به گزارش مشرق، یک رسانه آمریکایی گزارش داده حکومت آل‌سعود، علی‌رغم ادعاهایش درباره اصلاحات اجتماعی فعالان عربستانی که برای حق رانندگی زنان در این کشور مبارزه کرده‌اند را با برخوردهای خشن مختلف از منع سفر گرفته تا تبعید و روش‌های دیگر تنبیه کرده است.
سایت تحلیلی-خبری «اینترسپت» نوشته یکی از این فعالان به نام «لجین الهذلول» می‌گوید چند روز قبل از آنکه «محمد بن سلمان»، ولیعهد سعودی خبر مسرت‌انگیز اعطای حق رانندگی به زنان را از تلویزیون اعلام کند یک مقام دادگاه سلطنتی با او تماس گرفته و از او خواسته درباره این «اصلاحات» هیچ نظر علنی مطرح نکند.
این فعال حقوق زنان در عربستان تصور می‌کرد که رفع ممنوعیت رانندگی زنان ممکن است نشانه‌ای باشد که خبر از گشایش‌های بیشتر در مسائل اجتماعی و حرکت به سوی اصلاحات بنیادین‌تر می‌دهد.
بیشتر بخوانید:
حاصل اصلاحات بن‌سلمان در عربستان چه شد؟
«الهذلول»، با این حال، تنها کسی نبود که این پیام را، آن شب سه‌شنبه در ماه سپتامبر سال 2017 دریافت کرد. حکومت آل‌سعود در روزهای قبل‌تر تماس‌های مشابهی با چندین نفر دیگر از دیگر فعالان حقوق زنان برقرار کرده و از آنها خواسته بود هنگام اعلام این خبر سکوت اختیار کنند.
یک فعال حقوق بشر که خواسته نامش فاش نشود گفت: «احساس ما این بود که آنها نمی‌خواهند فعالان، اعتبار این تغییر را به نام خودشان ثبت کنند. می‌خواستند پیام تغییرات این باشد که این تصمیمی از بالا به پایین است که پادشاه آن را گرفته و قرار نیست پاداشی برای فعالان مدنی باشد.»
اکثر فعالان به دستور مقام‌های حکومتی عمل کردند، جز «الهذلول» که با انتشار پیامی یک کلمه‌ای در صفحه توئیترش آن را جشن گرفت: «الحمدالله.» اندکی بعد، یک فرد حکومتی با او تماس گرفت و از او خواست دستورات دادگاه را بی‌کم و کاست اجرا کند.
منابعی که از کارکنان رسانه‌های وابسته به حکومت سعودی هستند به اینترسپت گفته‌اند درست در زمانی که «محمد بن سلمان» در حال اعلام برنامه‌هایش و دادن وعده‌های اصلاحات اجتماعی و اقتصادی بود، حکومت سعودی مشغول سانسور صدای مردم از طیف‌های سیاسی و مذهبی مختلف، دستگیری روحانیان و روزنامه‌نگاران میانه‌رو بود و با اعمال فشار بر آنها در صدد انتشار روایت‌هایی در حمایت از دولت بود.
«هیبا زیادین»، محقق دیده‌بان حقوق بشر در مسائل عربستان می‌گوید: «عربستان این را روشن کرده که تمامی اصلاحات وعده‌داده شده قرار است تنها به وسیله حکومت و از بالا به پایین محقق شوند.»
به نوشته اینترسپت، برای فعالانی مانند «الهذلول» و دیگران که انتظار داشتند رانندگی زنان زمینه‌ای برای گشایش در سایر عرصه‌های اجتماعی باشد، امیدواری‌ها دیری نپایید. مه 2015 در حالی که تنها چند هفته به اتمام ممنوعیت‌ها برای رانندگی زنان مانده بود، حکومت آل سعود دستگیری فعالان برجسته را آغاز کرد. الهذلول جز اولین کسانی بود که ناپدید و به بازداشتگاه منتقل شد. «امان النفجان» و «عزیز الیوسف» هم دیگر فعالانی بودند که به همین سرنوشت دچار شدند.
اندکی بعد، رسانه‌ها وابسته به حکومت آل‌سعود تصاویری از این زنان منتشر کرده و آنها را به خیانت و تبانی با دولت‌های خارجی متهم کردند. هشتگ #AgentsofEmbassies (به معنی جاسوسان سفارت‌خانه‌ها) توسط ربات‌های وابسته به حکومت آل‌سعود در فضای مجازی پخش و شایعه شد که «الهذلول» جاسوس قطر است.
فعالان حقوق بشری می‌گویند طرح چنین اتهاماتی به مسئولان سعودی اجازه می‌دهد متهمان را چندین ماه بدون محاکمه در بازداشت نگاه داشته و در دادگاه‌های موسوم به «دادگاه کیفری تخصصی» محکومیت‌های سنگینی برای آنها به اتهام جرائم غیرخشونت‌آمیز در نظر بگیرند.
در برخی از موارد، حکومت، اعضای خانواده‌های مخالفان را هدف گرفته است. یکی از فعالان به اینترسپت گفت رژیم عربستان در مواردی اعضای خانواده را از سفر منع کرده است.
«هیبا زیادین» می‌گوید: «ممنوعیت‌های مسافرتی یکی از نمونه‌های کمترشناخته شده سرکوبگری‌های حکومتی است. حکومت، اغلب خروج فعالان یا اعضای خانواده‌شان از کشور را ممنوع می‌کند و آنها تا وقتی که به فرودگاه نرفته باشند اطلاعی از این تصمیم پیدا نمی‌کنند.»
این فضای هراس، موجب شد برخی از منتقدان حکومت مانند «جمال خاشقجی»، روزنامه‌نگار سعودی کشور را ترک کنند. این روزنامه‌نگار 59 ساله اخیراً برای روزنامه واشنگتن‌پست مقاله می‌نوشت و از سه‌شنبه هفته گذشته بعد از ورود به کنسولگری عربستان در استانبول، ناپدید شده است.
خاشقجی گفته بود بعد از نگارش مقاله‌هایی در حمایت از «بهار عربی» (بیداری اسلامی) با او برخوردهای امنیتی صورت گرفته بود. وی در مصاحبه‌ای با اینترسپت که قبلاً انجام شده گفت: «حکومت به صراحت گفت که از این مقالات راضی نیست.»
ارزیابی‌های اولیه ترکیه حاکی است که تیمی از عربستان خاشقجی را به قتل رسانده و جسدش را به بیرون از سفارت منتقل کرده‌اند.
اما تلاش‌های عربستان برای ساکت کردن مخالفانش تنها به درون مرزهای این کشور محدود نمی‌شود. شماری از فعالان سعودی که به آمریکا و اروپا پناهنده شده‌اند می‌گویند سفارتخانه‌های عربستان در کشورهای متبوع با آنها تماس گرفته و آنها را تهدید کرده‌اند.