سرویس اقتصاد مشرق - امروزه تحریم یکی از نام‌آشناترین واژه‌ها برای مردم ایران در حوزه سیاست خارجی است. تحریم به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین ابزارهای تنبیهی و اهرم فشار علیه ایران از سوی کشورهای غربی و نهادهای بین‌المللی، همواره مورداستفاده قرارگرفته است.
قاعدتاً تحریم به‌عنوان یک ابزار فشار بین‌المللی باید برای تنبیه کشورهایی به کار رود که برخلاف منشور سازمان ملل متحد اقدام کرده‌اند. حال‌آنکه این ابزار مورد سوءاستفاده قدرت‌های بزرگ به بهانه‌های واهی در مقابل مخالفانشان قرارگرفته است.
بنابراین ایران به‌عنوان کشوری که بارها طعم تلخ تحریم را چشیده است باید در حوزه سیاست خارجی عملکردی هوشمندانه داشته باشد تا در دام سیاست‌های تحریم زای بین‌المللی نیافتد. در حال حاضر این مسئله در پیوستن به موافقتنامه تغییر اقلیم پاریس که به گفته کارشناسان در متن خود ابزار تنبیه و تحریم را دارد، از سوی مسئولان امر جدی گرفته نمی‌شود.
بیشتر بخوانید
افشای چراغ خاموش اطلاعات صنایع حساس در توافق پاریس
حمایت عجیب وزارت نفت از الحاق به توافق‌نامه پاریس +جدول
از تهمت پولشویی تا تلاش برای پیوستن به توافق پاریس
تبعات پیوستن به توافق پاریس برای رشد اقتصادی ایران
موافقتنامه تغییر اقلیم پاریس بعد از اتمام دوره اجرایی پروتکل کیوتو به‌عنوان اولین پروتکل اقلیمی در سال ۲۰۱۲ و بعد از سه سال ناکامی کنوانسیون تغییرات اقلیم سازمان ملل متحد UNFCCC به تائید اولیه کشورهای حاضر رسید.
این موافقتنامه در راستای جلوگیری از افزایش ۲ درجه دمای کره زمین کشورهای عضو را موظف کرده است تا انتشار گازهای گلخانه‌ای انسان‌ساخت خود را کاهش دهند. چراکه بر اساس مبانی علمی موافقتنامه فوق، این گازها عامل اصلی گرمایش زمین هستند.
گرچه این نظریه، مخالفان زیادی در جامعه علمی دارد. به‌طوری‌که نپذیرفتن مبانی علمی موافقتنامه پاریس از اصلی‌ترین دلایل خروج آمریکا و نپیوستن روسیه به آن است.
بااین‌وجود اما موافقان این موافقتنامه در ایران تلاش می‌کنند تا با تحت‌فشار قرار دادن نهادهای بررسی‌کننده از طریق داده‌های غلط ونیز پنهان‌کاری موافقتنامه پاریس را به تصویب برسانند.این در حالی است که موافقتنامه پاریس به دلیل تحریم زا بودن باید به‌دقت در نهادهای تخصصی موردبررسی قرار بگیرد.
احتمال تحریم کشورها به دلیل عدم توانایی اجرای تعهدات با استناد به بخش b بند ۴ ماده ۱۶
کارشناسان معتقد هستند که موافقتنامه پاریس برخلاف آنچه موافقان آن می‌گویند فقط موافقتنامه زیست‌محیطی نیست و در بطن خود تحریم و تنبیه به همراه دارد. این کارشناسان شاهد مدعای خود را نیز طرح « اقدامات دیگر» در بخش b بند ۴ ماده ۱۶ این موافقتنامه می‌دانند.
مطابق این بند کنفرانس اعضای کنوانسیون تغییرات اقلیم قادر است در برخورد با کشورهایی که نتوانسته‌اند تعهدات خود را انجام دهند از هر ابزاری بهره بگیرد.در متن این موافقتنامه آمده است:
(16.4.b) Exercise such other functions as may be required for the: implementation of this Agreement
استفاده از عبارت shall که بار حقوقی دارد و برای الزام‌آور بودن به کار می‌رود نشان می‌دهد که برخلاف برخی ادعاها این موافقتنامه داوطلبانه نیست. همچنین استفاده از عبارت other functions به معنای دیگر اقدامات به این معنی است که نهاد نظارت‌کننده در راستای برخورد با کشورهایی که نتوانسته‌اند تعهدات خود را به مرحله اجرا برسانند، می‌تواند از هر ابزاری بهره ببرد.
تفاوت تحریم‌های اعمال‌شده در موافقتنامه پاریس با سایر تحریم‌ها در این خواهد بود که این تحریم‌ها دارای وجه و توجیه بین‌المللی نیز خواهند بود. چراکه اگر ایران نتواند به تعهدات خود عمل کند به‌عنوان کشور نقض‌کننده در معرض اتهام بین‌المللی قرار خواهد گرفت.
از همین رو این تحریم‌ها می‌تواند سخت‌تر نیز باشد. از همین جهت نیاز است تا در راستای پیوستن به موافقتنامه پاریس باعجله و شتاب‌زدگی تصمیم‌گیری نشود و بررسی آن درنهایت دقت و به‌دوراز حواشی سیاسی و رسانه‌ای صورت بگیرد تا تعهدات ارائه‌شده در راستای تأمین حداکثری منافع کشور باشند.