به گزارش مشرق، کلیات طرح استانی شدن انتخابات چندی پیش در صحن مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید. نمایندگان مجلس کلیات طرحی را تصویب کرده‌اند که در صورت قانونی شدن این طرح، رأی‌دهندگان در انتخابات به جای اینکه تنها به نماینده خود رأی دهند اسامی نمایندگان کل استان که مد نظرشان است را در برگه رأی بنویسند. مخالفین این طرح می‌گویند این شیوه برگزاری انتخابات باعث می‌شود تا شهرهای کوچک و روستاها به دلیل جمعیت کمترشان نتوانند تأثیری در انتخابات نامزد مورد نظرشان داشته باشند و موافقین نیز عنوان می‌کنند که با استانی شدن انتخابات دیگر نمایندگان به جای درگیری در مسائل منطقه‌ای بیشتر می‌توانند به مسائل ملی بپردازند.
در بخش زیر مشروح برخی از این گفت‌وگوها با فارس آمده است:
*باستانی: زیرساخت‌ها برای استانی شدن انتخابات مجلس فراهم نشده است
سعید باستانی نماینده مردم تربت حیدریه در مجلس شورای اسلامی ضمن اعلام مخالفت خود با استانی شدن انتخابات گفت: استانی شدن انتخابات نیازمند فراهم شدن زیرساخت‌ها و الزاماتی است که از این جهت این الزامات و زیرساخت‌ها فراهم نشده با آن مخالف هستم.
وی افزود: در شرایطی انتخابات مجلس استانی شود که احزاب و گروه‌های اجتماعی باید بسیار تقویت شده باشند و از سوی دیگر برنامه‌های کشور به لحاظ شرایط برنامه‌ریزی و اجرا دارای یک انسجام قوی باشد و نیازمندی نمایندگان از پیگیری مسائل کوچک شهرستانی مرتفع شود.
نماینده مردم تربت حیدریه در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: زمانی باید انتخابات استانی باشد که نمایندگان دغدغه عملیات کاری و اجرایی در حوزه شهرستان را نداشته باشند.
باستانی خاطرنشان کرد: خلأ دیگری که در رابطه با استانی شدن انتخابات وجود دارد موضوع آماده‌سازی ساختار خود مجلس است که لازمه این کار این است که ما دو مجلس داشته باشیم که این دو مجلسی در کشورهای مختلف با عناوین گوناگونی مطرح است و مجلس قانونگذاری باید از مجلس نمایندگان جدا شود و امور تقنینی در یک مجلس و مسائل عمومی در مجلس دیگر مطرح و پیگیری شود.
بیشتر بخوانیم:
وی افزود: دغدغه‌های مردم را باید کسانی که وظیفه دارند پیگیری و رفع کنند هر نهادی اعم از قضائی، اجرایی و… وظیفه‌ای دارد. امروز اگر هر نهادی کم کار کند مردم به نماینده‌شان مراجعه می‌کنند پاسخگو نبودن و عدم اقناع مردم را باید نمایندگان پاسخ دهند و لذا باید این مشکل ابتدا رفع شود و بعد به سراغ استانی شدن انتخابات برویم.
نماینده مردم تربت حیدریه در مجلس شورای اسلامی در پایان گفت: کسب ۱۰ درصد رأی از حوزه انتخابیه برای نمایندگان سخت نیست و نماینده سعی می‌کند بیشتر ملی و استانی فکر کند این خوب است مشروط بر اینکه دغدغه مردم شهرستان توسط نهادهای مربوطه رفع شود.
محمد قمی نماینده مردم پاکدشت در مجلس ضمن اعلام موافقت خود با استانی شدن انتخابات مجلس گفت: متأسفانه شهرستانی بودن انتخابات باعث شده که انتخابات پولکی و قومی قبیله‌ای شود و نمایندگان از وظیفه اصلی‌شان که قانونگذاری و نظارت بر اجرای قانون است غفلت کرده‌اند.
وی افزود: نمایندگان این‌قدر به کارهای داخل شهرستان اعم از آب، برق، گاز حوزه انتخابیه می‌پردازند، دیگر از قانونگذاری و مطالعه قانون و طرح و لوایح بازمی‌مانند. در صورتی که اگر قانونگذاری را انجام دهند، مشکلات مردم هم کمتر می‌شود.
نماینده مردم پاکدشت در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: باید برای اشتغال فکر اساسی کنند تا دیگر مردم نخواهند دو نفر، سه نفر از شهرستان درخواست به سر کار رفتن داشته باشند.
قمی خاطرنشان کرد: به نظر من با استانی شدن انتخابات، مجلس کلان‌نگر می‌شود و دید وسیعی پیدا می‌کند و باعث می‌شود تا نمایندگان مجلس به مشکلات اصلی بپردازند.
*خالقی: استانی شدن انتخابات موجب نادیده گرفتن حقوق مردم در شهرهای کوچک می‌شود
بشیر خالقی نماینده مردم خلخال نیز ضمن مخالفت با استانی شدن انتخابات مجلس گفت: مردم به ویژه در روستاها و شهرهای کوچک از نمایندگان‌شان انتظاراتی دارند و برای ما هم رأی آنها مهم است و باید ببینیم آنها چه می‌خواهند.
وی افزود: شاید استانی شدن انتخابات برای شهرهای بزرگی همچون تهران مشکلی را ایجاد نکند اما در مورد شهرهای کوچک و روستاها باعث می‌شود تا حق و حقوق مردم در این مناطق نادیده گرفته شود.
نماینده مردم خلخال در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه رأی موکلین ما برای ما خیلی مهم است، اظهار داشت: مردم تنها مرجعی که به آن دسترسی دارند فقط نمایندگان هستند و در اداره یا هرجایی که مشکلی برایشان پیش می‌آید به نماینده‌شان دسترسی دارند و استانی شدن انتخابات باعث می‌شود تا مردم به ویژه در شهرهای کوچک و روستاها به نماینده خود دسترسی نداشته باشند.
خالقی با بیان اینکه با استانی شدن انتخابات هزینه‌های انتخاباتی زیاد می‌شود، خاطرنشان کرد: افزایش هزینه در استانی شدن در انتخابات باعث ایجاد فساد مالی می‌شود و این موجب می‌شود تا وابستگان به قدرت و ثروت به مجلس راه پیدا کنند.
*محبی‌نیا: در کشور مهمتر از استانی شدن انتخابات هم داریم / لزوم رسیدگی به معیشت مردم
جهانبخش محبی‌نیا نماینده مردم میاندوآب با بیان اینکه استانی شدن انتخابات را تأیید نمی‌کنم، گفت: الان وقت انتخابات استانی نیست و باید نظام را حفظ کنیم.
وی افزود: ما مروز مسائل مهم‌تری همچون مسائل معیشتی مردم را داریم و باید به آنها رسیدگی کنیم و اولویت اول ما اینها است.
نماینده مردم میاندوآب در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: با استانی شدن انتخابات احتمال اینکه مشارکت مردم در انتخابات پایین بیاید وجود دارد.
*حسینی: با استانی شدن انتخابات شرایط شهرهای کوچک تغییری نمی‌کند / باید افراد بزرگ به مجلس بیایند
محمد حسینی نماینده مردم تفرش با اعلام موافقت خود با استانی شدن انتخابات مجلس گفت: این طرح باعث نمی‌شود که حق و حقوق شهرستان‌های کوچک و روستاها تضییع شود و شرایط این حوزه‌های انتخابیه با استانی شدن انتخابات تغییری نمی‌کند و همین شهرستان‌های کوچک همانگونه که الان نماینده دارند در زمان استانی شدن انتخابات هم نماینده خود را خواهند داشت.
وی افزود: براساس آنچه که من در جریانش هستم و آن را نوشته‌ام و با آقای بهادری آن را تهیه کردیم این اینگونه است که به عنوان مثال فردی که در شهر تهران زندگی می‌کند علاوه بر رأی به ۳۰ نفر از کاندیداهای شهر تهران به یک نفر از کاندیداهای هر یک از شهرستان‌های استان تهران رأی می‌دهد که مجموعاً ۵ شهرستان است و به جای ۳۰ نفر به ۳۵ نفر رأی می‌دهد و در مورد شهرستان‌های اطراف تهران نیز وضع به همین ترتیب است که آنها به جای انتخاب یک نماینده شهرستان خود به ۳۵ نفر رأی می‌دهند.
نماینده مردم تفرش در مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سوال که با این رویه رأی مرکز نشینان در استانی شدن انتخابات بر شهرستان‌های کوچک برای انتخاب نماینده غلبه می‌کند و این نقیصه چگونه قابل رفع است؟ اظهارداشت: براساس قانون اساسی یک نماینده در مجلس نماینده همه ملت ایران است.
حسینی خاطرنشان کرد: با استانی شدن انتخابات کسانی در یک حوزه انتخابیه می‌توانند کاندیدا شوند که یا در آن منطقه متولد شده باشند و یا اینکه ۵ سال مستمر پیش از انتخابات در آن منطقه ساکن باشد.
وی افزود: کارهای منطقه‌ای را باید شوراهای اسلامی شهر و روستا انجام دهند و وقتی این کارها به من نماینده محول می‌شود از مسائل کلان و ملی باز می‌مانم. امروز نمایندگان خودشان را به این در و آن در می‌زنند و خودشان را کوچک می‌کنند تا یک موضوع منطقه‌ای حل شود.
نماینده مردم تفرش در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: از سوی دیگر این گونه نیست که با استانی شدن انتخابات دیگر نمایندگان دغدغه‌های مردم در حوزه‌های انتخابیه را پیگیری نکنند. استانی شدن انتخابات باعث می‌شود تا جلوی نگاه‌های قبیله‌ای در انتخابات و ورود آدم‌های کوچک به مجلس گرفته شود.
حسینی با بیان اینکه بعضی رفتارهای ما در مجلس باعث آبروریزی است خاطرنشان کرد: کسانی امروز به مجلس می‌آیند که در یک جلسه شورای اداری شرکت نکرده‌اند. باید افراد بزرگی به مجلس بیایند که جلوی آدم‌های بزرگ بایستند نه اینکه دنبال وزیر بدوند و شجاعت دفاع از حقوق مردم را داشته باشند.
*حضرت‌پور: با استانی شدن انتخابات وابستگان به صاحبان قدرت و ثروت به مجلس راه پیدا می‌کنند
روح‌الله حضرت‌پور نماینده مردم ارومیه با بیان اینکه بنده مخالف طرح استانی شدن انتخابات هستم، گفت: با استانی شدن انتخابات دیگر نماینده نمی‌تواند در کنار مردم حضور داشته باشدو نمایندگان دیگر نخواهند توانست همانند قبل در حوزه‌های انتخابیه خود حضور داشته باشند.
وی افزود: با استانی شدن انتخابات کسانی که از رانت قدرت و ثروت برخوردار هستند وارد مجلس می‌شوند و با استانی شدن انتخابات زمینه برای ورود صاحبان قدرت و ثروت به انتخابات فراهم شود.
نماینده مردم ارومیه در مجلس شوای اسلامی اظهار داشت: استانی شدن انتخاب باعث می‌شود که مردم دیگر نمی‌توانند نماینده خود را ببینند و همه چیز دیگر سوری خواهد بود.
حضرت‌پور در پایان خاطرنشان کرد: در این نوع انتخابات رانت‌های قدرت و ثروت به عرصه انتخابات ورود پیدا می‌کنند و نمایندگانی که وابسته به صاحبان قدرت و ثروت هستند به مجلس راه پیدا می‌کنند.
محمد نعیم امینی‌فرد نماینده مردم ایرانشهر گفت: این طرح مزایا و معایبی دارد.
وی درباره مزیت‌های طرح استانی شدن انتخابات افزود: افزایش سطح مطالبات مردم از نمایندگان مجلس و بهبود سطح نظارت آنها نسبت به مسائل کلان و اجرایی کشور و کمک به نهادهای نظارتی مهمترین این مباحث است.
امینی فرد درباره معایب طرح استانی شدن انتخابات مجلس تصریح کرد: با اجرای این طرح این خطر وجود دارد که ارتباط نمایندگان مجلس با بدنه اجتماعی و کف جامعه ضعیف خواهد شد در حالی که در کشوری مثل ما که باید بین مسئولین و مردم ارتباطات به صورت رو در رو باشد این امر مطلوب نخواهد بود.
وی افزود: پیشنهاد استقرار ۲ مجلس نمایندگان و سنا در ایران می‌تواند راهکار برون رفت از این مشکل باشد به طوری که اعضای مجلس نمایندگان به مطالبات حداقلی مردم رسیدگی کنند و در مجلس اعلا یا مجلس سنا هم مطالبات در سطح ملی در سطح کلانتری پیگیری و دنبال شود.
امینی فرد اظهار داشت: ارتباط نمایندگان با بدنه اجتماعی جامعه با استفاده از طرح استانی شدن انتخابات ضعیف خواهد شد این در حالی است که باید ارتباط مستمری بین مردم، دستگاه‌ها، سازمانها و کلیه ارکان جامعه وجود داشته باشد به خصوص در قوه مقننه که مهمترین نهاد مردم‌سالاری در ایران است این دغدغه وجود دارد.
نماینده مردم ایرانشهر تصریح کرد: باید در بندهای مربوطه به اجرای طرح استانی شدن انتخابات اصلاحیه‌ای صورت گیرد تا خطرها حین اجرا به حداقل برسد. ضمن اینکه به جای اینکه افراد ۱۰ درصد حداقل آراء در حوزه انتخابیه را به دست بیاورند را باید ارتقا داده و حد نصاب را بالا ببریم و آن‌را به ۳۰ درصد افزایش دهیم.
وی گفت: اگر نامزدی در یک شهر ۱۰ درصد آرا را بیاورید و مابقی آرا از طریق استان تامین خواهد شد که در آن صورت تعهدات نامزد رای آورده در قبال همان ۱۰ درصد بوده و حداقلی است ولی باید به سمت ۲ مجلس پیش برویم که البته در حال حاضر چنین شرایطی وجود ندارد لذا بهتر است همین قانون استانی شدن انتخابات را به نحوی پیش ببریم که حداقل آرا ۳۰ درصد باشد.
*سلیمانی: فساد مالی و هزینه‌های میلیاردی نامزدها از مضرات استانی شدن انتخابات است
محمد سلیمانی نماینده دوره نهم مجلس شورای اسلامی گفت: این طرح همانند دیگر طرح‌ها دارای مزایا و معایبی است، اما طرح استانی شدن انتخابات ۲۰ درصدش مزیت است و ۸۰ درصد نیز معایب دارد.
وی افزود: در کشور ما مردم سالاری حاکم است و نماینده هر شهرستان بسته به توان خود، امر قانونگذاری و نظارت را به وکالت از مردم آن منطقه انجام می‌دهد، اما با استانی شدن انتخابات، این مسئله تضعیف می‌شود.
این نماینده دوره نهم مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: یکی از مواردی که جزو مزیت‌های این طرح عنوان می‌شود این است که افراد شاخص و سرشناس به مجلس راه پیدا می‌کنند، اما آنچه که در مورد مجلس دهم در تهران اتفاق افتاد ثابت کرد که می‌تواند اینگونه هم نباشد، آیا کسانی که در دوره دهم به عنوان نمایندگان تهران به مجلس راه یافتند مشهور بودند؟ باتجربه و صاحب‌نظر و دارای خصوصیات خاصی بودند؟ آیا در این مدت که به مجلس راه پیدا کردند، در مجلس اثرگذار بودند؟ پس تجربه تهران نشان می‌دهد که با استانی شدن انتخابات، لزوماً افراد سرشناس به مجلس راه پیدا نمی‌کنند و ممکن است این موضوع سرابی بیش نباشد.
سلیمانی خاطرنشان کرد: انتخابات نمایندگان مجلس در تهران با توجه به تعدد حوزه انتخابی (تهران، شمیرانات، ری، اسلامشهر و پردیس) یک نمونه از انتخابات استانی است که ما در انتخابات پیشین هم این روش را در مورد تهران داشته‌ایم و تجربه انتخابات مجلس در تهران نشان داد که تحت تأثیر مسائل سیاسی و دیگر مسائل، افرادی ناتوان وارد مجلس شوند.
وی افزود: نکته قابل ذکر دیگر در رابطه با استانی شدن انتخابات این است که این نوع انتخابات موجب کاهش مشارکت مردم در انتخابات می‌شود، بار دیگر اگر بخواهیم تهران را به عنوان نمونه‌ای از این موضوع مثال بزنیم، مشارکت‌ها در انتخابات مجلس در شهر تهران از همه شهرستان‌ها پائین‌تر است و تا به حال پائین‌ترین نرخ مشارکت را داشته است و با استانی شدن انتخابات این اتفاق در دیگر شهرستان‌ها نیز می‌افتد.
این نماینده دوره نهم مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: استانی شدن انتخابات مجلس، بُعد نظارت مجلس را تضعیف می‌کند، باز هم به عنوان نمونه همین نمایندگان تهران امروز کاری به فرماندار شهر ری، اسلامشهر و تهران ندارند و به دنبال آبادانی و عمران شهر تهران نیستند و استانی شدن انتخابات هم نمایندگان به دنبال کارهای عمرانی و آبادانی حوزه انتخابی‌شان نخواهند رفت، چرا که رأی‌شان را از جای دیگری می‌توانند بگیرند.
سلیمانی خاطرنشان کرد: یکی دیگر از پیامدها و مضرات استانی شدن انتخابات، بحث فساد مالی است، حتی امروز هم یکی از معایب انتخابات مجلس این است که هر کسی پول دارد و بیشتر پول خرج می‌کند وارد مجلس می‌شود، متأسفانه مجلس فعلی نمایندگان عصاره ملت نیستند و نمایندگان خود این را حس می‌کنند و دلیل آن این است که هر که بیشتر پول خرج کرده، به مجلس راه پیدا کرده و اکثریت نمایندگان مجلس فعلی اینگونه هستند.
وی در پایان گفت: امروز اگر یک نماینده در شهرستانی چند صد میلیون خرج نکند نمی‌تواند وارد مجلس شود، حال اگر انتخابات استانی شود، این چندصد میلیون به ده‌ها میلیارد تبدیل می‌شود و اگر نامزدی در سطح استان بخواهد وارد مجلس شود، باید کارتل‌ها و سرمایه‌داران، قاچاقچی‌ها و کسانی که پول بی حساب و کتاب دراختیارشان است از کاندیدای مورد نظر حمایت کنند تا فرد مورد نظر بتواند خرج کند تا خودش را معرفی کند تا بتواند به مجلس راه پیدا کند.
*صباغیان: استمرار محرومیت و بی عدالتی با اجرای استانی شدن انتخابات در شهرستان‌های کوچک
محمدرضا صباغیان بافقی عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس عنوان کرد: می‌گویند بر اساس این طرح می‌خواهند نمایندگان را اجرای وظایف نمایندگانی محلی به ملی و منطقه‌ای سوق دهند تا آنها به دنبال اجرای وظایف خود یعنی قانون گذاری و نظارت باشند ولی در عمل به نظر می‌رسد این موضوع محقق نخواهد شد.
وی افزود: بر اساس طرح استانی شدن انتخابات مجلس گفته می‌شود نامزدها باید حداقل ۱۰ درصد آرا را بدست آورند ولی قطعاً افرادی که به دور دوم انتخابات خواهند رفت زیاد است.
این عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: در صورت اجرای انتخابات استانی نمایندگان باز هم به دلیل رای و جذب نظر رای دهندگان‌شان و موکلین آنها به کارهای محلی و منطقه روی خواهد آورد لذا باید سازوکاری دیده شود تا نمایندگان به جای اینکه به مسائل اجرایی بپردازند به دنبال کارهای اساسی مملکت باشند.
وی اظهار داشت: در حال حاضر ۸۰ درصد مکاتبات نمایندگان برای صدور معرفی‌نامه کار، وام و مجوز است که اگر این موضوع حذف شود عملاً نمایندگان به کارهای اساسی خود خواهند رسید ضمن اینکه اگر این موضوع جرم تلقی شود در آن صورت آنها می‌تواند در اجرای وظایف و نمایندگی تاثیر زیادی داشته باشد این در حالی است که نوع شغل نمایندگی مخالفت شدیدی با سفارش پذیری دارد.
صباغیان بافقی گفت: در حال حاضر با اجرای طرح استانی شدن انتخابات نماینده به جای کار کردن برای حوزه انتخابیه شهرستان به استان خود توجه کرده که در حقیقت همان وضعیت اولیه و فعلی است ضمن اینکه نگاه و توجه نمایندگان به مراکز پرجمعیت و مراکز استان‌ها خواهد بود.
وی در پایان افزود: با اجرای طرح استانی شدن انتخابات عملاً شهرستان‌های کوچک، دور افتاده و کم جمعیت، همچنان محروم و بدون عدالت باقی خواهند ماند.