به گزارش مشرق، حدود ۲۰ سال از فعالیت شوراها در کشور می‌گذرد. ۲۰ اسفندماه سال ۷۷ بود که نخستین دوره شوراهای اسلامی شهرها و روستاها کار خود را در کشور آغاز کردند.
اگرچه تجربه فعالیت شوراها در پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در قالب انجمن شهرها وجود داشت اما قرار بود فعالیت شوراهای اسلامی شهرها و روستا در شهرها مشارکت بیشتر شهروندان را به‌دنبال داشته باشد. در طول ۲۰ سال گذشته چهار دوره از شوراها فعالیت خود را به اتمام رسانده‌اند و در حال حاضر پنجمین دوره شوراها در حال فعالیت است.
عملکرد پنجمین دوره شوراها در گوشه و کنار کشور علائم نگران‌کننده‌ای را از بابت اعتماد مردم به این نهاد که قرار بود تبدیل به پارلمان محلی برای اداره بهتر شهرها باشد، منتشر می‌کند. آنچه که در حدود ۱۶ ماه گذشته از فعالیت این نهاد در شهرهای بزرگ و کوچک به دست می‌آید پراکندگی در نظرات و رفتارهاست. اعضای شورای برخی شهرها از بابت اتهاماتی چون ارتشا، جعل، سوءاستفاده و فساد اخلاقی درگیر پرونده‌های قضایی هستند.
از سوی دیگر اختلاف نظر در برخی از شوراها موجب شده که هنوز تکلیف شهرداران این شهرها روشن نباشد. شهرهای کرج، کرمانشاه، رشت، بروجرد، زابل و غیره برخی از مواردی هستند که هم اکنون درگیر انتخاب شهردار بوده یا با مشکلاتی مواجه بوده‌اند. اما در تهران نیز وضعیت آن‌چنان که باید مناسب نیست.
قهر نکنیم
پنجمین دوره شورای شهر تهران با شعار قانون‌گرایی و شفافیت آغاز به کار کرد. این در حالی است که بر اساس رأی تهرانی‌ها تمام اعضای فهرست مربوط به جناح اصلاح‌طلبان توانستند با آرای بالایی خود را به ساختمان خیابان بهشت رسانده و به صندلی‌های سبز رنگ آن تکیه بزنند.
اما آنچه که از شهریورماه سال گذشته از مدیریت فعلی شهر تهران دیده شده بیشتر اتهام‌زنی درباره دوره قبل مدیریت شهری و نیز جنگ قدرت پشت پرده برای دریافت سهم بیشتری از سمت‌های شهرداری تهران بوده است. اگرچه همین اقدام نیز به دلیل مدیریت کوتاه شهردارانی که انتخاب شده‌اند موجب شده تا هنوز کشتی شهرداری تهران در میان امواج متلاطم رفت و آمد مدیران ارشد و میانی همچنان گرفتار باشد.
نتیجه چنین رفت و آمدهایی نیز سکون در فعالیت‌های اجرایی شهر بوده است. تمام آنچه که در این مدت در شوراهای شهرها و به خصوص تهران به نمایش درآمده برای شهروندان تداعی‌گر تجربه شورای اول در پایتخت است که به‌رغم یکدست بودن نگرش‌های سیاسی اعضای آن در نهایت به انحلال انجامید. اتفاقی که روز یکشنبه گذشته با قهر و آشتی رییس شورای اسلامی شهر تهران در هنگام بررسی بندهای مصوبه مربوط به کاهش تعداد پست‌های قائم‌مقامی و ادغام معاونت‌های شهرداری تهران همراه شد، نمونه‌ای از این دست است.
مروری بر ادوار شوراها
آقای مرتضی طلائی، نایب‌رییس شورای شهر تهران در دوره چهارم درباره فعالیت شوراها در دوره فعلی به «صبح‌نو» گفت: الان پنج دوره از فعالیت شوراهای شهر و روستا در تهران در حال سپری شدن است. هر دوره‌ای ویژگی خاص خود را داشته است.
دوره نخست که سرنوشت محکوم به شکست و فروپاشی داشت به‌دلیل حجم اختلافات بود. در آن دوره با وجود اینکه یک شورای یک دست و یکپارچه بود به واسطه حجم اختلافات و منازعاتی که داشتند، منجر به انحلال شد. وی درباره ادوار بعدی شورای شهر تهران نیز افزود: شورای دوم با خاطراتی که مردم از شورای اول داشتند شکل گرفت که البته منسجم بود و شاید از دوره‌های نسبتاً موفقی است که با کمترین حاشیه پایه‌گذار یک سری فعالیت‌های اساسی شد.
در دوره دوم شهردارانی که انتخاب کردند آقایان احمدی نژاد و قالیباف کارهای خوبی برای شهر انجام دادند و عملکرد خوبی داشتند. طلایی درباره شورای سوم نیز اظهار داشت: پس از آن شورای سوم شکل گرفت؛ شورایی که چند عضو اصلاح‌طلب در آن بودند؛ اگرچه اکثریت با نیروهای اصولگرا بود. این شورا هم توانست یک دوره شش ساله را طی کند که یکی از دوره‌های موفق بود.
به گفته وی شورای سوم توانست منشأ اتفاقات زیربنایی و اساسی برای تهران باشد چراکه زیرساخت‌ها براساس اسناد بالادستی را تعیین کرد. سیاست‌ها را تدوین کرد و در بخش‌های گوناگون مدیریت شهری در حوزه اداره شهر و اداره دستگاه‌های اجرایی توفیقات خوبی را داشت.
جلوگیری از تکرار یک تجربه
نایب‌رییس اسبق شورای شهر تهران در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود با روزنامه «صبح‌نو» به تشریح عملکرد شورای شهر در دوره چهارم پرداخت و گفت: چهارمین دوره شورا، شورایی بود که دو جریان اصلاح‌طلب همپا و هم وزن یک دیگر حرکت کردند و با تلاش نیروهای اصول‌گرای شورای شهر دو اتفاق مهم رخ داد.
یکی اینکه توانستند شهردار تهران را برای دوره چهارم تثبیت کنند تا اقداماتی که در دست اقدام بود به سرانجام برسد. از سوی دیگر با به دست گرفتن اداره شورا از بروز تنش‌ها و اینکه تنش‌ها منجر به مناقشه شود، جلوگیری کردند. مرتضی طلایی در ادامه خاطرنشان کرد: این نیروها توانستند با تصمیمات درست و اتفاقاتی که انجام می‌دادند، نگذارند عزیزانی که از جریان اصلاح‌طلب بودند و در شورا حضور داشتند و بعضی از آن‌ها دنبال این بودند که سرنوشت شورای اول تکرار شود، به هدف خود برسند.
وی همچنین یادآور شد: البته با تدبیر عقلای هر دو گروه شورای چهارم نسبت به شورای پنجم توانست اقدامات شورای دوم و سوم را به سرانجام برساند و شهر تهران در تراز ابرشهرهای دنیا قرار بگیرد. در آن دوره تهران به‌عنوان پایتخت جمهوری اسلامی ایران در بسیاری از شاخص‌ها رتبه بین‌المللی کسب کرد. این در مجموع، محصول عملکرد شورا و شخص شهرداری بود که انتخاب کردند.
طلایی در ادامه با اشاره به موفقیت‌های بین‌المللی تهران در دوره شهرداری آقای محمدباقر قالیباف اظهار داشت: در حوزه حمل و نقل به طور خاص در توسعه مترو در دنیا به رتبه نخست رسیدیم و توانستیم در بین شهرهای بزرگ دنیا بیشتر از بقیه خطوط مترو داشته باشیم.
در کارهای دیگر هم دوره موفقی بود اما به واسطه بعضی از غفلت‌ها و بی‌دقتی‌هایی که از طرف نیروهای اصولگرا در شورای چهارم اتفاق افتاد بهانه‌هایی دست نیروهای اصلاح‌طلب داده شد. مثل اتفاق پلاسکو که ما معتقد بر این بودیم که تنش به جامعه وارد نکنیم و اگر حرفی داریم در بستر کارشناسی و قانونی بزنیم اما هر روز یک جریان‌سازی علیه چهره‌های انقلابی و اصول‌گرای شورای چهارم انجام می‌دادند.
حاشیه و خط قرمز
طلایی نتیجه این اقدامات اصلاح‌طلبان را سرخوردگی و تردید افکار عمومی نسبت به نیروهای انقلابی دانسته و اظهار داشت: آن‌ها فرافکنی می‌کردند و ما خط قرمزمان این بود که به حاشیه وارد نشویم. در شورای چهارم این خط فکری همه نیروهای انقلابی بود که عاملی برای ایجاد تشتت نباشیم و آرامش جامعه را بهم نزنیم اگرچه حرف برای گفتن بسیار داشتیم و داریم از سوابق افرادی که در شورای چهارم بودند.
وی در ادامه درباره فعالیت پنجمین دوره شورای شهر تهران نیز با بیان اینکه مصلحت بر این دیده شد که اگر هم حرفی وجود دارد در مسیر خودش گفته شود، اظهار داشت: در انتخابات شورای پنجم مجموعه‌ای انتخاب شدند که باز ما هم به خاطر مسائل عمومی و انقلاب سکوت کردیم اما سؤال این است که چرا حتی حاضر به بازشماری یک صندوق رأی در اعتراض ما به نتایج انتخابات نشدند؟ با این حال بعد از پیروزی ما تبریک گفتیم و گفتیم که حاضر هستیم اگر تجربه‌ای داریم در اختیار آن‌ها قرار بدهیم برای اینکه برای ما خدمت به مردم مهم بود.
نایب‌رییس اسبق شورای شهر تهران درباره اصلی‌ترین فعالیت شورای شهر تهران نیز اظهار داشت: اصلی‌ترین کار این شورا در ابتدا انتخاب شهردار بود که تاکنون در این بخش کارنامه روشن و مشخصی دارند. مردم هم از این انتخابات گزینش‌های حزبی، سیاسی و باندی را برداشت می‌کنند.
شاید این اتفاق به نوعی مسأله را پاسخ دهد که چرا آن‌ها موفق نیستند. طلایی اعتقاد دارد که باید یک مدیر توانمند داشت. این در حالی است که سیاست‌گذاری‌های شورای پنجم هم متفاوت است. وی در این باره نیز گفت: رویکرد شورای پنجم از ابتدای فعالیت اتهام‌زنی به دوره چهارم شورا و نیروهای آن بوده است.
البته خودشان هم می‌دانستند که توانایی اداره شهر تهران را ندارند و به همین علت با فرار رو به جلو؛ اتهام‌زنی به مدیریت گذشته را سیاست خود قرار دادند. سندسازی کردند برای اینکه دوره قبل را به چالش بکشند. الان هم که سال دوم این شوراست اما متأسفانه کماکان شاهد این هستیم که منازعات داخلی افراد شورا یکی از مشکلاتی است که وجود دارد.
این عضو سابق شورای شهر تهران در ادامه تأکید کرد: شورایی که به‌دنبال مشکلات خودش است نمی‌تواند کمکی کند. در حال حاضر معاونت‌ها و سازمان‌های شهرداری تهران به صورت سهمیه‌بندی بین اعضا معرفی شده‌اند. شهرداری که اختیاری از خودش ندارد که مدیری را انتخاب کند و موظف به این است که افرادی را که به آن گفته می‌شود معرفی کند در سیستم دیده می‌شود. این‌ها همه مشکلاتی است که وجود دارد.
مرتضی طلایی تأکید می‌کند که اگر شورای پنجم قصد انجام دادن کاری برای مردم را دارد بهتر است که به زیرساخت‌ها و کارهای اساسی گذشته کاری نداشته و آن‌ها را بر هم نزند تا اگر در دوره بعد مردم مجموعه و افرادی را انتخاب کردند که اهل کار باشند بتوانند شهر را به جای سابق خود باز گردانند.
منبع:صبح نو