به گزارش گروه جهاد و مقاومت مشرق، یدالله ایزدی مدیر تاریخ شفاهی نظامی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس به اهداف برگزاری تاریخ شفاهی اشاره و عنوان کرد: هدف از برگزاری تاریخ شفاهی تکمیل منابع موجود در مرکز و همچنین ورود به لایحه‌های زیرین واقعه جنگ به‌عنوان یک رخداد بسیار بزرگ و دارای ابعاد متنوع و دامنه وسیع است. در اسناد همه این مسائل بیان‌نشده و روش شفاهی قابلیتی دارد که این قابلیت امکان ورود به جزئیات و بخش‌های ناگفته جنگ را راحت‌تر فراهم می‌کند.
وی بابیان اینکه در طراحی اولیه مرکز، گفتگو با حدود ۵۰ نفر از فرماندهان پیش‌بینی‌شده بود، گفت: اما وقتی مرکز عملاً وارد این حوزه شد، دامنه موضوع را وسیع‌تر یافت، چون تنوع موضوع در مورد جنگ زیاد بود و برای احصاء مسائل اجتماعی، فرهنگی، معرفتی، معنوی، دینی، نظامی، اقتصادی، سیاسی و حتی بین‌الملل جنگ باید با افراد بیشتری گفتگو شود.
مدیر تاریخ شفاهی نظامی مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با اشاره به مذاکره با فرمانده هان دوران دفاع مقدس برای ثبت تاریخ شفاهی آن‌ها، توضیح داد: در مدیریت جدید مرکز، جامعه آماری فرماندهان توسعه پیداکرده و حدود ۲۰۰ نفر فرمانده را شامل می‌شود و تقریبا با حدود ۵۰ فرمانده مذاکره کرده‌ایم و مذاکره با ۲۵ فرمانده نهایی شده و در حال ثبت تاریخ شفاهی آنان هستیم. حدود ۱۰ سال است که مرکز اسناد در حوزه تاریخ شفاهی فرماندهان فعالیت می‌کند. طی این ۱۰ سال، بالغ‌بر حدود ۷۵۰ جلسه و نزدیک به هزار و ۱۰۰ ساعت در سطوح مختلف با فرماندهان گفتگو شده است.
ایزدی در بخش دیگر سخنان خود گفت: خاطرات سردار صفوی از سنندج تا خرمشهر، خاطرات سردار اسحاقی و سردار شیران نژاد که شامل تمام دوران جنگ است در قالب دیجیتال منتشرشده‌اند، همچنین بنا داریم تا در هفته دفاع مقدس، پنج تا ۶ جلد دیگر که بخش اصلی آن مربوط به تاریخ شفاهی سرلشکر دکتر محسن رضایی است، به‌علاوه سه اثر دیگر را منتشر کنیم.
وی از انتشار پنج جلد دیگر از کتاب تاریخ شفاهی سرلشکر دکتر محسن رضایی تا قبل از پایان سال جاری خبر داد و گفت: در هفته دفاع مقدس، چندین جلد از تاریخ شفاهی سرلشکر دکتر محسن رضایی منتشر می‌شود. آثار مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، تاریخی و مستند هستند به همین دلیل پژوهش از امتیازات این کار می‌باشد که مقدمه تاریخ شفاهی مرکز و از اصلی‌ترین بخش‌های آن است.
وی در رابطه با مجریان تاریخ شفاهی نیز خرطرنشان کرد: مجریان پروژه‌ها، نوعا بر تاریخ و موضوعات دوره جنگ ایران و عراق مسلط هستند. بدین معنی که یا خودشان از راویان دوران جنگ هستند و یا در این حوزه پژوهش کردند، همچنین ضروری است که مجریان اهل‌قلم باشند. این آثار قبل از انتشار به‌طور متعدد و مکرر بازخوانی می‌شوند و به تعدادی از فرماندهان یا افراد پژوهشگر مسلط سپرده می‌شوند تا از نقد و نظر آن‌ها در اصلاح و تقویت متن استفاده کنیم.
ایزدی در رابطه با مستند بودن کتاب‌های تاریخ شفاهی خاطرنشان شد: برای هر جلسه چندین ساعت کار کارشناسی صورت می‌گیرد و اسناد مربوطه خوانده و غربالگری شده و موضوعات کلی احصا می‌شود مثلا دریکی از جلساتی که در مورد عملیات والفجر مقدماتی می‌خواستیم با سرلشکر رضایی گفتگو کنیم حدود ۲۰۰۰ سند خوانده شد تا موضوعات و سؤالات یک جلسه احصا شود.
مدیر تاریخ شفاهی نظامی مرکز اسناد به محتوای کلی کتاب‌های تاریخ شفاهی فرماندهان نیز اشاره و عنوان کرد: در تاریخ شفاهی مرکز، روایت فرماندهان درباره جنگ ایران و عراق است اما دوره وقوع انقلاب تا جنگ را هم مرور کلی می‌کنیم چون این دوره از این منظر بسیار اهمیت دارد که هویت، شخصیت و توانمندی‌های بسیاری از فرماندهان در دوره قبل از جنگ و در بحران‌هایی که پس از انقلاب تا جنگ درجاهای مختلف کشور با آن مواجه بودیم، شکل‌گرفته است.
وی افزود: در گفتگو با فرماندهان به‌طور محدود، مکث کوتاهی بر زندگی شخصی آن فرمانده می‌شود؛ هدف این است تا بفهمیم این فردی که در زمان جنگ در کسوت یک فرمانده ظهور و بروز کرده، خواستگاهِ اجتماعی، خانوادگی و فرهنگی این فرد چیست و بعدازآن در دوره انقلاب تا جنگ در کدام نقاط بحرانی کشور حضور دارد ولی متن اصلی گفتگوها مربوط به دوران جنگ است.