سرویس جهان مشرق- همان طور که احتمال میرفت، «موج آبی» دموکراتها نتوانست کنگره را یکپارچه در اختیار آنها قرار دهد. با این حال پسگرفتن مجلس نمایندگان از حزب جمهوریخواه پس از ۸ سال میتواند زنگ خطر برای فیلها، به ویژه برای ترامپ باشد، زیرا اگر چه دموکراتها نمیتوانند هر طرحی را از سد سنای جمهوریخواه بگذرانند، اما ترامپ و اعضای کابینهاش نیز در پیگیری لوایح و برنامههای مد نظر خود به ویژه در حوزه داخلی محدود خواهند شد.
دانلد ترامپ سهشنبه شب در تماس با نانسی پلوسی رهبر کنونی اقلیت مجلس، پیروزی دموکراتها را در انتخابات مجلس تبریک گفت و فردا صبح همین پیام را توییت کرد، اما در عین حال در توییتی «پیروزی بزرگ» را به خود و حزبش نسبت داد.
مهمترین نتایج در انتخابات میاندورهای
* دموکراتها با بیش از ۲۳۰ کرسی در مجلس نمایندگان آمریکا توانستند اکثریت را از جمهوریخواهان پس بگیرند، اما سنا با حداقل ۵۱ سناتور جمهوریخواه در اختیار آن حزب باقی ماند.
* هر دو سال یکبار یک سوم از کرسیهای سنا به انتخابات گذاشته میشود. در این انتخابات حداقل ۱۰ سناتور دموکرات در ایالتهایی در معرض آرای مجدد مردم قرار گرفتند که دو سال پیش ترامپ با اختلاف آرای زیاد توانسته بود پیروز شود. این مسأله موجب شد اگر چه با توجه به اکثریت لرزان جمهوریخواهان در سنا کافی بود دموکراتها برای پسگرفتن اکثریت آن تنها دو سه کرسی را از آن خود کنند، اما موفق به این کار نشدند.
* سه کرسی دموکرات در سنا، در رقابت سهشنبه به جمهوریخواهان رسید. جو دانلی از ایندیانا، کلیر مککاسکیل از میسوری و هیدی کیتکام از کارولینای شمالی سنا را ترک خواهند کرد. از آن سو یک کرسی جمهوریخواه نیز در ایالت نوادا که در اختیار دین هِلِر بود، با پیروزی جکی رُزِن به دموکراتها رسید. مککاسکیل پس از قبول شکست گفت: «من همه مناطق این ایالت، حتی قرمزترین مناطق قرمز را نیز دوست دارم».
* تد کروز در ایالت تگزاس توانست بار دیگر به عنوان سناتور ایالات متحده شناخته شود. این رقابت بسیار نزدیک با توجه به ادعاهای کروز برای نامزدی ریاستجمهوری مورد توجه رسانهها قرار گرفته است. او تنها با ۲۲۵ هزار رأی بیشتر در این انتخابات، احتمالاً باید نگران آینده سیاسی خود باشد.
* بیشترین کرسیهایی که در مجلس نمایندگان از جمهوریخواهان به دموکراتها داده شد، مربوط به ایالتهای فلوریدا، ایلینویز، نیوجرسی، پنسیلوانیا، تگزاس و ویرجینیا بوده است.
* ۲۶ فرماندار جمهوریخواه و ۹ فرماندار دموکرات در معرض انتخاب مردم قرار داشتند که دستکم ۷ کرسی فرمانداری از جمهوریخواهان به دموکراتها تحویل شده است در ایالتهای: ویسکانسین، ایلینویز، کانزاس، مِین، میشیگان، نوادا و نیومکزیکو.
* تا پیش از این ۱۰۷ زن در کنگره آمریکا حضور داشتند که با نتایج فعلی به نظر میرسد این رقم افزایش خواهد داشت. برای مثال آریزونا و تنسی برای اولین بار یک زن را به عنوان سناتور برگزیدند.
* در این انتخابات دو زن مسلمان با نامهای رشیده طالب (میشیگان) و الهان عمر (مینهسوتا) نیز وارد مجلس نمایندگان شدند.
* چهار زن ایرانی با نامهای آنا اسکمانی (نماینده منطقه ۴۷ فلوریدا در مجلس ایالتی)، آنا کاپلان (سناتور منطقه ۷ نیویورک در سنای ایالتی)، زهرا کارینشاک (سناتور منطقه ۴۸ جورجیا در سنای ایالتی) و سام همدانی (قاضی دادگاه منطقه وِیک در کارولینای شمالی) در انتخابات ایالتی به پیروزی رسیدند. همدانی پیش از این نیز همین کرسی را در اختیار داشت. شیرین قربانی، دیگر نامزد ایرانی در انتخابات ایالتی نتوانست جای کریس استوارت در مجلس ایالتی یوتا را بگیرد.
* دو نامزد دموکرات از بومیان آمریکایی توانستند به مجلس راه یابند: دِب هالند از نیومکزیکو و شاریس دیویدس از کانزاس.
شگرد دموکراتها در پیروزی
دموکراتها در این انتخابات بیش از پیش بر تکثر تأکید کردند: آنها بیش از جمهوریخواهان از زنان به عنوان نامزد بهره گرفتند، آسیاییتباران و آفریقاییتباران را به رقابت با جمهوریخواهان فرستادند، مسلمانها را به عنوان نامزد معرفی کردند، حتی از دگرباشان استفاده کردند و بومیان آمریکا را نیز از قلم نیانداختند و در بسیاری از این موارد نیز به پیروزی رسیدند.
نمونه بارز این شگرد دموکراتها، پیروزی آیانا پرسلی، زن سیاهپوست، به عنوان نماینده ماساچوست در مجلس آمریکا است و همچنین رشیده طالب و الهان عمر که هر دو از زنان مسلمان هستند. با این حال استیسی آبرامز، نامزد دموکرات برای فرمانداری جورجیا که نزدیک بود به عنوان اولین زن سیاهپوست در تاریخ آمریکا به فرمانداری برسد، تنها با ۶۰ هزار رأی کمتر شکست خورد.
معنای پیروزی جمهوریخواهان در سنا برای دموکراتها
پیروزی مجدد جمهوریخواهان در سنا بدان معنا است که
* مصوبات ضدترامپی به احتمال زیاد با مخالفت سنا روبرو میشود؛
* برکناری رئیسجمهور که نیاز به رأی دو سوم سنا دارد، فعلاً از دستور کار خارج است و پیگیری تحقیقاتی که با استیضاح ترامپ در ارتباط است، صرفاً با هدف فشار بر وی ادامه مییابد.
* روندی که ترامپ با جانشینکردن دو قاضی جمهوریخواه در دیوان عالی آمریکا آغاز کرد، ادامه خواهد داشت.
* رویکردهای ترامپ در سیاست خارجی با مشکل جدی مواجه نخواهد شد، زیرا این حوزه در ساختار حاکم بر ایالات متحده عمدتاً در اختیار دولت و سنا است. برای مثال ایندپندنت به مخالفت دموکراتها با خروج واشینگتن از توافق هستهای با ایران اشاره کرده و نوشته است با توجه به روابط بنیامین نتانیاهو با سران هر دو حزب، بعید است در این زمینه تغییری ایجاد شود.
معنای پیروزی دموکراتها در مجلس برای ترامپ
این پیروزی بیش از آنکه نویددهنده توانایی دموکراتها در تصویب قوانین فوقالعاده باشد، به معنای ناکامی ترامپ در پیشبرد برنامهها و لوایح مد نظر خود در دو سال آتی است. البته به نظر میرسد دموکراتها به دو دلیل قصد اقدام جدی ضد ترامپ ندارند:
۱- مصوبات مجلس نمایندگان باید در سنا تصویب شود، در حالی که اکثریت سنا در اختیار جمهوریخواهان است. بنابر این اگر این مصوبات از پیش همراه با ضدیت آشکار با ترامپ تصویب شده باشد، بعید است مورد حمایت جمهوریخواهان واقع شود.
۲- تجربه مخالفت مجلس نمایندگان جمهوریخواه که از سال ۲۰۱۰ بر سر کار آمد، با اوباما که تنها دو سال از ریاستجمهوریاس میگذشت، این شد که او در سال ۲۰۱۲ میلادی باز هم به پیروزی رسید. تجربه مشابهی در ریاستجمهوری بیل کلینتون رخ داد. نانسی پلوسی، رئیس باتجربه و هوشمند دموکراتها در مجلس به خوبی میداند ضدیت با ترامپ در حالی که تازه بر سر کار آمده، نه تنها امید به شکست او در انتخابات ۲۰۲۰ را بیشتر نمیکند، بلکه احتمالاً به دلیل مانورهای قدرتمندانه او در مقابل ضدیتهای مجلس، بر آرای او میافزاید و مجلس را به قدرتطلبی و مانعتراشی متهم میکند.
با توجه به این دلایل بود که نانسی پلوسی در سخنرانی پیروزی دموکراتها بر تلاش مجلس جدید برای تقویت تعهد دولت به قانون اساسی و تقویت تعادل در دولت ترامپ تأکید کرد و اضافه کرد راهکار اصلی دموکراتها، مصوباتی است که با همکاری دو حزب تدوین و تصویب میشود و به هیچ وجه به دنبال جنگ نیست. او میداند اگر دموکراتها با جمهوریخواهان معتدل همکاری کنند، بسیار بیشتر از آن نتیجه میگیرند که بخواهند پا روی دم جمهوریخواهان تندرو و ترامپی بگذارند. در حالت اول احتمال تأیید مصوبات در سنا نیز افزایش مییابد اما در حال دوم حتی سناتورهای معتدلتر از حزب جمهوریخواه نیز احتمالاً با پلوسی همکاری نخواهند کرد.
با این حال جمهوریخواهان تندرو ممکن است مانع از موفقیت راهبرد همکاری دوحزبی دموکراتها شوند و در این صورت، احتمالاً دموکراتها به سراغ اختیارات خود در مجلس خواهند رفت. آنها که ریاست کمیتههای خدمات عمومی، اطلاعات و دادگستری را برعهده میگیرند، میتوانند با تهدید به برگزاری جلسات استماع، آنها را ساکت کنند. برخی نمایندگان دموکرات نیز مانند ریچارد نیل و آدام شیف وعده دادهاند روند حقوقی پیگیری اسناد اظهارنامههای مالیاتی ترامپ و روابط او با روسیه را به جریان خواهند انداخت.
این فعالیتها دستکم بدون تأکید مستقیم سران حزب دموکرات از سوی برخی نمایندگانِ این حزب صورت خواهد گرفت، هر چند تا زمان اعلام نتایج تحقیق مولر در مورد روابط پیشاانتخاباتی ترامپ با روسیه بعید است به اقدام عملی ضد ترامپ منجر شود، مگر آنکه اتفاقی دیگر مانند عدم تمکین ترامپ نسبت به مصوبات مجلس که طبق قانون اساسی میتواند از دلایل استیضاح باشد، منجر به تهییج افکار عمومی علیه وی شود.
از آنجا که مجلس نمایندگان آمریکا عمدتاً در مسائل سیاست داخلی مانند لایحه بودجه دارای اختیارات است، تأکید اصلی دموکراتها بر تغییر سیاست ترامپ در این زمینه خواهد بود. سه موضوع کلیدی داخلی که طی دو سال اخیر به جنجال تبدیل شده است، لایحه قانون مالیات، سختگیری در سیاست مهاجرتی و محدودکردن بیمه درمان معروف به «اوباماکِر» است.
مثلاً ترامپ برای ترمیم و ساخت دیوار مرزی با مکزیک خواهان اختصاص ۵ میلیارد دلار در ابتدای سال بوده که احتمالاً از سوی دموکراتها با مخالفت روبرو شود زیرا مهاجران یکی از مهمترین پایگاههای رأی آنها به شمار میآیند. لزوم پایینآوردن قیمت دارو از هماکنون از سوی نانسی پلوسی رهبر احتمالی دموکراتها در سنا مورد اشاره قرار گرفته است. این تنشها با دولت ترامپ احتمالاً رئیسجمهور آمریکا را از هماکنون به سمت تغییر برخی کارکنان کاخ سفید و اطرافیانش انداخته تا بتواند به طرز مؤثرتری با مجلس نمایندگان تعامل کند.
جمعبندی
هر چه از رقابت در انتخابات آمریکا بگوییم، نمیتوان این واقعیات را انکار کرد که:
* سیاستهای دو حزب در بسیاری از مسائل به ویژه در سیاست خارجی دارای همپوشانی و حتی همسانی است.
* کل سیاستمداران آمریکا، چه جمهوریخواه و چه دموکرات خدمتگزار باند سیاسی-نظامی-صنعتیِ حاکم بر این کشور هستند. منازعه سیاستمداران آمریکایی را باید در تقابل منافع مادی صاحبان بنگاههای اقتصادی تحلیل کرد.
* نظام دو حزبی در آمریکا با در اختیارگرفتن نهادها، رسانهها و حتی اختیارات حقوقی (مانند آرای اکترال و تقسیمبندی حوزههای انتخابیه) اجازه پیروزی به نامزدهای مستقل را نمیدهد.
منابع
https://www.independent.ie/world-news/north-america/history-made-as-two-muslim-women-elected-to-us-house-of-representatives-37501660.html
https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/midterms-2018/midterm-elections-results-democrats-house-representatives-nancy-pelosi-trump-us-a8621661.html
https://www.bustle.com/p/nancy-pelosis-2018-midterms-speech-after-democrats-took-back-the-house-is-worth-a-listen-13103056
http://time.com/5446274/midterm-election-results
https://www.vox.com/2018/11/6/18070682/democrat-governor-wins
https://www.vox.com/2018/11/6/18025036/election-results-democrats-win-house-trump-investigations-analysis
https://www.nytimes.com/elections/results/georgia-governor
https://www.rouydad24.ir