گروه جهاد و مقاومت مشرق - راستش را بخواهید، ما از خواندن این خبر بسیار ذوق‌زده‌ایم؛ فکرش را بکنید، حالا گفتمان دفاع مقدس، به عنوان یکی از هنجارهای جامعه ایرانی و یکی از ارزش‌های بی‌برو و برگرد ایران معاصر، به دست هنر پیشرو و مدرن، به جهان صادر می‌شود. صدور گفتمان اصیل دفاع مقدس از راه هنر و ادبیات، هدفی است که تاکنون در دورنمای آرمانشهرهای ما، اغلب بر گرده هنر سنتی و ادبیات جاافتاده و پایبند به آیین‌ها و سنت‌های ادبی بوده است و حالا آرام‌آرام هنر پیشرو و آوانگارد ایران هم این هدف را دنبال می‌کند و سعی دارد بین سویه‌های جدید و تازه هنر، جایی برای خودش در جهان باز کند. حالا این گفتمان را کجا صادر کرده‌ایم؟ مثلا به بزرگ‌ترین موزه هنرهای معاصر در فرانسه. ماجرا از چه قرار است؟ عرض می‌کنیم.
بنیاد پژمان پس از برگزاری سه نمایشگاه از هنرمندان هنرهای معاصر و میزبانی رویدادهای فرهنگی ـ هنری دیگر، این‌بار به عنوان حامی در نمایشگاه اخیر فضای هنری پالاس‌دتوکیو فرانسه برای نمایش آثار نیل بلوفا، هنرمند الجزایری ـــ فرانسوی، حضور یافت.
«دشمنِ دشمنِ من» پروژه هنرمند نیل بلوفا به مدت سه ماه در پالاس‌دتوکیو به نمایش درآمده است. این پروژه با صحنه‌آرایی غیرثابت، بازنمایی هرج و مرج و چشم‌اندازی تکه‌تکه شده از راه‌هایی که تاریخ به نگارش درآمده، همچنین راه‌هایی که در آن قدرت در عصر معاصر مشروع قلمداد می‌شود را شامل می‌شد.
حمیدرضا پژمان، موسس و مدیر بنیاد پژمان درباره شکل‌گیری روند این همکاری به جام‌جم می‌گوید: نیل بلوفا به عنوان یکی از افراد شاخص میان هم‌نسل‌های خود در هنر معاصر شناخته می‌شود. او پیش از این به شکل انفرادی و گروهی در موزه‌ها و گالری‌هایی چون MoMA (نیویورک)، Ludwig (کلن)، Hammer (لس‌آنجلس) ، K11 (شانگهای)، ICA (لندن) و بنیاد پژمان (کارخانه آرگو تهران) آثار خود را به نمایش گذاشته است.
او می‌افزاید: «دشمنِ دشمنِ من» حول محور جنگ در شکل جهانی آن؛ الهام‌گرفته از ارتباطات رسمی، یادبودها، موزه‌های جنگ و پروپاگاندای سیاسی و همچنین رویدادهای معاصر، تبلیغات و بازی‌های ویدئویی است و به بررسی جایگزینی استراتژی‌ها و گفتمان‌ها در زمینه یادشده می‌پردازد. در انجام این کار، ابهام دائمی بین خیر و شر، قهرمان‌ها و خائن‌ها... به بازی گرفته می‌شود.
مدیر بنیاد پژمان ادامه می‌دهد: طراحی صحنه (چیدمان نمایشگاه) توسط هنرمند در تکمیل ایده این نمایشگاه در نظر گرفته شده است؛ به طوری که آثار هنری، اسناد، تصاویر، اشیا و دیگر تولیدات با توجه به یک برنامه الگوریتمی به طور مداوم توسط روبات‌ها در عرض و طول فضای نمایشی جابه‌جا و با هم ادغام می‌شوند.
حمیدرضا پژمان اضافه می‌کند: با توجه به رویکرد حمایتی بنیاد پژمان، نیل بلوفا قبل از این برای انجام پروژه‌ای در ایران به همراه تیم فرانسوی به تهران دعوت شد. برگزاری نمایشگاه، ساخت فیلم و سخنرانی هنرمند از جمله برنامه‌های اصلی این سفر محسوب می‌شوند. برای دستیابی به نتیجه‌ای ورای نمایش ویترین‌وار آثار این هنرمند، هنرمندان ایرانی برای خلق آثار در کنار گروه یاد شده قرار گرفتند. چند اثر چیدمانی ساخته‌شده در طول این اقامت بعد از نمایش در کارخانه آرگو، همچنین چیدمان شبیه‌ساز بمب «خانی‌آباد» اثری متعلق به موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس در این پروژه به نمایش در آمده‌اند.
پژمان کجاست؟
بنیاد پژمان، نهادی غیرانتفاعی است که برای حمایت و نمایش آثار هنرمندان فعالیت می‌کند. این بنیاد در سال 1395 فضای نمایشگاهی خود را برای میزبانی رویدادهای فرهنگی ـ هنری افتتاح کرده است. ساختمان کندوان از دیگر فضاهای این بنیاد هنری محسوب می‌شود.
پالاس دتوکیو کجاست؟
پالاس دتوکیو بنایی متعلق به دهه 30 میلادی، در حال حاضر به عنوان بزرگ‌ترین موزه هنرهای معاصر در فرانسه شناخته می‌شود. رویکرد هنری و اجرایی این نهاد از سال 2001 به شکل کنونی برای پدیدارکردن هنر معاصر در بُعدی بین‌المللی شروع به کار کرده است.
خانی‌آباد در پاریس
قضیه از این قرار است که بنیاد پژمان، چیدمان «خانی‌آباد» اثر عماد حسینی را از موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس امانت گرفته و در پالاس دتوکیو فرانسه به کیوریتوری نیل بلوفا به تماشا گذاشته است.
سال‌های دفاع در محله خانی‌آباد
حمیدرضا پژمان، موسس و مدیر بنیاد پژمان که این اتفاق را صورت داده درباره محتوای اثر ارسالی می‌گوید: چیدمان «خانی‌آباد» اثر عماد حسینی هنرمند ساکن تهران است. این چیدمان ویدیویی، چند دقیقه از زندگی روزمره در محله خانی‌آباد طی جنگ ایران و عراق را روایت می‌کند و از آثار قابل تامل این موزه به حساب می‌آید. این اثر با همیاری بنیاد پژمان از موزه دفاع مقدس و انقلاب اسلامی ایران به امانت گرفته شده و بخشی از پروژه «دشمنِ دشمنِ من» است. نمایش اثری از موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس ایران، حرکتی مهم در راستای معرفی این نهاد به عنوان مرکزی تاریخ‌محور در گستره جهانی، همچنین پلی ارتباطی برای همکاری‌های فرهنگی بین ایران و دیگر کشورهاست.
*جام جم