سرویس سیاست مشرق - «وضع موجود» و مشکلات اقتصادی پیش‌آمده، همه نگاه‌ها را معطوف به دولت رئیس‌جمهور روحانی کرده است.
حالا همه می‌دانند که وضع موجود نتیجه کُندی دولتی است که تمام انرژی خود را معطوف به برجام کرد.
بگذارید به زبان ساده‌تری بگوییم... در حال حرف زدن از دولتی هستیم که بواسطه تصمیمات خود درگیر مشکلات اقتصادی عدیده‌ای شده، قادر به مدیریت نقدینگی موجود در دست مردم نیست و مقامات ستادی‌اش پس از سال‌ها عشق‌ورزی برای مذاکره اما حالا از این می‌گویند که مذاکره با آمریکا «دیوانگی» است.
اما همین دولت در عین مشکلات و تغییرات خود، در رسانه‌های رسمی‌اش، «مانیفست اغتشاش» را تبیین می‌کند [۱]، در مقابل لیبرال خطاب شدن رئیس‌جمهور از جانب مشاور رئیس‌جمهور [۲]، هیچ سخنی نمی‌گوید و بسیار پیشروتر از برخی افراد معلوم‌الحال، دست به سیاه‌نمایی از اوضاع کشور زده است. [۳]
این پارادوکس را چگونه باید حل کرد و ربط آن به مشکلات موجود چیست!؟
اگرچه پاسخ‌های مهمی برای این تناقض بزرگ وجود دارد اما جامعه و افکار عمومی ایران در حال حاضر و حتی بیش از گفتگو برای حل مشکلات، مایل به عدم تکرار این تجربه است و به این فکر می‌کند که «مقصّر وضع موجود کیست»؟
در واقع این اولویت مهم و تعیین پاسخ آن، بعنوان پیش‌درآمد حل مشکلات، کمک می‌کند تا وضع موجود بهتر تحمل شده، کسانی که باید در قبال آن پاسخ بدهند آشکار شوند و از همه مهمتر اینکه چنین تجربه سترگی شاید دیگر در انتخابات‌های بعدی تکرار نشود و کشور هم از گرفتاری‌هایی مشابهی مثل جهش نرخ دلار و سکه در آینده خلاصی یابد. البته اگر مردم بدانند مقصر وضع موجود کیست؟
*سهم روحانی از مشکلات موجود فقط ۱۰ درصد است!
منطق قضیه اینطور می‌گوید که مسئول وضع موجود دولت و بیش از او، حامیان سیاسی‌اش یعنی اصلاح‌طلبان هستند.
در واقع در هیچ کجای دنیا معمول نیست هنگام بروز مشکلات، کسی دیگر غیر از رئیس قوه مجریه و حامیان سیاسی او بعنوان مقصر شناخته شود!
این فرض اما از جانب دولت و حامیانش گویا پذیرفته نیست و آنها نظر دیگری درباره مقصّرین وضع موجود دارند.
رئیس‌جمهور روحانی به تازگی در پیامی که با محتوای آمادگی‌اش برای طرح سؤال در مجلس، برای رئیس پارلمان فرستاد تأکید کرد که «این امر می تواند فرصت خوبی باشد تا برخی از حقایق را برای مردم عزیز کشورم بازگو نمایم.»[۴]
همانطور که مشخص است منظور روحانی از طرح این جملات آنست که در پشت پرده مشکلات موجود، حقایقی وجود دارد که اگر مردم بدانند؛ آنوقت می‌فهمند که رئیس‌جمهور روحانی مقصّر این مشکلات نیست!
گذاره‌ای که اگرچه بایستی درست و غلط آنرا به روز حضور روحانی در مجلس موکول کرد اما آگاهان سیاسی معتقدند هیچ حقیقتی ناپیدا از مردمی در ورای مشکلات، وجود ندارد و رئیس‌جمهور هم به سیاق گذشته چیز خاصی در چنته ندارد که بخواهد آن را رو کند و این افشاگری سبب زیر و زبر شدن اوضاع شود. [۵]
در کنار روحانی، حامیان اصلاح‌طلب او نیز بیکار نیستند و برای ابراز پاکدامنی در قبال وضع موجود، حرف‌های عجیب و غریبی می‌زنند.
«محمدعلی وکیلی»، از نمایندگان اصلاح‌طلب مجلس در همین رابطه به خبرگزاری دولتی ایرنا گفته است: سهم دولت روحانی در چرایی وضع موجود کمتر از ۱۰ درصد است!
او همچنین با کنایه تصریح می‌کند: رییس جمهوری می تواند سهم دولت در اقتصاد ملی، میزان تراکنش اقتصاد ملی و حوزه اختیار – مسئولیت خود در سیاست خارجی و داخلی و اقتصادی داخلی را برای مردم بیان کند؛ این امر کمک می‌کند تا ملت ایران در جریان شرایط دولت قرار گیرد.
وکیلی در ادامه نیز می‌گوید: حضور روحانی در مجلس فرصتی طلایی است تا با زبان صداقت سخن بگوید و نسبت به مواردی که دولت دخالتی در آن ندارد، صراحت کلام داشته باشد.[۶]
دقت شود که وکیلی سهم شخص و دولتی را در بروز مشکلات موجود، فقط ۱۰ درصد می‌داند که رئیس قوه مجریه است، رویکردهای اصلی کشور با نظر و دستور او تعیین می‌شود و تقسیم‌کننده بودجه کشور نیز هم‌اوست.
از طرفی معقول نبود اگر آقای روحانی فقط ۱۰ درصد در اجرائیات کشور سهم داشته باشد اما ۲ دوره متوالی برای حضور در انتخابات به آب و آتش بزند و یا مثلا اصلاح‌طلبان از این بگویند که ما «فدائیان روحانی» هستیم!
جالب است که اگر سهم روحانی که رئیس قوه مجریه و رئیس شورایعالی امنیت ملی و چندین شورایعالی دیگر در مشکلات کشور ۱۰ درصد باشد پس لابد نقش «اصلاح‌طلبان» صفر درصد است...
*ترامپ، منتقدان و اصلاً «مردم» مقصرند!
در این میان اما اظهارات جالب‌تری هم وجود دارد.
«صادق جوادی‌حصار»، فعال اصلاح‌طلب، عضو حزب اعتماد ملی و از دستگیرشدگان فتنه سال ۸۸ به تازگی در همین باره به جماران گفته است: دولت به تنهایی چنین وضعیتی را رقم نزده و نقش مخالفین دولت در به وجود آمدن این وضع پررنگ است. از این رو، مخالفین با اینکه می دانند نقش پررنگی در به وجودآمدن این وضع داشتند، اما با گرفتن ژست ناراضی از فضای ایجاد شده بهره برداری می کنند.
وی همچنین با اشاره به تحریم‌های ترامپ تصریح کرده است: برخی از دو ماه قبل به خرید کالا و بدتر از آن احتکار رو آورده‌اند. متاسفانه در ماه‌های گذشته مردم با شایعه اینکه قرار است ارز گران شود، پیشاپیش خود ارز را گران کردند. فراموش نکنیم که مردم نیز در به وجود آمدن چنین وضعی در کشور دخیل هستند.[۷]
تاریخ ایران در حال نظاره مقطعی است که مقصران وضع موجود به راحتی از این می‌گویند که سهمشان صفر و یا ۱۰ درصد است و ۹۰ درصد مابقی ماجرا تقصیر منتقدان، مردم، ترامپ و دیگران است.
البته بدیهیست که گاهی و در بروز برخی مشکلات، دولت به تنهایی دخیل نیست اما اولا رئیس قوه مجریه اختیار این را دارد که با دستور، قانون و خزانه مشکلات را حلّ و فصل کند و ثانیا منطق سیاست حکم می‌کند که دولت و حامیان او مسئولیت‌پذیر باشند و با رؤیت مشکلات، اولا عذرخواهی کنند و ثانیا اگر با دلیل و منطق فکر می‌کنند مشکلاتی که پیش‌آمده مقصر دیگری هم دارد، او را با سند و نه با پروپاگاندا! معرفی کنند.
ولی پیداست که این آرمانشهر معقول، فعلا و به قول رندی تا ۳ سال دیگر، غیر قابل تحقق است.
برخی رسانه‌ها پس از گفت‌وگوی تلویزیونی رئیس‌جمهور روحانی نوشته بودند: روحانی به جای عذرخواهی، تشکر کرد!
***
۴_http://www.president.ir/fa/۱۰۵۵۲۴