غلامرضا اصغری رئیس سازمان غذا و داروست و در دولت دوازدهم سکاندار سازمانی شده است که متولی دارو و نظارت بر سلامت غذای مردم است، پس از تحریم‌ها مشکلاتی برای کشور در حوزه‌های مختلف به وجود آمده است و در حوزه سلامت، بحران دارویی را سه ماه پیش تجربه کردیم، در این رابطه و وضعیت بازار دارویی کشور پس از تحریم‌ها و مسائل ارزی دارو با رئیس سازمان غذا و دارو به گفت وگو پرداختیم.
بیشتر بخوانید:
ماجرای سودجویی دارویی در تحریم ها
مشروح گفتگو با اصغری رئیس سازمان غذا و دارو را در زیر می‌خوانید:
وضعیت بازار دارویی ایران پس از تحریم ها
درباره دروغ های امریکا در مورد تحریم دارو برایمان بگویید و وضعیت بازار دارویی کشور را پس از تحریم ها تشریح کنید.
اصغری: از شروع تحریم‌ها، فشار اقتصادی به کشور وارد شد و معضلاتی در تامین انواع کالاها ناشی از این جنگ اقتصادی در کشور به وجود آمد و دارو تجهیزات پزشکی از این قاعده مستثنی نبودند، این دو کالاهای اساسی و حیاتی نیز متاثر از شرایط اقتصادی کشور هستند و در هر دو حوزه تولید و واردات دارو معضلاتی به دلیل تحریم به وجود آمد.
واردات دارو منوط به آن است که ما بتوانیم ارز مورد نیاز را تامین کنیم و خرید دارو از شرکت‌های دارویی خارجی انجام شود، در زمینه تولید دارو بحث تامین نقدینگی صنعت دارو مطرح است و بخشی از مواد اولیه که از خارج کشور تهیه می‌شوند متاثر از شرایط تحریم‌ها و جنگ اقتصادی هستند.
بخش اول تحریم‌ها که بر کشور اعمال شد آثاری بر زنجیره تامین دارو گذاشت و در ابتدا کمبودهایی در برخی اقلام دارویی اتفاق افتاد و ما مجبور شدیم به شکل سهمیه‌ای برخی داروها را در داروخانه‌های خاص توزیع کنیم تا دارو به دست بیمار نیازمند واقعی برسد، اما با تلاشی که همکاران ما در صنعت داروسازی وشرکت‌های وارد کننده دارو داشتند وضعیت عادی به بازار دارویی ایران برگشت و همین جا، من از تمام زحمات آن‌ها تشکر می‌کنم.
اکنون از نظر ذخایر دارویی در شرایط خوبی قرار داریم و بحران ناشی از تحریم‌ها را پشت سر گذاشتیم و بازار اکنون شرایط عادی دارد و داروها به میزان کافی وارد کشور شده اند و ذخیره دارویی ما به طور میانگین 8 ماه است و در برخی اقلام ذخیره دارویی ما به 1.5 تا دو سال می‌رسد، افزون بر این وضعیت خوبی از نظر ذخیره مواد اولیه دارویی داریم.
مشکلات دارویی پس از موج دوم تحریم‌ها
پس از موج دوم تحریم ها چه مشکلاتی در حوزه دارو در کشور به وجود آمد و اکنون کمبودهای دارویی چند قلم است؟
اصغری: پس از موج دوم تحریم‌ها که از 13 آبان شروع شد با ناملایماتی روبرو شدیم، آمریکایی‌ها سعی دارند که شرایط را برای مردم ایران سخت کنند و مشکلاتی برای بیماران ایجاد شود و برخلاف ادعای دروغین آمریکایی‌ها که دارو و تجهیزات پزشکی تحریم نیست، اما شرکت‌های داروسازی خارجی که با ایران همکاری می‌کنند تهدید می‌شوند.
همچنین در سایه تحریم‌ها مشکلاتی برای نقل و انتقال پول در حوزه‌های مختلف از جمله دارو به وجود آمده است که این مشکلات ناشی از تحریم‌های جدید پس از 13 آبان است و ما در تلاش هستیم که زنجیره تامین دارو دچار اختلال نشود و در این راستا با تجاربی که در دوران تحریم‌های قبل داریم دارو و مواد اولیه به میزان مورد نیاز کشور تامین شود، هر چند که این کار زحمت بسیاری دارد و هزینه‌های زیادی به حوزه سلامت در کشور تحمیل می‌کند.
اکنون تعداد کمبودهای دارویی به میزان عادی رسیده است و حدود 20 تا 30 قلم کمبود دارویی داریم که عمدتا داروهای برند هستند و تولید داخل آن‌ها نیز وجود دارد، اما به دلیل برند بودن در مواقعی زنجیره تامین این داروهای وارداتی دچار اختلال می‌شوند و با کمبود این داروها مواجه می‌شویم.
ساز و کار هزینه کرد 500 میلیون یورو صندوق توسعه ملی
برای حل مشکلات دارو و تجهیزات پزشکی مقام معظم رهبری اجازه برداشت 500 میلیون یورو از صندوق توسعه ملی را صادر کردند اما پس از گذشت بیش از یک ماه هنوز خبری از این پول نیست، از آخرین وضعیت پرداخت این پول چه خبرهایی دارید؟ در مورد موارد مصرف این 500 میلیون یورو بحث های زیادی وجود دارد و برخی اذعان می کنند که این پول فقط باید در توسعه صنعت دارو باید مصرف شود، در مورد موارد مصرف این پول نیز توضیح دهید.
اصغری: 8آبان ماه تصویب شد که 500 میلیون یورو از صندوق توسعه ملی به حوزه دارو و تجهیزات پزشکی اختصاص پیدا کند و بیش از یک ماه است که فرآیند تخصیص این بودجه به طول انجامیده است، اما آخرین خبر این است که بانک مرکزی به صندوق توسعه ملی ابلاغ کرده است تا این 500 میلیون را امروز به بیمه سلامت پرداخت کنند.
بیمه سلامت با معادل ریالی 500 میلیون یورو بدهی خود را به داروخانه‌ها پرداخت می‌کند، داروخانه‌ها بدهی خود را با شرکت‌های پخش تسویه و پخش‌های دارویی بدهی صنعت داروسازی را پرداخت می‌کنند.
فرآیند نقل و انتقالات معادل ریالی 500 میلیون یورو صندوق توسعه ملی به داروخانه‌ها چند هفته به طول می‌انجامد، اما امیدواریم تا پایان آذر این رقم به دست صنعت داروسازی برسد.
بر اساس مصوبه‌ای که به تایید سران سه قوا رسیده است، 500 میلیون یورو صندوق توسعه ملی که مقام معظم رهبری آن را تایید کرده اند، بابت بدهی بیمه سلامت در حوزه دارو، تجهیزات پزشکی و خدمات سلامت پرداخت می‌شود و این موضوع در مصوبه تصریح و توافق شده است که 2 هزار میلیارد به صنعت دارو، 2 هزار میلیارد به تجهیزات پزشکی و هزار میلیارد به خدمات حوزه سلامت اختصاص پیدا کند.
سرانجام نامشخص 200 میلیون درخواستی از سازمان برنامه و بودجه
شما طی نامه ای از سازمان برنامه و بودجه درخواست کرده بودید تا از یک میلیارد دلار کالاهای اساسی 20 درصد به دارو و تجهیزات پزشکی تخصیص پیدا کند، آیا با این موضوع موافقت شد و این رقم پرداخت می شود؟
اصغری: این ردیف بودجه‌ای مربوط به رقمی بود که دولت از صندوق ذخیره ارزی یا صندوق توسعه ملی درخواست کرده است تا یک میلیارد دلار به تولیدات داخلی در کالاهای اساسی کمک شود که یکی از این کالاهای اساسی دارو است و ما از سازمان برنامه و بودجه درخواست کردیم تا از این ردیف بودجه، 200 میلیون دلار به دارو و تجهیزات پزشکی اختصاص پیدا کند.
هنوز این ردیف بودجه به طوری کلی عملیاتی نشده است و این مسئله فقط مربوط به حوزه دارو نیست و همانطور که 500 میلیون یورو صندوق توسعه ملی در حوزه سلامت پس از گذشت بیش از یک ماه و فرآیندی طولانی مدت قرار است پرداخت شود این یک میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی برای کالاهای اساسی مشخص نیست که چه زمانی پرداخت خواهد شد و چه میزان آن محقق می‌شود.
ارز دارو در سال 98 به بیمه ها پرداخت نمی‌شود
بر اساس پیشنهاد وزیر بهداشت و صنعت داروسازی پیشنهاد پرداخت ارز به بیمه های به جای صنعت دارو مطرح شده بود و شما پیش از این گفته بودید که این پیشنهاد برای ارز دارو در سال 98 مطرح شده است، آیا با این پیشنهاد در دولت موافقت شد و ارز دارو در سال آینده به بیمه ها پرداخت می شود؟
اصغری: مشخص شده است که تخصیص ارز حوزه دارو در سال 98، مشابه سال 97 خواهد بود و دولت با پرداخت ارز دارو به بیمه‌ها به جای صنعت داروسازی در سال 98 مخالفت کرده است و بر خلاف درخواست وزارت بهداشت ارز 4200 تومانی به بیمه‌ها تخصیص پیدا نمی‌کند و ارز به تولیدکنندگان و واردکنندگان دارو پرداخت می‌شود.
بودجه سازمان غذا و دارو و ردیف اعتباری یارانه بیماران خاص و صعب العلاج در سال 98 چه تغییری می‌کند و پیشنهاد سازمان غذا و دارو به دولت چقدر بوده است؟
اصغری: بودجه‌های پرسنلی دولت همه ثابت هستند و هیچ تفاوتی بین نهادها و سازمان‌ها در افزایش بودجه پرسنلی وجود ندارد و همه به میزان 10 یا 20 درصد افزایش پیدا می‌کنند که این بودجه‌های پرسنلی صرف حقوق کارکنان می‌شود و فرقی بین سازمان غذا و دارو و سایر نهادها و ارگان‌ها نیست و بودجه پرسنلی سازمان غذا و دارو در سال 98 مشابه سایر نهادها افزایش پیدا می‌کند.
آنچه که ما در سازمان غذا و دارو به عنوان بودجه به دنبال آن هستیم، ردیف بودجه‌ای است که آن را به عنوان «یارانه دارو به بیماران خاص و صعب‌العلاج» اختصاص می‌دهیم و در تلاش هستیم تا ردیف بودجه یارانه دارو بیماران خاص و صعب‌العلاج 20 درصد افزایش پیدا کند چرا که قیمت داروهای این بیماران افزایش پیدا کرده است.
هنوز با افزایش 20 درصدی «یارانه‌ای داروی به بیماران خاص و صعب‌العلاج» موافقت نشده است و این ردیف بودجه‌ای اکنون 1600 میلیارد تومان است که با افزایش 20 درصدی رقمی حدود 2 هزار میلیارد تومان خواهد بود، اما پیش بینی می‌کنیم که با افزایش 10 درصدی آن موافقت شود.
پرونده دختر وزیرسابق در مراجع قضایی رسیدگی می‌شود
چندی پیش خبر کشف انبار داروهای احتکار شده دختر وزیر سابق به ارزش 5 میلیارد تومان در استان البرز منتشر شد که در این انبار تعداد زیادی داروها تاریخ مصرف گذشته بودند و قرار بود این داروهای فاسد توزیع شوند، در مورد آخرین وضعیت پرونده احتکار دارو دختر وزیرسابق توضیح دهید.
اصغری: پرونده احتکار دارو دختر وزیر صنعت، معدن و تجارت دولت یازدهم تا جایی که ما اطلاع داریم، همچنان در تعزیرات استان البرز و مراجع قضایی مسیر خود را طی می‌کند و از اینکه رای برای پرونده صادر شده باشد اطلاعی ندارم اما می‌دانم این پرونده در سیستم قضایی در حال پیگیری است.
سهم دارو از حوزه سلامت در ایران
در مورد سهم دارو در نظام سلامت ایران و هزینه هایی که سالانه در این حوزه صرف می شود توضیح دهید و بگویید وضعیت ما در مقایسه با کشورهای منطقه و دنیا چگونه است؟
اصغری: سرانه مصرف دارو در ایران حدود 63 دلار است و همچنان سهم دارو در حوزه سلامت حدود 14 درصد از هزینه‌هاست و 6 درصد هزینه‌های حوزه سلامت صرف ملزومات و تجهیزات پزشکی مصرفی می‌شود که در مجموع سهم دارو و تجهیزات پزشکی را 20 درصد اعلام می‌کنند و در دنیا نیز به همین میزان بوده و هزینه کرد ما در حد میانگین جهانی در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی است و در منطقه نیز وضعیت مطلوبی داریم.