به گزارش مشرق، علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی دیروز طرح «تولید مبتنی بر قرارداد» را به مدیران کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان ها جهت اجرا ابلاغ کرد.
این طرح با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارت جهاد کشاورزی و موسسات عامل به عنوان یکی از روش های توسعه کسب و کارهای روستایی در دستور قرار گرفت.
بر اساس این طرح حداقل میزان سرمایه در گردش مورد تقاضا برای هر طرح ۱۰ میلیارد ریال تعیین شده و شرکت تولیدی مجری طرح ملزم است به ازای هر ۲۵۰ میلیون ریال تسهیلات، حداقل با یک کشاورز یا بهره بردار روستایی برای خرید تضمینی محصول قرارداد امضاء کرده و فرآیندهای آموزش، ارتقاء بهره‌وری و خدمات فنی مشاوره ای به کشاورزان را نیز اجرا کند.
طرح مبتنی بر قرار داد چیست؟
در «طرح تولید مبتنی بر قرارداد»، یک شرکت تولیدی و فرآوری محصولات کشاورزی و دامی، با اتصال مستقیم به کشاورزان و تولید کنندگان محصولات خرد و کوچک، و عقد قرارداد خرید محصولات (به صورت تضمینی، یا توافقی و ...)، با حذف واسطه گری و واسطه ها، ضمن مطمئن کردن کشاورزان به خرید محصولات آنها خدمات فنی، آموزشی، مشاوره ای به کشاورزان تحت قرارداد خود را نیز انجام می دهد؛ به این معنی که شرکت مجری طرح که یک شرکت تولیدی است، با استخدام و یا به کارگیری جمعی از متخصصین محلی آموزش دیده، اقدام به آموزش کشاورزان تحت قرارداد خود کرده و سپس با مشاوره های فنی و تخصصی حضوری و در محل، در کلیه مراحل کاشت، داشت، برداشت خدمات تخصصی را به کشاورزان برای ارتقاء عملکرد کمی و کیفی محصول ارائه می دهد.
همچنین شرکت مجری محصولات نهایی تولید شده را طبق قرارداد، از کشاورز یا دامدار به صورت نقد و از طریق تسهیلات ارزان قیمت مالی که بانک در اختیار شرکت قرار می دهد خریداری می کند.
شرکت، پس از خرید محصول و انجام عملیات فرآوری، بسته بندی و ...، تسهیلات بانکی را طبق دوره های فروش و بازگشت فروش مطبق طرح و حداکثر طی یک سال به بانک باز می گرداند و این فرآیند در صورت اجرای صحیح طی سالهای بعد نیز بین شرکت، تأمین کنندگان (تولید کننده مستقیم محصولات کشاورزی و دامی) و بانک مجدد ا تکرار خواهد شد.
عقد قرارداد مستقیم با کشاورزان و حذف واسطه گری
استخدام و به کارگیری فارغ التحصیلان کشاورزی و دامی محلی(به صورت موقت یا دائم)، عقد قرارداد مستقیم با کشاورزان و حذف واسطه گری و واسطه ها، تأمین مالی مستقیم و نقد کشاورزان تحت قرارداد توسط منابع مالی ارزان قیمت بانکی، تأمین سرمایه در گردش شرکت مجری به صورت یک ساله، جلوگیری از انحراف منابع، اطمینان بخشی به کشاورز و شرکتهای تولیدی برای تأمین به موقع سرمایه درگردش مورد نیاز و افزایش دانش و آگاهی کشاورزان برای تولید محصول منطبق با نیاز شرکتهای تولیدی و فرآوری از ویژگیهای اصلی این طرح بشمار می روند.
بازیگران طرح
در این طرح «مجری طرح» یا همان شرکت تولیدی، «ناظر اجرای طرح»، «تامین کنندگان» یا کشاورزان و دامداران خرد و «متخصصین محلی» به عنوان ارائه دهندگان خدمات تخصصی کسب و کار به عنوان ارکان اصلی طرح کشت مبتنی بر قرارداد هستند که تعاریف مشخص هر یک به شرح زیر است:
مجری طرح: متقاضی اجرای طرح تولید مبتنی بر قرارداد، شرکت تولیدی، فرآوری در حوزه صنایع غذایی، تبدیلی و تکمیلی است که دارای پروانه بهره برداری از وزارت صنعت معدن تجارت و یا وزارت جهاد کشاورزی بوده و در شهر، روستا، شهرک ها و نواحی صنعتی مستقر می باشد.
ناظر اجرای طرح: دبیرخانه طرح تکاپو به عنوان ناظر بر حسن اجرای تعهدات مجریان طرحها و تائید کننده اولیه طرحهای تولید مبتنی بر قرارداد زیر نظر معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون کار رفاه اجتماعی فعالیت می کند.
تأمینکنندگان: کشاورزان و یا دامداران (بهره برداران) خرد و کوچک بخش کشاورزی می باشند که خود تولید کننده مستقیم محصولات کشاورزی و دامی می باشند.
تبصره: خرید و تأمین مواد اولیه توسط شرکتهای مجری طرح الزاما میبایست از تأمین کنندگان خرد و کوچک روستایی مستقر در روستاها و یا شهرهای زیر ۱۰ هزار نفر به صورت مستقیم تأمین شده و امکان تأمین مواد اولیه برای شرکتهای مجری، از واسطه ها، شرکت ها و تأمین کنندگان متوسط و بزرگ مجاز نمی باشد.
متخصصین محلی: ارائه دهندگان خدمات تخصصی کسب و کار، فارغ التحصیلان آموزش عالی رشته‌های کشاورزی یا علوم دامی محلی می باشند که مجری طرح بسته به پراکندگی و تعداد تأمینکنندگان تحت قرارداد خود، الزاما، اقدام به جذب و به کارگیری و آموزش تعدادی از این فارغ التحصیلان برای ارائه مشاوره های تخصصی، آموزش و نظارت بر تولید کمی و کیفی به کشاورزان / دامداران (تأمین کنندگان) می نماید. این آموزشها باید متضمن ارتقاء کمی و کیفی و افزایش دانش تأمین کنندگان نیز گردد.
شرایط اختصاصی شرکت تولیدی متقاضی(مجری طرح)
با توجه به الزامات و ماهیت طرح تولید مبتنی بر قرارداد، و در راستای توسعه زنجیره ارزش و با هدف حداکثر سازی ارزش افزوده، مجری طرح، میبایست یک شرکت تولیدی و یا تولیدی صادراتی بوده و الزاما فرآیندهای ارزش افزا (مالی و اشتغالی) بر روی محصول را انجام نماید. (نظیر فرآوری، درجه بندی، بسته بندی، و ...) لذا شرکتهایی که صرفا به عنوان واسطه یا شرکت بازرگانی عمل می کنند، مشمول تسهیلات این طرح نمی شوند.
مجری طرح تولید مبتنی بر قرارداد در حوزه کشاورزی و یا محصولات دامی، می تواند در شهر، روستا و یا شهرک صنعتی حضور داشته و الزاما نیازی به حضور در روستا برای استفاده از تسهیلات این طرح نیست لیکن افراد تحت قرارداد با این شرکتها الزاما باید از بین کشاورزان و یا بهره برداران دامی و کشاورزی مستقر در روستاها باشند.
شرایط و ضوابط استفاده از تسهیلات اشتغال روستایی در طرح تولید مبتنی بر قرارداد
۱ - مجری طرح، الزاما شرکتهای تولیدی فرآوری و صنایع تبدیلی و تکمیلی میباشد و الزاما میبایست خطوط تولید، بسته بندی و فرآوری که منجر به ایجاد ارزش افزوده بر روی محصول می گردد به همراه پروانه بهره برداری و دیگر مجوزات را داشته باشد، شرکتهای فرآوری که توان صادراتی داشته و سابقه صادرات در دو سال اخیر را داشته باشد در اولویت قرار خواهند داشت. این تسهیلات به شرکتهای واسطه ای، بازرگانی و نظایر آنها تعلق نمی‌گیرد.
تبصره: شرکتهای تولید خوراک دام و طیور، شرکتهای تولید قند و شکر، شرکتهای خدمات کشاورزی، شرکتهای بازرگانی، خریداران محصولات گلخانه ای (که فرآوری بر روی محصول انجام نمی‌شود)، شرکتهایی که صرفا خدماتی را بر روی محصول به صورت دستمزدی و یا خدماتی برای کشاورزان انجام می دهند و خود تولید کننده محصول نهایی نیستند، از امکانات این طرح نمی توانند استفاده نمایند.
۲ - تسهیلات به صورت سرمایه در گردش و درصورت لزوم بخشی از تسهیلات به صورت سرمایه ثابت (با نرخ های مصوب تسهیلات روستایی) برای عقد قرارداد با تعداد معینی از کشاورزان یا دامداران در اختیار متقاضی قرار خواهد گرفت و به صورت استثناء حضور «مجری طرح» در این طرح، در روستا یا شهر و یا شهرک صنعتی الزامی نیست.
۳ - این تسهیلات به شرکتهای دارای سابقه فعالیت و دارای پروانه بهره برداری تعلق گرفته و لذا طرحهای ایجادی مشمول این طرح نمی گردند.
۴ - حداقل میزان سرمایه در گردش مورد تقاضا برای هر طرح ۱۰ میلیارد ریال تعیین گردیده است.
۵ - مجری طرح ملزم است ما به ازای هر ۲۵۰ میلیون ریال تسهیلات حداقل با یک کشاورز یا بهره بردار روستایی برای خرید تضمینی محصول قرارداد امضاء نموده و فرآیندهای آموزش، ارتقاء بهره‌وری و خدمات فنی مشاوره ای به کشاورزان را نیز اجرا نماید.
۶ - مجری طرح میبایست کلیه تعهدات و شرایط این دستورالعمل را به صورت کامل اجرا نماید.
۷ - تضمین اصل و سود سرمایه درگردش اعطایی، بر عهده مجری طرح بوده و میبایست وثایق و تضامین مورد نیاز
بانک توسط مجری تأمین و در اختیار بانک قرار گیرد.
۸ - نرخ سود تسهیلات سرمایه در گردش مطابق نرخ سود تسهیلات اشتغال روستایی بوده و حداکثر دوره بازگشت تسهیلات در هر طرح ۱۲ ماه میباشد و مجری طرح میبایست پس از دریافت تسهیلات مطابق با گردش کار و ضوابط این دستورالعمل، ظرف مدت کمتر از یک سال اصل تسهیلات به همراه سود متعلقه را به صورت کامل به بانک بازگردانده و در صورت موافقت بانک، مجری می تواند مجددا تسهیلات جدید را برای اجرای طرح در سالهای بعد به صورت متناوب دریافت نماید.
۹ - تسهیلات در این طرح، فقط در زمان های مورد نیاز خرید محصول به مجری طرح پرداخت می‌شود، (به عنوان مثال شرکت صادراتی زعفران، برای خرید محصول زعفران از کشاورزان، منابع مالی خرید محصول را از مهرماه تا آذرماه نیاز دارد، لذا تسهیلات فقط از مهرماه تا پایان آذرماه در اختیار مجری طرح خواهد بود و پس از انجام عملیات خرید محصول از زمان پرداخت اولین مرحله تسهیلات (مثلا مهرماه) مجری طرح ۱۱ ماه فرصت دارد تا
اصل و سود تسهیلات را به بانک پرداخت نماید.)
۱۰ - تسهیلات سرمایه درگردش اعطایی در این طرح، الزاما و مستقیما به حساب تأمین کنندگان محصول واریز می گردد بدین صورت که پس از تائید تسهیلات و عقد قرارداد بانکی بین بانک و مجری طرح، فهرست تأمینکنندگان تحت قرارداد به بانک عامل ارسال گردیده و در زمانهای اعلامی مورد نیاز خرید محصول توسط مجری طرح، بانک تسهیلات را در حساب مشترکی بین بانک و مجری طرح، کارسازی می نماید، سپس هریک از تأمین کنندگان (کشاورزان) تحت قرارداد، محصول خود را به مجری طرح (خریدار) تحویل داده و قبض رسید محصول ممهور به مهر مجری طرح (خریدار) را دریافت می نمایند. تأمین کننده می تواند با ارائه این قبض به بانک، وجه آنها به صورت نقد در حساب خود در همان بانک دریافت نماید. به منظور ردیابی و پایش دقیق فرآیند و جلوگیری از انحراف و مصرف منابع به صورت های دیگر در این طرح الزاما کلیه پرداختها به کشاورزان تحت قرارداد به صورت نقدی و در حساب کشاورز در همان بانک انجام خواهد شد.
۱۱ - مجری طرح متعهد است منابع مالی ناشی از این تسهیلات را صرفا برای خرید محصول مورد نظر صرف نماید.
۱۲ - در صورت عدم اجرای تعهدات و شرایط و ضوابط این دستورالعمل توسط مجری طرح، و یا گزارش ناظرین طرح مبنی بر عدم اجرای صحیح این فرآیندها و یا انحراف منابع، ضمن جلوگیری از پرداخت های بعدی در هر مرحله، سود تسهیلات به نرخ ۱۸ درصد محاسبه شده و تسهیلات بعدی نیز به مجری طرح تعلق نخواهد گرفت.
۱۳ - فهرست تأمین کنندگان (کشاورزان / دامداران) به همراه مشخصات کامل آنها نظیر کد ملی، آدرس، شماره تماس، میبایست در اختیار ناظر یا ناظران طرح قرار گیرد. همچنین فهرست قراردادها و متن قراردادها نیز در صورت نیاز توسط ناظرین کنترل خواهد شد.
۱۴ - تأمین کنندگان ضرورتا باید دارای سن بیشتر از ۱۸ سال باشند.
۱۵ - به منظور جلوگیری از مواردی نظیر عقد قرارداد بین اعضاء یک خانواده بهصورت صوری (مثلا همزمان عقد قرارداد با پدر و فرزند غیر مستقل و نظایر آن) قراردادها توسط ناظرین کنترل می گردد.
۱۶ - تسهیلات سرمایه درگردش در این طرح الزاما برای خرید محصولات کشاورزی و دامی و جهت خرید نقدی محصولات تأمین کنندگان (کشاورزان / دامداران) پرداخت شده و برای مابقی مواد اولیه نظیر قوطی، وسایل بسته بندی و سایر موارد، میبایست از دیگر تسهیلات بانکی و بهصورت جداگانه توسط شرکت متقاضی اقدام شود.
۱۷ - با توجه به رعایت دستورالعمل های بانک مرکزی، عدم وجود اقساط معوق ریال بدهی و چک برگشتی و عدم شمول دیگر ممنوعیت‌های بانکی و مالی، توسط مجری طرح الزامی است و امکان پرداخت بدهی ها، تسویه تسهیلات قبلی، استمهال بدهی، و هرگونه توافق دیگر بین بانک و مجری طرح در اینگونه موارد مجاز نمی‌باشد.
۱۸ - پرداخت تسهیلات سرمایه درگردش، حداکثر تا سقف پروانه بهره برداری مجاز است و درصورتیکه مجری طرح تسهیلات سرمایه درگردش دیگری را از شبکه بانکی کشور دریافت نموده و تسویه ننموده است، میزان تقاضای مجری طرح منهای کل تسهیلات سرمایه درگردش قبلی میبایست در نظر گرفته شود.
۱۹ - اولویت اعطاء تسهیلات برای خرید و تأمین محصولات زیر میباشد:
گوجه فرنگی، سیب زمینی، محصولات باغی، زعفران و گیاهان دارویی، برنج و چای ایرانی، شیلات، خرما، شیر، گوشت قرمز (فقط دام سبک)صیفی جات(به شرط فرآوری و یا ترکیب در محصول).