيده مي شوند و يا مردم يمن كه با حمايت مالي و تسليحاتي آل سعود به طرفداري علي عبدالله صالح قتل عام مي شوند و... و... و... اين سفر را با الگوي ايران اسلامي كه براي انقلاب خود برگزيده اند، چگونه تحليل مي كنند؟!
بديهي است وزير محترم اطلاعات در اين سفر هيچ پيامي كه كمترين نشانه اي از انعطاف ايران اسلامي در مقابل جنايات آل سعود داشته باشد، با خود حمل نكرده است بلكه به يقين اعتراض شديد جمهوري اسلامي ايران را به حكام آل سعود ابلاغ كرده و بعيد نيست، آنان را به كناره گيري از قدرت و تن دادن به خواست ملت مسلمان حجاز نيز دعوت و توصيه كرده باشد مخصوصا آن كه حجت الاسلام والمسلمين مصلحي وزير محترم اطلاعات فردي متعهد و انقلابي است و بارها نشان داده است كه در سخت ترين شرايط نيز حاضر نيست ذره اي از بستر اصلي اسلام و انقلاب فاصله بگيرد. اين همه را ما مي دانيم و به آن اطمينان داريم ولي نبايد از ملت هاي مسلمان منطقه كه فقط خبر اين ملاقات را، آن هم از طريق خبرگزاري عربستان مي شنوند، انتظار داشت كه تصور و برداشتي مانند ما داشته باشند.
و بالاخره از يك سو بايد ديد اين سفر را چه كساني و با كدام توجيه سياسي برنامه ريزي كرده اند و از سوي ديگر با كمال تاسف بايد گفت؛ دستگاه ديپلماسي كشورمان بي آن كه بخواهد، به آل سعود هديه اي داده است كه در شرايط كنوني و در حال سقوط به آن نياز مبرمي داشت!
حسين شريعتمداري