سرویس فرهنگ و هنر مشرق - چندی قبل نامه‌ای با امضای اصغر فرهادی، رخشان بنی اعتماد، کیانوش عیاری، بهمن فرمان‌آرا، کیهان کلهر، حسین علیزاده و جمعی از چهره‌های شناخته شده سینما و موسیقی در رابطه با تحریم‌های ایالات متحده منتشر شد. در محتوای این نامه آمده است: ما اهالی فرهنگ و کنشگران مدنی ایران برآنیم با کلامی ورای زبان ناکارآمدِ سیاست با شما مردم جهان سخن بگوییم، بار دیگر تحریم‌های دولت آمریکا علیه ایران آغاز شد؛ اما خام‌اندیشانه است بپنداریم که نتیجه‌ی اعمال این تحریم‌ها دستیابی به حقوق شهروندی و حقوق بشر، بهره‌مندی از مواهب آزادی و بهبود شرایط زندگی برای ملت ایران است. ملت ایران، تنها تاوان این تحریم‌ها را خواهد داد.
سیاست‌گزاران دیر یا زود می‌روند، اما فجایع حاصل از عملکرد غلط آنها جهانی را می‌سازد که ما و شما و فرزندان‌مان در طول تاریخِ پیشِ رو، دست به گریبانِ کابوسِ آن خواهیم بود.هم صدایی ما و شما در هر گوشه از جهان و توجه‌دادن به نتایج فاجعه‌بارِ شرایط تحمیل‌شده بر ملت ایران، می‌تواند سیاست‌گزاران و سیاست‌های غیرانسانی‌شان را متوقف کند.با ما هم‌صدا شوید.
مجید مجیدی: آمریکا نه دولت، بلکه ملت ایران را تحریم کرده است
همزمان با انتشار این نامه مجید مجیدی که به منظور سخنرانی در بنیاد فیلم چین در پکن به سر می‌برد، تبلیغات منفی در مورد سانسور در ایران را سیاسی و غیر واقعی دانست و گفت: «آمریکا ۵۰ سال کشور ما را استعمار کرد و حالا که منافع‌شان از دست رفته است مسایل غیر واقعی را به ما نسبت می‌دهند.» او تاکید کرد همان‌طور که می‌دانید در روزهای گذشته نیز آمریکا از سر استیصال، مجددا دارو را بر ملت ایران تحریم کرد که بیانگر ناتوانی این کشور در برابر اراده و عظمت ملت ایران است.
پس از این دو موضع‌گیری، هاتف علیمردانی هم در گفت و گو با بی‌بی‌سی فارسی گفت: حداقل پنجاه نفر از اطرافیانم از من که دارم به ایران می‌روم دارو می خواهند. چطور می‌گویند دارو تحریم نشده؟!در حالی که فیلم سینمایی «کلمبوس» درباره مشکلات ایران و آمریکا قرار است بزودی در ایران اکران شود، علیمردانی کارگردان این فیلم که در آمریکا حضور دارد به تندی از سیاست های ترامپ انتقاد کرد و گفت: مردم ایران در آمریکا شریف ترین جامعه هستند که نه تنها به آمریکا به جهان خدمت کرده اند و امروز به بدترین شکل ممکن محدود شده اند.
فایل آن‌را از اینجا دانلود کنید: video/mp4
علیمردانی در ادامه اشاره کرد: امروز معیشت مردم هدف قرار گرفته شده و دروغ‌ترین حرف ها را به خورد مردم می دهند. دیدم آقای برایان هوک گفته ما معیشت شما را هدف قرار ندادیم این دروغ محضه! دارو و غذا تحریم شده. حداقل پنجاه نفر از اطرافیان من از من که دارم می روم به ایران دارو می خواهند. چطور می توانند دارو تهیه کننده وقتی نمی توانند پول پرداخت کنند. آمریکایی‌ها اجازه نداده‌اند که عوامل فیلم من از جمله فرهاد اصلانی ویزا بگیرند و من تنها چهار دقیقه از این فیلم را توانستم در آمریکا بسازم.
به فاصله کمی از انتشار این اظهارات، سلبریتی‌ها در قالب یک کمپین، با انتشار یک ویدیو درباره کودکان سرطانی، تحریم‌های مالی و بانکی ایران را برابر با تحریم دارویی ایران خواندند و در اقدامی هماهنگ با انتشار این فیلم ، واکنشی جهانی را دنبال می‌کنند. سلبریتی‌ها با انتشار یک ویدیو که روایتی از زندگی سخت کودکان سرطانی است، تحریم‌های غیرانسانی آمریکا را به چالش کشیدن.
رضا کیانیان، سحر دولتشاهی، مهتاب کرامتی، باران کوثری، الهام کردا، امیرمهدی ژوله، هستی مهدوی فر، پردیس احمدیه و... این ویدیو را منتشر کرده‌اند پیامی با زیرنویس انگلیسی که مخاطبش مشخص است و انتظار می‌رود با انعکاس در رسانه‌های جهان، بتواند نگاه افکارعمومی جهان را متوجه آنچه امروز سیاستمداران آمریکا برای ایران رقم می‌زنند، نماید.
در توضیح این ویدیو آمده است: «تحریم بانکی فقط یک اقدام و یک خبر در خبرگزاری‌ها نیست. تحریم بانکی یعنی مرگ کودکان سرطانی ایران به خاطر ممنوع شدن فروش دارو. و این نوشته را با هشتگ #SanctionsTargetMe منتشر کردند.
فایل آن‌را از اینجا دانلود کنید: video/mp4
امیر مهدی ژوله در توضیح این پیام نوشته است: «ماجرا اینه که روی کاغذ دارو تحریم نیست، ولی در عمل شرکت های مهم داروسازی یا بعد از خروج امریکا از برجام، از ایران خارج شدن و یا اینکه به بهانه ممنوع بودن مبادلات بانکی از فروختن دارو به ایران خودداری میکنن. این نتیجه کار خبری دوستان روزنامه نگار و گفت وگوهاشون با انجمن های حمایت از بیماری های مختلف (سرطان، تالاسمی، دیابت و ...) است. خطر بی دارو موندن بچه های بیمار جدیه.»
حباب بار روانی پساتحریم را سلبریتی‌ها باد خواهند کرد؟!
دامنه واکنش‌ها به تحریم‌های آمریکا توسط چهره‌های سرشناس و سلبریتی‌ها ادامه دارد و پرسش مهم قابل طرح این است" آیا انتشار گسترده این ویدئوها در فضای مجازی تاثیری در تغییر روند تحریم‌های خواهد داشت؟ " هزاران کودک یمنی با ادوات جنگی آمریکایی توسط ارتش سعودی‌ها کشته می‌شوند و هزاران ویدئو از آوارگان سوری و کودکان کشته شده یمنی در فضای مجازی منتشر می‌شود، آیا با انتشار این عکس‌ها و فیلم‌ها تغییری در روند سیاست‌های آمریکا رخ خواهد داد؟
مرور تاریخ نشان می‌دهد هزاران زن و کودک ویتنامی با گلوله‌های آمریکایی کشته شدند، آیا سیاستمداران آمریکایی تصمیم عاجلی در توقف جنگ چندین ساله ویتنام گرفتند؟ این جنگ بیست سال با دخالت مستقیم و غیر مستقیم آمریکا ادامه پیدا کرد اما هیچ تصمیمی برای توقف جنگ گرفته نشد.
هدف آمریکایی‌ها از ادامه جنگ با ویتنام توقف کمونیسم در خاورمیانه بود. یقینا تحریم‌ها با ویدئوهای بشدت انسانی سلبریتی‌ها متوقف نخواهد شد و هیچکدام از این حرکت‌ها و اظهارنظرها در روند سیاست‌های ایالات متحده تاثیری نخواهد گذاشت و واکنش سلبریتی‌ها و تاکید چهره‌های سرشناس حول مسئله تحریم حباب بار روانی پساتحریم را افزایش می‌دهد و دامنه فشار روانی مجازی را افزایش می‌دهد و کارکرد دیگری نخواهد داشت.
برجام مگر کار سلبریتی‌ها و سینماگران سیاسی نبود؟!
اگر رویدادهای سیاسی مرتبط با سلبریتی‌ها و سینماگران سیاسی از حافظه کوتاه مدت افکار عمومی پاک نشده باشد، جهت دهی و حمایت‌های سیاسی چهره‌های مشهور و سلبریتی‌ها، نتیجه‌ای عکس برای مردم به ارمغان آورده و نتیجه معکوسی در سرنوشت کشور داشته است. در 8 مهرماه 1393، عباس کیارستمی، اصغر فرهادی، مجید مجیدی، رخشان بنی‌اعتماد،رضا میرکریمی و محمد مهدی عسگرپور در یک کمپین خواستار رسیدن به توافق هسته‌ای و حمایت مردم از این توافق شدند. این اتفاق در حالی افتاد که آخرین مذاکرات ایران برای توافق هسته‌ای ادامه داشت و در نیویورک به نتیجه خاصی نرسید، اما 6 فیلم‌ساز ایرانی با راه‌اندازی کمپینی در توییتر، خواستار رسیدن به توافق هسته‌ای و حمایت مردم از این توافق شده‌اند. در پوستر این کمپین که عکس این 6 فیلم‌ساز قرار گرفته دعوت شده که به این کمپین بپیوندند و نوشته شده است: «هیچ توافقی بدتر از عدم توافق نیست.»
نتیجه معکوسی سلبریتی‌ها و سینماگران سیاسی
بررسی کنشگری سیاسی - اجتماعی چهره‌های مشهور نتیجه معکوسی برای مردم دارد و فشار روانی حاصل از تحریم که توسط سلبریتی‌ها به صورت دسته‌جمعی در فضای مجازی منتشر می‌شود، بسیار سنگین‌تر از خود تحریم‌هاست و بر بار روانی تحریم می‌افزاید. اگر حافظه کوتاه مدت رسانه‌ای را مرور کنیم پس از انتشار کمپین شش نفره‌ای سینماگران مجیدی در رابطه با این کمپین با بیان این مطلب که چند روز پیش از سوی آقای جواد ظریف وزیر امور خارجه با ما تماسی گرفته و خواسته شد که عده‌ای از هنرمندان که وجهه بین‌المللی دارند در مسیر مذاکرات هسته‌ای و برای احقاق حقوق حقه مردم ایران، دولت را یاری رسانند، گفت:«به همین منظور پوستری از سوی وزارتخانه آماده شد که ما نیز آن را تایید کردیم.»
او افزود:«این مذاکرات از سوی دولت جمهوری اسلامی به منظور حل مشکل پرونده هسته‌ای انجام می‌گیرد و تاکید همه ارکان نظام بر این است که با حفظ شأن و حقوق مردم باشد و همه هنرمندان از جمله ما شش نفری که حمایت خود را از مذاکرات اعلام کردیم، حرفمان جز حفظ عزت نظام و مردم ایران نیست.»مجیدی با اشاره به اینکه درخواست وزارت خارجه مبنی بر انجام این امر با سرعت بوده است، بیان کرد: «من و دیگر دوستانی که این حرکت را قبول کردیم در جهت منافع ملی کشور اقدام کردیم و دلیل تفسیرها و تعبیرهای غلط که از روز گذشته در برخی رسانه‌ها منتشر شده است، نمی‌دانم.»
اشاره مجیدی به مخالفان شیوه مذاکرات هسته‌ای بود که بلافاصله پس از انتشار خبر حمایت سینماگران ایرانی از مذاکرات هسته‌ای، سئوالات فراوانی در مورد این حمایت ضربتی منتشر شد.
شناسایی دوجبهه جنگ روانی سلبریتی‌ها
اما اگر بازی چهره‌های سرشناس سینما (سینماگران سیاسی) و سلبریتی‌ها را بشناسیم، آنها در دو جبهه، جنگ روانی بزرگی را پس از تحریم را به راه انداخته‌اند. جبهه اول اظهارنظرهایی است که از آنان در خبرگزاری‌ها، سایت‌ها و فضای مجازی منتشر می‌شود. جبهه دوم فرمان غیر مستقیمی است که به قرارگاه سینما مخابره شده است. جنگ اول اظهارنظرهای سینماگران است که ادعا می‌کنند تحریم‌ها هنوز شروع نشده کمر مردم ایران زیر آن شکسته است و جنگ دوم آنها افزایش بار دراماتیک تحریم‌ها در آثار سینمایی و تلویزیونی است.
اگر حافظه کوتاه مدت رسانه‌ای را تقویت کنیم، هنوز تحریم‌های قبل از برجام اجرایی نشده بود که حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی با پول کلانی که در اختیار منوچهر محمدی و مازیار قرار داد، حوض نقاشی به عنوان فیلمی واکنشی، نسبت به تحریم‌ها، قبل از اجرایی شدن تحریم‌هاو پیامدهای آن،سال 1391 روی پرده سینماها رفت.
سینماگران سیاسی و سلبریتی پیام تبریک خود را برای ترامپ فرستاده‌اند؟
امسال احسان علیخانی با جمعی از این سلبریتی‌های فعال در فضای مجازی، فیلمی ساخته و روانه اسکار کرده‌اند که نشان می‌دهد مردم ایران به مردارخواری افتاده‌اند. در واقع سیاست حاکم بر سینما از سال 1998 که فیلم «بچه‌های آسمان» مجید مجیدی را به اسکار فرستاده شد تا سال 2018 که فیلم «بدون تاریخ بدون امضا» نماینده ایران در اسکار 2018 است، هیچ تغییری نکرده است. کماکان پیام سینمای ایران از سال 1998 تا 2018 به جامعه آمریکایی این است که آنزمانی که تحریم نشده بودیم، توانایی خریدن کفش برای فرزندمان را نداشتیم و امروز که تحریم شدیم به مردارخواری افتاده‌ایم. در واقع بدون تاریخ بدون امضاء پیام تبریک بزرگی به دونالد ترامپ است که شما موفق شدید با اعمال تحریم‌ها مردم ایران را به مردارخواری وادار کنید.
تم تحریم به سینماها خواهد آمد
در هر صورت اظهارات سینماگران سیاسی و سلبریتی‌ها از سردلسوزی نیست. به هر حال کاملا مشخص است که با همه اعمال فشارها، تحریم فقط یک جنگ روانی است و پر واضح و مشخص است که پرداختن به این مسئله صرفا دامن زدن به عملیات روانی دونالد ترامپ است و نوشتن درباره تحریم‌ها در فضای مجازی یک پیام به خارج و یک پیام به داخل است. اگر سلبریتی‌های میلیاردر سینما برای کودک سرطانی دلشان سوخته است بخشی از درآمد خود را به خانواده‌های آنان اختصاص بدهند که قطعا چنین کاری را انجام نمی‌دهند. نکته مهم این است که مسئله تحریم و فشارهای سیاسی ایالات متحده با آلارم به صدا درآمده سلبریتی‌ها به محتوای دراماتیک آثار سینمایی پمپاژ خواهد شد. در واقع هنوز از ترامپ و تحریم خبری نبود و برجام تازه امضا شده بود، محصول سینمای ایران «بدون تاریخ بدون امضا» بود، حالا که برجام را ترامپ آتش زده، قطعا با محتواهای سیاه‌تری با تم تحریم در سینما مواجه خواهیم بود.
بیشتر بخوانید:
فیلمی در این دولت ندیدیم که بتواند امید را در جامعه زنده کند
ذات یاس‌آور سینماگران سیاسی و سلبریتی‌ها به روایت رئیس جمهور
بی‌شک در به قدرت رسیدن حسن روحانی و پیروزی در انتخابات 1392 سلبریتی‌ها و هنرمندان سیاسی و سینماگران سیاست‌زده نقش بسیار مهمی داشتند. جامعه‌نخبگان هنری می‌توانند در به قدرت رسیدن هر نامزد انتخاباتی نقش موثری ایقا کرده و تعیین کننده باشند. با اینکه بسیاری ادعا می‌کنند حسن روحانی چهره‌ای فرهنگی نیست و سابقه امنیتی دارد و امنیتی‌ها نمی‌توانند فرهنگی باشد اما رئیس جمهور محترم هوشمندانه سینما و مشی و روش سلبریتی‌ها را به خوبی می‌شناسد.
چند ماه پس از پیروزی در انتخابات 1392 رئیس جمهور در دیدار صمیمانه جمعی از هنرمندان و اعضای تشکل‌های فرهنگی و هنری در تالار وحدت گفت: صدا و نوا و توانایی در نمایش و ساخت یک اثر تجسمی، گاهی می‌تواند دردها را کاهش دهد و گاهی می‌تواند آرزوهای یک ملت را محقق کند. همین هنرمند است که می‌تواند آینده را با تخیل و هوشمندی اش و با خلق آثارش نقد و ترسیم کند و راه آینده را بهتر مشخص کند.
روحانی در نخستین سال استقرار دولت یازدهم در حالیکه بسیاری از حاضران چرت می‌زدند گفت: دولت برای اهدافش به سوی شما دست نیاز دراز می‌کند، دولت تداوم امید را در میان مردم می‌خواهد. از شما می‌خواهم آثار امیدبخش و نشاط‌آفرین تولید کنید، آثار یأس‌آور کافی است.
رای به حسن روحانی همراه با لبیک به ترامپ ؟!
پرسش مهم این است که چند درصد از این هنرمندان حامی رئیس جمهور که بودجه‌های دولتی گرفتند یا با پول‌ها مشکوک آثارشان را ساختند و روانه پرده سینماها کردند، به گفتمانش رای دادند و از ساختن آثار یاس‌آور امتناع کردند؟ چند درصد از حامیان روحانی آرمان ایشان مبتنی بر تزریق امید به جامعه را تبلیغ کردند ؟ وقتی فیلم «بدون تاریخ بدون امضا» که تفسیری جز «لبیک یا ترامپ» برایش نمی‌توان برگزید، ساخته می‌شود و توسط مدیران دولت دوازدهم به اسکار فرستاده می‌شود، تنها می‌توان یک نتیجه بزرگ گرفت، این گروه از سینماگران سیاسی و سلبریتی‌ها حتی به آرمان‌ها و مطالبه رئیس جمهور دهن کجی کرده‌اند و عملیات سینمایی «لبیک یا ترامپ» را با عملیات فرامتنی در فضای مجازی و ساختن فیلم‌های سیاه برخلاف آراء و نظرات رئیس جمهور را دنبال می‌کنند و به احتمال فراوان در ماه‌های آتی دامنه فیلم‌های سیاه با مضمون تحریم افزایش خواهد یافت. کاملا مشخص است که سلبریتی‌ها و سینماگرانی که افطاری رئیس جمهور نرفتند رای خود را برای برگزیده شدن فیلم بدون تاریخ بدون امضا به صندوق انداختند.