این کشورها برای پیدا کردن راهکاری جهت رفع نگرانی‌های ناشی از بحران‌های مالی پیمان‌های پولی دو جانبه را در دستور کار خود قرار دادند. در این راستا اولین پیمان پولی دو جانبه سال 2001 بین بانک مرکزی چین و بانک مرکزی تایلند امضا کردند و تا دو سال بعد از این ماجرا یعنی سال 2003 کشورهای آسه آن+3 پیمان‌های دوجانبه پولی امضا کردند.

بیشتر بخوانید:

پیمان‌های پولی؛ از حرف تا عمل/ ضرورت عملی‌شدن سوآپ ارزی ایران و روسیه

پس از بحران مالی سال 2008 آمریکا که خیلی سریع بازارهای اقتصادی سایر کشورها را درگیر کرد، پیمان پولی دو جانبه با هدف پایان دادن به سلطه دلار با شدت بیشتری مورد توجه قرار گرفت. تا امروز بیش از 60 پیمان پولی دوجانبه بین کشورهای مختلف امضا شده است.

گرچه سابقه پیمان‌های پولی دوجانبه در دنیا حدود 20 سال است، اما امضای چنین پیمان‌هایی در ایران به اوایل دهه 50 شمسی برمی‌گردد. دورانی که به گفته عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام کشورمان با چینی‌ها بر مبنای ریال پیمان دوجانبه امضا کرد.

محمدجواد ایروانی در این‌باره گفته بود: تاریخچه پیمان دوجانبه پولی در ایران بسیار قدیمی است چرا که در سال 1350 ایران با چین قرارداد دوجانبه‌ای داشت که مبنای آن ریال بود.

وی با بیان اینکه ایران در سالهای قبل از انقلاب با اکو قرارداد دوجانبه داشت، افزود: در این قرارداد برای طرفین کف و سقفی تعیین شده بود که بر آن اساس اعضا از ارز واسط استفاده می‌کردند.

وی با یادآوری این‌که در زمان جنگ تحمیلی کمیته‌ای از کشورهای بزرگ برای تأمین کالاهای کشورمان تشکیل شد، تصریح کرد: باید مطابق شرایط انعطاف داشته باشیم و نباید یکسو به منافع خود توجه کنیم چرا که باید منافع طرف مقابل نیز به رسمیت شناخته شود و در پبمان‌های پولی بازی برد-برد داشته باشیم.

به گفته وی، این پیمان‌ها می‌تواند کمک خیلی خوبی در روابط سیاسی کشورها باشد البته باید بنیان همکاری‌های بلندمدت در اجرای این سیاست مورد توجه قرار گیرد.

وی با تاکید بر این‌که سهم اقتصادهایی مانند چین در دنیا رو به افزایش است بنابراین باید ایران در امضای این قراردادها با کشورهای در حال رشد وارد معامله شود، گفت: دلار بعد از جنگ جهانی دوم جهان‌روا شد و در سال 1971 اوپک طبق یک قانون نانوشته تصمیم گرفت تمام معاملات فروش نفت و قراردادهای آن با دلار انجام شود؛ بعد از این بود که دلار پرنوسان شد.

وی به ورود ارز یورو از سال 2000 میلادی اشاره کرد و افزود: اقتصاددانان ورود یورو را فاجعه می‌دانستند البته بحران مالی 1997 و شرایط قبل از آن باعث شد کشورها در جریان کاهش ارزش منابع‌شان و ضرورت تنوع ذخایر ارزی قرار گیرند. روابط سیاسی به کاهش ارزش معاملات دلار دامن می‌زند به عنوان نمونه روسیه بعد از اینکه با آمریکا به مشکل خورد ظرف یک هفته تصمیم گرفت دلار را حذف کند از همین رو باید توجه داشت که واکنش‌های سیاسی همیشه نظامی نیستند بلکه با سیاست‌های اقتصادی می‌توان با جریان‌های سیاسی برخورد کرد.

به گزارش تسنیم، تهدید آمریکا به تشدید تحریم‌های ایران طی ماه‌های پیش رو ضرورت اجتناب ناپذیر استفاده از راهکار پیمان پولی دوجانبه را بیش از پیش نمایان‌ می‌کند. اما در این بین با وجود تاکید کارشناسان و فعالان اقتصادی بر اثرات مثبت این پیمان‌ها در کاهش اثرات قابل توجه تحریم  برای اقتصاد کشور، اما بانک مرکزی همچنان در برابر پیمان‌های دو یا چند جانبه مقاومت می‌کند.