سرویس جهان مشرق - این نخستین بار نیست که ونزوئلا شاهد تظاهرات است. از ژانویه ۲۰۱۹ که گوایدو خود را رئیس‌جمهور موقت نامید، تاکنون چند بار خیابان‌های کاراکاس و دیگر شهرها صحنه اعتراضات خیابانی بود. گوایدو و طرفدارانش می‌گویند مادورو رئیس‌جمهور قانونی نیست و قدرت را «غصب» کرده است و لذا باید کناره گیری کند. مادورو از سال ۲۰۱۳ تاکنون رئیس‌جمهور ونزوئلاست و در ماه مه ۲۰۱۸ بار دیگر در انتخابات ریاست‌جمهوری برای یک دوره شش ساله دیگر پیروز شد. انتخاباتی که اپوزیسیون سلامت آن را زیرسوال برده بود. در ادامه کشاکش‌های سیاسی میان مادورو و اپوزیسیون، در ژانویه ۲۰۱۹، دو هفته پس از مراسم تحلیف مادورو، گوایدو در میان تظاهرات‌کنندگان، خود را رئیس‌جمهور موقت نامید. از آن زمان ونزوئلا با یک بحران سیاسی کم‌سابقه روبروست.
دولت دونالد ترامپ و متحدانش، خصوصاً کلمبیا، قویاً از تحرکات گوایدو حمایت می‌کنند. جورج آریازا، وزیر خارجه ونزوئلا، آمریکا و کلمبیا را به انجام یک کودتای جدید در کشورش متهم کرد. او در توئیتی گفت که همه اقدامات چند ماه اخیر ونزوئلا در آمریکا و کلبمیا برنامه‌ریزی شده‌اند. آمریکایی‌ها این را تکذیب نمی‌کنند و حتی برخی از آنها احتمال حمله نظامی به ونزوئلا را مطرح کرده‌اند. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، مایک پومپئو، وزیر خارجه، و جان بولتون، مشاور امنیت ملی، همگی مواضعی در حمایت از تحرکات گوایدو اتخاذ کرده‌اند. علاوه بر این، کلیان کانوی، مشاور کاخ سفید، ضمن حمایت از گوایدو، گفته است: «مادورو باید برود. ما این را خیلی واضح گفته‌ایم.».
اخبار ونزوئلا بار دیگر بیش از پیش به صدر اخبار جهان رسید. سه شنبه صبح روز گذشته به وقت کاراکاس، گوایدو رهبر اپوزیسیون ونزوئلا، با ادعای اینکه نیروهای مسلح کشورش به او پیوسته‌اند، «مرحله نهایی» برکناری رئیس‌جمهور مستقر را اعلام و کودتا کرد.
خوان گوایدو، رئیس پارلمان و رئیس‌جمهور خودخوانده اپوزیسیون ونزوئلا، که به مدت چند ماه آشکارا برای برکناری نیکولاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا، تلاش می‌کند، روز سه شنبه عملیات نهایی حذف مادورو از قدرت را با حمایت علنی برخی از کشورها آغاز کرد.
چند ماه پیش گوایدو خود را ناگهان رئیس‌جمهور موقت ونزوئلا نامید و مادورو را رئیس‌جمهور غیرقانونی توصیف کرد. تقریباً اکثر کشورهای غربی گوایدو را به رسمیت شناختند و خواستار برکناری مادورو شدند. اما به رغم این حمایت گسترده خارجی، گوایدو هنوز نتوانسته است رقیب خود را از میدان کنار بزند. از این رو، روز صبح سه شنبه گوایدو جسورانه‌ترین اقدام خود را انجام داد. او با انتشار ویدئویی از خود در فضای مجازی در میان تعدادی از اعضای نیروهای مسلح ونزوئلا در پایگاه هوایی لاکارلوتا ظاهر شد و با عنوان مرحله پایانی خواستار «خیزش نظامی» علیه مادورو شد.
همزمان با این تحولات، گوایدو در توئیتی عملیات خود را برای برکناری مادورو اعلام کرد و نوشت: «مردم ونزوئلا پایان غصب (قدرت) را آغاز کردند. در این لحظه، من با یگان‌های مهم نظامی نیروهای مسلح‌مان دیدار و مرحله نهایی عملیات آزادی را آغاز می‌کنم.»
به نظر می‌رسد که یکی از عواملی که احساسات هواداران گوایدو را تهییج کرد، آزادی لئوپولدو لوپز، زندانی سیاسی معروف ونزوئلایی، توسط نیروهای نظامی طرفدار گوایدو است.
دولت مادورو به سرعت به این ادعا پاسخ داد. جورج رودریگز، سخنگوی دولت، در پاسخ به اظهارات گوایدو اعلام کرد که برخی از اعضای «خائن» ارتش ونزوئلا در کودتای ناکام گوایدو شرکت کرده‌اند و دولت مشغول خنثی کردن کودتای آنان است.
مادورو در توئیتی گفته «اعصاب فولادی» دارد و از حمایت مطلق نیروهای نظامی برخوردار است. مادورو سپس نوشت: «ما پیروز خواهیم شد.»
ظاهراً دولت مادورو موفق شده است جدی‌ترین تلاش گوایدو را خنثی کند. چرا که برخی گزارش‌ها حاکی از آن است تعدادی از نظامیان حامی گوایدو به سفارتخانه‌های کشورهای دیگر در کاراکاس پناه برده‌اند و خود گوایدو نیز به همراه لوپز کاراکاس را ترک کرده است. اوتاویو ریگو باروس، سخنگوی ریاست‌جمهوری برزیل اعلام کرد که ۲۵ نظامی ونزوئلایی با پناه بردن به سفارت برزیل در ونزوئلا درخواست پناهندگی کرده‌اند. برزیل، در کنار سایر کشورها نظیر کلمبیا، اکوادور و آمریکا از عملیات گوایدو حمایت می‌کنند. ظاهراً گوایدو پس از ناکامی در ساقط کردن مادورو کاراکاس را به مقصد ایالت میراندا ترک کرده است. آمار دقیقی درباره میزان تلفات روز سه شنبه ونزوئلا وجود ندارد، اما طبق برخی گزارش‌ها حدود ۵۲ نفر از معترضان مجروح شده‌اند.
تلاش برای کودتا ناکام ماند
«نیکلاس مادورو» رئیس‌جمهور ونزوئلا در نشستی که وزیر دفاع این کشور نیز در آن حضور داشت، سخنرانی کرد و سخنان او از طریق تلویزیون دولتی این کشور پخش شد.
مادورو اعلام کرد ارتش تلاش برای کودتا را که گروهی کوچک به آن دست زده بودند، ناکام گذاشته است.
رئیس‌جمهور ونزوئلا گفت: گوستاو گونزالس لوپز در سمت خود به عنوان رئیس سازمان اطلاعات ونزوئلا ابقاء شده است.
فایل آن‌را از اینجا دانلود کنید: video/mp4
جشن ونزوئلایی‌ها پس از شکست کودتا
واکنش ترامپ به تحولات ونزوئلا
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا در صفحه توئیتر خود نوشت: من وضعیت ونزوئلا را کاملاً از نزدیک رصد می‌کنم.
ترامپ در ادامه خاطرنشان کرد: ایالات متحده از مردم ونزوئلا و آزادی آنها حمایت می‌کند.
ارتش آمریکا نیز پیش از این اعلام کرد که تحولات ونزوئلا را با دقت دنبال می‌کند اما در عین حال مدعی شد که در این تحولات نقشی ندارد.
جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا هم در توییتی نوشته است: نیروهای مسلح ونزوئلا باید از مردم و قانون اساسی این کشور حفاظت کنند. نیروهای مسلح باید در کنار مجمع ملی و نهادهای مشروع در مقابل غصب دموکراسی ایستادگی کنند. آمریکا در کنار مردم ونزوئلا است.
واکنش ترکیه به کودتا در ونزوئلا
انتقاد ترکیه از تلاش اپوزیسیون ونزوئلا برای برکناری دولت مشروع وزیر امور خارجه ترکیه از جناح مخالف ونزوئلا که خواهان برکناری رئیس‌جمهوری مشروع این کشور شده است، انتقاد کرد.
مولود چاووش‌اوغلو، رئیس دستگاه دیپلماسی ترکیه در صفحه توئیتر خود نوشت: ما نسبت به برخی گزارش‌ها مبنی بر اینکه تلاش‌های مشخصی علیه نظم قانونی در ونزوئلا صورت می‌گیرد، نگران هستیم.
چاووش‌اوغلو در ادامه تأکید کرد: ما مخالف روش‌های غیردموکراتیک برای تغییر دولت‌های مشروع هستیم.
وزیر امور خارجه ترکیه همچنین اعلام کرده است که این کشور همواره از مردم ونزوئلا حمایت می‌کند.
رئیس دستگاه دیپلماسی ترکیه ابراز امیدواری کرده که مشکلات ونزوئلا از طریق گفت‌وگو حل و فصل شود.
پمپئو: مادورو رفتنی بود؛ روسیه نگذاشت!
مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا مدعی شد نیکلاس مادورو رئیس‌جمهوری مشروع ونزوئلا صبح سهشنبه آماده ترک این کشور بوده حال آنکه روسیه رأی وی را تغییر داده است.
وی در این باره مدعی شد: آنها یک هواپیما تدارک دیده بودند. تا آنجایی که می‌دانیم قرار بود مادورو صبح حرکت کند اما روس‌ها گفتند که باید بماند!
پیش از این «دیمیتری پسکوف» سخنگوی ریاست جمهوری روسیه اعلام کرده بود که مسکو در امور داخلی ونزوئلا دخالت نمی‌کند و انتظار دارد دیگران نیز همین رویه را داشته باشند. وی همچنین افزود که کشورهای ثالث نباید نگران رابطه روسیه با دیگر کشورها باشند.
روسیه به آمریکا برای دخالت درامور ونزوئلا هشدار داد
سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه به تحولات در ونزوئلا واکنش نشان داده و اعلام کرده است که تداوم دخالت‌های آمریکا در امور داخلی کاراکاس می‌تواند منجر به فروپاشی این منطقه شود.
ماریا زاخارووا افزود: 'اگر واشنگتن تلاش خود را برای دخالت در امور داخلی ونزوئلا ادامه دهد، دخالت آمریکا می‌تواند منجر به فروپاشی این کشور شود».
وزارت امور خارجه روسیه نیز در بیانیه‌ای اعلام کرده است: مخالفان رادیکال در ونزوئلا بار دیگر به جای اقدامات صلح آمیز برای رفع تناقضات سیاسی دست به اقدامات خشونت بار زده‌اند که منجر به از بین رفتن نظم عمومی و درگیری با نیروهای مسلح شده است.
در ادامه این بیانیه با توصیه به اجتناب از خشونت آمده است: مهم پایان یافتن ناآرامی‌ها و خشونت‌ها در کاراکاس است ضمن اینکه مشکلات ونزوئلا باید از طریق مذاکره مسئولانه بدون پیش شرط از سوی دو طرف حل وفصل شود.
«هر اقدامی باید در چارچوب حوزه حقوقی با توجه به قانون اساسی و بدون دخالت خارجی صورت گیرد.»
روسیه در بیانیه خود از دیگر کشورهای جهان مخصوصاً کشورهای همسایه ونزوئلا خواسته از پایبندی به منشور سازمان ملل و هنجارها و اصول حقوق بین الملل دفاع کرده و تلاش خود را برای بازگشت ونزوئلا به مسیر توسعه پایدار و مترقی از طریق گفت وگوهای ملی به کار گیرند.
واکنش سوریه به کودتای نافرجام در ونزوئلا
یک منبع رسمی در وزارت خارجه سوریه گفت سوریه به شدت تلاش برای کودتا علیه دولت قانونی جمهوری بولیواری ونزوئلا را که البته شکست خورد، به شدت محکوم می‌کند.
وی افزود سیر تحولات و واکنش‌ها در واشنگتن ثابت کرد که دولت آمریکا همچنان به سیاست خود برای بی ثبات کردن ونزوئلا و استفاده از تمام سلاح‌هایی که در اختیارش است از جمله محاصره اقتصادی برای کودتا علیه گزینه‌های ملت ونزوئلا و تبدیل این کشور به دولت مزدور آمریکا ادامه می‌دهد.
این منبع اظهار داشت سوریه بر همبستگی کامل خود با رهبری، دولت و ملت دوست، ونزوئلا و ضرورت توقف دخالت‌های ویرانگر آمریکا در امور این کشور تاکید می‌کند و اطمینان دارد که ملت و رهبری ونزوئلا سیاست احمقانه آمریکا را به شکست خواهند کشاند و ثبات و امنیت را به کشورشان باز می‌گردانند.
کاهش قیمت نفت درپی افزایش ذخایر آمریکا
بهای معاملات آتی نفت برنت با ۴۷ سنت یا معادل ۰.۷ درصد کاهش نسبت به قیمت نهایی روز سه شنبه، به ۷۱.۵۹ دلار در هر بشکه رسید.
بهای معاملات آتی وست تگزاس اینترمدیت آمریکا با ۶۰ سنت یا ۰.۹ درصد کاهش، به ۶۳.۳۱ دلار در هر بشکه رسید.
گزارش مؤسسه امریکن پترولیوم نشان داد ذخایر نفت آمریکا در هفته منتهی به ۲۶ آوریل ۶.۸ میلیون بشکه کاهش پیدا کرده و به ۴۶۶.۴ میلیون بشکه رسیده است.
با این حال بازار به بحران سیاسی در ونزوئلا و درگیری میان نیکولاس مادورو، رئیس جمهور این کشور و خوان گوایدو، رهبر مخالفان متمرکز شده است. بسیاری از ناظران از این واهمه دارند که تشدید درگیریها باعث اختلال بیشتر در عرضه نفت شود.
بازارهای نفت امسال به دلیل محدودیت عرضه داوطلبانه کشورهای عضو اوپک و تحریم‌های آمریکا علیه صادرات نفت ایران دچار محدودیت عرضه شده‌اند.
پمپئو: احتمال اقدام نظامی در ونزوئلا منتفی نیست
مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، در گفتگو با فاکس بیزینس باز هم از مطرح بودن گزینه نظامی علیه ونزوئلا سخن گفت.
او در این مصاحبه در ادامه مواضع خصمانه واشنگتن علیه کاراکس اعلام کرد: احتمال اقدام نظامی در ونزوئلا در صورت نیاز وجود دارد (اما) «انتقال صلح‌آمیز» ترجیح داده می‌شود.
روسیه: پمپئو دائماً در حال دروغ گفتن و تفرقه پراکنی است
ماریا زاخارووا سخنگوی وزارت خارجه روسیه در پاسخ به ادعای اخیر مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا، گفت: واشنگتن تمام تلاش خود را برای بیاخلاق جلوه دادن ارتش ونزوئلا انجام داد و اکنون در راستای پیشبرد جنگ اطلاعاتی به دروغ‌پردازی روی آورده است.
پمپئو مدعی شده بود که نیکلاس مادورو رئیس‌جمهوری مشروع ونزوئلا صبح سهشنبه آماده ترک این کشور بوده حال آنکه روسیه رأی وی را تغییر داده است.
وی در این باره مدعی شد: آنها یک هواپیما تدارک دیده بودند. تا آنجایی که می‌دانیم قرار بود مادورو صبح حرکت کند اما روس‌ها گفتند که باید بماند!
پیش از این «دیمیتری پسکوف» سخنگوی ریاست جمهوری روسیه اعلام کرده بود که مسکو در امور داخلی ونزوئلا دخالت نمی‌کند و انتظار دارد دیگران نیز همین رویه را داشته باشند. وی همچنین افزود که کشورهای ثالث نباید نگران رابطه روسیه با دیگر کشورها باشند.