از چند ماه قبل همزمان با انتشار اخبار ورود بی سر و صدای داروهای ام اس آرژانتینی در رسانه ها، منجر به ابراز نگرانی برخی متخصصین و دست اندرکاران دلسوز صنعت دارو و درمان کشور و به ویژه بیماران دردمند شد و برخی رسانه ها و کارشناسان نسبت به وجود دستهای پشت پرده در واردات این قبیل داروها هشدار دادند.
اما مسئولان سازمان غذا و دارو به عنوان متولی حوزه دارویی کشور صرفاً این اخبار و گزارش ها را شایعه ای برای تخریب مدیریت حوزه دارویی وزارت بهداشت دانستند. آنها همچنین با این توجیه که قصد انحصار شکنی تولید داخلی را دارند از پاسخگویی صریح و شفاف به دغدغه های اساسی متخصصین حوزه دارو و به ویژه بیماران دردمند و خانواده هایشان خودداری کردند.
به گفته دکتر حسنی بافرانی عضو کمیسیون بهداشت مجلس : «در جلسه‌ای که درباره ورود داروهای آرژانتینی به کشور در کمیسیون بهداشت صورت گرفت دکتر احمد شیبانی رییس سازمان غذا و دارو نتوانست اعضای کمیسیون بهداشت را قانع کند و بحث به چالش کشیده شد.»
بافرانی به سایت قانون گفت رییس سازمان دارو و غذا در این جلسه، شورای عالی بیمه را مسبب ورود داروهای آرژانتینی به داخل کشور معرفی کرده است.
در همین راستا درحالی که برخی اخبار از ورود داروهای ام اس آرژانتینی به کشور قبل از شروع مطالعات بالینی و بررسی های دقیق و لازم حکایت داشت، سازمان غذا و دارو این خبر را رد کرد، حال آنکه بلافاصله مدیرعامل شرکت پخش هجرت به طور رسمی و در گفتگو با خبرنگاران اعلام کرد: "داروهای مزبور از زمستان سال 89 وارد انبار های این شرکت شد و فقط منتظر صدور مجوز ورود به بازار هستند". در همین حال دکتر شانه ساز معاونت دارویی سازمان غذا و دارو نیز اعلام کرد هیچ دارویی تا زمان انجام مطالعات بالینی و بررسی نتایج تحقیقات، مجوز ورود به بازار دریافت نخواهد کرد.
با این حال اسناد موجود از صدور مجوز ورود داروهای بیماران ام اس، قبل از انجام مطالعات بالینی حکایت دارد.
این مستندات نشان می دهد دو ماه قبل از صدور مجوز شروع مطالعات بالینی داروی ام اس آرژانتینی، دکتر شانه ساز شخصاً در نامه های به شماره های 52054/665 و 52055/665 مورخ 24/05/90 به مدیر عامل شرکت گسترش بازرگانی دارو پخش مجوز توزیع و فروش داروهای اکتووکس و اکتوفرون را صادر کرده است.
وی همچنین در نامه شماره 52056/665 مورخ 26/05/90 مجوز توزیع و فروش داروی اکتوریف را صادر کرده است. این درحالی است که مجوز شروع مطالعات بالینی داروهای اکتوریف و اکتوفرون در تاریخ 27/07/90 و داروی اکتووکس در تاریخ 03/08/90 یعنی 2 ماه پس از ورود دارو ها به بازار صادر شده است.
در حال حاضر این داروها همچنان در داروخانه های کشور به مردم عرضه می شود.
"بازتاب امروز" آماده است تا توضیحات مسوولین وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو را نیز در این زمینه منتشر کند.
چندی پیش سایت قانون در گزارش مشروحی به این موضوع پرداخته و نوشته بود:
خبر اختلاس چندمیلیارد تومانی بانک صادرات با خبر ورود داروهای آرژانتینی بیماری ام اس همزمان روی خروجی خبرگزاری‌ها و برخی رسانه‌ها قرار گرفت. بلافاصله بعد از مشخص شدن رقم اختلاس بسیاری شروع به حساب و کتاب کردند که با این پول چه کارهایی می‌شود انجام داد و چه چیزهایی می‌توان برای مردم خرید یا چند جوان را به خانه بخت فرستاد. یکی از خبرهایی که با خبر اختلاس بزرگ به فراموشی سپرده شد خبر ورود داروهای آرژانتینی ام اس بود.
14 روز پیش از آنکه رییس سازمان غذا و دارو سنگ داروهای آرژانتینی ام اس را به سینه بزند و صراحتاً از آنها حمایت کند، مدیرعامل شرکت واردکننده داروهای ام اس آرژانتینی در یک نشست خبری، کیفیت داروها را منوط به انجام مطالعات بالینی عنوان کرده بود. اما 2 هفته پس از آن دکتر احمد شیبانی رییس سازمان غذا و دارو گفت: «مسیرهای قانونی و مستندات داروی آرژانتینی طی شده است، و کارشناسان معاونت غذا و دارو اجازه داده‌اند این دارو به منظور مطالعات بالینی عرضه شود.» رئیس سازمان غذا و دارو با عنوان این مطلب که داروهای اینترفرون عارضه‌ساز نیستند، گفت: «این دارو هم اکنون برای سیر مطالعات بالینی در تعداد محدودی از داروخانه‌ها مجوز توزیع گرفته و تحت نظارت مرکز مربوطه در اختیار بیماران قرار می‌گیرد.»
واکنش مجلس به اظهارات رییس سازمان غذا و دارو
زمانی که احمد شیبانی گفت در حال حاضر داروهای ام اس آرژانتینی برای مطالعات بالینی در تعدادی از داروخانه‌ها در حال توزیع است، کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی نسبت به این مسئله واکنش جدی نشان داد و از اینکه وزارت بهداشت بیماران مبتلا به ام اس را همانند موش آزمایشگاهی می‌بیند به شدت انتقاد کرد. دکتر علی‌اصغر حسنی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با عنوان این مطلب که وزارت بهداشت حق ندارد یک دارو را به منظور انجام مطالعات بالینی بر روی بیماران توزیع کند، گفت: «مگر مردم موش آزمایشگاهی هستند که بخواهند دارو را روی آنها آزمایش کنند.»
کمیسیون بهداشت معتقد بود که براساس اظهارات وزارت بهداشت این دارو باید در اختیار تعداد معدودی از بیمارانی که به صورت کتبی آمادگی خود را اعلام کرده باشند قرار گیرد، نه آنکه در سطح داروخانه‌ها توزیع شود.
سازمان غذا و دارو: شورای عالی بیمه مقصر ورود داروهای آرژانتینی
دکتر حسین حسنی بافرانی عضو کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با قانون درباره ورود داروهای آرژانتینی به کشور گفت: «در جلسه‌ای که به همین منظور در کمیسیون بهداشت صورت گرفت دکتر احمد شیبانی رییس سازمان غذا و دارو نتوانست اعضای کمیسیون بهداشت را قانع کند و بحث به چالش کشیده شد.»
بافرانی به قانون گفت رییس سازمان دارو و غذا در این جلسه، شورای عالی بیمه را مسبب ورود داروهای آرژانتینی به داخل کشور معرفی کرده است.
بنا به اظهارات نماینده مردم نایین با ورود داروهای آرژانتینی به داخل کشور بی‌شک کارخانه‌های ساخت دارو در کشور با بحران جدی روبه‌رو خواهند شد. از گفته‌های بافرانی مشخص است که در حال حاضر وزارت بهداشت نمی‌خواهد مسئولیت داروهای آرژانتینی را برعهده بگیرد.
عوارض داروهای داخلی نگران‌کننده نیست
دکتر نسترن مجدی‌نسب رییس انجمن ام اس استان خوزستان، معتقد است که داروهایی که در داخل کشور تولید می‌شود عارضه‌ای نداشته و یا اگر بیمار دچار مشکلی شود آن را می‌توان به‌راحتی برطرف کرد. مجدی‌نسب در گفت‌وگو با قانون خاطر نشان کرد: «از زمانی که بیمه زیر بار هزینه‌های داروهای خارجی نرفت ما مجبور به تجویز داروهای ساخت کشور شدیم. در ابتدا نگرانی داشتیم که مبادا داروها با عارضه همراه باشد اما خوشبختانه آزمایشات انجام شده مشخص کرد که خطر استفاده از داروهای ام اس ایرانی بسیار کم است و اگر شخصی هم پس از مصرف دچار عارضه شود این عارضه قابل درمان است.»
مجبور هستم داروی ایرانی مصرف کنم
نازنین محبی 26 سال سن دارد و 2 سال است که از عارضه ام اس رنج می‌برد . او هر ماه نزدیک به 700 هزار تومان برای خرید داروهای ام اس هزینه می‌کند. به گفته او که پدرش کارمند شرکت نفت است براساس دستور شورای عالی بیمه دیگر نمی‌تواند از بیمه پدرش برای دریافت داروهای خارجی استفاده کند. نازنین می‌گوید: « از این پس دکترم به اجبار داروهای ایرانی برای من تجویز خواهد کرد هر چند که خودش راغب به این کار نیست.»
به گفته پزشک متخصص نازنین، بیماران ام اس شرایط خاص خود را دارند و نمی‌توان هر لحظه برای آنان دارویی جدید تجویز کرد. «داروهای خارجی تا کنون امتحان خود را پس داده‌اند اما اگر قرار باشد که بیمه به بیماران پولی برای درمان ندهد مجبوریم با رضایت خود بیمار برایشان داروی ایرانی تجویز کنیم.»
نازنین محبی نگران است که مبادا داروهای ایرانی به بدنش کارساز نباشد و نتواند ناتوانی‌های ناشی از ام اس را ترمیم کند.
رییس انجمن ام اس استان خوزستان درباره استفاده از داروهای خارجی و داخلی برای بیماران مبتلا به ام اس گفت: «بهترین روش این است که پزشک معالج با بیمار خود صداقت داشته باشد و او را در جریان تجویز دارو قرار دهد. تشکیل فرم رضایتمندی از بیمار بهترین روش برای درمان است. شخص بیمار باید بداند که از چه دارویی استفاده می‌کند و ممکن در طول درمان دچار چه عوارضی شود.»
گران شدن برخی داروها دلیل استفاده از داروی آرژانتینی
مجدی‌نسب همچنین درباره نحوه رقابت دارو در کشور گفت: «اگر رقابت و سیاست در امر دارو سالم باشند بی‌شک هیچ‌کس در این میان ضرر نمی‌بیند. در حال حاضر به دلیل گران شدن برخی از داروهای ام اس در کشور سیاست بر این است که از داروهای آرژانتینی استفاده شود. اما اینکه این داروها تا چه اندازه در سلامت شخص بیمار موثر است و تهدیدی برای وی ندارد محققان باید پاسخگو باشند. امیدوارم کار کارشناسی در این رابطه صورت بگیرد چون بیماری ام اس به خودی خود داری عوارض مزمن هست و شخص همیشه درگیر این بیماری خواهد بود. پس با سیاست‌های غلط دارویی خطر عوارض را برای بیماران مبتلا به ام اس را بیشتر نکنیم.»
20 تا 600 هزار تومان هزینه ماهیانه داروهای ام اس
رییس انجمن ام اس استان خوزستان همچنین درباره هزینه درمان بیماران مبتلا به ام اس گفت: «اگر بیمار بخواهد از داروهای ایرانی استفاده کند هزینه آن با توجه به بیمه بودن شخص رایگان خواهد بود. بسته به تجویز پزشک شخص ممکن است ماهانه حداقل 20 هزار تومان برای خرید دارو هزینه کند. اما استفاده از داروهای خارجی بی‌شک هزینه بیشتری برای بیمار خواهد داشت. این هزینه از 200 هزار تومان شروع می‌شود و گاهی ممکن است تا 600 هزار تومان نیز برسد. بیماران مبتلا به ام اس باید به طور مرتب فیزیوتراپی، کاردرمانی و گفتاردرمانی داشته باشند. بسیاری از مؤسسات درمانی به طور رایگان این خدمات را به بیمار نمی‌دهند. در شهر اهواز با توافقات صورت گرفته با معاونت درمان توانستیم برخی از خدمات درمان را برای بیماران مبتلا به ام اس را به صورت رایگان در اختیارشان قرار دهیم اما این قانون تنها برای شهر اهواز است. بی‌شک افرادی که در شهرهای بزرگ ساکن هستند برای درمان هزینه بیشتری می‌کنند.»
به گفته دکتر نسترن مجدی‌نسب، این بیماری همیشه همراه بیمار خواهد بود پس باید خدمات رایگانی را در اختیار بیماران قرار داد تا بتوان کمی از نگرانی و اضطراب ناشی از بیماری را کم کرد.
10 سال درمان رایگان
سازمان غذا و دارو، شورای عالی بیمه را عامل ورود داروهای آرژانتینی می‌داند حال آنکه مجلس معتقد است که این سازمان با مجوز سازمان غذا و دارو چنین اقدامی را انجام داده است. اظهارنظرها در خصوص افراد مسئول در موضوع واردات این داروها حتی تا متهم کردن جریان انحرافی هم پیش رفته است. باید منتظر بود و دید که واکنش نمایندگان مردم در خانه ملت که از توضیحات سازمان غذا و دارو قانع نشده‌اند، چه خواهد بود.
اگر یک حساب‌وکتاب اختلاسی دیگر بخواهیم انجام دهیم شاید بد نباشد بدانید اختلاس 3 هزار میلیارد تومانی که در بانک صادرات صورت گرفت می‌توانست به مدت 120 ماه یعنی معادل 10 سال، هزینه درمان 50 هزار بیمار مبتلا به ام اس را پوشش دهد! بیمارانی که به دلیل عدم پوشش هزینه داروهای خارجی توسط بیمه، مجبورند داروهایی را استفاده کنند که ممکن است همراه با عارضه باشند.