سرویس سیاست مشرق - روزانه می‌توان از لابه‌لای گزارش‌ها و عناوین خبری رسانه‌های مکتوب و حتی غیر مکتوب، نکات قابل‌توجهی استخراج کرد؛ موضوعاتی که می‌تواند برای مخاطبین قابل‌استفاده و محوری برای تحلیل باشد، در گزارش روزانه "ویژه‌های مشرق" نکات و تأملات قابل‌استخراج از رسانه‌ها برای مخاطبین عرضه خواهد شد؛ با «ویژه‌های مشرق» همراه شوید.

*******

** روحانی هنوز مشغول آواربرداری است، انتظار معجزه نداشته باشید!

روزنامه آرمان در سرمقاله امروز نوشت:

«هرچند دکتر حسن روحانی تا حدودی با به ثمر رساندن برجام اوضاع را مدیریت کرد و جلوی خسارت‌های بیشتر را گرفت و با اینکه الان هم با یکی از طرف‌های برجام که عنصر مزاحمی برای برجام بوده دچار چالش شدیم اما ما دیگر به وضعیت به آن معنا بحرانی برنگشتیم. هرچند باید تلاش کنیم این عنصر مزاحم موفق نشود که بقیه را با خودش همراه کند. قطعاً با جدا کردن متحدانش بر آمریکا فشار وارد خواهد شد که مجدداً به عمل در چارچوب برجام بازگردد. در شرایطی که هنوز سایه تحریم‌ها را بالای سرمان داریم، انتظار اینکه آقای روحانی معجزه کند، انتظاری بیهوده است. دکتر روحانی همچنان کار آواربرداری از دولت قبل از خود را انجام می‌دهد».

گفتنی است چندی پیش «علی یونسی» وزیر اطلاعات دولت اصلاحات گفته بود: «شرایطی در جامعه ایجاد می‌شود که مردم از دولت انتظار معجزه دارند و انتظار دارند که دولت در طول ۴ سال و حتی کمتر ریشه بیکاری، تورم، بحران مسکن و آسیب‌های اجتماعی و بسیاری دیگر از مشکلات اقتصادی و اجتماعی مثل ریزگردها، محیط زیست، آلودگی هوا، ترافیک و فقر را به طور مطلق از بین ببرد و جامعه‌ای آرمانی و ایده آل به مردم تحویل دهد...مردم باید انتظارات خود را از دولت به صورت منطقی تنظیم کنند و از دامن زدن به انتظارات غیرواقعی و غیرقابل وصول خودداری کنند».

علاوه بر این، «بهزاد نبوی» چندی پیش گفته بود: «دولت فقط ۱۵ درصد اختیارات دارد، انتظار فیل هواکردن نداشته باشید».

متاسفانه این قبیل اظهارات به نوعی در پی تقلیل مطالبات معیشتی مردم و همچنین ترغیب دولت به فرافکنی و عدم پاسخگویی به مطالبات مردم است.

چندی پیش «محمد عطریانفر» از فعالین اصلاح‌طلب گفته بود: «جامعه وقتی پوست‌اندازی کرده و دولتی را تغییر می‌دهد، در مقطع زمانی کوتاهی مثلاً سه ماه تا ۶ ماه می‌پذیرد که دولت پیشین نقد شده و اشکالات آن مرتفع شود. با این حال نمی‌توان تا پایان دولت دوم با چنین رویه‌ای پیش رفت و دولت قبل را به صورت همیشگی به نقد کشید».

روزنامه آرمان چندی پیش با اشاره به امکانات و اختیارات گسترده دولت در مطلبی نوشته بود: «مهم‌ترین مسئله و دلیل ناامیدی در جامعه به دولت برمی‌گردد، اگر دولت با امکانات و اختیاراتش فضای کشور را به سمتی ببرد که از حجم مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم بکاهد، چه کسی می‌تواند در مردم حس ناامیدی ایجاد کند؟ اما وقتی در مسیر تحولات اقتصادی، گشایشی در معیشت مردم رخ نمی‌دهد؛ شکل‌گیری احساس ناامیدی در آنها طبیعی است».

اکنون قریب به پنج سال از آغار به کار دولت روحانی سپری شده است. متاسفانه دولت به بهانه‌های مختلف از پاسخگویی و گزارش عملکرد طفره می‌رود. پیش از این نیز برخی روزنامه‌های زنجیره‌ای تاکید کرده بودند که «ترفند آواربرداری از دولت قبل» دیگر جواب نمی‌دهد.

** دولت تدبیر و امید، جاسوس هسته‌ای و محیط زیستی نداشته!

روزنامه ایران در مطلبی با عنوان «جاسوس نیستند» نوشت:

«"عیسی کلانتری" معـاون رئیــس جمهوری و رئیس ســازمان حفاظت محیط زیست با استناد به گزارش هیأت تشکیل شده در دولت، تأکید کرد که فعالان بازداشت شده محیط زیست جاسوس نیستند. این سخن عیسی کلانتری ناظر بر بازداشت تعدادی از فعالان حوزه محیط زیست در بهمن سال 96 به اتهام جاسوسی است. کاووس سید امامی استاد دانشگاه و یکی از این بازداشت شده‌ها به گفته مسئولان قضایی و امنیتی در زندان خودکشی کرده است. بعدتر البته خبرهایی مبنی بر بازداشت تعداد دیگری از فعالان زیست محیطی عمدتاً در جنوب کشور منتشر شد. حالا معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گفته است که بررسی‌ها نشان داده فعالان بازداشت شده محیط زیستی جاسوس نبوده‌اند...کلانتری گفت: دولت یک گروه چهارنفره متشکل از وزیران دادگستری، کشور، اطلاعات و همچنین معاونت حقوقی ریاست جمهوری برای پیگیری وضعیت این افراد تشکیل داد. این هیأت چهار نفره به این نتیجه رسیده‌اند که این افراد بازداشت شده بدون اینکه کاری انجام داده باشند در بازداشت به سر می‌برند و قاعدتاً باید بزودی آزاد شوند».

ارگان رسانه‌ای دولت در ادامه نوشت: «اختلاف نظر وزارت اطلاعات با اطلاعات سپاه و دستگاه قضایی درباره اتهام جاسوسی بازداشت شده‌ها، به همین یک مورد ختم نمی‌شود. پرونده عبدالرسول دری اصفهانی از همراهان تیم مذاکره کننده هسته‌ای هم ماه‌هاست که محل اختلاف نظر وزارت اطلاعات و دستگاه‌های امنیتی دیگر در کشور شده است. دستگاه قضایی اصرار دارد که وی جاسوس بوده و اطلاعات را به بیگانگان می‌داده است و به همین اتهام محاکمه و مجرم شناخته شده است در حالی که وزارت اطلاعات تأکید دارد نشانه‌هایی دال بر جاسوس بودن نامبرده وجود ندارد».

دولت در اقدامی تأمل برانگیز و خارج از حیطه مسئولیت قوه مجریه، برای جاسوسان هسته‌ای و محیط زیستی حکم برائت صادر کرده است. این در حالی است که تنها مرجع قانونی برای تشخیص جاسوسی، دستگاه قضایی است.

از روزی که خبر دستگیری شبکه جاسوسی در پوشش فعالین محیط زیست منتشر شد، روزنامه‌های اصلاح طلب و رسانه‌های حامی دولت و برخی دولتمردان به صورت ویژه به این موضوع ورود کرده و ضمن حمله به دستگاه قضا و نهادهای امنیتی، به مظلوم نمایی شبکه جاسوسی مذکور و علی الخصوص به تبرئه «کاووس سید امامی»- متهمی که در زندان خودکشی کرد- پرداختند.

مظلوم نمایی از این شبکه جاسوسی در حالی است که کاووس سیدامامی توانسته بود اعتماد مسئولان را جلب و با ارائه اطلاعات غلط در خصوص وضعیت محیط زیستی کشور، روندی را به پیش ببرد که نتیجه آن افزایش روند کم آبی و خشکسالی بود. طبق برخی اطلاعات او نفر اصلی بود که با شیرین سازی آب دریاها برای مصارف مخالفت کرده بود. البته در پرونده او موارد مخرب دیگری نظیر انتقال اسناد مربوط به فعالیت‌های نظامی ایران به خارج از کشور و...هم دیده می‌شد.

علاوه بر این در هفته‌های گذشته نام کاوه مدنی معاون سابق سازمان محیط زیست در رسانه‌ها مطرح شد. فردی که در ظاهر کاملاً مورد اعتماد مسئولان نظام بود اما نقش مهمی هم در تغییر نگرش مدیران کشور به مسائل محیط زیستی داشت. مدنی به عنوان سرپل نفوذ شبکه‌ای از جاسوسان- عناصری نظیر کاووس سید امامی- به دستگاه‌های اداری برای جمع‌آوری اطلاعات نظامی، ایجاد انحراف در ریل‌گذاری‌های مربوط به آب و هوا، ترویج کوچ از روستا و نابودی منابع آبی  شناخته شده است. گفتنی است چندی پیش پس از آنکه ممنوع الخروجی کاوه مدنی با تقاضای معاونتی در وزارت اطلاعات حذف شد، وی از کشور گریخت.

از سوی دیگر، عبدالرسول دری اصفهانی-عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای دولت یازدهم- به موجب حکم قطعی دادگاه جاسوس شناخته شده و به جرم مذکور محکوم گردیده است. دری اصفهانی کارمند شرکت چندملیتی PWC بود که پس از استخدام، برای انجام امور مشاوره (بخوانید جاسوسی) و اخلال در نظام بانکی ایران توسط سرویس‌های جاسوسی آموزش ویژه دید و به روش‌هایی خاص و از طریق افرادی وارد تیم هسته‌ای شد. شرکت PWC به علت تخلفات و رسوایی‌های مختلف در کشورهایی مثل هند، ژاپن یا روسیه مورد پیگرد قانونی قرار گرفته است. دری اصفهانی طبق قرارداد با PWC برای 5 روز کار در ماه ۷۵۰۰ پوند حقوق دریافت می‌کرده است. این کارمند دوتابعیتی شرکت PWC با پوشش اقتصادی، مسائل امنیتی-سیاسی ایران و اطلاعات مسئولین کشور را طبق قرارداد جمع‌آوری و گزارش می‌کرده است.

با در نظر گرفتن وجود شخصی همچون عبدالرسول دری اصفهانی که در تیم اقتصادی مذاکرات هسته‌ای مسئولیت داشت اما مشغول جاسوسی برای طرف مقابل بود، می‌توان به این مسئله پی برد که چرا توافق هسته‌ای نتوانست در رفع تحریم‌ها و دسترسی آزاد ایران به منابع مالی خارجی خود مؤثر باشد و در واقع دستاورد آن تقریباً هیچ شود.

** تقلای اصلاح طلبان برای اجرای تحریم‌های ضد ایرانی

روزنامه قانون در مطلبی با عنوان «جنگ فرسایشی برای مبارزه با تروریسم!» نوشت:

«لایحه الحاق جمهوری اسلامی به کنوانسیون مبارزه با تامین‌مالی تروریست تمامی ندارد؛ بررسی لایحه الحاق جمهوری اسلامی به کنوانسیون مبارزه با تامین‌مالی تروریسم مهم‌ترین دستور کار نمایندگان مجلس شورای اسلامی بود. جلسه با ریاست علی‌لاریجانی آغاز شد و در حین بررسی درگیری‌های لفظی میان نمایندگان برسر این موضوع به وجود آمد که می‌توان آن را از حواشی این جلسه دانست. این نشست یک حاشیه جذاب و البته غم‌انگیز دیگر نیز داشت که آن ناتوانی نماینده مخالف با FATF برای تلفظ درست این واژه بود. البته این اولین باری نیست که مدعیان حتی نمی‌توانند اسامی مربوط به آن مساله مورد مخالفت را بیان کنند اما به گونه‌ای از مضرات آن سخن می‌گویند که گویی از ابتدای کودکی با آن بزرگ شده‌اند و ضربات فراوانی به زندگی آن‌ها زده است...همان‌گونه که مشخص است، بسیاری از جریان‌های سیاسی در کشور وجود دارند که هر کدام از آن‌ها تعاریف متفاوتی از امنیت ملی و منافع ملت دارند؛ بنابراین به نظر می‌رسد برای رفع مشکلات ایجاد شده در مسائل این‌چنینی باید کارگروهی از عقلای جریان‌های سیاسی تشکیل شود تا در این میان بدون توجه به فشارها و فضاسازی‌ها بتوانند تصمیم‌مناسبی برای مردم بگیرند و در نهایت به گروه‌های فشاری که وجود دارند، اجازه ندهند در همه مسائل دخالت و در تمام نهادها حضور داشته باشند و برخلاف خواسته جمع اظهار نظر کنند. این‌گونه کشور می‌تواند به اهدافی که دارد، برسد و مردم نیز بدون دغدغه زندگی کنند».

گفتنی است نقش ویژه FATF در فضای بانکی بین‌المللی، تولید و انتشار اطلاعات بانکی (یعنی شفافیت) است. آمریکا برای تحریم اهداف خود، از این شفافیت استفاده می‌کند. به عنوان مثال «دیوید کوهن» معمار تحریم‌های ایران در رابطه با نقش شفافیت در موفقیت تحریم‌ها می‌گوید: «موفقیت تحریم‌های آمریکا بستگی عمیق به شفافیت بانکی دارد. از طریق جمع‌آوری اطلاعات کلیدی، افرادی که در نهایت از تراکنش‌های بانکی بهره می‌برند، شناسایی می‌شوند. به این دلیل، شفافیت بانکی هسته اصلی مأموریت وزارت خزانه‌داری است».
«خوان زاراته» معاون مدیریت مبارزه با تروریسم و جرائم مالی در وزارت خزانه‌داری نیز برای تبیین بهتر جایگاه FATF در فشار بر ایران، می‌گوید: «برای قرار دادن ایران در تنگنا و سخت‌تر کردن شرایط برای این کشور، به حضور کامل FATF نیاز است».

موافقین FATF در ایران، در توجیه اجرای برنامه اقدام FATF استدلال می‌کنند که برای «خروج ایران از انزوای اقتصادی در جهان»، باید استانداردهای آن را اجرا کنیم، اما زاراته نظر دیگری دارد، وی در این زمینه می‌گوید: «برای اینکه ایران از نظام مالی منزوی شود، لازم است FATF برای تأیید قضاوت‌هایی پیرامون نظام مالی ضد پولشویی و مبارزه با تروریسم مداخله کند». یعنی از نظر زاراته، همکاری ما با FATF باعث انزوای بیشتر ایران خواهد شد.

اظهارات فوق به خوبی نشان می‌دهد که آمریکا برای دقیق‌تر شدن تحریم‌ها نیاز بسیار زیادی به اجرای استانداردهای FATF در ایران دارد و اتاق جنگ اقتصادی (وزارت خزانه‌داری) از FATF به عنوان یک بازوی قدرتمند در این راستا استفاده می‌کند.

** رونمایی از کوتوله‌های اصلاح طلب توسط مشاور خاتمی

«محمدرضا تاجیک» مشاور رئیس دولت اصلاحات در مصاحبه با روزنامه شرق گفت:

«هرچه می‌گذرد، می‌بینند که اصلاح‌طلبی در منجلاب و چنبره قدرت بیشتر گرفتار شده و بازی آن بیشتر منطق قدرت را پیدا می‌کند، گفتمان آن با قدرت ممزوج می‌شود و خب بنابراین دچار یک نوع رتروتوپیا می‌شود...بعضی از به‌اصطلاح اصلاح‌طلبان، از جریان اصلاح‌طلبی یک برج بابل ساختند و تلاش دارند از پله‌های این برج بالا بروند و به عرش قدرت برسند...از قبل هم هشدار داده‌ام نباید اجازه دهیم که کوتوله‌هایی، قد رشید اصلاح‌طلبی را به قامت و هیبت کریه و نازیبای خود دربیاورند».

تاجیک چندی پیش در مصاحبه با روزنامه وقایع اتفاقیه گفته بود: «از اصلاح‌طلبان مومیایی و فسیل شده‌ای که دیری است نمی‌جوشند و به تاریخ پیوسته‌اند و مجسمه خود را در موزه اصلاح‌طلبی در گوشه‌ای نهاده و خود به مناسبات قدرت پیوسته‌اند، از اینها امیدی ندارم، کسانی که بارها با اصطلاح ژنرال‌های خود تعریف کرده از ایشان نام برده‌ام، کسانی که برای جریان اصلاح‌طلبی نه هزینه نظری پرداختند نه هزینه عملی و نه در گذشته اصلاح‌طلبی نام و نشانی از آنها نیست، دفعتاً یافت شدند و طمع در میوه‌های نارس باغ دیگران کردند و تلاش دارند از این فضا بهره‌ای ببرند و منافع خودشان را تأمین کنند، فسیل‌تر از آن هستند که بشود به آنها برای حرکت و تغییر و یک فضای جدید دخیل بست».

رونمایی مشاور خاتمی از کوتوله‌های اصلاح طلب در حالی است که چندی پیش، «ابراهیم اصغرزاده» از اصلاح طلبان پفکی رونمایی کرده بود. اصغرزاده گفته بود: «ما با دو نوع اصلاح‌طلب روبه‌رو هستیم. اصلاح‌طلبان واقعی و اصلاح‌طلبان پفکی و بروکرات که کارشان توجیه شرایط موجود و ضعف‌ها از طریق شعارهای اصلاح‌طلبانه است».

استراتژی اصلاح طلبان این است که علیرغم «تصاحب کرسی‌های قدرت» از پاسخگویی درخصوص وضع موجود طفره رفته و ژست «اپوزیسیون» به خود می‌گیرند.