به گزارش مشرق، «رو در رو» برنامه سیاسی و فرهنگی شبکه چهار سیما این هفته به بهانه صدور رای موقت دیوان لاهه با حضور محسن اسلامی استاد دانشگاه و مهدی حسینی حقوقدان و مشاور یونسکو در ایران به موضوع خروج آمریکا از عهدنامه موت و موقعیت این کشور در مقابل سازمان های بین المللی پرداخت.
محسن اسلامی استاد دانشگاه به عهدنامه موت میان ایران و آمریکا اشاره کرد و گفت: ایران به جهت خروج آمریکا از برجام دو دادخواست به دیوان لاهه داد و یک عهد نامه ای بین ایران و آمریکا از ۱۳۳۴ شمسی به مدت ۱۰ بین ایران و آمریکا وجود داشت و خروج آمریکا از برجام با عهدنامه مودت استحکاک داشت.
وی افزود: در آن زمان آمریکا در ایران کودتا کرد و پس از آن عهدنامه مودت را امضا کردند و در دوره ای هستیم که ترامپ در آمریکا سر کار است و به عهدنامه کمترین تعهدی دارد.
این استاد دانشگاه خاطر نشان کرد: اینکه جمهوری اسلامی ایران به عهدنامه ای استناد کرده از جهت حقوقی ارزش بالایی دارد و اینکه آمریکا موظف باشد آمریکا تحریم ها را وضع نکند و این پیگیری آمریکا را ناقض حقوق بین الملل نشان می دهد.
احکام لاهه برای طرفین دعوا لازم الاجراست
مهدی حسینی حقوقدان و مشاور یونسکو در ایران نیز در ادامه بحث به موضوع ماهیت و کارکرد دیوان بین المللی دادگستری لاهه پرداخت و بیان کرد: دیوان داوری پس از جنگ جهانی منحل شد و این دیوان شکل گرفت و فرآیند رسیدگی در لاهه متفاوت است با فرآیندهای قضایی که با آن آشنا هستیم و ابتدا دیوان صلاحیت خود را رسیدگی می کند.
وی ادامه داد: دادخواست خود را به دیوان ارائه دادیم و تبادل لوایح هم انجام شد و آمریکا اعتراض کرد که دیوان صلاحیت رسیدگی به این موضوع را ندارد و دیوان بررسی مجدد کرد و اعلام کرد صلاحیت رسیدگی داد و دستور موقت صدر کرد و دستور توقف عملیات اجرا را به دولت آمریکا ابلاغ کرد و مورد اعتراض دولت آمریکا واقع شده است.
حسینی در مورد الزام به اجرای آرای دیوان لاهه گفت: کشورهایی که دعوای خود را به دیوان ارائه دادند احکام برای آن کشورها لازم الاجراست و البته رسیدگی دیوان در ابتدا لازم الاجرا نیست.
۲۳ کشور در کلوپ تحریم آمریکا
اسلامی در رابطه با محکومیت آمریکا عنوان کرد: در دو سال اخیر ورود هیئت حاکمه جدید است و قدرت نرم آمریکا یا همان قدرت هوشمند آمریکا کاهش داشته و محدود شده و گرایش دموکرت ها ضد این مواضع ایجاد شده و تصویر جدید از آمریکا شکل گرفته است.
وی تصریح کرد: دادخواست ایران مبنی بر زیر سوال رفتن عهدنامه مودت با خروج از برجام و دادخواست توقف برجام دادخواست های عجیبی نبود و فضایی که در دنیا ایجاد شد، چالش های کشورها در مقابل آمریکا بود که ۲۳ کشور را آمریکا در کلوپ تحریم ها قرار داد و متغیرهای متعددی موجب شد تا موقعیت آمریکا تغییر کند و حکم موقت به نفع ایران صادر شود.
ماندن در تعهدات بین المللی منافع بین المللی را تامین می کند
حسینی در مورد تلاش آمریکا در مقابل رای موقت دیوان لاهه عنوان کرد: به قدری بندهای عهدها شفاف است و نیازی به نگاه عمقی به موضوع نیست و حقوقدانان آمریکا می دانستند که این عهدنامه و صلاحیت دیوان لاهه در رسیدگی به دادخواست ایران وجود دارد.
وی تاکید کرد: برای ساختن آینده دولت ها باید به تعهدات خود پایبند باشند و ماندن در عهدنامه شاید منافع آمریکا را تامین نکند اما منافع بین الملل را تامین می کند.
پمپئو سیاست های آمریکا را عجولانه اعمال کرد
اسلامی استاد دانشگاه عنوان کرد: آمریکا در دیوان باخته و پمپئو با خروج عجولانه سیاست های آمریکا را اعمال کرد و اگر دیوان آنها را محکوم کند و به دلیل خروج از معاهدات آمریکایی ها اعلام موضع کردند و نشان می دهد که بر اساس رویه موجود در دیوان آمریکا اگر نپذیرد رای دیوان به شورای امنیت ارجاع می شود و آمریکا آنجا وتو می کند که البته این پروسه طول می کشد و آمریکا با خروج از عهدنامه مودت برای ایران پیروزی بود و ما در یک دادگاه بین المللی رای خواهیم گرفت و ارزشمند است.
وی یادآور شد: اگر آمریکایی ها در صدد اجماع سازی علیه ایران باشند آراء بین المللی اینچنین می تواند به ایران کمک کند.
ترامپ آمریکا را از چند سازمان بین المللی خارج کرد
حسینی در توضیح حق وتو اعضاء در برابر ارجاع آراء دیوان به امنیت گفت: این همواره چالش دیوان بین المللی دادگستری بوده است و رای نهایی دیوان بلااستثنا مورد اعتراض دیوان واقع می شود و ما باید به تعهد و اصل مفد پیمان مودت برگردیم و اگر دعوایی با آمریکا داشتیم ابتدا بر اساس اصول دیپلماتیک پیش رویم و اگر نتیجه نداد به دیوان و شورای امنیت برویم.
وی خاطر نشان کرد: از آنجا که رای لاهه برای موضوع دو کشور است در شورای امنیت رای گیری نمی شود و ما می توانیم بر اساس عهدنامه مودت فرصت یکساله را برای استقرار دعوا با آمریکا داریم و اگر در این یکسال رای صادر شد، آمریکا نمی تواند از رای استنکاف کند.
این استاد دانشگاه در مورد خروج آمریکا از سازمان های بین المللی نیز عنوان کرد: ترامپ از وقتی آمده از چند نهاد بین المللی خارج شده یکی از آنها شورای حقوق بشر سازمان ملل بوده است و مدعی است که چرا شورای حقوق بشر مدام قطعنامه صادر می کند و علیه اسرائیل قطعنامه صادر می کند و از توافق نامه زیست محیطی پاریس در مورد انتشار گازهای گل خانه ای خارج شد و آمریکا از آن خارج شد.
حسینی افزود: آمریکا از برجام هم خارج شد همچنین از قطعنامه مهاجران خارج شد و می خواهد از توافق مهاجرت مکزیک هم خارج شد.
دوره ترامپ دوره طلبکاری است
اسلامی یادآور شد: دوره ترامپ دوره طلبکاری است و با وجود ایجاد نا امنی و استفاده از منابع کشورها مدعی است که سواری مجانی داده است و دقیق ترین سمبل طلبکاری ترامپ خروج از معاهدات بین المللی است که معتقد است بیشترین هزینه ها را نسبت به سایر کشورها پرداخت کرده و اینک چالشی در این رابطه در آمریکا وجود دارد و انتخابات کنگره تعیین کننده این است که ترامپ افسارگسیخته یا ترامپ محصور را شاهد باشیم و تغییرات کابینه ترامپ بیانگر تشدید چالش های آمریکا است.
ایران پنح استناد به عهدنامه مودت داشته
حسینی همچنین در مورد غرامت های حادثه ۱۱ سپتامبر و بلوکه شدن دارایی ها ایران در آمریکا گفت: از دیروز دیوان رسیدگی به این موضوع را رسیدگی کرده و پنجمین استناد ایران به عهدنامه مودت در دیوان انجام شد و البته اختلاف نظرهایی مبنی بر رسیدن به دستور موقت دادخواست در این پرونده وجود دارد.
بلوکه شدن اموال ایران با لابی یهود بود
اسلامی در مورد رای دادگاه داخلی آمریکا مبنی بر بلوکه شدن اموال ایران اظهار کرد: این موارد لابی های یهود است و دعاوی سیاسی است و این آراء به این شکل صادر شده و جمهوری اسلامی در این موارد مظلوم است و به محاکم آمریکا ورودی ندارد.
وی به خرید تجهیزات پلیس آمریکا از اموال بلوکه شدن ایران و لیبی و سوریه اشاره و عنوان کرد: این نشان دهنده مظلومیت جمهوری اسلامی است و البته استراتژی ترامپ خطرناک است و بر انزوای ایران پایه گذاری شده و دو پایه دیگر آن تضعیف جمهوری اسلامی و بخش سوم در حای دیگری باید بحث شود.
این استاد دانشگاه در مورد سوئیفت و ارتباط ایران با بانک ها عنوان کرد: با شرایط پیش رو قیمت نفت بالا می رود و انتخابات کنگره را ضد ترامپ پیش می برد.
آمریکا از یونسکو هم خارج شد
حسینی در مورد بی اعتنایی آمریکا به یونسکو نیز گفت: آمریکا سال ۲۰۱۱ با تنشی که با یونسکو پیدا کرد و سال ۲۰۰۸ از یونسکو خارج شده بود مانع پیشرفت فرهنگ های دنیا بود و فرهنگ آمریکا سازی یک پروژه است و این با یونسکو تعارض دارد چرا که به خرده فرهنگ ها بسیار توجه می کند و این با اهداف آمریکا سازگار نبود و موجب شد آمریکا در یک مقطعی تعهد و حق عضویت خود را به یونسکو پرداخت نکرد و یونسکو قبل از خروج آمریکا عضویت و حق رای آمریکا را قطع کرد.
وی به توجه یونسکو به فلسطین اشاره کرد و افزود: ایران هم عضو فعال یونسکو است و پرونسکو فرهنگ همه کشورها را از جمله فلسطین را زنده نگه می دارد و خدمات ثبت فرهنگی را برای زنده نگه داشتن فرهنگ ها ارائه می دهد.
بحران داخلی آمریکا به شخصیت های سیاسی رسیده
اسلامی در مورد انزوای آمریکا گفت: ریسک سیاست های ترامپ بالاست و رویکرد جدید در آمریکا زاده شده و بحران های داخلی به شخصیت های سیاسی رسیده است و برخی معتقدند این خود ترمیمی سیستم سیاسی است و نمی توان انکار کرد که آمریکا دچار بحران است.
آمریکا با بهره کشی ملت ها آمریکا شد
وی تاکید کرد: آمریکا به واسطه بهره کشی از ملت های جهان آمریکا شده و سیاست های شکست یا پیروزی ترامپ در حال حاضر زود است و البته یکجانبه گرایی آمریکا کاملاً مشهود است.
تحریم نباید به تنبه تبدیل شود
حسینی در پایان گفت: تحریم ها در یک کشور نباید تبدیل به تنبیه شود و این مغایر با حقوق بشر است.