به گزارش مشرق، با شکست ژاپن در جنگ جهانی دوم، بخش شمالی شبه جزیره کره به تصرف اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی و بخش جنوبی آن به تصرف آمریکا و نیروهای مورد حمایت غرب درآمد. به دنبال برگزاری کنفرانس‌های یالتا و پوتسدام شبه جزیره کره در پشت مدار 38 درجه به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم شد. در سال 1948 تقسیم کره به دو کشور، صورت رسمی یافت و دو حکومت کره شمالی (جمهوری دموکراتیک خلق کره) و کره جنوبی (جمهوری کره) استقرار یافت. هر دو کشور داعیه حکومت بر کل شبه جزیره را داشتند که در نهایت منجر به جنگ خونین 1950 تا 1953 میان دو کشور شد.
تاریخ کره سرشار از مداخلات خارجی است. دخالت خارجی در شبه جزیره کره به اواخر قرن نوزدهم میلادی بازمی‌گردد؛ جاییکه این منطقه پس از زورآزمایی میان چین و ژاپن تحت سلطه امپراطوری ژاپن قرار گرفت و در سال 1910 با امضا پیمانی رسما به اشغال سامورایی‌ها در آمد.
بیشتر بخوانید:
ترامپ مکاتباتش را با رهبر کره شمالی «نامه‌های عاشقانه» توصیف کرد!
حتی جنگ میان دو کشور در سال 1950 نیز با تحریک قدرتهای خارجی نظیر شوروی، چین و آمریکا به وقوع پیوست و نظامیان زیادی از کشورهای خارجی نیز در این جنگ کشته شدند.
علیرغم مخاصمات و تقابل همه جانبه دو کشور در خلال جنگ سرد، کره جنوبی و کره شمالی هیچ گاه از فکر وحدت میان دو کشور بیرون نیامده‌اند و همواره بر لزوم اتحاد میان دو کشور در آینده تاکید کرده‌اند. اگر چه تصورات رهبران دو کشور درباره اتحاد با دیدگاههای یکدیگر منطبق نبوده است اما مساله مهم در تفکر رهبران دو کره این است که شبه جزیره مردمانی دارای یک نژاد و یک زبان با فرهنگ مشترک است و روزی دوباره باید متحد شود. وجود وزارت اتحاد در کره جنوبی و همچنین سازمانی برای پیگیری مذاکرات در قبال اتحاد شبه جزیره کره در کره شمالی گواه همین امر است.
پس از پایان جنگ سرد ابتکار سیاست آفتاب تابان از سوی «کیم دائه جونگ» رئیس جمهور وقت کره جنوبی و تلاش برای بهبود روابط مسالمت آمیز با پیونگ یانگ و همچنین اتخاذ سیاست وحدت مجدد مسالمت آمیز و مستقلانه از سوی کره شمالی، پیگیری مذاکرات مستقیم میان رهبران دو کره در اواخر حکومت کیم ایل سونگ(بنیانگذار کره شمالی) تلاشی از سوی هر دو کشور در راستای وحدت مجدد شبه جزیره دو کره بود که به دلایلی نظیر رویکرد مبتنی بر زور و غیرصلح آمیز، تلاش برای تعمیم ایدوئولوژی خود بر تمام شبه جزیره کره و همچنین برنامه اتمی کره شمالی به جایی نرسید.
با این وجود توافق میان دو کشور برای دیدار خانواده های جدا افتاده از هم در دوسوی مرزها پس از چند دهه و همچنین راه اندازی مجتمع بزرگ صنعتی کائه سونگ در سال 2002 که بیش از 50 هزار کارگر کره شمالی در آن مشغول کار هستند از نتایج همین رویکردهای صلح جویانه دو طرف بوده است.
دوران تازه در روابط 2 کره
روابط دو کره طی یک سال گذشته بعد از چند سال تنش و تخاصم با روی کار آمدن «مون جائه این» در کره جنوبی و فعال شدن کیم جونگ اون در عرصه دیپلماتیک وارد فاز تازه‌ای شده است و مردم دو کشور را نسبت به آینده‌ای صلح آمیز کمی امیدوار کرده است. طی سالهای 2009 تا 2016 مجموعه از آزمایشهای اتمی و موشکی کره شمالی و همچنین برگزاری رزمایشهای نظامی مشترک آمریکا و کره جنوبی در نزدیکی آبهای کره شمالی دو طرف را تا مرز وقوع یک جنگ تمام عیار پیش برده بود.
با این حال حضور یک هیات بلند پایه سیاسی از کره شمالی در افتتاحیه المپیک زمستانی کره جنوبی در سال 2018 فضا را برای از سرگیری مذاکرات مجدد بین دو همسایه جدا شده فراهم کرد. پس از همین ابتکار کره شمالی بود که دیدار تاریخی میان رهبران دو کشور در منطقه حائل مرزی در روستای پانمونجوم در ماه آوریل 2018 برگزار شد. رهبر کره شمالی با پای پیاده از مرز دو کره عبور کرد تا با مون جائه-این، رییس جمهوری کره جنوبی دیدار کند. این مهمترین اقدام نمادین این دیدار بود چرا که برای اولین بار بود که یک رهبر کره شمالی پا در خاک کره جنوبی میگذاشت.
مون جائه این رئیس جمهور کره جنوبی این اقدام رهبر کره شمالی را یک تصمیم شجاعانه و تاریخی خواند. دو طرف در اولین دیدار درباره پایان رسمی آتش بس 65 ساله و همچنین خلع سلاح اتمی شبه جزیره گفتگو کردند.
تمایل دو طرف به ادامه مذاکرات و تنش زدایی در روابط دوجانبه منجر به دومین دیدار رهبران شمال و جنوب در ماه مه سال جاری شد. این دیدار نیز در مرز دو کره در «خانه صلح» روستای مرزی پانمونجوم برگزار شد.
کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، در کنفرانس مشترک خبری ضمن بیان این که «اشتباهات گذشته را تکرار نخواهیم کرد» گفت: پس از سال‌ها جدایی، از سیاست جدیدی استفاده خواهیم کرد که بر همکاری متمرکز خواهد بود. امیدواریم بار دیگر، صلح در شبه‌جزیره کره برقرار شود.
مون جائه این، رئیس جمهور کره جنوبی، نیز در این کنفرانس مشترک مطبوعاتی گفت: برای گشودن صفحه‌ای جدید و ساختن آینده منطقه تلاش می‌کنیم. برای اجتناب از رویارویی‌های نظامی، از سازوکارهای جدید استفاده خواهیم کرد.
در سومین دیدار کیم و مون که در پیونگ یانگ برگزار شد رئیس جمهور کره جنوبی با یک هیات بزرگ 200 نفره پس از دو دهه به پایتخت کره شمالی سفر کرد و مورد استقبال کم سابقه مردم و رهبران این کشور قرار گرفت.
علاوه بر دیدار و گفتگوی مستقیم رهبران عالی دو طرف، از زمان اولین دیدار میان رهبران شبه جزیره کره تا کنون، مذاکرات میان دو کشور در سطوح مختلف بی وقفه ادامه داشته است. توافق دو کشور برای کاستن از حجم تسلیحات نظامی در نزدیکی مرزها، برچیده شدن بلندگوهای تبلیغاتی از سوی هر دو طرف، دیدار خانواده های جدا افتاده و توافق نظامی به منظور کاهش تنش نظامی و جلوگیری از تنش احتمالی از جمله این توافقها محسوب می‌شود.
همچنین مقامات کره جنوبی و کره شمالی اخیرا با متصل کردن دوباره جاده‌ها و خطوط ریلی میان دو کشور که از زمان جنگ کره قطع شده بود به توافق دست یافته و قرار است به منظور توسعه روابط دو کشور در نوامبر یا دسامبر سال 2018 طی مراسمی این خطوط را به یکدیگر وصل کنند. این یکی از مهمترین توافقات میان دو کشور از زمان جدایی دو کشور محسوب می‌شود چرا که باعث گسترش ارتباطات مردم دو کشور خواهد شد و مزایای اقتصادی زیادی نیز برای هر دو کشور در بر خواهد داشت. به عنوان مثال مرتبط کردن این خطوط باعث دسترسی کره جنوبی به بازارهای چین، روسیه و اروپا خواهد شد.
مداخله خارجی پاشنه آشیل روابط بین کره‌ای
علیرغم پیشرفت چشمگیر مناسبات کره شمالی و کره جنوبی، این مذاکرات با خطرات بزرگی نیز مواجه است که ممکن هر لحظه روابط بین سئول و پیونگ را به نقطه صفر بازگرداند. مهمترین خطر بالقوه در مسیر بهبود روابط دوجانبه مداخله و نقش قدرتهای خارجی به ویژه آمریکا است.
به عنوان مثال کره شمالی همواره از نفوذ واشنگتن در سئول و همچنین وابستگی امنیتی این کشور به آمریکا و استقرار نظامیان آمریکایی در خاک کره جنوبی نگران است. از نظر پیونگ یانگ مقامات کره جنوبی در اتخاذ تصمیمات مستقل در قبال کره شمالی ناتوان هستند و یک گوش آنها همواره به سمت واشنگتن و اظهارات آنها است.
اگر چه نباید از نفوذ کشورهایی نظیر چین و روسیه در کره شمالی هم غافل شد اما طی دهه های گذشته عمده ترین مانع در مسیر روابط مسالمت آمیز میان سئول و پیونگ یانگ سیاست‌های خصمانه آمریکا علیه کره شمالی و تلاش دولتهای مختلف در واشنگتن برای تغییر حکومت کره شمالی با استفاده از تحریم و یا توسل به نیروی قهری بوده است.
از سوی دیگر نفوذ آمریکا در میان رهبران کره جنوبی همواره باعث بی اعتمادی فزاینده کره شمالی نسبت تصمیمات مقامات کره جنوبی بوده است. چه بسا توافقات میان دو کشور به دلیل فشارهای آمریکا بر کره جنوبی و یا اقدامات خصومت آمیز نظیر برگزاری یک رزمایش نظامی در منطقه ناکام مانده و یا در مسیر مذاکرات دوجانبه میان دو کشور سنگ اندازی کرده و آن را به انحراف کشانده است.
اگر چه هنوز برای قضاوت درباره آینده صلح آمیز شبه جزیره کره زود است اما کره شمالی و کره جنوبی با نشان دادن عزم و اراده خود برای بهبود روابط دوجانبه گامهای اولیه را محکم برداشته‌اند؛ اگر مداخلات خارجی به آنها امان بدهد شاید در آینده اخبار خوبی از روابط میان دو کره بشنویم.