به گزارش مشرق، «ابراهیم کارخانه ای» در یادداشت روزنامه «کیهان» نوشت:
۱- در حالی که طرف آمریکایی بعد از پایان مذاکرات هسته‌ای؛ در مرحله اجرا و نظارت، تغییرات اساسی در ساختار پیگیری توافق ایجاد کرد و وندی شرمن مذاکره‌کننده ارشد آمریکایی پس از اتمام مذاکرات کنار رفت و نظارت بر توافق در چارچوب ساختار تشکیلاتی به تیمی دیگر سپرده شد تا تیم قبلی اگر مرتکب غفلت و یا سهل انگاری شده باشد با محافظه‌کاری سعی در پوشش آن نداشته باشد. متاسفانه این اتفاق در ایران نیفتاد و همان تیم مذاکره‌کننده، نقش مجری و ناظر را هم ایفاء کرد و اقدام به تهیه گزارش برای هیئت عالی نظارت بر اجرای برجام نمود که به این ترتیب عملا همانها که برجام را به تصویب رساندند هم آنها نظارت و پیگیری نقض برجام را نیز به عهده گرفتند. نتیجه این شیوه نظارت این شد که علیرغم عهدشکنی‌های مکرر، هیچ‌گونه اقدام باز دارنده‌ای علیه طرف مقابل صورت نگرفت ودر نهایت نقض‌کننده اصلی به نحوی گستاخانه و بدون کوچک‌ترین هزینه‌ای از برجام خارج شد.
۲- یکی شدن ناظر و مجری و مذاکره‌کننده در جمهوری اسلامی ایران و تلاش آنها برای حفظ توافقی که دست پخت خود آنها است؛ علت اصلی مسامحه در نظارت بر اجرای تعهدات طرف مقابل است؛ متأسفانه طرفهای آمریکایی و اروپایی از این خلاء نظارتی به خوبی سوءاستفاده کردند و در مقابل تیم مذاکره‌کننده به جای پاسخگویی و توجه به انتقادات منطقی و دلسوزانه منتقدین، تلاش خود را بر تعامل محافظه‌کارانه با طرف مقابل برای حفظ توافق متمرکز کرد که در نهایت منجر به خسارت محض بر جمهوری اسلامی ایران و خروج آمریکا از برجام گردید.
۳- در حالی‌که در آمریکا در رابطه با برجام چند صد نفر (برخی آن را ۸۰۰ نفر ذکر کرده اند) در حوزه‌های مختلف اقتصادی سیاسی امنیتی نظامی علمی و صنعتی، نقش برنامه‌ریزی، نظارت و پیگیری را بر عهده داشته‌اند و برکوچک‌ترین اقدام جمهوری اسلامی ایران، نظارت دقیق اعمال نموده‌اند و در طول دو سال و اندی اقدام به تدوین و تصویب بیش از ۷۰ طرح علیه جمهوری اسلامی ایران نموده اند؛ تعداد محدود نفرات برنامه‌ریزی، پیگیری و نظارت بر برجام از سوی ایران، وجود جاسوس به عنوان مشاوره ارشد مبادلات مالی و بانکی، فقدان تیم قوی، کار آمد و تمام وقت در حوزه نظارت و پیگیری مستمر؛ جای تردیدی باقی نمی‌گذارد که جدای از عهدشکنی‌ها و فریبکاریها؛ دست برتر مذاکره، نظارت و پیگیری از آن طرف مقابل و اصرار بر پایبندی به تعهدات از آن جمهوری اسلامی ایران بوده است.
۴- در حالی که بر اساس بند ۳۷ برجام حتی در صورت لغو قطعنامه‌های شورای امنیت، کلیه قراردادهایی که قبلا منطبق با برجام منعقد گردیده‌اند به قوت خود باقی خواهند ماند، خروج یک جانبه توتال و دیگر شرکت‌های اروپایی به بهانه خروج آمریکا از برجام برخلاف مفاد برجام و توهین به طرف ایرانی قرارداد است. اینکه هیچ یک از اعضای نظارت بر اجرای برجام و وزارتخانه‌های ذیربط هیچ‌گونه توجه و واکنشی به این مهم نشان نداده‌اند، تایید این واقعیت است که نظارت موثری بر اجرای مفاد برجام اعمال نمی‌گردد. جا دارد برای دفاع از حقوق ملت، هرچه سریعتر هیئت محترم نظارت بر اجرای برجام و دستگاههای ذیربط تا تعیین تکلیف برجام اروپایی اقدام لازم در این مهم به عمل آورند، اکنون پس از گذشت سه سال از نهایی شدن برجام و فریادهای حق‌طلبانه منتقدین دلسوز نظام یکی پس از دیگری روشن‌تر می‌شود که دل نگرانی آنان کاملا بجا و منطقی و دل آرامی برخی کاملاً نابجا واشتباه بوده است. عقد توافق محرمانه با شرکت‌های توتال، ایرباس، بویینگ، پژو، و بسیاری موارد دیگر نمونه‌هایی از این نگرانیها در حوزه معامله با دیگر کشورها بوده است که اکنون همه آنها بدون استثناءبه واقعیت پیوسته است.
۵- فاصله سه ماهه روز توافق تا روز اجرا، فرصتی بود که طرفین طبق بند ۷ ضمیمه ۵ برجام تمام موانع اداری و حقوقی را از سر راه اجرای برجام بردارند و بستر لازم را برای نخستین روز اجرای توافق یعنی بیست و ششم دی ماه ۱۳۹۴ مهیا کنند. در حالی که تیم مذاکره‌کننده ایرانی بر اجرای هرچه سریعتر تعهدات خودی اصرار می‌ورزید ولی متاسفانه به علت غفلت و سهل‌انگاری از پیگیری جدی رفع موانع اداری و حقوقی از سر راه اجرای تعهدات طرف مقابل؛ بخش اعظم تعهدات آنها به علت مهیا نشدن بستر لازم در زمان مقرر بر زمین ماند و عزم جدی نیز جهت رفع بعدی آنها به عمل نیامد. این مسامحه استراتژیک ریشه تمامی بدعهدیهای بعدی است چرا که اگر همانگونه که جمهوری اسلامی ایران در فاصله سه ماهه روز توافق تا روز اجراء تمام موانع موجود را از سر راه اجرای تعهدات خود برداشت، متقابلا آمریکا و اتحادیه اروپا نیز کلیه موانع اداری و حقوقی موجود از قبیل مبادلات مالی و بانکی و معاملاتی را از سر راه اجرای برجام قبل از ۲۶ دیماه ۱۳۹۴ بر می‌داشتند و بستر لازم را برای دریافت، پرداخت و تجارت از قبل آماده می‌نمودند، یقینا شرایط برجام بگونه دیگری پیش میرفت و شاهد این همه بد عهدی، نابسامانی و آشفتگی در اجرای آن نبودیم. کسانی که در این امر، سهل‌انگاری کردند و به وظیفه نظارتی خود عمل نکردند می‌بایست در پیشگاه ملت شهید پرور ایران و خداوند تبارک و تعالی پاسخگو باشند.
۶- هیئت ناظر براجرای برجام یا همان تیم مذاکره‌کننده علیرغم حساسیت بالای توافق و غیر قابل اعتماد بودن طرف مقابل، متاسفانه در حوزه نظارت و پیگیری بسیار ضعیف و ناکارآمد عمل کرد، آنها در عین نظارت دقیق و مستمر بر انجام تعهدات خودی، متاسفانهً نظارت موثری بر انجام تعهدات طرف مقابل طبق مفاد برجام به عمل نیاوردند و صرفا به ارسال چند نامه بی‌اثر به کمیسیون مشترک برجام اکتفاء نمودند. اگر هیئت عالی نظارت بر اجرای برجام با انتخاب تیم نظارتی قوی،هوشمند و مستقل بطور ساختاری، قدرتمندانه، مستمر و میدانی بر اجرای دقیق تعهدات هر چند نیم بند طرف مقابل نظارت می‌نمودند و قاطعانه و نه محافظه‌کارانه با عهدشکنی‌ها بر خورد میکردند، یقیناً شرایط برجام به گونه دیگری رقم می‌خورد. وقتی طرف مقابل، بدسابقه و غیر قابل اعتماد است، نظارت قوی و دقیق که رهبری معظم و هوشمند انقلاب بر آن تأکید فرمودند می‌بایست در رأس برنامه‌های نظارت قرار می‌گرفت که متاسفانه این اتفاق نیفتاد و علیرغم تهدیدات تند و موسمی برخی از اعضاء در طی ۲/۵ سال گذشته، هیچ‌گونه اقدام عملی و بازدارنده علیه عهدشکنی‌های طرف مقابل صورت نگرفت و در نهایت طرف اصلی توافق با گستاخی تمام و بدون هیچ‌گونه هزینه‌ای از برجام خارج گردید.
۷- در حالی که با خروج آمریکا از برجام ساختمان سست برجام فرو ریخته است؛ بازدید مأموران آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از مراکز علمی و دانشگاهی که بدعتی دیگر در تاریخ هسته‌ای جهان است در قاموس هیچ منطقی نمی‌گنجد. ستاد اجرایی برجام به جامعه دانشگاهی پاسخ دهد که علیرغم آنکه به گفته رئیس‌این ستاد ، برجام در ICU بستری است چرا چنین بازرسیهایی حیاتی از مراکز حساس دانشگاهی صورت گرفته است؟ این بازرسیها بر اساس کدام بند برجام و بر اساس کدام فرآیند صورت گرفته است؟ آیا مراکز دانشگاهی در لیست اماکن اعلام شده در توافق پادمانی و پروتکلی قرار گرفته اند!؟ در حالی که برجام در هاله‌ای از ابهام قرار دارد انجام چنین بازرسیهای حساس چه پیامی به طرفهای مقابل ودر سطح بین‌الملل به کشورهای جهان خواهد داشت؟ دریغ است کشوری در عین برخورداری از دست برتر قدرت در معادلات سیاسی منطقه‌ای و تاءثیرگذاری در جهان در عرصه دفاع ازعزت ملی خود، دچار غفلت گردد!