به گزارش مشرق، انتظار می‌رفت که دور پنجم مذاکرات آمریکا با طالبان در قطر که بیش از دو هفته به طول انجامید توافقاتی درباره مسائل کلیدی در روند صلح افغانستان انجام شود.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز پیش از این گفته بود که خروج، مبارزه با تروریسم، برقراری آتش‌بس و آغاز مذاکرات مستقیم با دولت افغانستان از محورهای اساسی دور پنجم مذاکرات آمریکا با طالبان در قطر بودند.
بیشتر بخوانید:
نیروهای طالبان به ارتش افغانستان می پیوندند
به همین دلیل دولت افغانستان امیدوار بود که آمریکا به تعهدات خود عمل کند و در این دور از مذاکرات بتواند موضع طالبان در قبال دولت این کشور را تغییر دهد و زمینه مذاکرات مستقیم این گروه با دولت افغانستان را فراهم کند.
اما با پایان مذاکرات آمریکا و طالبان در قطر همانطور که انتظار می‌رفت پر دستاورد نبود و پس از دو هفته مذاکره حتی دو طرف به جمع بندی مشترکی نیز درباره توافقات احتمالی در این روند دست پیدا نکردند.
زلمی خلیلزاد نماینده ویژه آمریکا که قرار بود پس از دو هفته مذاکرات خبرهای خوبی را درباره مذاکرات صلح با طالبان با رسانه‌ها در میان بگذارد تنها با اظهارات تکراری برای پنهانکاری شکست مذاکرات قطر تلاش کرده است.
اظهارات زلمی خلیلزاد و بازگشت به خانه اول
پیش از دور پنجم مذاکرات آمریکا با طالبان بسیاری از کارشناسان و حتی برخی از مقامات سابق طالبان بر این باور بودند که در این دور از مذاکرات دوطرف درباره مسائل سرنوشت سازی به توافق خواهند رسید.
اما اظهارات روز گذشته زلمی خلیلزاد نشان داد که علیرغم دو هفته گفت‌وگو هیچ پیشرفتی در مذاکرات صلح صورت نگرفته و اختلافات آمریکا و طالبان به قوت خود باقی مانده است.
خلیلزاد پس از پایان مذاکرات قطر گفت: توافق کردیم که برای ایجاد صلح نیازداریم تا درباره مبارزه با تروریسم، خروج نیروها، آغاز مذاکرات بین الافغانی و آتش‌بس به توافق برسیم.
وی همچنین آغاز مذاکرات مستقیم طالبان با دولت افغانستان و آتش‌بس را نیز مشروط به توافق درباره خروج نیروهای خارجی و مبارزه با تروریسم عنوان کرده است.
از زمان آغاز مذاکرات آمریکا با طالبان، خروج نیروهای خارجی، مبارزه با تروریسم، آتش‌بس و آغاز مذاکرات مستقیم صلح با دولت افغانستان از محورهای اساسی مذاکرات صلح محسوب می‌شدند.
اینکه زلمی خلیلزاد پس از دور پنجم و 14 روز مذاکرات نفس گیر با طالبان در توییتر خود می‌نویسد که برای برقراری صلح باید درباره چهار محور اساسی (خروج، مبارزه با تروریسم، آتش‌بس، مذاکرات بین‌الافغانی) به توافق برسیم در واقع مردم افغانستان را به سخره گرفته است.
به هر حال، مشخص است که مذاکرات آمریکا با طالبان در قطر شکست خورده است زیرا دو طرف نتوانستند با قاطعیت از توافقی درباره حداقل یکی از محورهای چهار گانه خبر دهند و یا بیانیه مشترکی را صادر کنند.
اگر چه زلمی خلیلزاد گفته است که دو طرف درباره چگونگی تهیه پیش نویس خروج و مبارزه با تروریسم به توافقاتی دست یافته‌اند اما دوباره تاکید کرده است که هیچ توافقی صورت نگرفته است.
بنابر این آمریکا و طالبان پس از دور پنجم و 16 مذاکرات نفس‌گیر دوباره به خانه اول خود برگشته‌اند یعنی هنوز هم آمریکا و طالبان باید درباره محورهای اصلی مذاکرات صلح به گفت‌وگو ادامه دهند.
با این حال، به نظر می‌رسد که پس از شکست نظامی در برابر طالبان حالا برای آمریکا دشوار است که به شکست مذاکرات خود با این گروه در قطر نیز اعتراف کند.
تلاش برای معامله پنهانی
با وجود اینکه به نظر می‌رسد مذاکرات آمریکا با طالبان به بن‌بست خورده است اما نگرانی‌هایی نیز وجود دارد که ممکن آمریکا در مذاکرات قطر برای معامله پنهانی با طالبان تلاش کرده باشد.
زیرا مذاکرات آمریکا و طالبان پشت درهای بسته در قطر برگزار شد و حتی رسانه‌هایی که خبرنگار به قطر اعزام کرده بودند نیز دست خالی بازگشتند.
هیچ جزئیاتی از مذاکرات 16 روزه آمریکا با طالبان در قطر رسانه‌ای نشد موضوعی که باعث بوجود آمدن تردیدهایی درباره ماهیت واقعی مذاکرات آمریکا با طالبان شده است.
«عبدالله» رئیس اجرایی دولت افغانستان نیز در اظهارات اخیرش به آن اشاره کرد و به «رادیوآزادی» گفت: درباره جزئیات مذاکرات آمریکا با طالبان در قطر و نگرانی‌هایی که از احتمال معاملات پنهانی درباره سرنوشت افغان‌ها از خلیلزاد خواهم پرسید.
پنهانکاری در مذاکرات صلح نه تنها دولت و مردم افغانستان را نگران کرده است بلکه کشورهای منطقه نیز از این روند ابراز نگرانی کرده‌اند زیرا این کشورها نیز از تغییر شرایط در افغانستان تاثیرپذیر هستند.
«الکساندر مانتیتسکی» دیپلمات روسی در کابل نیز با ابراز نگرانی از پنهانکاری در مذاکرات قطر تاکید کرد که هرگونه توافق آمریکا با طالبان باید برای دولت افغانستان و کشورهای منطقه پذیرفتنی باشد.
از نظر دولت و مردم افغانستان آمریکا قابل اعتماد نیست و حق ندارد درباره سرنوشت و آینده مردم این کشور تحت عنوان مذاکرات صلح برای معامله با طالبان تلاش کند.
این در حالی است که طالبان همواره نشان دادند، در برابر تلاش‌های آمریکا نفوذ ناپذیر هستند، به همین دلیل برخی از کارشناسان معتقدند که معامله پنهانی آمریکا با این گروه را در حال حاضر غیر محتمل است.
کارشناسان معتقدند که برای پایان تردیدها باید پنهانکاری در روند مذاکرات آمریکا با طالبان پایان یابد و جزئیات مذاکرات در گام نخست با دولت افغانستان و پس از آن با کشورهای منطقه در میان گذاشته شود.