به گزارش مشرق، ویژه برنامه ثریا این هفته در سالگرد شهادت «شهید داریوش رضایی‌نژاد و افق فناوری هسته‌ای کشور» چهارشنبه شب ۲۷ تیر ماه سال ۱۳۹۷ برنامه با حضور دکتر فریدون عباسی رئیس سابق سازمان انرژی اتمی و همکار شهید داریوش رضایی‌نژاد از شبکه یک سیما پخش شد.
مجری ثریا در ابتدای برنامه با اشاره به خرابکاری ها دشمن تا ترور دانشمندان هسته ای در سالهای اخیر از میهمان برنامه به عنوان یکی از دانشمندان ترور شده پیرامون طراحی های دشمن برای جلوگیری از پیشرفت علمی کشور سوال کرد
از خرابکاری در صنعت هسته ای تا ترور دانشمندان کشور
عباسی در خصوص ترورهای دانشمندان هسته‌ای گفت: باید بحث ترورها را به دستاوردهایمان ارتباط بدهیم. در صنعت هسته‌ای دیر شروع کردیم و فرصت را بین سالهای ۱۳۶۷ و ۱۳۷۶ از دست دادیم از یک طرف با آمدن مهندس آقازاده در سال ۱۳۷۶ به صنعت هسته‌ای کشور و پیاده کردن تجربه‌ای که در صنعت نفت داشت و وارد کردن مهندسان نفتی به عرصه فناوری هسته‌ای و به‌کارگیری فارغ‌التحصیلان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در صنعت هسته‌ای یکباره جهش خوبی در زمینه‌های مختلف تولید سوخت و غنی‌سازی کردیم. در این زمینه به دیدگاه‌هایی پیرامون ساخت رآکتور، به‌خصوص رآکتور اراک رسیدیم.
وی خاطرنشان کرد: ضمن پیشرفت‌های چشمگیر ما در این حوزه دشمن هم از پا ننشست و خرابکاری‌های صنعتی‌ای در این عرصه کرد، اما نتوانست پیشرفت ما را در فناوری هسته‌ای متوقف کند. بنابراین با حذف فیزیکی افراد مؤثر در این عرصه کوشید ضمن ضربه زدن به ما با ایجاد رعب در جامعه علمی کشور سایر دانشمندان را از ورود به این زمینه بازدارد تا دانشمندان ما برای حفظ جانشان با نظام جمهوری اسلامی همکاری نکنند. در قضیه ترورها با وجودی که ظاهراً ابتدا ریزش‌هایی داشتیم، اما رویش‌های بزرگی در ما شکل گرفت و این نقشه دشمن نتیجه عکس داد.
در هیچ جای دنیا متخصصان و دانشمندان در معرض تهدید و ترور نیستند
وی در خصوص رویش‌هایی پس از شهادت دانشمندان هسته‌ای اظهار کرد: امروز شاگردان شهیدان شهریاری و علیمحمدی در فناوری هسته‌ای فعالیت می‌کنند. شهید رضایی‌نژاد ظاهراً به درجه استادی نرسیده بود، اما خیلی‌ها را آموزش داد. شهید احمدی‌روشن در زمینه علمی و پشتیبانی انرژی اتمی کارهای بسیاری کرد که هنوز از برکاتش بهره‌مند هستیم.
مقصودی پرسید: آیا اینکه بدانید در لیست ترور هستید برایتان سخت نیست و اینکه در حین کارهای روزمره احساس کنید هر لحظه احتمال ترور و شهادت هست؟
عباسی پاسخ داد: برایم سخت نیست، چون قبل از پیروزی انقلاب هم مبارزاتی کردیم و آسیب‌هایش را هم دیدیم. در زمان انقلاب مورد تهاجم گروهک‌های فعال در دانشگاه قرار گرفتم و دو بار از نارنجک منافقین زنده بیرون آمدم. در زمان جنگ هم در جاهای مختلف در معرض آسیب قرار داشتم و آسیب دیدم، اما باید می‌ماندم و وظیفه‌ام را انجام می‌دادم. در حوزه علمی هم وقتی پای نفع کشور و اقتدار نظام وسط است جان ارزشی ندارد. کار سختی نیست. کافی است زندگی و کارت را بکنی و تکلیفت را انجام بدهی.
مقصودی تأکید کرد: چه بسا در هیچ جای دنیا این‌گونه نباشد که فردی که کار علمی می‌کند هدف متحرک دشمن و در معرض تهدید و خطر ترور باشد. همین روحیه شهادت‌طلبی دانشمندان و جوانان ما موجب شده است نبرد پایاپای ده دوازده ساله و خرابکاری‌های متعدد از جانب دشمن و ترورهای دانشمندان هسته‌ای ما موجب نشد پیچ و مهره‌های صنعت هسته‌ای ما را باز کنند، از این‌رو دست به دامن مذاکرات و فشار و تحریم اقتصادی بر کشور شدند.
جریانی که فناوری هسته‌ای کشور را به معیشت مردم گره زد، باید پاسخگو باشد
مقصودی مطرح کرد: فناوری هسته‌ای هم در داخل و هم خارج کشور مظلوم واقع شد. در داخل جریان عظیم رسانه‌ای همسو با منویات غرب علیه این فناوری به راه افتاد و اقتصاد و معیشت مردم به فناوری هسته‌ای گره خورد. در حالی که مشخص شد این دو هیچ ارتباطی به هم نداشتند و جریانی که این دو را به هم گره زد باید به مردم پاسخ بدهد، چون ما بخشی از پیشرفت‌های هسته‌ایمان را به خاطر این جریان رسانه‌ای علیه صنعت هسته‌ای کشور متوقف کردیم. آنها که می گفتند اگر چرخ سانتریفیوژها نچرخد چرخ زندگی مردم می چرخد حالا و پس ا زمتوقف کردن بخش های زیادی از پیشرفت های هسته ای کشور و این قیمت دلار، سکه و اجاره مسکن و ... باید پاسخ گوی زندگی مردم باشند! گذر زمان نشان داد که مشکلات اقتصادی ارتباطی به هسته ای نداشت.
برجام مجازات مجرم است
مقصودی از مهمان برنامه پرسید «آیا ما در برجام پذیرفته‌ایم اتاق اساتید دانشگاه‌هایمان توسط بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بازرسی شود؟ در حالی که ما رسماً پروتکل الحاقی را نپذیرفته‌ایم»
دکتر عباسی در پاسخ گفت: نه، چنین چیزی در متن برجام صراحت ندارد، اما مردم عزیز ما بدانند برجام مجازات مجرم است. از نظر کشورهایی که ما را محاکمه کردند طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ما از NPT تخطی کرده و مجرم شناخته شده‌ایم. به همین دلیل این همه محدودیت در فناوری هسته‌ای کشور گذاشته شده است.
وی تصریح کرد: استنباطم این است که در مذاکرات غیر علنی مواردی رد و بدل و پذیرفته شده است که ما مجرم هستیم. در سال ۲۰۱۵ آمانو به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارشی داد که مبنای برجام، قطعنامه ۲۲۳۱ و بیانیه اتحادیه اروپا قرار گرفت.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی کشور در خصوص گزارش آمانو به شورای حکام آژانس توضیح داد: بر اساس آن تا قبل از سال ۲۰۰۳، دولت‌های آقایان هاشمی رفسنجانی و محمد خاتمی کارهای سازمان‌یافته‌ای در مورد ساخت سلاح هسته‌ای انجام می‌دادند. در مذاکرات فعالیت‌ها را قدری شل کردند و گفتند در حد مطالعات علمی و امکان‌سنجی فعالیت می‌شود. بروید این گزارش را ببینید، این اتهامات در متن گزارش سال ۲۰۱۵ آقای آمانو آمده است و این گزارش مبنای برجام شده است!
وی تصریح کرد: آنها پرونده (Possible Military Dimensions) یا (PMD) را تبدیل به (Military Dimensions)، یعنی پرونده ابعاد نظامی احتمالی را تبدیل به پرونده ابعاد نظامی کردند. در حالی که دولت قبل قبول نمی‌کرد که ما پیش از سال ۱۳۸۲ کار خلافی انجام داده‌ایم.
همکار شهید رضایی‌نژاد تأکید کرد: اگر دوستان تبدیل شدن به پرونده نظامی را نپذیرفته‌اند در رسانه‌ها پاسخ بدهند. من با خواندن متن گزارش آمانو می‌بینم آمانو ما را محکوم کرده است و مطابق آن مجازات نوشته‌اند، یعنی متهم مجرم شناخته شده است و مجازاتش کرده‌اند.
وی با اشاره به پروتکل الحاقی بیان کرد: ما آن را نپذیرفته و امضا نکرده‌ایم. پروتکل الحاقی باید به مجلس شورای اسلامی بیاید و تصویب شد که تصویب نشده است. ظاهراً پیش‌بینی می‌کنیم پذیرفته‌ایم که در خفا فراتر از پروتکل الحاقی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کنیم.
عباسی تبیین کرد: بازرسی اتاق اساتید دانشگاهها توسط بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان می‌دهد در پشت پرده پذیرفته شده است پروتکل الحاقی یا فراتر از آن اجرا شود.
پذیرش و اجرای پروتکل الحاقی جزو نانوشته‌های برجام
عباسی خاطرنشان ساخت: برجامیون و کسانی که دم از برجام می‌زنند پذیرفته‌اند. پذیرش و اجرای پروتکل الحاقی جزو نانوشته‌هاست، وی با گلایه از صدا و سیما شرح داد: صدا و سیما تریبون‌ها ی یکطرفه زیادی به موافقان برجام داد. سعید جلیلی را بیاورید که صراحتاً آن حرف‌ها را در مجلس زد و مطالب زیادی را برای مردم آشکار کرد. به اندازه‌ای که صالحی، ظریف و دیگران تریبون یکطرفه دادید به ایشان و تیمش هم تریبون بدهید.
مقصودی گفت: ما قصد تقابل سیاسی در این باره نداریم، چندین بار هم از عراقچی برای حضور در برنامه دعوت کردیم، اما درخواستشان حضور در گفتگوی یکطرفهو بدون مهمان منتقد بود، نه گفتگوی دوطرفه.
برجام تجربه مهمی برای کشور ماست. بررسی اینکه ایده‌ای مطرح شده بود که با مذاکره هم فناوری هسته‌ای و توان فنی‌مان حفظ و هم مشکلات معیشتی و اقتصادی مردم رفع می‌شود. فارغ از نگاه‌های سیاسی مختلف با اعتمادی که به طرف مقابل کردیم لازم است بحث کنیم چه جاهایی را درست و چه جاهایی را اشتباه عمل کردیم. باید بررسی کنیم چرا برجام نتوانست مشکلات اقتصادی ما را حل کند.
عباسی تأکید کرد: متن مذاکرات و برجام به عنوان متن درسی و کارگاه آموزشی برای استادها و دانشجوها در دانشگاهها تدریس شود تا متوجه شوند اصل قضیه چه بوده است.
وی در خصوص بازدید بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از اتاق اساتید دانشگاهها توضیح داد: اساتید راضی نیستند دانشگاهها توسط بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بازدید شود. در دانشگاهها اساتید و دانشجویان آزادند در مباحث علمی فکر کنند. چه اشکالی دارد روی سانتریفیوژ و رآکتور کار کنند.
محدود سازی بازرسی ها حداقل کاری که میشد در برابر بدعهدی های آمریکا انجام داد
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی کشور تصریح کرد:
چرا در تنها دانشکده مهندسی هسته‌ای در دانشگاه شهید بهشتی نباید چرخه سوخت را درس بدهند؟ نباید آزمایشگاه داشته باشند؟ استاد نباید راجع به غلاف سوخت به دانشجو تز بدهد؟ یا روی دانه‌بندی اورانیوم و محاسبات سوخت نباید کار کنند؟ اساتید ما کار می‌کنند و مقالات در حد مجلات معتبر بین‌المللی ارائه می‌دهند. اگر کسی می‌خواهد بداند ما چه کرده‌ایم مقالات آنها را در مجلات معتبر علمی بخوانند. اساتید مقالاتشان را می‌گذارند تا به داوری گذاشته شود. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یا هر جای دیگری سئوالی دارد به عنوان داور مقاله می‌تواند پاسخش را بگیرد.
وی یادآور شد: به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سایرین چه ربطی دارد اساتید ما روی موتوری در دانشکده برق کار می‌کنند. این موضوع چه ربطی به برجام دارد؟ چرا باید جلوی گسترش فکر را در جامعه دانشگاهی بگیریم؟
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی توضیح داد: عده‌ای با اینها به بهانه خارج کردن دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه امیرکبیر از تحریم همکاری می‌کنند. آیا خود اساتید خواسته‌اند اتاق‌هایشان را بازدید کنید تا از تحریم خارج شویم؟ اصلاً چرا دانشگاهها را تحریم کردند که حالا آنها را از تحریم خارج کنند؟ اساساً مطلب از پایه اشتباه بوده است.
وی تأکید کرد: چرا روی دانشگاه شهید بهشتی فشار می‌گذارند و اساتید آنجا را آشفته کرده‌اند؟ آنها دیگر نمی‌توانند تز بدهند. برای فکر کردن باید اجازه بگیرند. باید بزرگ‌تری در این مملکت به این قضیه خاتمه بدهد.
این استاد دانشگاه توضیح داد: به عنوان یک استاد دانشگاه اعتراض دارم. به‌طور پنهانی یک بار دانشگاه شهید بهشتی را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نشان دادند و موضوع تزی را که به دانشجوی فوق لیسانسی داده بودند مطالبه کردند. آنها هم همکاری کردند و تز را نشانشان دادند و آنها هم نمونه‌برداری کردند. چند بار می‌خواهند تز فوق لیسانس را ببینند؟ مگر ما مقاله چاپ نکرده بودیم؟ خط‌کش گذاشته بودند که ببینند پنجره دستگاه همان است که در مقاله قید شده است!
وی در ادامه افزود: ما را مسخره کرده‌اند. چه تزی می‌توانم به دانشجویم بدهم که فردا دانشجویم در معرض خطر قرار نگیرد. ما این تزها را مقاله و به دنیا اعلام می‌کنیم داریم چه کار می‌کنیم. این کار چه منافاتی با برجام و قوانین کشور دارد که هر روز در دانشگاه اضطراب داشته باشیم.
مقصودی با تأیید گفته‌های عباسی اظهار کرد: ضمن صحبت با دانشجویان متوجه نگرانیشان از این بابت شدیم، چون اگر این روند ادامه پیدا کند برای فضای علمی کشور و انقلاب اسلامی خطرات جدی دارد. در شأن انقلاب اسلامی نیست که اجازه بدهیم دانشگاه‌های ما بازرسی شود. ما به نیروی انتظامی خودمان مجوز بازرسی از دانشگاهها را نمی‌دهیم، اما به بازرسان خارجی این اجازه داده می‌شود.
با خروج و بدعهدی امریکا در برجام و این حقمان است که حداقل بازرسی‌ها را محدود کنیم، نه اینکه اجازه بازرسی از اتاق اساتید دانشگاه‌هایمان را به بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بدهیم.
تولید انرژی، برق، پرتودهی، کشاورزی، آب شیرین کن،رادیوداروها بخشی از کاربردهای صنعت هسته ای
عباسی کاربردهای فناوری هسته‌ای را در سه دسته تقسیم کرد و توضیح داد: اولین کاربردش به صورت کنترل نشده و تخریبی بمب هسته‌ای بود که شاهد مثال آن رخداد هیروشیما و ناکازاکی بود. پس از جنگ جهانی دوم با مهار انرژی هسته‌ای از آن برای تولید انرژی و برق استفاده شد. سومین کاربرد فناوری هسته‌ای از دهه ۷۰ میلادی به بعد استفاده از پرتوها در زمینه‌های مختلف است.
وی به مثال‌هایی از کاربرد پرتوها در زندگی بشر اشاره کرد و گفت: استفاده از ژنراتورهای نوترون در بازرسی چمدانی در فرودگاه‌های بزرگ یکی از اینهاست. در چاه‌پیمایی‌ها و تشخیص خرابی‌ها و بازبینی‌ها در صنایع نفتی و مخازن و لوله‌های نفتی از پرتوهای نوترون و گاما استفاده می‌شود. در عکسبرداری‌های موتور موشک و هواپیما و سیستم‌های سوخت‌رسان و بازرسی‌های امنیتی و ایمنی هم از پرتوهای هسته‌ای استفاده می‌کنند.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد: یکی از مواردی که ما را از آن منع می‌کنند پژوهش روی نوترون‌هاست. علت شهادت شهریاری هم همین بود. علت ترور بنده هم همین است، چون تخصصم در حوزه نوترون است.
وی به راه‌اندازی رشته کاربرد پرتوها در زندگی مردم در دانشگاه اشاره کرد و افزود: ما در این رشته دانشجوی فوق‌لیسانس و دکتری گرفتیم. هدف بررسی کاربردهای هسته‌ای غیر از تولید برق در جامعه بود.
دشمنان ما توان و تبحر ما را در محاسبات و اندازه‌گیری نوترونی نمی‌پسندند، چون به دنبال کاربردهای نفتی، صنعتی، بازرسی و ایمنی هستیم. در کنترل مرزها و گمرک و قاچاق انسان اشعه ایکس بسیار کارآمد و مؤثر است.
وی به گوشه‌ای از فعالیت‌های شهید رضایی‌نژاد در شتاب‌دهنده الکترون اشاره و اضافه کرد: او در این زمینه تخصص داشت و با ما در ساخت شتاب‌دهنده‌های الکترون همکاری می‌کرد. شهید رضایی‌نژاد علم الکترونیک قدرت را داشت.
مقصودی به کاربرد دیگری از فناوری هسته‌ای و پرتودهی برای سالم ماندن محصولاتی کشاورزی در صادرات به کشور مقصد پرداخت و تأکید کرد: در این باره کم‌کاری شده است.
وی به فعالیت‌های مرحوم دکتر سهراب‌پور استاد شهید شهریاری اشاره کرد و توضیح داد: مرکز تابش گامای انرژی اتمی و سایت کارگر شمالی (سایت شهید شهریاری) راه‌اندازی شده است و تا سال‌ها پژوهش روی پرتوها دنبال نشد و در سال ۱۳۹۰ مصمم شدیم سایت بناب را که سایت کاربرد پرتوها بود به کارکرد اصلیش برگردانیم و از کارهای متفرقه در آنجا پرهیز کنیم و مرکز تابش‌دهی گاما را در بناب راه انداختیم. بخش خصوصی هم وارد کار شد و همکاری کرد.
مردم باید شیرینی فناوری هسته‌ای را در زندگی روزمره‌شان بچشند
مقصودی تصریح کرد: مردم باید شیرینی فناوری هسته‌ای را در زندگی روزمره‌شان بچشند، مثلاً هزار مگاوات برق از نیروگاه بوشهر یا رادیو داروها که ۸۰۰ هزار بیمار در حوزه پزشکی از آن استفاده می‌کنند. همچنین جلوگیری از ضایعات کشاورزی از کاربردهای این فناوری در کشور است. متأسفانه ما معادل غذای ۱۵ میلیون نفر ضایعات محصولاتی کشاورزی داریم.
وی افزود: با لمس کاربردهای فناوری هسته‌ای در زندگی مردم مقاومت در این عرصه برای مردم توجیه‌پذیرتر می‌شود. وی همچنین به دو کاربرد دیگر فناوری هسته‌ای در زیردریایی‌ها و ماهواره‌ها اشاره کرد.
عباسی در خصوص کاربرد فناوری هسته‌ای در ماهواره‌ها توضیح داد: اجزای ماهواره باید روی زمین سخت‌سازی شود و برای این کار نیاز به پرتوهای پروتون، نوترون و گاما داریم که یا در رآکتورهای هسته‌ای هستند یا شتاب‌دهنده‌ها. امریکایی‌ها که برنامه فضایی گسترده‌ای دارند از نوترون و گامای ناشی از بمب اتمی استفاده می‌کنند.
مخالفت با برنامه هسته‌ای ایران مخالفت با برنامه فضایی ایران هم هست.
وی تأکید کرد: مخالفت با برنامه هسته‌ای ایران مخالفت با برنامه فضایی ایران هم هست. یک زمانی به ما موشک نمی‌دادند که ماهواره‌هایی را که حقمان هست پرتاب کنیم و در مدارهای خاصی قرار بدهیم، حالا که خودمان موشک می‌سازیم به خودسانسوری می‌رسیم و رآکتورهای تست اجزای ماهواره را هم نداریم، چون نباید تولید کنیم و کار نوترونی نباید بکنیم. دانشمندانمان را هم می‌کشند.
این استاد دانشگاه در خصوص کاربردهای فناوری هسته‌ای در اقیانوس‌ها شرح داد: ما نه صرفاً برای فعالیت‌های نظامی، بلکه برای مقاصد دفاعی باید در اقیانوس‌ها حضور داشته باشیم. در اینجا ضرورت استفاده از موتور هسته‌ای که تا شش ماه نیازی به سوخت‌گیری مجدد ندارد نمود پیدا می‌کند.
وی تصریح کرد: استفاده از موتور هسته‌ای در زیردریایی‌ها در مصوبه مجلس هست. علاوه بر آن پیشران هم در مصوبه مجلس گنجانده شد. طبق نامه مقام معظم رهبری اجراکنندگان برجام باید بندهای ابلاغ‌شده مجلس و شورای عالی امنیت ملی را که شروط اجرای برجام بود، اجرا می‌کردند، اما چنین نکردند و اجازه دادند امریکا نقض عهد کند. بعد از نقض عهد امریکا به صورت شکلی گفتند حالا پیشران را امکان‌سنجی کنید. مگر قبلاً این کار را نکرده بودید؟ قبلاً پیشران امکان‌سنجی شده بود و برنامه‌اش هم مشخص است.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی تأکید کرد: باید وزارت دفاع وارد پروژه پیشران هسته‌ای شود. نمی‌شود سازنده و متقاضی اصلی پیشران هسته‌ای را که نیروهای مسلح هستند جدا کنید و کار را به دست انرژی اتمی بدهید. سازمان انرژی اتمی فقط مسئول بخش سوختش هست. طراحی، جانمایی و آزمایش‌های اولیه کار نیروهای مسلح ماست و ربطی به دخالت نیروهای مسلح در فناوری هسته‌ای ندارد.
وی اشاره کرد: مردم باید این‌گونه موارد را مطالبه بکنند. باید این کشور را برای نسل‌های آینده نگه داشت و از آن دفاع کرد. این کشور باید اقتدار علمی و فنی داشته باشد. دانشگاهیان ما می‌خواهند ماهواره‌هایی که ساخته‌اند پرتاب شوند. دولت محترم سازمان فضایی و وزارت دفاع را حمایت کند.
عباسی پیرامون نیروگاه بوشهر و بهره‌برداری دیرهنگام آن و تغییر شرکت سازنده آلمانی به روسی بیان کرد: روس‌ها می‌خواستند در عرصه بین‌الملل نیروگاه بفروشند و نیروگاه بوشهر عرصه‌ای برای عرض اندام آنها بود و مسئله برایشان جنبه حیثیتی داشت. متخصصان ایرانی هم از آنها چیزهای زیادی یاد گرفتند و این می‌تواند در مقوله‌های دیگر هم توسعه پیدا کند.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی ضمن تقدیر از همه کسانی که در نگهداری و راه‌اندازی نیروگاه بوشهر نقش داشتند در خصوص اهمیت نیروگاه بوشهر به خاطره‌ای اشاره و مطرح کرد: وقتی نیروگاه بوشهر به بهره‌برداری رسید در زمستان با برف سنگینی در شمال کشور مواجه شدیم. در شرایطی که امکان سوخت‌رسانی به نیروگاه برق نکاء نبود نیروگاه اتمی بوشهر به‌خوبی توانست برق را تأمین کند.آن موقع درخواست وزیر نیرو از من به عنوان رئیس سازمان انرژی اتمی این بود که نیروگاه بوشهر را از مدار خارج نکنیم، چون ما در تعمیر و راه‌اندازی بود و لازم بود مدام نیروگاه را خاموش یا برق را کم و زیاد کنیم و تست‌های مختلف انجام دهیم. به علت درخواست وزارت نیرو و تأکید وزیر محترم وقت توان نیروگاه بوشهر را پایین نیاوردیم و سعی کردیم آن موقع برق را تأمین کنیم. در سال ۱۳۹۱ نیروگاه بوشهر به اندازه سه نیروگاه گازی ۳۳۰ مگاوات به برق کشور کمک کرد. در تابستان سال ۱۳۹۲ هم گرمای شدیدی داشتیم و وزرای نفت و نیرو به خاطر مشکل در سوخت‌رسانی و میزان برق مصرفی تقاضا کردند نیروگاه بوشهر از مدار خارج نشود.
تعلل دولت طی چهارسال در ساخت نیروگاه دوم و سوم هسته ای
وی به پیش‌بینی وزارت نیرو در سال ۱۳۹۰ اشاره کرد و توضیح داد: این وزارتخانه پیش‌بینی کرد برای ۲۰ سال بعد از ۱۲۳ هزار مگاوات برق نصب شده کشور ۱۰ هزار مگاوات آن هسته‌ای باشد. این حدود ۸ درصد برق کل کشور می‌شود و رقم بالایی نیست. رسانه‌ها جنجال و نیاز کشور را با دیدگاه‌های سیاسی خلط نکنند و اجازه بدهند متخصصان نظر بدهند.
عباسی راجع به نیروگاه دوم و سوم اظهار کرد: قدری تأخیر صورت گرفت و این ایراد به دستگاه اجرایی کشور است، چون در دولت دهم در این باره دو سال کار شد و در خصوص رآکتور و روی ۱۰ هزار مگاوات با روس‌ها مذاکره کردیم. مبادله بانکی آن هم بحث شده بود که این بحث‌ها در تیر ماه سال ۱۳۹۲ انجام گرفت و حتی رئیس‌جمهور روسیه دستور مستقیم داد که انرژی اتمی روسیه با ایران کار کند، اما متأسفانه وقفه چهار سالهای در این زمینه داشتیم که خوب است علتش را متخصصین مربوطه و رئیس دستگاه اجرایی توضیح بدهند.
مقصودی به کاربرد دیگر فناوری هسته‌ای در آب شیرین‌کن‌های هسته‌ای و گسترش استفاده آن در کشورهای مختلف اشاره کرد.
عباسی به تمام شدن نفت و گاز در ۱۰۰ سال آینده اشاره کرد و شرح داد: هندی‌ها به علت جمعیت بالایشان از ۴۰، ۵۰ سال پیش به فکر منابع جدید انرژی افتادند. پلوتونیوم انرژی را برای نزدیک به ۲ هزار سال برای بشر تأمین می‌کند، راکتور اراک نیز کارش تولید پلوتونیوم بود، دانشمندان ما اطلاعات رآکتور آب سنگین را گرفتند و آن را بازطراحی کردند و راه انداختند. تا اول مرداد سال ۱۳۹۲ این رآکتور تا ۸۶ درصد پیشرفت کرده بود. این رآکتور هیچ دشمنی با زندگی مردم نداشت و برای نسل فعلی تجربه ایجاد می‌کرد و برای نسل‌های بعدی راهکار تأمین انرژی بود، اما پلوتونیوم در سلاح هسته‌ای هم استفاده می‌شود، اما نقش پلوتونیوم مثل کارد است که در جراحی حیات می‌بخشد و با قتل حیات را می‌گیرد. دانشمندان ما ۲۰ سال روی رآکتور اراک کار کرده بودند و در آخر سال ۱۳۹۲ قرار بود سوخت مجازی را راه‌اندازی کنیم.
با وجود رویکرد فعلی؛ بی نهایت سال تا بازگشت کشور به فعالیت‌های هسته‌ای سال ۹۲
این استاد دانشگاه در ادامه افزود: به آنها اجازه مذاکره داده شد، اما سئوال اینجاست چرا رآکتور آب سنگین اراک را تعطیل کردید و داخل آن بتون ریختید؟ در حالی که رآکتور آب سنگین اراک برگ برنده در مذاکرات بود. طبق قانون آژانس بین‌المللی انرژی اتمی میتوانست بر آن نظارت کند.
وی یکی از مزایای رآکتور آب سنگین اراک را ورود بخش خصوصی به صنعت هسته‌ای دانست و گفت: بخش خصوصی به مدت چهار سال و نیم تجهیزات سنگین اراک را ساختند. بخش خصوصی استانداردهای هسته‌ای را بلد نبود و این رآکتور باعث شد آنها این استانداردها و مثلاً فولاد درجه هسته‌ای و مهندسی هسته‌ای را بشناسند. اینها همه تجربیاتی بود که متخصصان ما آماده طراحی و ساخت رآکتورهای قدرت شوند، با تعطیلی رآکتور آب سنگین اراک، کشور از آزمایشگاهی برای رآکتور قدرت بی‌بهره شد.
دکتر عباسی در پاسخ به این سوال که «در صورت بدعهدی اروپا و بازگشت ما به فعالیت‌های هسته‌ای چند سال طول می‌کشد به آنچه که در سال ۱۳۹۲ داشتیم برسیم؟»
گفت: تا وقتی تفکر دستگاه اجرایی ما تفکر فعلی است بی‌نهایت سال طول می‌کشد. کار فنی بدون اراده سیاسی ممکن نیست. باید زنجیر از دست و پای متخصصان کشور گشوده شود تا در مدت کوتاهی این بازگشت صورت بگیرد. از وجود متخصصان کشور تا وقتی اینها فوت نکرده‌اند استفاده کنیم. نگذاریم اینها دنبال کار دیگری بروند، چون اگر اطمینانشان را از دست بدهند دیگر برنمی‌گردند که در صنایع استراتژیک کار کنند. متخصصان، کامپیوتر نیستند که آنها را خاموش کنید و یک سال بعد روشنشان کنید و کار کنند. اینها احساس دارند. وقتی سرخورده شوند دیگر تحویلتان نمی‌گیرند. باید اطمینان از دست رفته را به متخصصان کشور برگردانیم.
تا وقتی برجام هست، بخشی از توان هسته ای الی الابد از کشور گرفته شده
عباسی افزود: برجام باید کلاً برداشته شود، وگرنه طبق برجام نمی‌توانید رآکتور آب سنگین داشته باشید.
وی تصریح کرد: رآکتور آب سنگین اراک به بخش خصوصی شجاعت بخشید که می‌تواند ۷۰، ۸۰ درصد تجهیزات نیروگاه هزار مگاواتی بوشهر را می‌سازیم. این دستاورد بسیار خوبی بود. اگر اجازه می‌دادیم رآکتور راه بیفتد و تجربه‌مان را کامل می‌کردیم و سوخت اصلی را در آن قرار می‌دادیم که همگی تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بود دستاوردهای عظیمی برای کشور داشت. ضمن اینکه پلوتونیوم را هم بازفرآوری می‌کردیم. ما توان ساخت سوخت آلیاژی پلوتونیوم را داریم. همه اینها الی‌الابد از کشور گرفته شده است و طبق برجام هیچ‌وقت نمی‌توانیم آب سنگین داشته باشیم.
ماهیت آب سنگین اراک در برجام حفظ نشده است!
دکتر فریدون عباسی ابراز تأسف کرد: چرا دولتی در این دوره چنین تصمیمی را برای نسل‌های آینده می‌گیرد؟
وی در خصوص ادعای حفظ شدن رآکتور آب سنگین اراک خاطرنشان کرد: من این را قبول ندارم و این در حد یک (show) است. این رآکتور دیگر آن رآکتور نیست و در آن آب سبک می‌ریزند. آنها برای اینکه بگویند حرف رهبری را زمین نگذاشته‌ایم ماهیت آب سنگین آن را حفظ کرده‌ایم، در حالی که باید سوخت طبیعی باشد و آب سنگین با آن سوخت ارتباط داشته باشد. الان سوختی که استفاده می‌شود غنی‌شده و آب معمولی در آن هست و برای اینکه بگویند آب سنگین هم هست دورش یک لایه آب سنگین قرار داده‌اند.
اگر مقام معظم رهبری می‌فرمایند آب سنگین باشد، چون دارند نسل‌های آینده را می‌بینند که نباید از پلوتونیوم و تکنولوژی آب سنگین محروم شویم.
از خودکفایی در ساخت، نصب و راه اندازی سانتریفیوژ p۱ ، تا مخالفت شدید غربی ها در برجام
وی سئوالی را مطرح کرد: چرا مذاکره‌کنندگان غربی با سانتریفیوژ P۱ مخالف هستند؟ چرا در برجام چشم دیدن P۱ را ندارند و حرفی از IR۲m نمی‌زنند؟ زیرا در طراحی، ساخت، نصب و بهره‌برداری سانتریفیوژ P۱ خودکفا هستیم. جرم شهید احمدی‌روشن این بود که در تولید آلومینیوم ۷۰، ۷۵ و فولاد ماریجینگ مدیریت کرده بود که در کارخانه‌های کشور تولید شود. ما مواد را در داخل ساختیم و ماشین‌کاری کردیم و قطعه ساختیم و با قطعه ماشین ساختیم و ماشین‌ها را در مرحله بهره‌برداری نصب کردیم. در برجام ما را مجبور کرده‌اند تعداد مشخصی را داشته باشیم و مابقی مستهلک شوند و دیگر نسازیم و از آنچه در انبار داریم جایگزین کنیم. حتی یکی از نمایندگان مجلس ابراز کرده که مائده آسمانی بود که امریکایی‌ها به ما گیر بدهند و صنعت هسته ای را تعطیل کنیم. قیمت اینها معادل پراید بود. از ترساندن مردم برای همراه ساختن با تعطیلی آب سنگین اراک استفاده شد و می‌گفتند آب سنگین اراک مثل حادثه هسته ای چرنوبیل میشد.
وی در خصوص این پرسش «که چه زمانی به ۱۹۰ هزار سو می‌رسیم؟» گفت: رسیدن از طرح، آزمایشگاه، شبیه‌سازی و نمونه اولیه به خط تولید زمان طولانی لازم است. رهبری در ۲۹ مهر ماه سال ۱۳۹۴ دستور داده و به رئیس‌جمهور نامه‌ای نوشته و اجرای برجام را مشروط به شروطی اجازه داده بودند، اما اجرا نشده است.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی افزود: دستور رهبری شامل پیشران هم میشد، چون در مصوبات مجلس بود. چرا می‌گذارند وقتی رئیس‌جمهور امریکا از برجام خارج می‌شود امکان‌سنجی پیشران مطرح می‌شود؟ دستگاه اجرایی ما باید محکم برخورد کند که بروید کار و سازماندهی کنید و همه ظرفیت‌های کشور را به کار بگیرید تا دشمن حساب کار خودش را بکند که ما جدی هستیم.
وی تصریح کرد: در آینده برای زیردریایی‌هایمان نیازبه سوخت ۵۶ درصد داریم، نه ۲۰ درصد...! اگر طبق معاهدات بین‌المللی سوخت ندادند باید خودمان آن را تولید کنیم.
وی تأکید کرد: سانتریفیوژ P۱ به‌قدری ارزش داشت که دشمن دخالت کرد و با اعمال مدیریت و تصمیم‌سازی برای مدیران هم کارخانه ما را خواباند و هم ویروس فرستاد و هم خرابکاری صنعتی کرد و هم مواد منفجره کار گذاشت.
همکار شهید رضایی‌نژاد مطرح کرد: کسانی که با تهاجم‌های صنعتی و نظامی در انرژی اتمی کار کرده و توانسته‌اند سانتریفیوژها را حفظ کنند قهرمان هستند. به همین دلیل در برجام نوشته شده است اینها باید تعطیل شود، چون این اقتدار ما بود. می‌خواستند اقتدار ما را بشکنند و قرار بود برجام را در مسائل دیگر جاری کنند.
در پنج سال گذشته یک ریال به تنها دانشکده هسته‌ای کشور پول ندادند
عباسی در پاسخ به اینکه «چه کارهایی می‌شود که دشمن بداند در فناوری هسته‌ای با وجود بدعهدی‌ها جدی هستیم؟» بیان کرد: در ابتدا تعدادی سانتریفیوژ به دانشگاهها اهدا کنند تا قبح سانتریفیوژ را بریزند و مردم ببینند چرخ زندگیشان هیچ ربطی به این ماشین نداشت. سانتریفیوژها را برش بزنند تا دانشجوها ببینند و اجزای سانتریفیوژ را به صورت پروژه به دانشگاهها بدهند.
وی اذعان کرد: در پنج سال گذشته یک ریال به تنها دانشکده هسته‌ای کشور یعنی دانشکده مهندسی هسته‌ای دانشگاه شهید بهشتی پولی داده نشد. چرا انرژی اتمی پولی نداد و رآکتور زیر بحرانی نگذاشتند تا دانشجو با این رآکتور آشنا شود؟ چرا اجازه ندادند از سوخت داخلی استفاده شود؟
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی تأکید کرد: باید نیروی انسانی را تربیت کنیم. چرا افراد را به سازمان انرژی اتمی راه نمی‌روند و ورود افراد ممنوع است؟ چرا جوّ آنجا امنیتی است؟ آنجا چه دارد که دشمنان ما از آن مطلع نیستند؟ چرا در را به روی اساتید و دانشمندان می‌بندیم و تجهیزات را حبس کرده‌ایم؟ چرا سفر ۷۰ دانشجوی ما برای بازدید از رآکتورهای مینیاتوری اصفهان به خاطر تشابه اسمی یکی از اساتید با نام خانوادگی بنده لغو می‌شود؟
وی به مسئولین انرژی اتمی تذکر داد: کمتر مصاحبه کنید و فرمایش دو سه سال پیش رهبری را محقق کنید. من اعتقاد دارم دانشگاهیان و متخصصان ما می‌توانند این کار را انجام بدهند و مشکلی در غنی‌سازی نداریم.
همکار شهید رضایی‌نژاد اشاره کرد: پول ندادن به تنها دانشکده هسته‌ای کشور و پروژه ندادن به دانشگاه یعنی پیام به دشمن که نمی‌خواهیم کار کنیم. اگر غیر از این است بگویند در این چند سال به کجای صنعت هسته‌ای کمک کرده‌اند.
اگر آقایان زبان و حقوق بین الملل بلد بودند و حرف گوش می‌کردند برجام این‌گونه نوشته نمی‌شد
وی اظهار کرد: برجام محدودیت‌هایی را گذاشته است، اما نه اینکه دستمان را به گلویمان بگیریم و خودمان را خفه کنیم. بگذاریم جوانان و متخصصان بیایند و کار کنند.
عباسی تصریح کرد: اگر آقایان حرف گوش می‌کردند برجام این‌گونه نوشته نمی‌شد و از کسانی که زبان و حقوق بین‌الملل بلد بودند استفاده میشد. چرا کار را باید به جایی برسانیم که رهبر انقلاب در جلسه‌ای علنی خطاب به مسئول اجرایی بگوید برو و این کار را بکن؟ زیرا من و شما خاموش هستیم.
مقصودی در پایان تأکید کرد: برجام تجربه مهمی است و دوستان با هدف بهبود شرایط اقتصادی آن را امضا کردند، اما شرایط اقتصادی کشور ارتباطی به برجام نداشتند و مشکلات داخلی بوده و هست و همچنان پا بر جا هستند.