آیت‌الله رئیسی پس از دریافت حکم ریاست قوه‌قضاییه با تشکر از حضور مسئولان لشکری و کشوری و قضایی در این مراسم اظهار کرد: باید ابتدا شاکر نعمت‌های خدا باشم بابت توفیقاتی که عنایت و زمینه‌ای که برای خدمت بیشتر به مردم در آستان قدس رضوی فراهم کرد. این دوران فرصتی برای خدمت به زائران حضرت رضا علیه‌السلام بود. امیدوارم اعتماد رهبر انقلاب در قوه‌قضاییه را جلب کنم و موجب شرمندگی مردم و قضات و نیروهای دل‌داده به انقلاب نشوم. صمیمانه از حسن اعتماد مقام معظم رهبری تشکر می‌کنم و همیشه مشمول ادعیه ایشان و سایر بزرگان باشم.

وی ادامه داد: جا دارد از تلاش‌های خالصانه رؤسای قوه قضاییه در طول انقلاب از آیت‌الله شهید بهشتی، موسوی اردبیلی، آیت‌الله یزدی، و آیت‌الله آملی لاریجانی تقدیر و تشکر کنم و به روح بلند مرحوم شاهرودی، استاد بزرگ خودمان سلام بفرستم. از همه مسئولان عالی که در سطوح مختلف کمک کردند نیز باید تشکر کنیم.

رئیس قوه‌قضاییه گفت: در چهار دهه گذشته خدمات بزرگی توسط همه این عزیزان صورت گرفته که همه قابل تقدیر است. امروز شرایط را جناب آقای محسنی‌اژه‌ای را بیان کردند و در این مدت کوتاه نمی توان تمام کارهای انجام شده را بیان کرد. در فاصله ۳ سالی که از قوه‌قضاییه جدا شدم، فرصتی پیدا کردم و بیش از قبل با مشکلات مردم در سطوح مختلف آشنا شدم و این آشنایی اگرچه بخشی مربوط به اطلاعات قبل بود اما با آلام مردم شناخت بیشتری پیدا کردم.

تمام تلاش من آن است که از ظرفیت فعلی قوه قضاییه در راستای کاهش آلام و مشکلات مردم و احقاق حقوق آنها و اجرای عدالت تلاش کنم و همه عزیزان در قوه‌قضاییه که نیروهای کارآمدی هستند تلاش خواهند کرد که آنچه در سند بالادستی ما که حکم مقام معظم رهبری منشور عملکردی قوه‌قضاییه در دوره جدید است اجرایی شود.

رئیس گفت: مردم درباره اجرای عدالت همچنان نگران هستند و خواست و مطالبه مردم آن است که در سطوح مختلف اجرای عدالت را بیش از گذشته ببینند. اساس تحول قضایی در این دوره که باید در بستر گام دوم انقلاب شکل داد، ان‌شاءالله به همکاری همه دستگاه‌ها اعم از دولت و مجلس نیاز دارد و همه باید تلاش کنند گام دوم در حوزه اجرای عدالت به خوبی برداشته شود.

وی افزود: در گام دوم حرکت انقلاب که برای همه مردم و مسئولان، اجرای عدالت از محورهای مهم تلقی شده و از نکته‌های اساسی در تفکر دینی و قانون اساسی و قوانین موضوعه از موارد مورد تأکید امامین انقلاب بوده، می‌طلبد به یک نکته مورد تفاهم برسیم. عدالت، قابل وصف در کتاب‌های متعددی است اما سخن ما در عدالت اثباتی و اجرایی است. چه کنیم که مردم احساس اجرای عدالت کنند؟ بحث همین است. فعلاً ما اگر بخواهیم بر یک اصلی تفاهم کنیم که نزدیک‌ترین اساس به اجرای عدالت است، آن، اجرای قانون است. هیچکس در هیچ جایگاهی حق تخلف از قانون را نخواهد داشت.

رئیس قوه‌قضاییه گفت: ما باید بر اجرای قانون توافق کنیم و اجرای قانون را جدی بگیریم. نکته دوم درباره تحول قوه‌قضاییه، بحث اطاله دادرسی است. زیبنده نظام قضایی و نظام اسلامی ما نیست که این تعداد ورودی پرونده داشته باشیم. باید دید تولید این تعداد پرونده چیست؟ جایگاه پیشگیری را هم دولت و هم مجلس برعهده دارند. هیچ دستگاهی در کشور نیست که وظیفه پیشگیری از وقوع جرم نداشته باشد.

این نگاهی است که همه دستگاه‌ها و افراد را در قبال کاهش جرم و ورودی پرونده‌ها مسئول می‌کند. مسئله پیشگیری بسیار مهم است. قوانین مجلس باید جرم‌زدایی، قضازدایی و حبس‌زدایی شود. اگر می‌گوییم حبس به مجازات جایگزین شود، وقتی مجلس قانون حبس مصوب می‌کند قاضی هم موظف به اجرای قانون است. چه دلیلی دارد مواردی که نیازی نیست به قوه‌قضاییه بیاید و می‌توان سازوکار دیگری برایش تبیین کرد را به قوه‌قضاییه می‌فرستند؟